Презентация по географии на казахском языке на тему:Орманды дала және дала зоналары(8 сынып)

Орманды дала және дала зоналары Мақсаты: а) Қазақстанның орманды дала және дала зоналары тақырыбы бойынша оқушыларға осы екі зонаның жер бедері мен климаты табиғат зоналарының қалыптасуына қалай әсер ететінін түсіндіру. Табиғат компоненттерінің өзара байланысы табиғат зоналарының дамуына қалай ықпал ететіні жөнінде мағлұмат беру, б) Оқушылардың жаңа технологиямен жұмыс жасау дағдыларын одан әрі қалыптастыру, өз бетінше жұмыс жасай білуге дағдыландыру, в) Орманды дала және дала зоналарының табиғатын ұқыптылықпен сақтап, тиімді пайдалану жолындағы көзқарастарын қалыптастыру,

Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгеру Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, салыстыру, жинақтау, анықтау Көрнекілігі: зоналар бойынша өсімдік және жануарлар суреттер, кеппе шөптер. Пәнаралық байланыс: биология, өлкетану, жаратылыстану, қазақ тілі Күтілетін нәтиже: Оқушылардың орманды дала және дала зоналарының айыра алуы, картадан табиғат зоналарының шекарасын нақты анықтай білуі Не арқылы: салыстыру, карта бойынша анықтау, сәйкестендіру, жинақтау

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі сәлемдесу, түгендеу, оқушы назарын сабаққа аудару. ІІ Үй тапсырмасын еске түсіру (тестік тапсырма) 1а, 2с, 3в,4е, 5с, 6а, 7д, 8в III.Жаңа сабақ 1. “Кім тапқыр” ойыны бойынша Т А Б И Ғ А Т З О Н А С Ы 25 1 3 12 6 1 25 11 20 18 1 24 37 2. Мағынаны тану І-топ “Орманды дала” ІІ- топ “Дала ” -Зерттеу жұмыстары бойынша -Әр топ өздеріне 5 сұрақтан қояды

Тест-сұрақтары 1 Географиялық қабық-бұл: А) Жер қабықтары атмосфера,гидросфера,биосфера және литосфераның өзара тығыз байланысы В) Атмосфераның жоғарғы қабаты С) Табиғат зоналары бойынша ауысу заңдылықтары Д) Мұхит пен құрлық арасындағы зоналық заңдылығы Е) атмосфераның төменгі қабаты, литосфера, стратосфера, гидросфераның байланысы 2 Таулардағы топырақ, өсімдік, жануарлар дүниесінің биіктік бойынша өзгеруі А)ендік зоналылық В) ланшафтық зоналылық С)биіктік белдеулік Д) зоналық Е)табиғат кешендері 3Тау жыныстары, ауа, су, топырақ,өсімдіктер мен жануарлар-бұлар: А)табиғат кешендері В) табиғат компоненттері С)табиғат зоналары Д) табиғат белдеулері Е)табиғат нысандары 4 Жер шарындағы ең ірі табиғат кешені А)жыра В)таулар С) материктер мен мұхиттар Д) көлдер, теңіздер Е)географиялық қабық 5 «Географиялық қабық»терминін енгізген кім А) В.Докучаев В) А.Гумбольт С) А.Григориев Д) В.Вернадский Е)А.Вегенер 6 Адамның шаруашылық әрекеті нәтижесінде қалыптасқан табиғат кешендері А) антропогендік В) табиғи С) бау-бақша Д) жасанды су қоймасы Е)материктер 7 1970ж Қазақстан аумағын 8 табиғи ауданға бөлген кім? А) С.Берг В) Э.Зюсс С) А.Вегенер Д) Б.А. Федорович Е)А.Гумбольт 8 Географиялық қабықты құрайтын бөліктер саны: А) 2 В) 4 С) 6 Д) 5 Е) 14

ІІ. Жаңа сабақты меңгерту. қ/с Табиғатзоналары Климаттықжағдайлар Топырақ түрлері Өсімдіктері Жануарлары 1 Ормандыдала(Қазақстан территориясының0,4%-ыналыпжатыр)Жалпыжеркөлемі1млнга.Қазақстанның солтүстігінде орналасқан.БатысСібіржазығыменЖалпыСыртқыратының азғана бөлігін қамтиды. Жазғышілде+180-+200қаңтардыңорташатемпературасы-170-190кейде-510-530.Жауын-шашын300-350мммөлшерінде Орманныңсұртопырағы,қаратопырақ(қалыңдығы75 см).Солтүстікте9%шірінді,оңтүстікте6%шірінді. Бетеге,боз,бидайық,арпабас,қайың,қоңырбас,құлпынай,қарағай,қияқ,ебелек,жоңышқа,қояншөптер. 10 млн гааудандыалыпжатқанормандарындақайың,емен,жөке,қандыағаш,көктерекжәнеқарағайларбар. Дуброва,Мамлютқорықшасындағыормандарқорғауғаалынған. Саршұнақ, сұртышқандар, егеуқұйрық, қосаяқтар, тышқандар, түлкі, елік,қасқыр, сусар,бұлан, тоқылдақ, көкек, күйкентай, қараторғай.Ормандарындатиін,құр, сұңқар.Көлдерінде тырна,үйрек, қаз, шағала,ондатр. 2 Дала (республиканыңжеркөлемінің29%-ыналыпжатыр).Жалпыжеркөлемі77 млн. га.ЗонағаБатысСібіржазығыныңоңтүстікшеті,Торғайүстіртініңсолтүстігі,Мұғалжартауытүгелдейдерлік,ЖалпыСыртсілемдері, Каспиймаңыойпатыныңсолтүстікжартысы, Оралетегі,Жемүстірті,Сарыарқаныңсолтүстігіменорталықаудандарыжатады. Климатыконтинентті.Шілдеде+180+230кейде+200+240,қаңтарда- 160-тан-180-қаЖауын-шашын– 300мм.(220-310мм) Қара және қызыл қоңыр, қою қызғылт кейдесортаң топырақты жерлеркездеседі.Топырағында6шіріндібар.Бұл зонаның басқалардан ерекшелігі, 28млнгажер1954-59ж.Тың және тыңайған жерлердіигерумақсатында жыртылған. Боз,бетеге,атқонақ, еркекшөп, жайшөп, жусан,Емдікқасиетті итмұрын, меңдуана, жанаргүл, бидайық, қияқ, құрақ, шайшөп, дәрілік валериандар.Наурызымжәне Қорғалжын қорығыбар. Саршұнақ, қосаяқ, алақоржын, қасқыр, борсық, суыр,қарсақ, ақбөкен.Безгелдек,тырна,бозторғай, бүркіт, батпақ құстары, қаз, шағала, үйрек, аққұтан, қызыл үйрек, сарыалақаз,аққу,торғай. 16 кгсалмақ беретіндуадақ құсыбар.

Өзендері мен көлдері:

1а, 2с, 3в,4е, 5с, 6а, 7д, 8в

Дала зонасының қызғалдағы

3.Ой толғау .Салыстырма түрде. жоспар Орманды дала ұқсастықтары дала ГО Жер бедері Климат Ішкі суы топырағы өсімдігі Жануарлар дүниесі Проблемаларментабиғатты қорғау ісі

2. Синквейн әдісі. Дәптермен жұмыс Ауызша Зат есім: Не? Сын есім:Қандай? Етістік:Не істейді? Сөз тіркесі: Синоним:

ІІІ. Бекіту тапсырмалары: Сан және әріптерді пайдаланып, әр табиғат зонасына тән белгілерін көрсету. Зоналардың белгілері Зоналар Батыстаншығысқа қарай2200км-гесозылған кең алқапты қамтиды,шамаман540-550с.е.аралығында орналасқан. Қазақстан жерінетекоңтүстік шетісүйірленіп кіреді. БатысСібіржазығыменЖалпыСыртқыратының азғана бөлігін алыпжатыр. Топырағы қара және қызыл қоңыр типінежатады. Бұл зонадаДуброва,Мамлютқорықшалары орналасқан. Тың және тыңайған жерлердіигеружылдарындазонаның28млнгажеріжыртылған. Шөптесін өсімдіктерден боз,бетеге,атқонақ, еркекшөп, қаңбақ өседі. Зонадақара топырақтыңқалыңдығы75см А – орманды дала зонасы Ә - дала зонасы А – Ә -

1ә ,2а ,3а ,4ә ,5а ,6ә ,7ә , 8а ,

Қорытынды Тест жұмысы. Қазақстанның дала зонасының кеміргіш жануарлары: А) Саршұнақ В) Қарсақ С) Қасқыр Д) Борсық Е) Қоян 2. Қазақстанның Солтүстігінде таралған орманды дала топырағы: А) Құмлы-сазды топырақ В) Қара топырақ С) Құм топырақ Д) Күлгін топырақ Е) Ферралит топырақ 3. Қазақстанның дала зонасының көлемі. (%) А) 26% В) 28% С) 23% Д) 25% Е) 29% 4. Орманды дала зонасында Қазақстнның ... бөлігі орналасқан. А) Батыс шекарасында В) Солтүстік-батыс С) Оңтүстік Д) Солтүстік Е) Оңтүстік-шығы 5. Қызыл қоңыр топырақ аймағы: А) Таулы аймақ В) Дала С) Шөл Д) Орман Е) Орманды дала 6. Орманды дала зонасының өзендері А) Жайық, Сарысу В) Торғай, Шу С) Есіл, Тобыл Д) Сағыз, Нұра Е) Ертіс, Қаратал 7. Дала зонасында өсетін дәрілік шөптер А) Сеуел, Боз В) Жусан, Жолжелкен С) Итмұрын, Шайшөп Д) Қамыс, Кактус Е) Арпабас, Бидайық 8. Даланың 16 кг-дық құсы: А) Тырна В) Қаз С) Дуадақ Д) Шағала Е) Гагара

1а, 2в, 3е, 4д, 5в, 6с, 7с, 8с

ІҮ. Үй тапсырмасы: § 30- §31 Орманды дала және дала зоналары Кескін картаға орманды дала және дала зоналарын түсіру. Орманды дала және дала зоналарындағы Қызыл кітапқа енген өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің тізімін жасау.

Дала зонасы Орманды дала және дала зонасының өсімдіктерімен жануарларын жазыңыз: Екеуінде Орманды дала зонасы

Ал енді біз бұл зонаның болашағын қалай елестете аламыз? Бүгінгі таңда бұл табиғат зонасында кішкентай Қорғалжын қорығы болса, болашақта XXI ғасырға аяқ басқан кезде 2030 жылдары дала зонасында ең үлкен қорық болып, онда емдік қасиеті бар өсімдіктер көп өсіп, таза экологиялық аймаққа айналады. Түркі тілдес халықтар, соның ішінде қазақ халқына қасиетті жылқы малы табын-табын өсіріліп, адамдар түгел қымызбен емделеді. Қымыз адамға әрі қуат, әрі шабыт беріп, адам жаны сая табатын жер осы жер болады. Қазақстанның дала зонасын ғалым Қаныш Сәтбаев жаяу аралап, түсті металл кендерін ашып, республиканың өндірісін дамытып. экономикасын көтеруге үлес қосқан жер осы. Қазақстан үш жүздің басы қосылып біріккен жер осы. Ал енді 1950-54 жылдарға тоқталатын болсақ, осы зонада тың және тыңайған жерлерді игеру басталды. Миллиондаған гектар жер жыртылып, егіншілік қарқынды дамыды. Бірақ мұның кері әсері де болды, көптеген құнарлы жерлердің топырақтары бүлініп, эрозияға үшырады.