Мин татарча сөйләшәм! конкурсына багышланган Тәнәфес гәзитенең яңа номеры.

Тәнәфес

Газета выходит с декабря 2004 года

Газета Комсомольской средней школы для школьников и их родителей

Яз Тукайсыз булмый. Бар күңеллек бөтен дөньяда

Бар бер ямь бүген!Нәрсәдән бу?

Мин беләм,бәйрәм бүген!

Бәйрәм бүген, бәйрәм бүген!

Әйе,укучылар бүген бәйрәм! Бу бәйрәм татар шагыйре Тукайның иҗатына багышлана.Тукай музыкант та булмаган,көйләр дә язмаган.Шлгә һаман да якыная,улай да аның һәр шигыреннән музыкаль аһәң, моң беркелә. Бөек шәхес турында күбрәк белгән саен ул,ничектер,күңелгә һаман да якыная,аның иҗаты яңа яктан ачыла бара. Тукай белән бәләкәй вакытыннан ук таныш: шигырьләрен ятладык,әкиятләрен тыңладык.

Тукай тормышы һәм иҗаты буенча белемнәрен тикшерү бәйгесе.

-Тукайның туган көне?(26нчы апрель)

-Шагыйрьнең әтисенең исеме?(Мөхәммәтгариф)

-Тукай кем гаиләсендә дөньяга килә?(мулла)

-Кайсы авыл мулласына кияүгәчыга?(Сасна)

-Габдулланың әтисе ничә яшьтә үлеп китә?(4ай)

-Тукайның туган елы?(1886 нчы ел)

-Тукай нинди авылда туа?(Кушлавыч)

-Шагыйрьнең әнисенең исеме ничек?(Мәмдүдә)

-Әнисе Габдулланы кем исемле карчыкка вакытлыча асрамага бирә?(Шәрифә карчыкка)

-Өчиледә нәни Габдулла кем кулына эләгә?(Зиннатуллага)Габдулла Тукай бихисап шигырьләр иҗат итә.Шуларның күпмедер өлеше балаларга багышлана.Әйе,шагыйрь балаларны ярата һәм аларга багышлап күп кенә шигырьләр яза.

Хәзер без сезнең белән Г.Тукайның шигырьләре буенча рәсемнәр бәйгесенә күчәбез. Иң актив укучылар: Сираева Д., Шигапова К., Шмаков С., Лобов А., Кожевников Н.,Холова Р., Мансуров А, Салахова А.

Туган тел! һәркем өчен газиз сүз бу. Чөнки тел - тормыш чыганагы, белем чишмәсе. Тел ул зур бер гөлбакча кебек: анда йөргән саен гөлләренең төрлелегенә шаккатасың, хуш исләрен тоясың, матурлыгына сокланасың...

Тел кешеләргә бер - берсен аңларга, бер - берсен теләк - максатларын, уй - фикерләрен белергә ярдәм итә. Рус педагогы К.Ушинский телнең шәхесне үстерүдәге әһәмияте турында: "Халыкның теле - аның рухи тормышының иң яхшы,беркайчан да шиңми, мәңге яшәреп тора торган иң матур чәчәге. Телдә халык һәм аның Ватаны җанлы рәвештә гәүдәләнә, телдә халыкның бөтен рухи тормышының тарихы чагыла", - дигән. Безнең өчен шундый тел - татар теле. Татар халкының бөек шагыйре Г. Тукай да: " Яшәсен халык әдәбияты, яшәсен туган тел!", -ди.

Самигуллина Алсу.

Хәзер дөньяда меңнәрчә телләр бар. Шул телләрнең берсе - татар теле. Телләр күп булса да, кайбер телләр бетү алдында тора. Безнең телгә дә шул янамасын өчен мәктәпләрдә, урамда, бәйрәмнәрдә тырышып-тырышып татар телен өйрәнәбез. Менә быел да 21 февраль көнен бик күңелле үткәрдек. Ә күңелле булсын өчен сүзлекләр, плакатлар ясадык. Иң актив класслар 5 - 8 нчеләр булды. 8 класс укучылары.

Туган тел ул бер генә,

Туган телнең кадерен бел генә!

Мәктәбебезд ә ел саен "Мин татарча сөйләшәм" акциясе уздырыла. Укучыларның, яшьләрнең, авыл халкының татар телен кулану дәрәҗәсен киңәйтү, туган як тарихы, мәдәнияте, үткәне белән кызыксынуын арттыру, толерантлык тәрбияләү максатыннан үткәрелүче акциядә рус телле укучылар да актив катнаша. Быел акциянең 1 көнен хат язуга багышладык. Укучылар үзләренең ничек итеп татарча сөйләшүләре турында хат язылар. Сезгә дә шул хатлардан өзекләрне укытасым килә.

7 нче сыйныф укучысы Шәрипова Алинә хатыннан өзек.

Укытучылар безне татар теленә, татар тхалкының рухи, әдәби мирасына ихтирам тәрбияли. Без дәрестә генә түгел, өйдә дә, урамда да матур итеп татарча сөйләшәбез, аралашабыз. Татар телендә кичәләр, очрашулар уздырабыз.

8нче сыйныф укучысы Хәйдәрова Илвина хатыннан өзек.

Без быел да авыл урамнарында, балалар бакчасында һәм башка җәмәгать урыннарында халык белән аралашып, алдан әзерләнгән сорауларны биреп, "Татар телендә синең 150 сүзең" дигән белешмәләр тараттык. Татарча матур итеп сөйләштек.

5 нче сыйныф укучылары Тимашев Артур һәм Кутенева Полина хатыннан өзек.

Безгә укытучыбыз киләсе дәрестә "Татар халык ашлары" дигән теманы узабыз дигәч, өйдә әниләр белән үзебез дә пешереп карарга булдык. Тәмле коймаклар пешердек, аны ничек әзерләвебез турында фотога төшереп бардык. Ә икенче көнне үзебез пешергән әйберләр белән дәрестә тәмләп чәй эчтек. Минем зур абыем Чечняда һәлак булды. Шуңа күрә мин аның фотосын нәрсә эшләсәм дә яныма куям. Менә бүген дә ул минем янымда, минем уңышларыма сөенә

7 нче сыйныф укучысы Салахова Аделена хатыннан өзек.

Миңа быел үзебезнең авыл халкы гына түгел, ә янәшәбездә булган Яр Чаллы халкының татар телен ни дәрәҗәдә белүе дә кызыксындырды. Шуңа күрә мин әти - әниемнәр белән шәһәргә баргач, үзем алдан төзегән сорауларны бирдем, сүзлекләр тараттым. Олы апа-абыйлар гына түгел, яшь әниләр дә рәхәтләнеп сөйләштеләр.

5 нче сыйныф укучысы Исламова Аделина хатыннан өзек.

Мин татар телен тырышып өйрәнәм. Шигырьләр ятлыйм, җырлар өйрәнәм, биим. Быел да районыбызда үткән "Балкыш" конкурсында уңышлы чыгыш ясадым. Миңа татар телен өйрәнергә укытучыларым да, күршедә яшәүче Алсу апа да бик булыша. Безнең өлкән буын кешеләре дә җыр - биюне ярата. Алар да "Балкышта" бик матур чыгыш ясадылар.

Тукай! Нинди бөек исем! Ул безнең йөрәкләрдә! Бу исем йолдыз кебек нур чәчеп тора.Ул балаларга укуны,эшне яратырга,табигатьне сакларга өйрәтә.

Безнең күңелләрдә син, Тукай!

Мәктәбебездгә һәр елны Тукай туган көннәрдә язучылар белән очрашулар була. Алар безгә үзләренең әсәрләрен укыдылар, Г.Тукай иҗаты турында сөйләделәр. Безнең укучыларыбыз да алардан калышмады. Халимова Л. "Туган тел"не җырлады, Салахова А. "Милли моңнар"ны укыды. Татар теле укытучысы Галимов Фәнил Зәки улы да үзе язган шигырен укып безне сөендерде. Иң актив укучылар: 5нче һәм 6 класс укучылары булды.

Уеннар. АлфавитҺәр шакмакка бер хәреф язып, җиде шакмкка 38 хәреф исемен сыйдырып буламы?

Сезнең өчен. Цифровые образовательные ресурсы:

Мультимедийная интерактивная звуковая иллюстрированная

библиотека детских книг «БАЛА»

Библиотека "БАЛА" www.balarf.ru/?utm_source=edu.tatar.ru&utm_medium=banner&utm_campaign=visitores_from_edu_cat

Әйе, яраткан Тукаебыз вафат булуына да күпме вакыт узган. Әмма Тукайсыз яшәсәк тә, без Тукайдан аерылмадык. Безнең белән һәрчак Аның үлемсез әсәрләре, шул әсәрдәге һәммәбезгә таныш булган геройлар - Шүрәле, Су анасы, Кәҗә белән Сарык ...

Тукайсыз да, Тукайлы да 127 ел...

"Әйе, Тукай һәрчак безнең белән яши. Тукай синдә, бездә дәвам итә.

Туган тел

Дөньяда иң-иң матур ил

Ул - минем туган илем.

Дөньяда иң-иң матур тел

Ул - минем туган телем.

"Балам!" - диеп, туган телдә

Эндәшә миңа әткәм.

Менә быел да көтеп алган 21 февраль көне килеп җитте. Тукай районы Комсомол урта мәктәбендә бу көнгә әзерлекне алдан башлыйбыз. Мәктәбебез рус мәктәбе булса да, яртысыннан артыгы татар милләтеннән. Рус телле укучыларыбыз да алардан калышмый, татар телен тырышып өйрәнә, бәйрәмнәрдә катнаша. Менә бу бәйрәмгә дә алдан плакатлар, сүзлекләр ясадык, белдерүләрдә хаталы сүзләрне табып төзәттек. Берничә ел элек конкурста катнашып алган футболкаларыбызны да саклап тотабыз. Аларны да алдан әзерләдек, шигырьләр ятладык, уеннар әзерләдек. Һәр класс җитәкчесе үзенең классында туган тел турында класс сәгатьләре, әңгәмәләр үткәрде. Мәктәбебездә 100 укучы, 18 укытучы. Бу кызыклы әңгәмәләрдә, очрашуларда, кичәләрдә, чыгышларда, экскурсияләрдә күбесе катнашты. Менә аларның кайберсе.

Беренче эш итеп, сүзлекләр төзедек, аларны өлкән буын кешеләренә тараттык. "Мин татарча сөйләшәм!" дигән значокларыбыз да күпләрне шатландырды. Авыл халкы һәм балалар бакчасы өчен концерт куйдык, фәнни - гамәли конференцияләрдә көч сынаштык, язучылар һәм җырчылар белән очраштык.

Адрес редакции: 423800, РТ, Тукаевский район, посёлок Комсомолец, улица Школьная 2.

Е-mail: schkomsomol@yandex.ru</<font face="Times New Roman, serif">.

Телефон: 37 - 50 - 66.

Директор школы: Аглямова А.А.

Редакторы: Галимова М.М. и Галимов Ф.З.

Дизайнер: Якушев С., Закирова А.

Тираж 50 экземпляров. Выходит 1 раза в месяц.