Презентация Эки турачы чангыс чер чуртуувус- Ооржак Мурзууна Сундуй оглу

Сут-Хол кожууннун Хор-Тайга ортумак школазы Эки турачы чангыс чер чуртуувус Ооржак Мурзууна Сундуй оглу

Сорулгазы:   Эки турачы чангыс чер чуртугларывысты утпайн келир салгалдарга дамчыдары   Ооржак Мурзууна Сундуй оглунун дугайында материалды чыыры.

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Ооржак Мурзууна Сундуй оглу

Ооржак Мурзууна Сундуй оглунун кады торээн дунмазы Ооржак Адар-оол Сундуй оглунун сактыышкыны. «Мээн акым Ооржак Мурзууна 1920 чылда торуттунген. Ол мечи чылдыг кижи. Ог – буленин сес дугаар оглу. Мурзууна узун дурт – сынныг, моге – шыырак. Хурежир, каргыраалаар, сыгыртыр, хоомейлээр кижи турган. Эмдик аъттар ооредиринге сонуургалдыг, шары мунар. Коргар – сестир чувези чок, эрес – дидим кижи. Ол фронтуже чоруур мурнунда Ондар Уяндыр Адашпаевна – биле ог – буле туткан. Ол дайын шолунден чагааларны дараазында айтырыгларны сонуургап турган: «Тараа – быдаанар эки тарып тур силер бе, мал – маганывыс эки тур бе?» - деп айтырар кижи.

Ооржак Мурзуунанын кады торээн ха – дунмазынын данзызы: . Ооржак Седин Сундуй уруу . Ооржак Сержин Сундуй уруу . Ооржак Бакак Сундуй уруу . Ооржак Семис-оол Сундуй оглу . Ооржак Октек-оол Сундуй оглу . Ооржак Долзатпаа Сундуй уруу . Ооржак Шагдыр Сундуй оглу . Ооржак Мурзууна Сундуй оглу . Ооржак Анай-оол Сундуй оглу . Ооржак Далбын-оол Сундуй оглу . Ооржак Чалбакай Сундуй оглу . Ооржак Шужулээ Сундуй уруу . Ооржак Чолдак-кок Сундуй оглу . Ооржак Диис Сундуй уруу . Ооржак Сара Сундуй уруу . Ооржак Адар-оол Сундуй оглу . Ооржак Эдер-оол Сундуй оглу . Ооржак Хандынмаа Сундуй уруу

Деражно суур хосталган соонда Кубань - Кара далайнын 31 – ги гвардейжи аъттыг полугунун кезектери Ровно угланыышкынныг шаап халдаашкыннарны эгелээн. Деражно – биле Ровно аразынга он –он эвээш чурттакчылыг черлерге немецтернин кол куштери аткаарлап дезип турда, арттырып каан бичии кезектерин капитан Тулуш Кечил-оол командылаан Тыва эки – турачылар январьнын 31 – нин хунунде селемелери – биле узуткап турганнар. Чигир заводу дээш тулчуушкун – даа эгелээн. Ында каш санныг дузалал тудуглар, складтар дээш чуну чок дээр. Фашистернин кужу, чепсээ эскадроннун кужунден каш каттап хой деп билдине берген. Кышкы хун чугуруунче кире берген. Каш шак иштинде бо завод дээш аткылажып турарын дайынчылар бодаарга дыка – ла ур уе эрткен ышкаш сагындырган. Частыышкыннар, ыш – бус, заводта орттер коступ келген. Командир Бегзи – Хуурактын чанынга адып чыткан Ооржак Мурзууна алгырыпкаш, боозун ышкыныпкан. Торээн чурту, торел чону, оларнын келир уеде салым – чолу дээш тулчуп тургаш ол амы – тынындан чарылган.

1942 чылда Ада-чуртуну дайынынче келдириишкин бижиктери. Амгы уеде архивте шыгжаттынган

Ооржак Мурзууна Сундуевичинин тураскаалынын ажыдыышкыннынга келген кады торээннери болгаш оларнын салгалдары

Бодунун Торээн чурту дээш амы – тынындан чарылган Ооржак Мурзууна Сундуй оглунун чырык адын монгежидип, 1997 чылдын сентябрьда Хор – Тайга сумузунда оон хорек тураскаалын тургускан. Ол улуг, биче кижилернин, оон торгул – торелдеринин сеткилин оортуп турар. Бо тураскаалды Тыванын ус – шевер скульптору Товарищтай Чадамбаевич Ондар кылган. Ону кылырынга эвээш эвес уе чарыгдаттынган. Тураскаалды сиилбип кылганы оон аныяк уезинде овур – хевиринге кончуг домей. Ол тураскаал келир уенин аныяк салгалдарынга тоогунун карак – биле коруп, хол – биле тудуп турар херечи бооп артар. Тураскаалды школанын башкылары кичээлдер болгаш кижизидилге ажылдарын эртиреринге ажыглап турар.

Ажыглаан литературазы: . ном «Эки турачы аъттыг эскадрон» автору Михаил Сундуй. Кызыл – 1989 ч. . ном «Добровольцы» автор В. П. Пивоваров. Кызыл – 1990 ч. . Кады торээннеринин, торелдеринин, эштеринин сактыышкыннары. . Солун – сеткуулдерден ушта бижилгелер, шулуктер. . Чуруктар.

Дыннаанынар дээш, четтирдим.