Презентация жай және күрделі заттардың қасиеттерін сипаттайтын химиялық реакциялар

Тақырыбы: «Жай және күрделі заттардың қасиеттерін сипаттайтын химиялық рекциялар»

Сабақтың мақсаты:   Білімділік: Иондар туралы оқушылардың білімдерін тереңдету, катиондар мен аниондар ұғымын түсіндіру, электролит ерітінділері қасиеттерінің ондағы иондар қасиетіне байланыстылығынң себеп-салдарын ашу.   Дамытушылық: Оқушылардың өз бетімен, ұжыммен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру, олардың есте сақтау қабілетін, ой-өрісін дамыту және химия тілімен сөйлей білуге баулу.   Тәрбиелік:Еңбектену іскерліктерін арттыра отырып, оқушылардың танымдық белсенділіктері мен ой - өрісін дамытып, шығармашылыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ізгілікке және экологиялық ойлауға тәрбиелеу.

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Сабақтың жоспары: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: «Қызығушылықты ояту» а) «Ой қозғау» б) «Кім жылдам?» в) «Кім алғыр?» г) «Қатесін тап» ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру: «Мағынаны тану» а) презентация б) зертханалық тәжірибені орындау ІV. Бекіту: «Ой толғаныс» а) «Кім тапқыр?» V. Оқушыларды бағалау. VІ. Үйге тапсырма беру.

Үйге берілген тапсырманы сұрау: «Қызығушылықты ояту»

«Ой қозғау» 1) 3) 2) Жауабы Жауабы Жауабы Суда кальций және магний тұздарының болуы Суда кальций және магний гидрокарбонаттарының болуы Суда кальций және магнийдің басқа тұздарының болуы 4) 6) 5) Қазандықтарда кермектікті қалай жояды? Жауабы Жауабы Жауабы Шәйнектегі қақты қалай жоюға болады? Суды еріген тұздардан толық тазарту үшін қолданылатын әдіс

1. Тотығу дәрежесі +4 ке тең а) CO2 ә) K2O б) HF в) H2O 2. Қай қосылыста элементтің тотығу дәрежесі нольге тең ? а) FeS ә) F2 б) CaF2 в) Ca3(PO4)2 3. Қосылыстардағы хлордың +7 тотығу дәрежесін анықта а) KClO3 ә) HClO4 б) HCl в) Cl2 4. Қосылыстағы металл атомдарының тотығу дәрежесі а) үнемі оң б) бірде оң, бірде теріс ә) үнемі теріс в) нольге тең 5. Күкірттің төменгі тотығу дәрежесі неге тең? а) -6 ә) -4 б) -2 в) 0 «Кім жылдам?»

«Кім алғыр?» Тұздар ерітінділері электролизі кезінде бөлінетін процесстерді сәйкестестендір: Катод Қосылыс Анод СH₃-CH₃ Мыс сульфаты O₂ Ag Натрий хлориді O₂ H₂ Мырыш сульфаты CO₂ Cu Күміс нитраты O₂ H₂ Натрийсульфаты O₂ Zn Сіркеқышқылы Cl₂

«Қатесін тап» 1) 2HCl + AgNO3 = HNO3 + 2AgCl ↓ 2) 2PbO + 3HCl → PbCl2 + H2O 3) KCl + 4AgNO3 = KNO3 + 3AgCl ↓ 4) 4H2S + 2CI2 = HCI + 4S 5) 8HNO3 + 5Cu = Cu(NO3)2 + NO2 + H2O

Жаңа сабақты түсіндіру: «Мағынаны тану»

Жай және күрделі заттардың қасиеттерін сипаттайтын химиялық рекциялар иондардың сапалық реакциясы деп аталады. Иондардың түсі немесе химиялық қасиеттеріндегі ерекшеліктерге қарай бейорганикалық қосылыстарды сапалық анықтауға болады.

www.themegallery.com Company Logo катиондар иондар аниондар Иондар – зарядталған бөлшектер.

Анион – бір немесе бірнеше атомнан тұратын теріс зарядты  иондар. Аниондар химиялық реакцияларда катализатор рөлін атқарады, электр өрісінде электр тогын оң электродқа (анодқа) қарай тасымалдайды. Соңғы құбылыс ерітінділердің электролизі кезінде де байқалады. Аниондар (катиондармен бірге) геохимияда, технология және тірі организмде болатын процестерде үлкен маңыз атқарады. Анион — теріс зарядталған, сондықтан электролиз жағдайында оң зарядталған электрод не анод төңірегінде шоғырланатын ион.

Катион – оң зарядты ион, электр өрісінде теріс электродқа (катодқа) қарай қозғалады. Бос күйінде плазманың газ фазасында және аниондармен бірге көптеген тұздардың құрамында болады. Бейтарап бөлшектерден бір немесе бірнеше электронды қатты қыздыру, электрлік заряд, иондаушы сәуле, тағы басқа нәтижесінде айырып алады. Электролиттердің электролизі кезінде катодқа қарай тартылады. Құрамында катионы бар және жұпталмаған электрондары бар бөлшектер катиондар-радикалдар деп аталады. Катион — оң зарядталған, сондықтан электролиз жағдайында катод, яки теріс зарядталған электрод төңірегінде шоғырланатынион. Анион - анодқа барушы, катион - катодқа барушы болғандықтан солай аталады.

Әртүрлі ортада индикатор түсінің өзгеруі Тұздарерітіндісі, ортасы Индикаторлар Лакмус Фенолфталеин Метилоранж NaCl, бейтарап Түсі өзгермейді Түсі өзгермейді Түсі өзгермейді NH₄OH, қышқылдық Қызарады Түсі өзгермейді Қызғылттанады K₂CO₃,сілтілік Көгереді Таңқурай түске өзгереді Сарғаяды

Катиондарға сапалық реакциялар: Катион Реактив Байқалатын реакция H+ индикатор 1)лакмус 2) метилоранж Me(белсенді) қызылтүскебоялады қызарады 2Н+ +Me(белсенді) Н2↑ + Ме2+ Na+ жалында сарытүскебоялады К+ жалында күлгінтүскебоялады Ag+ хлоридтер бромидтер иодидтер Ag+ + CI- =AgCl↓ақтұнба Ag+ +Br- =AgBr↓сарытұнба Ag+ +I- =AgI↓сарытұнба NH4+ сілті,қыздыру NH4+ + OH- = NH3+↑ + H2 аммиакбөлінеді Ва2+ сульфатиондары Ва2+ + SO2 = BaS04↓ақтұнба Cu2+ гидроксид-ион Cu2++ 20Н- =Сu(ОН)2↓көктүстітұнба Аl3+ гидроксид-ион Аl3+ + ЗОН- =Аl(ОН)3↓ақтұнба

Аниондарға сапалық реакциялар: Анион Реактив Байқалатын реакция SO42- Барийдің ерігіш тұздары S042- + Ва2+ = BaS04↓ қышқылда ерімейтін, ақ тұнбаның түзілуі N03- H2SO4 конц, FeSO4 Fe(N0)S04 - сақинасының түзілуі темір (II) нитрозосульфаты. Бояуы: күлгіннен қоңырға дейін Р043- AgN03 3Ag+ + P043- → Ag3P04↓ бейтарап ортада ашықсары түнбаның түсуі CrO42- Cr2O72- Барийдің ерігіш тұздары: ВаСl2, Ba(N03)2 Ва2++ Сr04 2- = ВаСr04↓ сары тұнбаның түсуі S2- Қорғасынның ерігіш тұздары Pb(N03)2 Pb2+ + S2-=PbS↓ қара тұнбаның түзілуі CO32- әкті барит суы: Са(ОН)2, Ва(ОН)2 Са2+ + С032- = СаС03↓ Ва2+ + С032- = ВаС03↓ ақ тұнбаның түзілуі SO32- Н+ ионы 2Н+ + S032- = Н20 + S02↑ S02 иісінің пайда болуы С1- Вr- I- AgN03 Ақ тұнба түзіледі: Ag+ + Сl-→ AgCl↓ Сары тұнба түзіледі: Ag+ + Br -→ AgBr↓ Сары тұнба түзіледі: Ag+ + I- → Agl↓ OH- индикатор 1) фенолфталеин 2) универсалды индикатор қағазы бояуы:таңкурай-қызыл бояуы:көк Анион Реактив Байқалатын реакция SO42- Барийдің ерігіш тұздары S042- + Ва2+ =BaSО4↓ақтұнба NО3- H2SO4конц, FeSO4 Fe(N0)S04 - сақинасының түзілуі темір (II) нитрозосульфаты. Бояуы: күлгіннен қоңырға дейін РО43- AgN03 3Ag+ + P043- → Ag3P04↓ашықсарытүнбаныңтүсуі S2- Қорғасынның ерігіш тұздары Pb(N03)2 Pb2+ + S2-=PbS↓қаратұнбаныңтүзілуі CO32- Қышқылдар Са(ОН)2, Ва(ОН)2 СО₂ газы бөлінеді Са2+ + С032- = СаС03↓ Ва2+ + С032- = ВаС03↓ақтұнбаныңтүзілуі С1- Вr- I- AgN03 Ақтұнбатүзіледі:Ag+ +Сl-→AgCl↓ Сарытұнбатүзіледі:Ag+ +Br -→AgBr↓ Сарытұнбатүзіледі:Ag+ + I- →Agl↓ OH- индикатор 1) фенолфталеин 2)әмбебап бояуы:таңкурай-қызыл бояуы:көк

Тәжірибенің орындалуы: Қышқылдардың құрамын анықтау. Берілген азот, фосфор қышқылдарынан сынауықтарға құйып, әрқайсысына 2 тамшыдан фенолфталеин қосыңдар. Байқалған құбылыстың себебін айтыңдар.

2. Сілтілердің құрамын анықтау. Берілген натрий гидроксидінің, кальций гидроксидінің ерітінділерін жеке сынауықтарға құйыңдар. Әр сынауыққа 2 тамшыдан фенолфталеин қосыңдар. Байқағандарыңды қорытындылаңдар.

3. Тұздардың сапалық құрамын анықтау. Берілген мыс сульфаты, мыс хлориді ерітінділерін 2 сынауыққа құйыңдар. Бір сынауыққа тұздың катионын анықтайтын, ал екіншісіне оның анионын анықтайтын реактив қосыңдар. Байқағандарыңа қорытынды жасаңдар.

«Ой толғаныс» бекіту:

1. Сульфат иондарын анықтау үшін реактив ретінде ... қолданылады. А) Na⁺ B) Ва2+ С) Сu2+ D)Al3+ E) Ag⁺ 2.Хлорид-ионға реактив болатын зат: A) Барийдің ерімейтін тұздары. B) Барийдің еритін тұздары. C) Индикаторлар. D) Күмістің еритін тұздары. E) Магнийдің еритін тұздары. 3.Барлығы аниондар болатын қатар A) OH-, PO43-, SO42-, K+ B) K+, OH-, PO43-, H+ C) H+, OH-, SO42-, K+ D) Cl-, OH-, PO43-, SO42- E) Cl-, H+, OH- ,SO42- 4. Мыс-катионын анықтау үшін құрамында мына ионы бар реактив қажет: А) NO3- B) OH- C) Cl- D) SO42- E) PO43- 5. Фенолфталеинді таңқурай түске өзгертетін қосылыс: А) NaOH B) NaCl C) NH4Cl D) CuSO4 E) H3PO4 «Кім тапқыр?»

Үйге тапсырма беру: Өтілген тақырыпты қайталау, қосымша іздену

Назарларыңызға рахмет!