Сандар шамамен 1500 жыл бұрын Үндістанда пайда болған Әуелі сандар сызықшамен белгіленген Ноль санының пайда болуы сандарға революция жасаған «Қарыз», «жеткіліксіздік» деген ұғымдар теріс сандардың шығуына алып келеді
5
Сан – мөлшерді сипаттайтын санауда пайдаланатын абстракт нәрсе Сандардың мынадай түрлері бар: Натурал сандар (Белгісі N) Бүтін сандар (Белгісі Z) Тиімді сандар (Белгісі Q) (рационал) Рабайсыз сандар (Белгісі I) (иррационал) Нақты сандар (Белгісі R) Терім сандар (Белгісі C) (комплекс) Реті бұлай болады: N ⊂ Z ⊂ Q ⊂ R ⊂ C
6
Цифр – біріккенде санды құрайтын символдың түрі болып табылады Цифрлар ең алғаш Үнді-Араб санау жүйелерінде пайда болған Ертеректе қолданылған басқа да тарихи цифрлар
7
САНАУ ЖҮЙЕЛЕРІ – сандарды өрнектеудің қандай да бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері
8
Позициялық емес санау жүйелерінде әр цифрдың мәні оның тұрған орнына тәуелді емес 3215 =
9
10
Бірлік жүйеде заттың саны белгілі бір таңбаның санымен белгіленеді 9 = 3 = 5 =
11
Ежелгі мысырлықтар түйінді сандар үшін 1, 10, 100 және т.с.с. арнайы таңбаларды пайдаланған
12
Позициялық емес санау жүйелерінің ішінде ең көп тарағаны - римдік санау жүйесі Римдік сандарды жазу үшін қосу және азайту амалдары пайдаланылады Үлкен белгінің оң жағына қойылған әрбір кіші белгі санның мәніне қосылады Үлкен белгінің сол жағына қойылған әрбір кіші белгі санның мәнінен азайтылады XI = 10 + 1 IX = 10 - 1 I V X L C D M 1 5 10 50 100 500 1000
13
14
Санды жазғанда біз оны санау жүйесінің негізі болатын 10 санының дәрежелерінің қосындысы ретінде өрнектейміз Ондық бөлшектерді жазу үшін санның негізі ретінде дәреженің теріс мәні қолданылады 793 = 7 * 102 + 9 * 101 + 3 * 100 712,39 = 7 * 102 + 1 * 101 + 2 * 100 + 3 * 10-1 + 9 * 10-2
Он алтылық санау жүйесінің алфавиті ондық санау жүйесінің 10 цифрын және латын алфавитінің цифрлар рөлін атқаратын алғашқы алты әрпін қамтиды 5FC,816 = 5 * 162 + 15 * 161 + 12 * 161 + 8 * 16-1 = 1532,510 A = 10 B = 11 C = 12 D = 13 E = 14 F = 15