Презентация по казахскому языку на тему: М.Әуезов “Көксерек” әңгімесі

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Р/с Әңгіменің композициялық элементтері Композициялық жоспар Әңгіменің көркемдік әдіс-тәсілі 1 Оқиғаның басталуы Қараадыр табиғаты. Қасқырлар мекені. Суреттеу 2 Оқиғаның байланысы Адамдар шабуылы. Көксеректі асырауы Баяндау диалог 3 Оқиғаның дамуы Көксеректің ауыл тірлігін жатсынуы. Баяндау Суреттеу 4 Оқиғаның шиеленісуі Көксеректің өз қандастарына қосылуы Суреттеу 5 Оқиғаның шарықтау шегі Көксеректің жойқын күшке айналуы Баяндау Суреттеу 6 Оқиғаның шешімі Құрмаштың қазасы. Көксеректің жазасын тартуы Баяндау Диалог

Көксерек көркем фильмі 1973 жылы түсірілді Бүкілодақтық тұсаукесері 1974 жылы 8 сәуірде Мәскеу қаласында өтті. 1974 жылы Әзірбайжан астанасы Бакуде өткен Бүкілодақтық кинофестивальдің бірінші жүлдесіне ие болып, Швейцарияның Локорно қаласында өткен кинофестивалінде құрмет грамотасымен марапатталды. Қызықты деректер: Фильмге хайуанаттар бағынан жас қасқырлар алынған. Көксерек болып екі қасқыр ойнаған, екеуін де фильмге түсіру үшін Мәскеу қаласынан арнайы әкелген. «Қойға қасқыр шабу» көрінісіне түскен қылшық жүнді, теген құйрықты қойлар мал шаруашылығы институтының тәжірибе отарынан алынған. Фильм Қырғыз тауларының баурайында, Ыстықкөл жағалауында түсірілген.

Топ бойынша жұмыс: мәтін бөліктерін ретімен орналастыр. (5 минут) Қасқыр адамға дос бола ма? Қасқыр – жыртқыш аң. Олар өте кекшіл болып келеді. Қасқыр адамға дос бола алмайды. «Қасқырдың аузы жесе де қан, жемесе де қан» дегендей, «Көксерек» әңгімесінде Құрмаш бөлтірікті асырап алып аяғында өзі зардап шегеді, себебі олар жақсылықты дұрыс түсінбейді. Адам қасқырды түсінуі әбден мүмкін, бірақ қасқыр адамды түсінбейді. Адамның жануардан айырмашылығы – сана –сезімі. Кей жағдайда қасқыр адамға дос бола алады. Өйткені тарихта аты қалған атақты Атилла (Еділ хан) бөрілердің қолында тәрбиеленген. Себебі, Атилланың бала кезінде жаулары тайпаларын қырып, тек оны қалдырып, қол-аяғын кесіп, сазға апарып тастайды. Сол балшықтан Еділ ханды тауып алған қасқырлар болатын. Одан соң олар Атилланы өздеріне асырап алады. Қазіргі күні атағы жер жарған Атилла бөлтіріктердің қасында өскен. Хан болған уақытында тайпасына «Ашина» деген ат қояды. «Ашина» деген қытай тілінен аударғанда «қасқыр, бөрі, бөлтірік» деген ұғымдарды білдіреді. Осыдан біз қасқырдың адамға дос бола алғандығын көре аламыз. Бірақ, менің ойымша, қасқыр адамға дос емес. Себебі, бұл – табиғат заңы. Адам мен қасқырдың арасы жер мен көктей. Мысалы, ит адамның досы бола алады. Өйткені ол адамдарға көмектеседі. Ит – үй жануары. Ал қасқыр болса, далалы, таулы жерде мекендеуге бейімделген. Қасқыр адамға қастандық ойласа, ит адамның тірі жүруін қалайды. Қорытындылай келсем, қасқыр адамға дос емес. Себебі, табиғат заңдылығын бұзуға болмайды.

1.Зат есім .................................... 2.Сын есім .................................... 3.Етістік .................................... .................................... 4.Синоним .................................... 5.Сөйлем .................................... Боз далам менің-азат ……………….. айбары, Бір беткейлігім – …………. қандағы. Қандауызбын мен, …………. …………. қадамым, Қылыш қағидам – ……… ………… даланың. Ары қарай сабағымызды қазақ тілі пәнімен байланыстырсақ,«5 жолды өлең» Қасқыр туралы

Идеясы-жазушы жалпы табиғатқа шабуыл жасау, оның тылсым тыныштығын бұзу мәселесі өте күрделі дүние екендігі туралы айтқысы келеді. Шығарманың кемпір қарғысымен аяқталуы – Әуезовтің озбырлыққа, жауыздыққа, қаталдыққа деген қарғысы. Жазушы жер бетіндегі адамдарды татулыққа, бір – бірін, өзін сыйлауға, құрметтеуге үндейді. Қасқыр табиғаттың бір бөлшегі. Қасқыр қашанда қасқырлығын қылады. Көксеректің бұл іс – әрекетіне адамдардың өздері себеп болды. Ол санасыз, тағы қасқыр, әбден өшпенді болып алған. Күллі тіршілік атаулының құтты қоныс мекені, алтын ұясы, талбесігі – табиғатты аялау.

1.Өзі ешкімге ізденіп__________ 2.Ит баласына____ _____ , жібімейді. 3.____ пен_____ шақырса ,келеді. 4.Онда да жүгіріп келмей,құйрығын ___ ,___ қана келеді. 5. Өскен сайын ___.____келеді. 6. Бір күні Көксерек қара ала төбетке ____ берді. 7. Өр жақта Аққасқа:___ ___ ___ ___ ___ __ ___ ___ ___ тұр. 8.- ___.___?___?__ ___ ___ ___ __ __ __ ___ ___?-деп елді тегіс еңіретіп,Көксеректі басқа тепті.

1.Көксерек Қараадыр ауылында. 3.Жекпе – жек. 2.Көксерек – түз тағысы.