Стерх -Кыталык – Cаха норуотун ытык көтөрө»

«Кыталык – Cаха норуотун ытык көтөрө»

Сыала-соруга: Саха норуотун өйүгэр-санаатыгар кыталык оруолун үөрэтии, Кыталык – Саха Сирин харыстанар көтөрө буоларын кылаас о5олоругар өйдөтүү, Кыталыгы харыстааһыңңа кылаас таһынаа5ы үлэлэри тэрийии.

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Билиңңи кэмңэ Саха Сирин территориятыгар 400 эрэ кэриңэ көтөр хаалбыт. Хас биирдии саха о5ото, киһитэ, норуота Кыһыл кинигэ5э киирбит көтөргө – кыталыкка харыстабыллаахтык сыһыаннаһыахтаах. Υлэ то5оостоо5о: Саңа сγγрээн: Биһиги кылааспыт о5олоругар кыталык туһунан киэң өйдөбүлү биллэрии, өбүгэлэрбит γгэстэринэн кинилэргэ харыстабыллаахтык сыһыаннаһыыны иитии.

Билиңңи кэм о5олоро кыталык туһунан өйдөбуллэрэ олох намыһах, ол эбэтэр кинигэ, сурунаал аахпаттар, телевизорга мультиктары, киинэлэри эрэ көрөллөр, компьютер оонньутун оонньууллар. О5ону аһыныгас, харыстабыллаах буоларга иитии – кэрэ эйгэ5э иитииттэн, ол эбэтэр, кыраһыабай кыталыгы харыстааһынтан са5аланар. Саба5алаан көрөөһүн кγγтγллэр тγмγгэ:

Кыталык өңө-дьүһүнэ: уһуна 120 см, ыйааһына 8 кг тиийэр, дьүһүнэ үрүң, төбөтө, ата5а кыһыл өңнөөх. Кыталык кыстыыр сирдэрэ: Кытай, Индия, Афганистан, Иран Уйаланар, төрүүр-ууһуур сирдэрэ – Саха сирин бадарааннаах, куталаах күөл, өрүс кытыллара, туундара. Кыталык – Стерх - Grus leucogeranus (лат.)

Кыталык Саха Сиригэр уйаланар сирдэрэ

Биһиги сахалар кыталыгы кыраһыабай кыыс уобараһыгар, олох сал5анан баран иһиитигэр, дьолго-соргуга тэңниибит уонна сүгүрүйэбит, үрдүк айыылары кытта тэңңэ тутабыт. Олоңхо5о хоһуйаллар, ырыа-хоһоон айаллар. Ким да бултаспат, кинилэр сылдьар сирдэрин сокуонунан харыстыыллар, заповедник оңороллор. Кыталыгы өлөрбүт киһи - кылгас үйэлээх, онтон кини үңкүүтүн көрбүт киһи – дьоллоох, уһун үйэлээх буолар. Кыталык – саха норуотун кутугар - сүрүгэр.

Иван Ионович Дьячковскай - Кыталык Уйбаан Амма улууһугар Чакыр нэһилиэгэр кулун тутар 14 күнүгэр 1953 с. төрөөбүтэ. Уон саастаа5ар аан бастаан кыталыктар үңкүүлэрин көрбүтэ Спордунан дьарыктанан марафонскай сүүрүүгэ, саанан ытыыга, ориентирова-ние5а чемпион аатын ыларга ситиспитэ. Оло5ун кыталыктары харыстааһыңңа анаабыта

Чинчийэр γлэ былаана: О5олорго анкета толотторуута Литератураны ырытыы Түмүктээһин, анализтааһын Араас үлэни тэрийии

О5олор кыталык Кыһыл кинигэ5э киирбит а5ыйах ахсаанннаах көтөр буоларын үксүлэрэ билэллэр эбит (54%). Кыһыл Кинигэ5э а5ыйа5ын иһин киирбит диэччилэр – 90%. Саха киһитэ то5о кыталыгы ытыктыырый, харыстыырый диэн ыйытыкка кыраһыабайдарын иһин – 40%, элбэтээри – 45%. №1-дээх диаграмма

Кыталыгы харыстааһыңңа туох үлэни тэрийиэххэ сөбүй диэн ыйытыкка кыталык туһунан уруһуй конкурса – 15%, хоһоон күрэ5э – 14%, киинэ көрдөрүүтэ – 12%. (№2-дээх диаграмманы көр). №2-дээх диаграмма

Ыытыллар тэрээһиннэр торумнара. № Тэрээһин аата Сыала-соруга Эппит-тээх 1 Анкета толоруута Кыталык туһунан о5олор төһө билэллэрин быһаарыы О5олор 2 Кыталык туһунан бэсиэдэ Кыталык туһунан өйдөбүлү үөскэтии Кыл. салай. 3 Кыталык Уйбаан киинэтин көрдөрүү Кыталыгы харыстааһыңңа ыытыллар үлэлэри билиһиннэрии Кыл. Салай., Тороппүттэр 4 Дьиэ кэргэнинэн уруһуй конкурса Кыталыгы таптыырга, харыстыырга угуйуу, кэрэ5э иитии Төрөппүттэр О5олор 5 Айан суруйуу, хоһоон күрэ5э