Тұманбай жыры – тұнған қазына

Тұманбай жыры – тұнған қазына Көрнекті ақын, Қазақстанның Халық жазушысы Тұманбай Молдағалиев 80 жаста

Тұманбай Молдағалиев 1935 жылы 20 наурызда Алматы облысының Еңбекші қазақ ауданындағы Жарсу ауылында дүниеге келген.

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Тұманбай Молдағалиев - Қазақстанның Халық жазушысы, мемлекеттік және жастар сыйлығының, сондай-ақ бүкіл түркі дүниесі ақындарының Физули атындағы Халықаралық сыйлықтың лауреаты

1956 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің Филология факультетін тәмамдаған. Тұңғыш өлеңдер жинағы 1957 жылы «Студент дәптері» деген атпен жарық көрді.

Орыс және Батыс классиктерінің, сондай ақ туысқан елдер ақындарының өлеңдерін ана тілімізге сәтті аударды. 1968 ж «Жаңа дәптер» жинағы үшін Республика комсомолы сыйлығының лауреаты атанған, 1957 ж «Тың жерді игеру үшін», 1970 ж «Еңбектегі ерлігі үшін» медальдармен, Қазақ КСР жоғары Кеңесінің Грамотасымен марапатталды.

1992 жылы Бүкіл Түркі дүниесі ақындарымен Физули атындағы сыйлығына ие болды. Жамбыл атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты. Қазақстанның халық жазушысы, «Парасат», «Достық» ордендерінің иегері.

1956 – 1959 ж Пионер журналында әдеби қызметкер, 1956 – 1971 ж Жазушы баспасында редактор, аға редактор болған. 1971 – 1973 ж «Балдырған» журналында жауапты хатшы, 1984 – 1986 ж Қазақстан журналшылар одағы басқармасында хатшы болып қызмет жасаған.

Өмірінің соңына дейін «Балдырған» журналының бас редакторы болып еңбек етті. Тұңғыш өлеңдер жинағы 1957 жылы «Студент дәптері» деген атпен жарық көрді. Содан бергі уақыт ішінде ақынның 40 – тан астам кітабы оқырман қолына тиді.

Тұманбай Молдағалиев нәзік сырлы, ойлы да отты жырлармен танылды. Кәмила (1960). Көктем таңы (1961), Алатау қызы (1963), Ферюза туралы жыр (1964), Зулайды күндер (1965), Жүрегім менің сапарда (1966) т. б. жинақтары шықты

1967 жылы жарық көрген Жаңа дәптер атты кітабы үшін Қазақстан комсомолы сыйлығының лауреаты атанды (1968). Ескерткіш (1969), Шақырады жаз мені (1970), Жүрек ояу қашанда (1972) атты кітаптары да оқушылардың ілтипатына бөленді.

Сәбит Мұқанов: «Кейінгі жылдары қазақ поэзиясының аспанында жарқырай шыққан жұлдыздардың бірі – Тұманбай Молдағалиев». Мұхтар Әуезов: «Тұманбай Молдағалиевтің өлеңдерінің ішінен «Алматы таңы», «Көктем», «Асыл ұстазға», «Немере сыры», «Хат» деген өлеңдері ұнатып оқитын шығармаларым». Әбіш Кекілбаев: «Тұманбай тілінің балы басым ақын. Ешкімнің бетіне жел боп келмейтін қыз мінезді, ақ пейіл ақын. Адам түгілі, ағын су мен жайқалған жапырақтың көңіліне қарайтын сезімтал ақын. Жанашырлық жаршысы, бауырмалдық дәріпшісі».

Тұманбай Молдағалиев көптеген ән мәтіндерінің авторы. Оның Құстар қайтып барады“ (музыкасы Н.Тілендиевтікі), Бақыт құшағында, Әнім сен едің“ (музыкасы Ш. Қалдаяқовтікі), Ертіс вальсі (музыкасы Жамақаевтікі), Шақырады көктем (муз. Ә.Бейсеуовтікі) атты әнге жазылған өлеңдері халық арасында кең тараған.

Әйел – сенің ақылшың Әйел – сенің ақылшың да серігің Сенікі ме, менікі ме сонау гүл, Арман үшін жүрміз жазып алау жыр. Жат біреуге бақыт болып туатын, Әйелдерді еркелеткен жөн-ау бір.

«Құстар қайтып барады» деп өзі жырлағандай абзал жан қоңыр күзде 2012 жылы 77 -ге қараған шағында мәңгілік мекеніне аттанды. Бірақ ақын ағамыздың жыры қазақ аспанында қалықтап тұр. Құстар келді ән салып деп жүріп қазақ даласын ән мен жыр мен тербетіп өтті асыл аға.

Жаз өмірін, мәз өмірін қысқартып, Бара жатыр, бара жатыр құс қайтып. Зымырайды менің бала кезімдей, Бір жалт етіп өте шыққан сезімдей. Құстар қайтып барады