Бағалау заманауи түрлері (бастауыш сынып)

Тақырыбы: Оқушының оқу жетістігін бағалаудың заманауи әдістері

Мақсаты: оқушылардың оқу жетістігін критериалды бағалау үшін мұғалімдерге практикалық көмек көрсету. Міндеттері: 1. Формативті бағалауды қолдану, 2. Бағалау критерилерімен танысу, Оқушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Бағалаудың жаңаша түрлері: Өзін-өзі бағалау, Топтық бағалау, Критериалды бағалау, «Бағдаршам» бағалауы, «Қара жәшік» ішіндегі жұмыс,

Оқушылар өзінің жеке жұмысына немесе бір-бірінің жұмысына жай ғана баға қойғаннан гөрі,өзара бағалаудың (және өзін- өзі бағалаудың) маңызы зор. Ондағы мақсат-оқушыларға өз жұмысының сапасын көтеруге қызықтыру және оларға оны жақсартудың мүмкіндігін талдауға көмектесу. Нәтижесінде,бұл мұғалімнің жұмысын жеңілдетпек,себебі оқушылар оқыту үдерісі үшін тек мұғалім ғана жауапты емес екендігін түсінеді Өзін-өзі бағалау.

Оқушылар топтарда бірлесіп жұмыс атқарған жағдайда әр топтың жекелеген мүшелері өз үлестерін қосуда үлкен жауапкершілік сезініп, сабақ барысындағы білімді игеруде айтарлықтай жетістіктер жасайды. Оқушылардың таразылау, қорытындылау, шешім қабылдау сияқты маңызды дағдыларын қалыптастырудың ең оңтайлы әдісі. Бұл әдісте барлық 3 топтың да оқушылары бағаланады. Сабақтың жоспарланған іс-әрекеттер барысында ұсынылатын тапсырмаларды ретімен жауап берген немесе өз тобы үшін үлес қосқан, жұмыстарын сәтті қорғаған оқушылар өз тобының тұсынан есімдері жазылған стикерлердің ілінуі арқылы бағаланады. Нәтижесінде әр топ мүшелері батыл белсенділікпен жылдам ойлауға, дұрыс анықтамалар мен деректер келтіруге, өз тобындағы үлгерімі төмендеу оқушылардың жауап беруіне топ белсенділерінің араласуына, бір-біріне жан аямай көмек көрсетеді.Сондай-ақ бұл бағалау түрінде барлық сынып оқушылары сабаққа түгел қатысады, әрі түгел бағаланып, ынтымақтастықпен өз жауапкершіліктерін сезінеді. Топтық бағалау.

Оқушылардың өзін-өзі бағалау және өзара бағалау үдерістерінің дамуына ықпал ету мақсатында сабақта критериалды бағалауды табысты қолдану. Топ бағалаушысы өз тобының мүшелерін парақшаға толық түсіреді. Содан сабақ барысындағы берген жауаптарын 4 түрлі критерийлер арқылы 5 балдық жүйемен белгілейді. Төменде көрсетілген критериалды бағалаудың критерийлері: -топтық жұмыстағы белсенділігі, -оқушының ізденісі, -сұраймыз-жауап береміз, -өз жұмысын қорғауы. Осы критерийлердің жалпы балын есептеп, жиынтық бағаны белгілеу – топ ішіндегі жұмыстың жан-жақты өрбуіне, ізденуіне және әрқайсысының жеке пікірін тыңдағанда бір-біріне құрметпен қарағандықтары байқалды. Критериалды бағалау.

Критериалды бағалау парақшасы

Оқыту үшін бағалауда бағдаршам сигналдарын пайдалану – тиімді стратегия болып табылады. Мұнда белгілі бір тапсырмаларды орындау барысында оқушының өз жұмыстарын бағалауда білімді «Мен қалай орындадым?» деген сауал төңірегінде ізденеді. Мәселен, егер оқушы ұсынылған тапсырманың материалын түсінгендігі мен жақсы орындағанын ұғынса, онда олар жасыл индикаторды пайдаланады. Егер олар берген білімдеріне сенімсіздік танытса, онда сары түсті пайдаланады. Ал, мүлдем түсінбеген болса, онда өзіне көмек керектігін білдіретін қызыл индикаторды пайдаланады. Бұл стратегияның идеясы – «бағдаршамның» түстері арқылы оқушының өз біліміне қатысты сенімділік көрсету. Бұл қарапайым әдіс болса да оқушы жұмысын бағалауда өте маңызды рөл атқарады, нақты айтар болсам, парақшада белгілі болған қызыл немесе сары түстерден оқушының жасыл түске ауысуы үшін не істеу қажет екендігін ойланғандығы. Жасыл индикатор көрсеткен оқушылар сары түсті пайдаланғандарға көмектесулеріне, сондай-ақ олар қызыл түсті пайдаланған оқушылармен уақытша болса да мұғалім кейпіне кіріп жұмыс жүргізулері - олардың көшбасшылық қасиеттері де ашылады «Бағдаршам» бағалауы.

«Бағдаршам» бағалау парақшасы

Мүлдем сәйкес келмейді.    Жетілдіру.    Жақсы

Алдымен «Қара жәшік» ішіндегі жұмыс нені білдіретінін анықтау. Бұл жұмыс 5 басты фактордан тұрады: 1. Оқушылармен тиімді кері байланысты қамтамасыз ету. 2. Оқушылардың өзіндік оқуға белсенді қатысуы. 3. Бағалау нәтижелерін ескере отырып, оқытуды өзгерту. 4. Бағалаудың оқушылардың өзін-өзі бағалауы мен қызығушылығына едәуір ықпал ететіндігін мойындау, бұл өз кезегінде білім алуға түбегейлі түрде ықпал етеді. 5. Оқушылардың өздерін-өздері бағалай алуы және өздерінің оқуын қалай жақсартуға болатындығын түсінудің қажеттілігі. Оқушыларымның жас ерекшеліктерін ескере отырып, олардың қызығушылықтарына едәуір ықпал ету мақсатымен қиял-ғажайыптар еліне саяхат жасау. «Дананың кілттері» арқылы бірқатар ойлау мен жұмысты талап ететін тапсырмаларды орындату. «Қара жәшік» ішіндегі жұмыс.

«Қара жәшік» ішіндегі жұмыс және «Дананың кілттері». Тапсырмалар толық орындалып, жұмыстар қорғалып болған соң «Қара жәшік» оқушыларға ашылады. Мұнда олар «Білім» аралына апаратын көне карта сызбасын табады. Сызбада берілген жол көрсетер бағыттары арқылы бірнеше «қиындықтардан» (тапсырмалар орындау) өтіп жасырылған қазынаны табады. Қазына ішінен топ басшысы өздеріне бұйырған алтын тиындарды алады. (алтын-теңге – бағалану, «5» деген баға алған оқушыға мұғалім күнделігіне баға қоярда: - міне саған 5 алтын тиын, - деп айтып қызықтырып бағалау).

Бағалауға арналған жаңаша бір әдіс «Білім пирамидасы». Пирамиданың жоғары деңгейге дейін кезең-кезеңмен қозғалып, ең төменгі үдерістен жоғарыға қарай баратын сатыларын оқушының білім сапасын көрсеткіші. Қорытындылауға арналған бірнеше тақырыптар бойынша пысықтауға түрлі деңгей тапсырмалар дайындалады. Тапсырмалар міндетті түрде күрделене түседі, содан күрделенген тапсырмаларды орындау сатысына бүкіл сынып оқушыларын 100% орындап, шыңға жетпейді. Ол биікке тек қана қайталауға берілген тапсырмаларды толық игерген, оны қажетті жерде талдап өз ойын дәлелді, нақты жауаптарымен ерекшеленетін сыныптағы оқушылардың 10-15 % жетуі мүмкін. Ал сатылардың көтерілу деңгейі: 1-саты 0-20%-дық білім – кіріспе, танымдық қабілет, 2-саты 20-30%-дық білім – қанағаттанарлық деңгей (кейбір сұрақтарға қиналады), 3-саты 40-60%-дық білім – тақырыпты жақсы біледі, 4-саты 60-90%-дық білім – қосымша ақпараттар біледі, 5- соңғы саты -90-100%-дық білім – көшбасшы (өз білгендерін дәлелдеп, қолдана алады). Нәтижесінде бұл тәсіл оқушының сабақта оқу-білімге деген қызығушылығы мен белсенділігін едәуір арттырды.   «Білім пирамидасы» қорытынды бағалау.

«Білім пирамидасы» бағалау тақтасы

Өзін-өзі бағалау баспалдағы МЕН ІСТЕДІМ, ҚОЛЫМНАН КЕЛДІ МЕН ІСТЕЙМІН МЕН ІСТЕЙ АЛАМЫН МЕН ТЫРЫСЫП КӨРЕМІН МЕН ҚАЛАЙ ІСТЕЙМІН? МЕНІҢ ІСТЕГІМ КЕЛЕДІ МЕНІҢ ІСТЕГІМ КЕЛМЕЙДІ МЕН ІСТЕМЕЙМІН

Көк түс –бәрін түсініп отырмын. Қызыл түс-маған қиындық туғызуда, мен ештеме түсінгенім жоқ Сары түс – мен өзіме сенімсізбін, әлі толықтырып білуім керек.

Бас бармақпен бағалау Мен түсіндім Мен түсінгендеймін Мен түсінбедім

Өзін-өзі бағалау ағашы

Мен неге дәл сол бағалау түрін ғана қолдандым екен? Бағалаудың бірнеше түрі бар екендігін неге білмедім? Бағалап жүрген әдістердің тым қарапайым әрі тиімсіз болғаны ма? Бағалаудың біз білмейтін басқа да тиімді түрлері де бар екен ғой?!... Неге бағалаудың тиімді түрлерін өз тәжірибемде зерттеп көрмеске? Оқыту үшін бағалауды тәжірибемде зерттегенде жетістікке жете аламын ба?