Презентация жинақтық сан есімдер

Сегізінші желтоқсан Сынып жұмысы

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

- ау - еу

Жинақтық сан есімдер

Түсін ! Жинақтық сан есім дегеніміз не? Оқулықтың 88 – бетіндегі ережемен таныс

Нешеу ? деген сұраққа жауап беретін сан есімдер заттың жинақталған санын білдіріп, жинақтық сан есімдер деп аталады.   Олар бірден жетіге дейінгі есептік сан есімдерге -ау, -еу жұрнағы жалғануы арқылы жасалады.

Жинақтық сан есім қалай жасалады?

Кестеге назар аудар! Дауысты дыбысқа бітетін екі, алты, жеті сандарына  -ау, -еу жұрнағы жалғанғанда түбірдің соңындағы  ы, і дауысты дыбыстары түсіп қалады. Мысалы:  екі – екеу, алты – алтау, жеті – жетеу.   Бір -еу Біздің Отанымыз - біреу Екі -еу Екеу - жарасқан жұп. Үш -еу Үшеу – ынтымақ, татулық өрімі. Төрт -еу Төртеу – түгелденер тұсың. Бес -еу Бесеу – белін бекем буған ердің қаруы. Алты -ау Алтау – алаштың туын тік көтерер елдің саны. Жеті -еу Жетеу – сырын түсініп, ұғына білсең – киелі сан.

Жинақтық сан есімдер төмендегі мысалдан байқағандарыңдай жеке қолданылады да, заттанып тұрады.   Алтау, үшеу деген сан есімдер заттанып, әрі сандық мағынада, әрі, заттық мағынада бірдей жұмсалған. Үш -еу Үшеу – ынтымақ, татулық өрімі. Алты -ау Алтау – алаштың туын тік көтерер елдің саны.

Қолдан! «Кім жылдам?» ойыны 139-жаттығу. Жинақтық сан есімдерді қатыстыра отырып, өлең құраңдар: Үлгі: Біреу - сүйенгенге тіреу. Екеу - бір мен бірді қосып, Бір - біріне сүйеу. Уақыт: 2 минут Тапсырманы уақытылы орында, орындау барысында алған білімді қолдан .

«Сызықтардың орнын тап!» ойыны 141-жаттығу. Жинақтық сан есімдердің астын бір, белгісіздік есімдіктердің астын екі сызықпен сызыңдар. Уақыт: 2 минут Тапсырманы уақытылы орындап, тақтаға шығып тапсырманы орындау арқылы сан есімдерді талда. Талда

1. Біреудің ат көтермес бөзі бар, біреудің ат көтермес сөзі бар. 2. Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді. 3. Ерегісте ер өлер, екі батыр егессе, екеуінің бірі өлер. 4. Тіл- біреу, көп алдында көпірме, құлақ екеу, аз сөйлеп, көп тыңда. 5. Көше біреу болғанымен, әркімнің жолы әр түрлі. 6. Біреу - арашашы, біреу - тамашашы. 7. Біреу көріп күледі, біреу еріп күледі. 8. Біреу қасып айтады, біреу басып айтады, біреу жаны ашып айтады.

Мәтіндегі жинақтық сан есімдері қалай жасалған? Дауысты дыбысқа бітетін екі, алты, жеті деген сан есімдер кездесті ме? Жинақтық сан есім мен болжалдық сан есімнің ұқсастығын табыңдар

Жинақта «Түсінік хат» немесе «Жинақтық сан есім» тақырыбына эссе жаз. Уақыт: 2 минут Тапсырманы уақытылы орындап, тақтаға шығып тапсырманы қорғау арқылы біліміңді жинақта.

- Ау, -еу жұрнағы арқылы жасалатын сан есімді табыңыз. - Ау, -еу жұрнағы жалғанғанда өзгеріске түсетін сан есімді анықтаңыз.