7


  • Учителю
  • Поурочный план на тему 'Жиһздарды әрлеу технологиясы'

Поурочный план на тему 'Жиһздарды әрлеу технологиясы'

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание: Жиһздарды әрлеу технологиясы туралы мағұлматтар беру,түсіндіру Тұрмыстық техника жиһздарының әдемі болуы үшін, әрлеу жұмыстарына ерекше көңіл бөлуіміз керек.Әсіресе өрнектерінің келісуіне, байланысына, шпон немесе текстуралық қағаздың қапталуына т.б жұмыстарына наз
предварительный просмотр материала

6 -сынып.

Сабақтың тақырыбы: Жиһздарды әрлеу технологиясы

Сабақтың мақсаты: Жиһздарды әрлеу жолдарымен

таныстыру

Тәрбиелік мақсаты: Үйжиһздарын эстетикалық

талаптарға сай көркемдеуге баулу.

Дамытушылық: Өзі таңдаған сәнді өз қолымен жасай

білуге баулу

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: сандық ,суреттер

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру. Сұрақ жауап арқылы

- Бөлме жиһздарын қалай түрлендіруге болады?

- Бөлме жиһздарына қандай материалдарды қолдануға болады?

- ДСП-ны қайда қолданамыз,неден жасайды?

- ДВП -ны пайдаланып, не жасауға болады?

- Жаңа сабақ. Жиһздарды әрлеу технологиясы туралы мағұлматтар беру,түсіндіру

Тұрмыстық техника жиһздарының әдемі болуы үшін, әрлеу жұмыстарына ерекше көңіл бөлуіміз керек.Әсіресе өрнектерінің келісуіне, байланысына, шпон немесе текстуралық қағаздың қапталуына т.б жұмыстарына назар аударамыз.әрлеу жұмытарында өрнектердің түрлері қазақ халқында өте кең дамыған.Ежелгі шеберлер үй жиһздарына өрнектерді ою арқылы нақыштаған.

Мұндағы сандықтың түрлері,асадал, ағаш төсек, т.б сүйектен,күмістеп,алтындап та жасаған.Оның ішіндегі жағлан,қол сандықтар кітан,дәптер т.б оқу құралдарын жинауға өте қолайлы, әрі кез келген орынға жарастырып қоюға да ықшамды.Сандық үш түрлі жасалып келген.Әр түрлі киім кешек,әт түрлі ұсақ түйек бұйымдар салу үшін,үлкенді кішілі қол сандық, әбдіре және жағлан пайдаланылған.

Үлкен әбдіре сандық -ұзындығы - 90-100см

биіктігі мен ені - 45-50 см жұқа қарағай тақтайдан

Жағлан ұзындығы - - 60 -70 см

Биіктігі мен ені - 30-35см

Жағлан Қазақстанның оңтүстік өңірінде XVIII - XIX ғасырында кең тараған,киім кешек салатын сандықтың көне түрі.Ол жұқа тақтайдан құрастырылып, сырты түгелдей былғарымен қапталып, бет жағын ғана әртүрлі әдіспен көркемделеді.


Қол сандық - ұзындығы - - 45-50 см

ені - 25-30 см

биіктігі - 15-20 см

Қол сандық бойжеткен қыздарға арналып жасалады.Ұзатылғанда жасау түріне кіреді.

Яғни ұзатылатын қыз,жаңа түскен келіншектердің еншісіндегі өте сәнді бұйым.Олардың ине жіп,айна- тарақ, әтір ,сабын сияқты ұсақ түйектерін салуға арналып жасалған. Асыл тастар сүйек,сүйек пен әшекейлерін кеңінен пайдаланады.


Қазақ ежелден азық түлік салуға кебежені пайдаланған.Ол Қазақстанның барлық аймақтарында қолданылады. Оны көп әшекейлемеген.Бірақ сән қуған ауқатты адамдар шеберлерді үйлеріне шақырып, кебежені оюлап, сүйектеп әшекейлетіп керектенген. Орта есеппен кебеженің ұзындығы - 70-90см

биіктігі - 40-50см

ені - 40-45см болған. Кебеженің төрт қабырғасы,түбі мен қақпағы төрт қырлы төрт қазық арқылы біріктіріледі. Мұның тек бет жағын ғана әшекейлейді. Қалған бөліктерін қызыл,жасыл, түрлі түсті бояулармен бояп қояды.Кебеже Қазақстанның орталық,солтүстік-шығыс аудандары мен Сырдарияныі төменгі ағысын мекендейтін қазақ жұртшылығында сүйектелген кебежелер жиі кездеседі.


Асадал - ыдыс аяқ сақтау ұшін ағаштан жасалатын бұйымның түрі - асадал (шкаф) ең көне түрі қазіргі тумбочка тәрізденіп, енінен биіктігі артық шығып тұрады.

екінші түрінің ені мен биіктігі шамалас

үшінші түрінің биіктігі кебежедей ғана


Бекіту - сұрақ жауап арқылы үй жиһздарын әрлеуге қолданылатын ою өрнектермен танысу, оқу, талдау

Бағана өрнек, «балдақ өрнек», «балға», «балта», «су өрнегі», «қабырға», «қабырға», «мүйіз», «қошқар мүйіз», «арқар мүйіз», «қырық мүйіз», «қос мүйіз».


Өздік жұмыс - үй жиһзының жасалуымен жұмыс. Сызу, жасау (қағаз,картон)


Қортындылау - сабақты қортып,бағалау жасау.

Тапсырма: оқу,қолда бар бұйыммен сандық жасау


7 -сынып.(қыздар)

Сабақтың тақырыбы: Машина тігістері

Сабақтың мақсаты: - Машина тігістерінің ақауларымен

жұмыс жасай білуге

- машина инелерінің түрлерін

ажырата білуге баулу

Тәрбиелік мақсаты: тіккен бұйымдарында сапасыз

тігістің болуына жол

бермеуге тәрбиелеу

Дамытушылық: Өзі таңдаған сәнді өз қолымен жасай

білуге баулу

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: суреттер,кітап

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру. Сұрақ жауап арқылы

-Маталардың қасиеттері туралы?

…беріктігі,қыртыстылық, бүрмеленуі, жылу сақтағыштығы, шаң тұтқыштығы, сетінеушілік, отырушылық, сусымалылық

- Химиялық ташықтардан тоқылған маталардың қасиеттері.

…Физикалық механикалық,гпгпеналық, технологиялық

-Жасанды маталар

…. Вискозалы, штапельді (оларды жасанды талшық целлюлоза немесе қатырма қағаздан жасайды)

- Физикалық механикалық қасиетіне беріктігі, бүрмеленуі, қыртыстанбайтындығы жатады

- гигиеналық қасиетіне жылу суық өткізбейтіндігі,ауа өткізгіштігі, тез кебетіндігі

- технологиялық қасиетіне сетінеушілік, отырушылық, сусымалылық қасиеттері жатады

Жаңа сабақ. Машин тігістерінің сапасы негізінен:

  1. Инелер иен тігін жіптерін матаның қалыңдығы мен тығыздығына қарай дұрыс таңдау қажет

Материалдың түрі

Иненің нөмірі

Жіп нөмірі

Мақта мата

жібек

Жұқа жібек бәтес

70

80

75

Сиси,сәтен, жібек, ішкиім маталары

80-90

60-80

65

Ауыр мақта маталар,бөз,фланель,жұқа ауыр қалың жібек,ақ жайма кеземелер

90-100

50-60

65

Жүн мата, костюм матасы, тик

100

40

65

Қалың жүн мата, шұға

110-120

30

33


2.Машина инелерініңақауларына және оның дұрыс орнатылуына байланысты.

3. «Ине өтпейді»

.Өтпейтін ине салғанда машинада тоқылдаған дыбыс пайда болады,тігіс түзу болмайды, жіптер астыңғы бетке жиналып қалады.Ине ақауы болғанда оны ауыстыру қажет. Өйткені ине ақауы сапасыз тігіспен қатар,ол инетің және қайық механизмдерінің сынуына және көз органдарының жарақаттануына әкеліп соғады.

Атқарылатын жұмыстың түрлеріне қарай әр түрлі тігін машиналарында әр түрлі қалыңдықтағы, ұзындықтағы, және формадағы инелер қолданылады. Инелер жо,ары сапалы болаттан жасалады. Тігін машиналары үшін инелердің 30 ға жуық түрі шығарылады. Олардың нөмірлері арқылы ажыратады. (75-150) ге дейін.Нөмір иненің колбасында соғылады.Нөмір үлкен болған сайын ине де жуан болады.

Сапасыз тігістің пайда болу себептері.

Сапасыз тігістер

Иненің ақауы және дұрыс орналастырылмауы

Оларды түзету мүмкіндіктері

Мата жіптерінің тігіс сызығы бойында үзілуіі

Ине доғал

Инені ауыстыру

Тігу кезінде кейбір тігістердің түспей қалуы

Ине нөмірі жіп нөміріне сәйкес келмеуі

Ине нөмірін дұрыс таңдау

Иненің сынуы

Үстіңгі жіптің үзілуі

Тігістердің түспей қалуы

(аттап кету)


Майысқан ине


Инені ауыстыру

Матаның бүлінуі

Ине нөмірі матаға қатысты дұрыс таңдалмаған

Берілген матаға сәйкес инені 1- кесте бойынша таңдау

Тігілмей қалуы

Үстіңгі жіптің үзілуі

Колбаның жазық жағы жұмыс істеп отырған адамға қаратылған

Инені қойғанда колбаның жазық жағы жұмыс істейтін адамға қарамауы керек

Иненің сынуы

Ине төмен қойылған, яғни ұясына түспеген

Ине ұстағыштың бұрандасын босатыңқырап, инені матаға еркін тиетіндей етіп қойып, қайтадан бұрандамен бекіту


Бекіту: мата қиындылары мен ине түрлері арқылы әңгіиелесу.

Өздік жұмыс: тігін машинасымен жұмыс жасау.

Тапсырма: оқы үйрен.

7 -сынып.(ұлдар)

Сабақтың тақырыбы: Ағаш өңднйтін токарь станогының

құрлысы

Сабақтың мақсаты:

Тәрбиелік мақсаты:

Дамытушылық:

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: суреттер,кітап

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру. Сұрақ жауап арқылы


Сабақтың тақырыбы: Иық бұйымдарын моделдеу

Сабақтың мақсаты: - тұтас тігілген иықты бұйымдардың

өлшемдерін ала білуге тәрбиелеу

7 -сынып.(қыздар)

Тәрбиелік мақсаты: тұтас тігілетін иықты бұйымдардың

сызбасын құра білуді үйрету

Дамытушылық: Өзі таңдаған сәнді өз қолымен

Жасап үйренуге баулу

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: суреттер,кітап

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру. Сұрақ жауап арқылы

- Кейбір өлшемдерге неліктен қосымшалар қосылады.

- Артқы бойдың сызбасының алдыңғы бойдың сызбасынан қандай айырмашылығы бар?

- Құрастырушы сызықтарды ата?

- Кесінді ненің негізінде орындалады?

Жаңа сабақ . Түнгі көйлекті модельдеу. Модельдеуге мыналыр кіреді:

- жаңа пішім жасау

- құрастырушы сызықтар жүргізу арқылы кесінді (выкройка) дайындау

- құрастырушы сызықтар жүргізу арқылы кесіндіні өзгерту

- қосымша бөліктер, әрлеуіштер (отделки)

Өзіңнің дене бітіміңнің ерекшеліктерін ескере отырып, тұтас пішілген негізге өзгерістер енгізуді үйрен.(Мұғалімнің дайындаған суреті бойынша жұмыс жасау)

Ұзындығын өзгерту арқылы түнгі көйлекті модельдеу (54б)

І тәсіл

1.Алдыңғы бой мен артқы бой. Кесіндінің етек сызығына көйлекті қанша қысқартқың келсе сонша қашықтықтан паралелль сызық түсір

2. жаңадан түсірген етек сызығы бойынша кесіндіні қи

3. Көйлекті ұзартқың келсе, кесіндіні ұзарт (қосымша қағаз парағын желімде).

ІІ тәсіл

Иініш модельдеу(.55)

  1. Алдыңғы бой кесіндісіне иініш сызығын жүргіз және етегін кеңейт

  2. Иініш түзу тік пішінді

Өздік жұмыс. Кітпатың 56 бетіндегі №4 сурет бойынша жұмыс жасау.

Көйлектің моделін өзгерту нұсқасы. (4 сурет).Иінішті өзгерту арқылы түнгі көйлектің басқа моделін жасау.

Қортындылау . Жасалған жұмысы бойынша ойтүрткі

Бағалау.

Тапсырма: Есте сақа, үйрен

7 -сынып.(қыздар)

Сабақтың тақырыбы: Жеңімен тігілген иықты

бұйымдарды құрастыру және

модельдеу

Сабақтың мақсаты: - тұтас тігілген иықты бұйымдардың

өлшемдерін ала білуге тәрбиелеу

Тәрбиелік мақсаты: тұтас тігілетін иықты бұйымдардың

сызбасын құра білуді үйрету

Дамытушылық: Өзі таңдаған сәнді өз қолымен

Жасап үйренуге баулу

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: суреттер,кітап

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру. Сұрақ жауап арқылы

- тігін машинасын қалай күтіп, ұстайсың? - сұрағы арқылы ой толғау...

Жаңа сабақ .Құрастыру сызбадан басталады. Тігін кәсіпорындарында киімнің әрқилы түрлерінің сызба негіздерін алынған өлшемдердің және жүргізілген есептеулердің негізінде жасайды. Сызба негіздері бойынша тігін фабрикасында кесінділерді лекало деп атайды.

Киімді жеке адамдарға тігуде өлшемді әрбір адамның өзінен алады. Өлшемнің дәлме - дәлдігіне сызбаның дәлме дәлдігі байланысты, нәтижесінде бұйымның сапасы да соған байланысты болады.

Өлшем алу.Кез келген бұйымныі сызба негізді жасауға арналған бастапқы мәлметтері оның өлшемдері болып табылады. Иық бұйымынйң негізі болып табылатын сызбаларды жасау, бұйымның денеге қонымды болып шығуы, сән жарналы бойынша дайын кесінділерді таңдап алу - бәрі де өлшемдерді дәл белгілеуге байланысты.

Тұта тігілген иықты бұйымның өлшемдерін алу.

Кеуденің жартылай орамы - Кжо

Иықтың мықынға дейінгі ұзындығы - ИМқ Ұ

Мойынның жартылай орамы - Мжо

Бұйым ұзындығы - Бұ

Мектеп жасындағы қыз бала фигурасының (бойы 156-170см) кейбір стандарт өлшемдері


Өлшемдерді белгілеу

Өлшемдер, см


76


80


84


88


90

1

Мойынның жартылай орамы

Мжо(Сш)

16.4

16.8

17

17.6

18

2

50К41е43у27денің жартылай орамы

Кжо (Сг)

38

40

42

44


3

Белдің жартылай орамы

Бжо (Сб)

31

31.7

32.2

33


4

Мықынның жартылай орамы

Мқжо (Дст)

42

44

46

48


5

Артқы бойдың белге дейінгі ұзындығы

АртБұ ()

37

39

4

41


6

Алдыңғы бойдың белге дейінгі ұзындығы

АлдБұ (Дпт)

37

40

41

42


7

Қол орамы

Қо (Ор)

23

24

25

26

Бұйымның сызба - негізін құруда киімнің денеге қонымды болуын қамтамасыз етер қосымшалар мен сәндік безендірулер керек.Қосымшаны (припуски) баспа әрпімен П деп белгілеу (төменгі индекс) белгіленген. Ол үстеме қосылатын бөлікті көрсетеді.

Қосымшалар қосылады

- жартылай кеуде орамына - Пг = 6+8см

- иық орамына - Поп = 6+8см

Жаңа сабаққа бекіту жасау.

Бұйымның құрылымының негізі - Бұйымның негізгі бөлшектерінің сызбасы. Сызба бойынша бұйымның кесіндісі шынайы өлшеммен орындалады

Олар: артқы бой, алдыңғы бой, жең. Сызбаларын тақтада орындау.Өз өлшемдерін алу

Өздік жұмыс 1-операциялық картаны орындау. Жеңімен тұтас пішілген иықты бұйымның сызба негізін құру.

Қортындылау. Орындаған жұмыстары бойынша қортынды жасау, бағалау

Тапсырма: Бұйымның сызба негізін құруды есте сақта,үйрен.

Сабақтың тақырыбы: Бикини және қосетекті

белдемшенің кесінділерін

құрастыру

Сабақтың мақсаты: Бикни және қосетекті белдемшеге

кететін материалды есептей білуге

баулу

7 -сынып.(қыздар) Тәрбиелік мақсаты: мата таңдай білуге тәрбиелеу

Дамытушылық: Жоқтар барды жасай білуге баулу

Сабақтың әдісі: түсіндіру безендіру

Көрнекілігі: суреттер,кітап

Сабақтың барысы:

- ұйымдастыру жасау

- тапсырма тексеру, өткенді қайталау.

- Түнгі көйлектің моделін қалай өзгертетіні туралы әңгімелесу,ойтүрткі жасау

Жаңа сабақ. Бикини және қосетекті белдемшенің кесінділерін құрастыру жұмысын орындау (газеттен лекало дайындау)

Бұйым жасауға қажетті құрал жабдықтар:

- шеңберсызғыш

- қайшы

- сызғыш

- сантиметрлік өлшеуіш


Жұмысты орындау тәртібі:


  1. R = ОБ бас орамы: 6=57: 6=9.5см (түбі) радиусты шеңбер сызу

  2. Жиектердің ішкі жағынасәйкес келетін R = 9.5 см дөңгелек сызу.

  3. Ені 13см жиектерді қалдыру және жиектердің ішкі жағына сәйкес келетін дөңгелек сызу.

  4. Биіктігі 20см, ені бас орамына (бас орамы 57см) тең келетін тіктөртбұрыш құру

Бекіту: Жақсы орындалған жұмысты бағалау.

Қортындылау:

Тапсырма : жұмысты аяқтау




 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал