- Учителю
- Сыныптан тыс іс-шара Ертегілер еліне саяхат
Сыныптан тыс іс-шара Ертегілер еліне саяхат
Тақырыбы: Ертегі еліне саяхат
Мақсаты:
- оқушыларға бағыт - бағдар бере отырып, өздіктерінен жұмыс істету,
ой - өрістерін дамыта отырып өздіктерінен қорытынды шығаруға
машықтандыру;
- ертегі арқылы оқушылардың өмірге деген көзқарасын қалыптастыру,
жақсылық пен жамандықты айыра білуге үйрету, баулу;
- Бір - бірлерімізбен тату болу, ұжымшыл болу;
1. Ұйымдастыру кезеңі
Мұғалім: Балалар, ертегі - сөзін естігенде қандай ой келеді, көз
алдарына не елестетесіңдер? Қандай ертегілер білесіңдер?
(балалар пікірін тыңдау).
2. Барысы
Мұғалім: Бүгінгі сабағымыз ерекше өтеді, біз «Ертегі еліне
саяхатқа» шығамыз.
Ертегі - халқымыздың ертеден бері келе жатқан мәдени мұраларының
бірі, ауыз әдебиеті. Ертегіні мазмұнына қарай, әр алуан
ерекшеліктеріне қарай бірнеше түрге бөлуге болады.
- жануарлар жайында (суреті, немесе кітабын көрсету)
- қиял - ғажайып ертегілер
- шыншыл ертегілер
Ертегіден халқымыздың тұрмыс - салтын, әдеп - ғұрпын білеміз.
Онда шындық оқиға мен қиял - ғажайып оқиға аралас келіп
отырады.
Кел, тыңдайық ертегі,
Естіген жанды елтеді.
Талай ғажап оқиға,
Қызық сырын шертеді.
«Бауырсақ» ертегісінің сахналық қойылымы:
Ерте, ерте, ертеде.... бір ата мен әже болыпты
Атасы: - кемпір - ау, маған бауырсақ пісіріп берсеңші.
Әжесі:- неден пісірейін ұн жоқ қой.
Атасы:- қаптың түбін қақ, бауырсақтық ұн табылып қалар.
Әжесі солай істейді: қаптың түбін қағып, қалған ұннан бауырсақ
пісіреді де, суытып терезе алдына қояды.( іс - әрекеттерін
көрсетеді) Бауырсақ домалап кетеді...
Орман ішіне домалап келіп, қоян ананың көжегін үйретіп жатқанын
естиді:
Қоянның көжегі:
Мен ақ қоян, ақ қоян,
Қорқақ қоян, сақ қоян.
Қасқырлардан қорқамын.
Орманға мен зытамын.
Қоян:
Сұр көжегім, көжегім,
Еркелігін сеземін.
Сабаққа мойын бұратын
Сенің де келді кезегің.
Көжегі бауырсақты көріп қорқып, қашып кетеді.
Қоян: - бауырсақ, бауырсақ мен сені жеп қоямын.
Бауырсақ: - жоқ, сен мені жеме, саған өлең айтып беремін, соны
тыңда.
Атадан да қаштым,
Ападан да қаштым,
Қоян сенен де қашып кетемін.
Қоян: - қой, бауырсақ сенің өлеңің жақсы сен одан да менің
тапсырмамды орында.
Бауырсақ: енді не істеймін, балалар, сендер маған көмек
көрсетіңдерші.
Мұғалім: орындаймыз ба қоянның тапсырмасын?
Қоянның тапсырмасы:
1. Қазақстан Республикасының президентінің аты - жөні кім?
2. Қазақстан Республикасының астанасы қай қала?
3. Біз қай қалада тұрамыз?
Бауырсақ:- рақмет, балалар, сендердің көп көмектерің тиді.
Қоян: Сендер өте ақылды оқушылар екенсіңдер, олай болса мен өз
жөніммен кетейін.
Бауырсақ домалап қояннан қашып, ағаш түбінде жатқан қасқырға
кездеседі.
Қасқыр:
Түсім сұрқай, тым суық,
Орманда жүремін аң қуып.
Қасқыр:- бауырсақ, бауырсақ мен сені жеймін.
Бауырсақ: - жемеші, мен саған өлең айтып беремін.
Қасқыр: - жоқ, бауырсақ, өлеңің керек жоқ сен менің тапсырмамды
орында.
Қасқырдың тапсырмасы:
1. Жыл мезгілдерін ата?
2. Бір аптада неше күн бар?
3. Оларды ата?
Бауырсақ:- рақмет, балалар, қасқырдан да құтқардыңдар.
Қасқыр: Сендер менің тапсырмамды орындадыңдар, онда мен ары қарай
жол жүрейін.
Шөп үстінде құлпынай жеп жатқан аюға кездеседі.
Аю: - бауырсақ, бауырсақ мен сені жеймін.
Бауырсақ: - жемеші мені, мен саған қандай өлең айтып беремін
- ападан да қаштым, атадан да қаштым,
сенен де аю қашып кетемін.
Аю: Әй, балалар, балалар!
Менде қызық ойын бар,
Ал ықылас қойындар
Кәне, тәртіп сақтайық,
Мен берген тапсырманы,
Бұлжытпай орындайық.
Аю бауырсаққа жұмбақтар жасырады:
-
Балалар, сендер маған адың жасырған жұмбартардың шешуін табуға бемектесесіңдер ме?
-
Бұрап қойған сағаттай,
Айғайлайды таң атпай (Әтеш) -
Асты тас, үсті тас,
Ортасынды жанды бас (Тасбақа) -
Отыз ек батыр,
-
Екіге бөлініп жатыр (тіс)
Аю: Жарайсыңдар, менің жасырған жұмбақтарымды еш қиындықсыз шешіп тастадыңдар. Сол үшін мен сені жемей, босатамын.
Бауырсақ ары қарай домалап, ағаш үстінде отырған түлкіге келіп соқтығысады.
Түлкі: Сен мені қағып кете жаздадың, сол үшін мен сені жеп қоямын.
Бауырсақ: Сен мені жеме, мен саған өлең айтып беремін.
Түлкі: Маған сенің өленің керегі жоқ, егер мен жасырған мақал - мәтелдің жалғасын тапсан, онда мен сені жіберем, ал егер таба алмасан онда ен сені жеп қоямын.
Бауырсақ: Балалар, маған тағы сендердің көмектерін керек болып тұр, егер маған мақал - мәтелдердің жалғасын тауып беріге көмектессеңдер, онда мен сендерге қарыз болып қалмаймын. Мен сендерге сыйлық беремін.
Қасқыр:
-
Оқу білім бұлағы..... (білім өмір шырағы)
-
Жақсыдан үйрен,....(жаманнан жирен)
-
Әдепті бала - арлы бала,... (әдепсіз бала сорлы бала)