Сыныптан тыс іс-шара Ертегілер еліне саяхат

Тақырыбы: Ертегі еліне саяхат

Мақсаты:

- оқушыларға бағыт - бағдар бере отырып, өздіктерінен жұмыс істету, ой - өрістерін дамыта отырып өздіктерінен қорытынды шығаруға машықтандыру;

- ертегі арқылы оқушылардың өмірге деген көзқарасын қалыптастыру, жақсылық пен жамандықты айыра білуге үйрету, баулу;

- Бір - бірлерімізбен тату болу, ұжымшыл болу;



1. Ұйымдастыру кезеңі

Мұғалім: Балалар, ертегі - сөзін естігенде қандай ой келеді, көз алдарына не елестетесіңдер? Қандай ертегілер білесіңдер?

(балалар пікірін тыңдау).



2. Барысы

Мұғалім: Бүгінгі сабағымыз ерекше өтеді, біз «Ертегі еліне саяхатқа» шығамыз.

Ертегі - халқымыздың ертеден бері келе жатқан мәдени мұраларының бірі, ауыз әдебиеті. Ертегіні мазмұнына қарай, әр алуан ерекшеліктеріне қарай бірнеше түрге бөлуге болады.

- жануарлар жайында (суреті, немесе кітабын көрсету)

- қиял - ғажайып ертегілер

- шыншыл ертегілер

Ертегіден халқымыздың тұрмыс - салтын, әдеп - ғұрпын білеміз. Онда шындық оқиға мен қиял - ғажайып оқиға аралас келіп отырады.

Кел, тыңдайық ертегі,

Естіген жанды елтеді.

Талай ғажап оқиға,

Қызық сырын шертеді.

«Бауырсақ» ертегісінің сахналық қойылымы:

Ерте, ерте, ертеде.... бір ата мен әже болыпты

Атасы: - кемпір - ау, маған бауырсақ пісіріп берсеңші.

Әжесі:- неден пісірейін ұн жоқ қой.

Атасы:- қаптың түбін қақ, бауырсақтық ұн табылып қалар.

Әжесі солай істейді: қаптың түбін қағып, қалған ұннан бауырсақ пісіреді де, суытып терезе алдына қояды.( іс - әрекеттерін көрсетеді) Бауырсақ домалап кетеді...

Орман ішіне домалап келіп, қоян ананың көжегін үйретіп жатқанын естиді:

Қоянның көжегі:

Мен ақ қоян, ақ қоян,

Қорқақ қоян, сақ қоян.

Қасқырлардан қорқамын.

Орманға мен зытамын.



Қоян:

Сұр көжегім, көжегім,

Еркелігін сеземін.

Сабаққа мойын бұратын

Сенің де келді кезегің.

Көжегі бауырсақты көріп қорқып, қашып кетеді.

Қоян: - бауырсақ, бауырсақ мен сені жеп қоямын.

Бауырсақ: - жоқ, сен мені жеме, саған өлең айтып беремін, соны тыңда.

Атадан да қаштым,

Ападан да қаштым,

Қоян сенен де қашып кетемін.

Қоян: - қой, бауырсақ сенің өлеңің жақсы сен одан да менің тапсырмамды орында.

Бауырсақ: енді не істеймін, балалар, сендер маған көмек көрсетіңдерші.

Мұғалім: орындаймыз ба қоянның тапсырмасын?



Қоянның тапсырмасы:

1. Қазақстан Республикасының президентінің аты - жөні кім?

2. Қазақстан Республикасының астанасы қай қала?

3. Біз қай қалада тұрамыз?

Бауырсақ:- рақмет, балалар, сендердің көп көмектерің тиді.

Қоян: Сендер өте ақылды оқушылар екенсіңдер, олай болса мен өз жөніммен кетейін.

Бауырсақ домалап қояннан қашып, ағаш түбінде жатқан қасқырға кездеседі.



Қасқыр:

Түсім сұрқай, тым суық,

Орманда жүремін аң қуып.

Қасқыр:- бауырсақ, бауырсақ мен сені жеймін.

Бауырсақ: - жемеші, мен саған өлең айтып беремін.

Қасқыр: - жоқ, бауырсақ, өлеңің керек жоқ сен менің тапсырмамды орында.

Қасқырдың тапсырмасы:

1. Жыл мезгілдерін ата?

2. Бір аптада неше күн бар?

3. Оларды ата?

Бауырсақ:- рақмет, балалар, қасқырдан да құтқардыңдар.

Қасқыр: Сендер менің тапсырмамды орындадыңдар, онда мен ары қарай жол жүрейін.

Шөп үстінде құлпынай жеп жатқан аюға кездеседі.

Аю: - бауырсақ, бауырсақ мен сені жеймін.

Бауырсақ: - жемеші мені, мен саған қандай өлең айтып беремін

- ападан да қаштым, атадан да қаштым,

сенен де аю қашып кетемін.

Аю: Әй, балалар, балалар!

Менде қызық ойын бар,

Ал ықылас қойындар

Кәне, тәртіп сақтайық,

Мен берген тапсырманы,

Бұлжытпай орындайық.

Аю бауырсаққа жұмбақтар жасырады:

• Балалар, сендер маған адың жасырған жұмбартардың шешуін табуға бемектесесіңдер ме?

• Бұрап қойған сағаттай,
  
  Айғайлайды таң атпай (Әтеш)

• Асты тас, үсті тас,
  
  Ортасынды жанды бас (Тасбақа)

• Отыз ек батыр,

• Екіге бөлініп жатыр (тіс)

Аю: Жарайсыңдар, менің жасырған жұмбақтарымды еш қиындықсыз шешіп тастадыңдар. Сол үшін мен сені жемей, босатамын.

Бауырсақ ары қарай домалап, ағаш үстінде отырған түлкіге келіп соқтығысады.

Түлкі: Сен мені қағып кете жаздадың, сол үшін мен сені жеп қоямын.

Бауырсақ: Сен мені жеме, мен саған өлең айтып беремін.

Түлкі: Маған сенің өленің керегі жоқ, егер мен жасырған мақал - мәтелдің жалғасын тапсан, онда мен сені жіберем, ал егер таба алмасан онда ен сені жеп қоямын.

Бауырсақ: Балалар, маған тағы сендердің көмектерін керек болып тұр, егер маған мақал - мәтелдердің жалғасын тауып беріге көмектессеңдер, онда мен сендерге қарыз болып қалмаймын. Мен сендерге сыйлық беремін.

Қасқыр:

• Оқу білім бұлағы..... (білім өмір шырағы)

• Жақсыдан үйрен,....(жаманнан жирен)

• Әдепті бала - арлы бала,... (әдепсіз бала сорлы бала)