Презентация к уроку Р. Нигмати. Ответы на вопросы моей дочери.

Бөгөн беҙҙә «башҡорт теле» Яратам һине телем. Рәхмәт һиӊә! Һинеӊ аша Алам мин яҡшы белем.

А О У Ы И Э Ә Ө Ү

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Йөрәгем, тим, изге төйәгемде Хаҡ яҙмышым шунда ташланған Шунда минеӊ бәхет таңым атҡан Шунда миӊә Ватан башланған (Р. Ғарипов)

Йөрәгем кескәй булһа ла, Ҙур һиңә һөйөү һүҙем Атай – әсәйемдәй күреп, Яратам һине, илем (А. Игебаев)

Һиңә арнап йыр сығарҙым Башҡортостан – бишегем. Мәңге йәшә, мәңге йәш бул, Ғәзиз ерем – баш илем! ( Н. Сәлимов)

Илдең йәме – иле менән, Ватан йәме – ере менән (мәҡәл)

Башҡортостандың халыҡ шағиры Рәшит Ниғмәти

Шағирҙың тормош юлы Рәшит Ниғмәти (Рәшит Ниғмәтулла улы Ниғмәтуллин) 1909 йылдың 9 февралендә хәҙерге Куйбышев өлкәһенең Оло Чернигов районы Диңгеҙбай ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған.

Шағирҙың белеме Ете йәше тулғас, Рәшит үҙҙәренең ауыл мәҙрәсәһендә уҡый башлай.Туғыҙ йәше тулғас - әсәһе, ә һуңынан атаһы үлеп китә. Тәүҙә Һамарҙағы, шунан Украиналағы балалар йортонда тәрбиәләнә. 1924 йылда Өфөгә килеп, етем балалар өсөн асылған Ленин исемендәге мәктәпкә уҡырға инә.

Башҡорт совет әҙәбиәте өлкәһендәге хеҙмәттәре өсөн Рәшит Ниғмәти Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ һәм ике тапҡыр Почет Билдәһе ордендары менән наградлана. 1956 йылдың февралендә 50 йәше тулыу уңайынан Рәшит Ниғмәтигә «Башҡорт АССР-ның халыҡ шағиры» тигән маҡтаулы исем бирелә.

Оҙаҡ ауырыуҙан һуң Рәшит Ниғмәти 1959 йылдың октябрендә үлә.Шағирҙы үҙе яратып йырлаған Ағиҙел ярына – Салауат Юлаев паркына ерләйҙәр.

Әҫәрҙәре «Кереш» - 1933 «Дауылдар тыуҙырған ғүмер» - 1938 «Йәмле Ағиҙел буйҙары» - 1940 «Минең баҡсамда» - 1941 «Һинең кәләшеңдең хаттары» «Башҡортостан һүҙе» «Мөхәббәт һәм нәфрәт» «Һаҡмар ҡыҙы», «Сәләмләү» Драмалары: «Урман шаулай»-1942 «Уның йондоҙо»-1948 «Ағиҙел ярында»-1950

Ҡыҙымдың һорауҙарына яуаптар - Ватан ул, ҡыҙым, Тыуған ил, Бына беҙ торған урын. Һәм һинең көн һайын иртән Уйнарға сыҡҡан юлың. Беҙҙең Ватан, ҡыҙым, матур, Ҡояштай балҡып тора, Тауҙары, зәңгәр болоттай, Күктәргә ашып тора. ( 1944 йыл)

Һүҙлек һүҙҙәр . ҡулайлы – подходящий ғүмер кисергән – ғүмер иткән, йәшәгән, жить, проживать елеккә май тиртеү – расти, набраться сил терегөмөш - ртуть Ватан – Родина, Отчизна

Ял минуты Башҡорт телендә һөйләшәм, башҡорт телендә. Минең йәшәү тамырҙарым башҡорт ерендә.

Грамматик эш Ватан (ниндәй?) ….. тауҙар (ниндәй?) …… һыуҙар (ниндәй?) …. сәскәләр (ниндәй?) …… ҡамыштар (ниндәй?) ….

Балыҡҡа – һыу, ҡошҡа – һауа, йәнлектәргә – урман, ялан-ҡырҙар, кешегә Ватан кәрәк. Тәбиғәтте һаҡлау, тимәк, Ватанды һаҡлау. М. Пришвин

Афарин! Молодцы! Иғтибарығыҙ өсөн рәхмәт