Презентация на тему Биік таулы өлкелер 8-класс

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ДИКТАНТ Қазақстанның аласа таулы өлкелерін ата. Сарыарқа батыстан шығысқа қарай неше км созылып жатыр? Сарыақраның абсолюттік орташа биіктігі қандай? Мұғалжар солтүстіктен оңтүстікке қарай неше км созылып жатыр? Мұжалжардың ең биік жерін ата. Қарақия ойысы орналасқан аласа таулы аймақты ата. Маңғыстау тауы Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан? “Қазақстанның Швейцариясын” ата, солай аталу себебін көрсет.

БИІК ТАУЛЫ ӨЛКЕЛЕР

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Биік таулы өлкелерге Қазақстанның шығысы мен оңтүстік-шығысындағы Алтай, Сауыр-Тарбағатай, Жоңғар Алатауы және Тянь-Шань тау жүйелері жатады. Бұл таулардың барлығы палеозой қатпарлықтарында көтеріліп, мезозой эрасында тегістелген. Жаңа тектоникалық қозғалыстар нәтижесінде қайта жаңғырған. Биік таулы өлкенің аласа таулардан айырмасы жер бедерінің биік әрі күшті тілімделгендігімен ерекшеленеді.

Алтай Сібірдің оңтүстігіндегі ең биік таулы өлке. Негізгі бөлігі Ресей жерінде жатыр. Қазақстан жеріне Алтай тау жүйесінің оңтүстік-батыс бөлігі ғана кіреді. Оны Оңтүстік Алтай, Батыс немесе Кенді Алтай және Қалба жотасы деп үшке бөлуге болады (жоталар сызбасын қараңдар). Оның биік шыңы Мұзтау (4506 м).

Сауыр-Тарбағатай  Іргелес жатқан жоталармен бірге біртұтас тау жүйесін құрайды. Ол Сарыарқаның шығыстағы жалғасы болып саналады. Сауыр-Тарбағатайдың солтүстігінде Зайсан қазаншұңқыры, ал оңтүстігінде Алакөл қазаншұңқыры жатыр. Сауыр жотасының ең биік жері Мұзтау шыңы (3816 м). Қазақстан жеріне Сауырдың тек батыс бөлігінің солтүстік беткейі кіреді. Төбелерінде мұздықтары бар. Тарбағатай (Барқытбел) Сауырға қарағанда аласа, бірақ одан ұзынырақ, 300 км-ге созылған. Биік нүктесі Тастау (2992 м). Төбелерінде мұздықтар жоқ.

Жоңғар Алатауы.  Оған Қазақстан жерінде Жоңғар Алатауының солтүстік, оңтүстік-батыс бөлігі кіреді. Бұл тау жүйесі солтүстігінде Алакөл қазаншұңқыры мен оңтүстігінде Іле өзені аңғарымен шектелген. Солтүстік-шығыс тан оңтүстік-батысқа қарай 450 км-ге созылып жатыр. Қытай мен Қазақстан шекарасында, Жоңғар Алатауы мен Барлық жотасының аралығында Жоңғар қақпасы деп аталатын тау аралық ойыс бар. Ең биік жері Бесбақан шыңы (4622 м). Жоңғар. Жоңғар Алатауы гнейс, кристалды тақтатас, кварцит, мәрмәр және әктас жыныстарынан түзілген.

Тянь-Шань таулы өлкесі  Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-шығысын алып жатыр. Республика жеріне Орталық Тянь-Шань мен Батыс Тянь-Шаньның бір бөлігі, Солтүстік Тянь-Шань түгел дерлік кіреді. Орталық Тянь-Шань Қытай, Қазақстан, Қырғызстан шекараларының түйіскен жерінен басталады. Осы жерде Қазақстанның ең биік нүктесі Хантәңірі (6995 м) орналасқан. Солтүстік Тянь-Шаньға Кетпен жотасы, Күнгей Алатау, Іле Алатауы және Шу-Іле таулары (Желтау, Айтау), Қырғыз Алатауы жатады.

Биік таулы өлкелер Сипаттамасы Алтай Сауыр-Тарбағатай Жоңғар Алатауы Тянь-Шань таулы өлкесі