Учителю
Виды ручных швов открытый урок по труду 4 класс

Виды ручных швов открытый урок по труду 4 класс

Автор публикации: Шалбаева Н.И.

Дата публикации: 06.10.2015

Краткое описание:

предварительный просмотр материала

Сыныбы:4 «ә»

Пәні: Еңбекке баулу

Сабақтың тақырыбы: Тігіс түрлері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Оқушыларды ұлттық қолөнерге қызықтыру,

- Тігіс түрлері туралы түсінік беру,

- Қол жұмыстарына деген көзқарастарын арттыру,

- Білімдерін сарамандық жүзінде жасай білуге дайындау.

Дамытушылык мақсаты:мақсатқа өз бетінше жету үшін оқушыға мүмкіндік беру.

Тәрбиелік мақсаты:оқушының өз бетінше жұмыс еріктілігін, өз күшіне сенімділігін қалыптастыру. Еңбек мәдениеті мен еңбекті ұқыпты, дұрыс ұйымдастыру дағдысын қалыптастыру. Тігіс түрлерін тігуге жаттықтырып, өмірде қолдана білуге баулу.

Сабақтың түрі: аралас, сарамандық сабағы.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: технология түрлері

Құрал-жабдықтар:мата қиындылары, қайшы, ине, жіп жұмыс папкасы.

Көрнекіліктер:тігіс түрлеріне арналған суреттер,схемалар, нұсқау картасы

Пәнаралық байланыс: әдебиет,тарих, математика, сурет,

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі.(қызығушылықты ояту). Ұйымдастыру кезені.Амандасу,оқушыларды түгендей,психолого-педагогикалық дем беру:Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгін біз үшін ерекше күн! Мен сендерге сенемін,сендер жақсы нәтеже көрсетесіндер!

Ертегілер еліне саяхат

Ертегілер еліндегі Айкерім есімді ханшайым

біздің әсем қала Астанаға баруды

армандайды екен.

Бұл сырымен ханшайым сиқыршы

достарымен бөлісіп,олардан көмек сұрады.

Сиқыршы достар ханшайымға көмектесуді

ұйғарды,бірақ оған өз шарттарын қойды:

-Астана қаласына саяхат жасауға көмектесеміз,бірақ бұл оңай жұмыс емес.Алдымен киіп баратын керемет көйлекке мата таңдау керек.Таңдаған матаңды алу үшін ондағы жасырылған сұрақтарға жауап беру

керек,-деді.

ІІ Өткен сабақты кайталау

.1. Талшық нешеге бөлінеді ?

2. Матаның шетін не дейм?

3.Матаны неден дайындап шығарады?

4.Жібек қандай мата?Сипаттап бер.

5.Қымбат бағалы жұмсақ түкті мата

6.Матаның неше беті бар?

Келесі шартымыз ,жұмбақтарды

шешу.

-Қанекей балалар жауабын

бірге табайық:

1. Жарқылдаған қос қылыш

Қолға тисе жоқ тыныш.

2. Кигізіп ап ұзын жіпті көзіне

Киім тігіп береді ол өзіңе.

3. Ине серігі.

Бұл құралдардың барлығы не үшін

қажет?

Балалар менің көйлегім дайын,енді

маған сол көйлекке сәйкес қолорамал

қажет.Мүмкін бірге тігерміз?Орамал

тіккенде қолданатын басты қол тігістерді

үйренгілерің келе ме?

Мен сендерге көмектесемін.

III. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Қол жұмысы кезінде қолданатын құралдар мен құрылғылар:

Ине жоғары сапалы болаттан жасалатын,бір үші үшкір екіншісі ұшында көзі,яғни жасалуы орналасқан өзек.Ине тегіс үшкір сынбайтын қатты болуы керек.Ине ұзындығы бойынша әр түрлі өлшемде болады.

Қайшы киім бөлектеріңпішуге, жіптің ұшын қиюға арналған. Қайшы дыбыссыз жабылып, ашылуы керек. Қайшының жүзі өткір болу керек.

Кез-келген бұйым тігу үшін матаның қалыңдығына қарай қол инесі мен жіпті дұрыс таңдау қажет.

Қиғаш тігіс. Бөлшектерді уақытша бекіту үшін,ал орамалға өрнектерді келістіру үшін қолданады.Тігіс солдан оңға қарай орындалады.

Айқас тігіс. Ине матаның теріс бетінен тік,ал оң

бетінен қиғаш шаншылады,ине шаншымының арақашықтықтары І мм шамасында болады.Тігіс солдан оңға қарай (төменнен жоғары),келесі тігіс солдан оңға(жоғарыдан төмен)қарай айқасады.

Ілмек тігісі. Матаның шеті сетінемеу үшінжәне түймелікті торлау үшін қолданады.Тігісті солдан оңға,оңнан солға қарай да орындауға болады.Тігістің арақашықтығы мен биіктігі матаның қалыңдығына байланысты.

Бұл тігістің инешаншымдары тігінен түседі.

Қол жұмысы кезінде қолданатын құралдар мен құрылғылар:

Кез-келген бұйым тігу үшін матаның қалыңдығына қарай қол инесі мен жіпті дұрыс таңдау қажет.

ІV сарамандық жұмыс:

Тігін бүйымдарын дайындауда қол тігістерінің тиісті тәртібін білу керек

Инені сабақтарда жіптің ұшын тартып немесе тіспен ұштамаңдар,

жіптердің ұшын қайшымен қиса,иненің көзінен тез өтеді.

2.Кесте тігер кезде инені 60-70см артық сабақтамаңдар

3.Әр тігісті жіптің ұшын түйіндеуінен бастайды.

Қол тігісі барысындағы қауіпсіздік ережесін бірге еске түсірейік

«Талаппен бастап, талғаммен аяқта»

V Жаңа сабақты бекіту:

1.Қиғаш тігісті не үшін қолданады?

2.Айқас тігісті қай жерде қолданады?

3.Ілмек тігіс не үшін қолданады?

Жұмыс орындарын жинау
- Бүгін не үйрендіңдер?

- Сұрақтарың бар ма?

VІ Үйге тапсырма:

Келесі сабаққа үлгідегідей қол орамал тігіп келіңдер

№ 45 «Ақ Орда» мектеп-гимназиясы

Ашық сабақ

Тақырыбы: Тігіс түрлері

Пәні: Еңбекке баулу

Сыныбы: 4 «Ә»

Мұғалімі: Шалбаева Нұрсұлу

2015-2016ж.ж

Сабақтың тақырыбы: Қол тігістері. Қайшымен, үтікпен жұмыс істегендегі

техникалық қауіпсіздік және санитарлық - гигиеналық

талаптармен таныстыру. Қол жұмыстарының

терминалогиясы. Сарамандық жұмыс.

Қол тігістерін орындау

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: білім беруде - тігіс тігу, тігістің пайдасы мен тігілу

жолдары туралы біліктілігін арттыру. Тігіс тігу кезінде дағдыны

қалыптастыру. Тор тігісі мен сабақ шалап тігу технологиясын

меңгерту. Жұмыс жасау кезінде қауіпсіздік ережесін есте сақтау

Дамытушылық: тігістердің жасалу реттілігін суреттегі бейнелеулер

көмегімен, мақсатқа өз бетінше жету оқушыға мүмкіндік беру.

Тәрбиелік: топпен жұмыс жасай білуге, өзара көмек көрсетуге,

шығармашылық қабілеттерін дамытуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: сайыс сабақ

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, жұмбақ шешу, мақал- мәтел құрастыру, топпен жұмыс

Көрнекіліктер: қол тігістерінің түрлері, нұсқау карточкалары, бағалауға арналған фишкалар

Пайдаланған технология: Үш өлшемдік әдістемелік технология

Техникалық құрал: интерактивтік тақта

Керекті құрал - жабдықтар: қайшы мата қиындылары, ине, жіп, жұмыс қобдишалары

МАТАМЕН ЖҰМЫС. ҚОЛ ТІГІСТЕРДІҢ ТҮРІ

І. Сабақтың тақырыбы: Матамен жұмыс. Қол тігістерінің түрлері.
ІІ. Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік мақсаты: Қол тігістерінің түрлерімен таныстыру, үйрету,
тігістің түрлерін тігуге жаттықтыру.
ә) Дамытушылық мақсаты: тігіс түрлерін тұрмыста қолдана білуге,
тиімді пайдалануға үйрету.
б) Тәрбиелік мақсаты: Ұқыптылыққа, іскерлікке, шыдамдылыққа баулу.
ІІІ. Еңбек нысаны : түсіндірме, сарамандық оқыту,
ІҮ. Сабақтың түрі: аралас
Ү. Сабақтың көрнекілігі, керекті құрал-жабдықтар: бүктеме, оқулық, ине, қайшы, жіп, мата, өлшеуіш таспа
ҮІ.Пәнаралық байланыс: сызу, бейнелеу, математика, әдебиет
ҮІІ. Сабақтың мазмұны мен өту барысы:
1. Ұйымдастыру 3 мин.
2. Үй тапсырмасын тексеру. 7 мин.
Топтастыру (Қол жұмысында қолданылатын құрал-жабдықтар)
а) Бізді, оймақты не үшін қолданамыз?
ә) Ине не үшін қажет және оның неше түрі бар?
б) Қайшы неден жасалады және оның неше түрі бар?
в) Өлшеуіш лента, бор не ұшін қажет?
3. Жаңа сабақты түсіндіру 10 мин.
Киім бөліктерін біріктіру және қиындыларын өңдеу үшін жіппен тігу, желімдеу, балқытып біріктіру әдістері қолданылады.
Тігіс орындалуына байланысты қол тігіс және машина тігістері болып бөлінеді. Қолмен тігілген тігістер тұрақты, уақытша, жай және күрделі болып бөлінеді. Бұйымдарды қолмен тігу кезінде тігістің бес түрі пайдаланылады: түзу, қиғаш, айқасталған, торламалы, қайып тігу.
Түзу тігістер құрылымына байланысты ең жай тігіс, олар бос, тез сөгілетін тігіс болып саналады. Түзу тігістерге түзу көктеу тігіс және көшірме тігіс жатады. Түзу көктеу тігістер бұйымдардың бөліктерін уақытша қосу үшін, машинамен тігу алдында қолданылады.
.Түзу тігістерді тігу үшін инені қиғаштай ұстап матаны үстінен астына жаншиды, сәл алдыға қозғап инені матаның үстіне қайта шығару керек. Көктеп тіккенде инені тігілетін бұйымның бетіне кезек-кезек өткізеді Сонда тігістің жіптері екі бетте де үзік-үзік болып көрініп тұрады.
Көшірме тігіс сызықтарды бір жақтан екінші жаққа көшіру үшін қолданылады. Үлгінің әрбір бөлігінің контур сызықтары бойымен, енін 0,5-0,7 см етіп ілмектеп шығады, содан кейін бөлікті ажыратып, олардың арасындағы жіпті қайшымен абайлап қияды.
Қиғаш тігістерге қиғаш көктеу, шетін ала тігу, бүгіп жапсыру тігістері жатады. Шетін ала тігу. Қолмен тіккенде жіпті тартпай, матаның шетін инемен шаншып солдан оңға қарай тігеді. Жіпті бос тастай, жиі тігу керек. Бүгіп жапсыру. Матаны ішіне қарай қайырып, шетін сәл бүгеді, ине үстіңгі матаның бір жібінен өтіп, одан арй қарай қайырманың ішінен өткізіледі. Инені жиі, арасына 2-3 мм қалдыра шаншу керек.
Киім тігуде көйлек пен белдемшенің етегі, шалбардың балағы, жағаның қиындысы айқасталған тігіспен жапсырылады. Бұл жерде көбіне тігіншілер бұйым тігісін жатқызу мақсатында, яғни қырын шығару мақсатында қолданады. Айқас тігуде инемен тігілетін кестенің ең көп тараған түрі. Айқасталған тігіс солдан оңға қарай тігіледі. Инені матаның ішкі жағының 2-3 жібінен өткізеді, оны өзіне қарай қайырып тастап, инені матаның оң жақ беті бойынша қиғашынан, оң жақтағы бірінші қатарға тік түйрейді. Одан соң бір жақтағы тігіс екінші жақтағы екі қабат тігісінің ортасына түсу үшін мата жібінің жоғарыдағыдай мөлшерін (2-3 жіп) түйреп алады, тігіс аралықтары 0,5-0,7 см.
Торламалы тігіс - күрделі тігіс болып саналады. Негізінен торлауға және сетінегіш матаның жиегін тігуге қолданылады. Тігіс оңнан солға қарай тігіледі.
Қайып тігу әрі беріктік, әрі әдемілік үшін қолданады. Бұл тігістің бет жағы кәдімгі тігін машинасының тігісі тәрізді тізіліп түседі. Егер машинамен тігу мүмкін болмаса қайып тігу әдісі қолданылады.
Қолмен іс тігушінің негізгі құралары: ине, қайшы, үлгі, оймақ.

4. Сарамандық жұмыс технологиясы 15 мин.
Қауіпсіздік ережесі.
1. Қылыштасты ағайынды екі батыр,
Кескілесті екеуі шатыр-шұтыр.
Ағайынды екеуінің кескілесі,
Тігіншіге пайдасын тигізіп жатыр. (Қайшы)
2. Жүрген сайын жүйрігім,
Қысқартады құйрығын. (Ине)
Технология пәні ептілікті, икемділікті, шеберлікті қажет етеді. Әр істі бастар алдында халық мәтелін есте ұстаған жөн. «Талаппен бастап, талғаммен аяқта» осы мақалда үлкен мән-мағына бар.
№ Негізгі қаралатын өзекті мәселелер Жұмсалатын уақыт
1 Алғашқы нұсқау 3 мин
2 Жұмыс орнын ұйымдастыру 3 мин
3 Технологиялық картамен жұмыс:
а) репродуктивті жұмыс 3 мин
4 Ағымдағы жұмыс 3 мин
5 Нысанның (соңғы) жұмыстары 3 мин
5. Сергіту сәті. Қыздар қол тігістерін орындай отырып, еңбек туралы қандай мақал-мәтелдер білеміз, қолөнерді сөз өнерімен ұштастырайық.
Мазмұнына қарай мақал-мәтелді жалғастырыңыз
1. "Жіп жіңішке ...... үзіледі". (жерінен)
2. "Жіптің ұзыны жақсы, Сөздің ........ жақсы". (қысқасы)
3. "Тігіншіні ....... асырайды". (ине)
4. "Тігінші кем істейді, ............. тегістейді". (үтік)
5. ".......-........ бар әйелдің,Үсті-басы жыртылмайды". (ине-жібі)
6. Үйренгенің ......... құт, Істегенің еліңе құт. (өзіңе)
7. Көз көруге тоймас, Көңіл ........ тоймас. (өнерге)

ҮІІІ. Бекіту сұрақтары: 7 мин.
1. Тігіс орындалуына байланысты нешеге бөлінеді?
2. Қол тігісінің неше түрі бар?
3. Қай тігіс кестеде көп қолданылады?
4. Қайып тігу не ұшін қолданылады?

ІХ. Сабақты қорытындылау 3 мин.

Х.Пайдаланған әдебиеттер: «Әйелдер мен балалар киімдерін сәндеу
технологиясы» С.Қ.Бағжаева,
Мектептегі технология журналы,
Шаңырақ энциклопедиясы

абақ жоспары:4 сынып

Шебердің қолы көпке ортақ

(Мақал-мәтел)

Сабақтың тақырыбы:Қол тігістері. Бүгіп көктеу

Сабақтың максаты:

Білімділік:Қол тігістер туралы мәлімет беру,тігістерді айыра білуге үйрету

Дамутышылық: оқушылардың ой-өрісін,ойлау,есте сактау,өз бетінше жұмыс істеу қабілеттерін дамытуы

Тәрбиелік: эстетикалық талғамын калыптастыруға тәрбиелеу,адамгершілік қарым қатынасқа тәрбиелеу,бір біріне көмекке келуге,адамдардың еңбегін сыйлауға тәрбиелеу

Сабақтың түрі:жана сабақ

Оқыту әдісі:түсіндіру,бейнелеу

Сабақтың көрнеліктер:тігістердің түрлері

Құрал-жабдықтар:қайшы,ине,жіп

Пәнаралық байланыс:сызу,математика

Сабақтың барысы:I.Ұйымдастыру кезеңі

II.Өткен сабақты қайталау

III.Жаңа тақырыпты түсіндіру

IV.Кіріспе инструктаж

V.Сарамандық жұмыс

VI.Бекіту инструктаж

VII.Жұмыс орнын жинактау

Ұйымдастыру кезені.Амандасу,оқушыларды түгендей,психолого-педагогикалық дем беру:Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгін біз үшін ерекше күн! Мен сендерге сенемін,сендер жақсы нәтеже көрсетесіндер!
Өткен сабақты кайталау.

Сұрақтар:1 Қыздар өткен тақырыпта қандай тігісті үйрендік?

Cендер қандай тігіс түрлерін білесіндер?

3.Тігістің түрлерін айтшы

III. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Қол жұмысы кезінде қолданатын құралдар мен құрылғылар:

Оймақ бұл пластмассадан болаттан жасалған зат. Оның оң қолдын ортаңғы саусағына киеді.

Сантиметрлік таспа ұзындығы 150 см тең. Матадан тігілген бұйымның бөлшектерін өлшемін алуға арналған.

Лекало бұйымның қатты қағаздан қиылып жасалған бөліктері. Матаға лекалоларды қойып, бақылау нүктелерін белгілеп шығады.

Түйрегіш бұйым бөлшектерін түйреу, көктеу кезінде, сондай ақ бір бөлшектен сызықты екінші бөлшекке көшіру кезінде пайдаланады. Ұзындығы 3-4 см.

Жұмыс үстеліне қисайып немесе қатты еңкейіп отратын болсандар, ол

омыртқаның қисаюына, жақыннан көргіштікке, тез шаршауға алып келеді. Сондықтан жұмыс үстелінде дұрыс отырудың, жұмыс орының дұрыс ұйымдастырылуының маңызы зор.

Қол жұмыс тігі түрлері: көктеу, бүгіп көктеу, жапсырып көктеу. Бүгін сабақта біз бүгіп көктеу тігісімен таныстырамыз. Бүгіп көктеу тігісті біз уақытша пайдаланамыз, бұйыдарды пішіп, бір бірімен көктеуде арналған тігістер.

IV. Кіріспе инструктаж.

Бұйымның жасалу реті: қиық шетін 1см дей бүгіп, арасы 0,5 см ден түзу инешаншымдар жасап көктендер
Жұмыстың тәсілін көрсету
Техника қауіпсіздік ережесін қайталау.
Қателерді ескерту

Сарамандық жұмыс «Бүгіп көктеу»

Ағымдағы инструктаж:

Жұмыс орнын, құрал жабдықтарын тексеру
Жұмыс тәсілінің жалғасуымен дұрыс орындалуын бақылау
Қателіктерді табу ж/е жою
Сергіту сағатын өткізу

Жел еседі бетіне

Кіп кішкентай ағаштар

Үппілкен боп өседі

Бекіту инструкта:

-Оқушылардың жұмыстарын сапасын анықтау;

-Тақырып бойынша сұрақтарды қою

-Сабақты корытындылау:1Бүгін не үйрендік? Қандай тігістерді үйрендіңдер? Бүгін сабақта қол тігістерін үйрендік.

VII.Жұмыс орнын жинақтау.

немен тігілетін тігістер - тігілетін тігістер. Адамзат -кешек тігу барысында сан ондаған тігіс түрлерін ойлап тауып, әр тігістің ерекшеліктері, көрінісіне қарай ат қойып, тағып отырған. Тігіс түрлері адамзаттың үстіне киім, лыпа кие бастаған кезден бастау алу мүмкін десек тігіс түрлерінен екі бөлек затты біріктіру үшін қолданылған "жөрмеу" тігістің басы, ең көнесі десек артық емес.

Мазмұны

[]

Түрлері[]

Қарапайым тігістер - жөрмеу, көктеу, тепшу, айқас бүгіс тігіс, бүрме тігіс, қаю тігіс, қабу тігіс, қусыра ызу, сыру, өбістіру, торлап тігу, тұмаршалап тігу, қосбасарлап тігу, шарбақтап тігу, жара тігу, топшылау тігіс, шалып тігу, маржан тігіс, бастырып тігу, бұзау тіс, шанша тігу, бедерлеп тігу, тышқан із тігіс, жапсыра тігу, тебе тігу, т.б. көркем тігістің негізі деуге болады. Және олардың кейбіреулері өз ішінде бірнеше түрге бөлінеді.
Көркем тігістер - қаю, айқас тігіс, қусыру, бастырып тігу, маржан тігіс, бедерлеп тігу, шаршылау, өткермелеп тігу, сыру, бүгіс тігіс, тышқан із, таңдайлау, қабырға тігіс, керегекөз тігіс, ілмелеп тігу, шалу, торлау деп аталатын көркем тігіс түрінің алақұрт, сағат бау, шытыра, су тару, ирек түсіру, кереге көз сияқты күрделі түрін салатындығына байланыста атауы да көп болып келеді.

Көктеу[]

Ежелден келе жатқан орындалуы тым қарапайым, жиі қолданылатын "қазақы тігіс" осы көктеу тігісі. Көктеу іс аяқталғанда сөгіліп тасталады.

Тепшу[]

Тепшу

Ең көп қолданылатын тігіс . Бұл тігісті екі біріктіруге, мата шеті сетінеп кетпес үшін және киімнің шеттері мен қоспаларын, жұқа маталардың тігістерін тіккенде қолданылады. Сапасы бос көркемдік жағынан нашар тігіс түріне жатады. Тепшіп тігу тігісі оң жағынан да, теріс жағынан да бірдей болып түседі.

Жөрмеу[]

Ең көне тігіс. Тігілген жіптің сирек және жиі шаншылуына байланысты әр түрлі атаулары бар: жай жөрмеу, жиі жөрмеу, ендіріп жөрмеу, әдіп жөрмеу, түйіп жөрмеу.

Қайып тігу[]

Ең мықты және көркем тігіс болып есептеледі. Бұл тігістің бет жағы тігістері тәрізді түседі, яғни ине шаншымы суырылған жеріне қайтадан шаншылады. Өте мықты тігілген қаю тігісі әсем тігіс ретінде қолданылады. Қаю киімдердің етек-жеңін, жағасын, , , маңдайын, шыттың шетін тіккенде қолданылады.

Шаша қаю

Қайып тігу қажет болмағанда, әрі тезірек бітуді көздегенде, шаша қайып тігіледі. Шаша қаюдың қаюдан парқы үстіңгі бетіндегі болмысы ғана көрініп, жіптің ауданы (көлемі) матаның астына түседі. Шаша қаю да мықты болып есептеледі.

Сирек қаю

Бұл тігу әдісінің орындалуы барысында мата жіптерін ине үстіне шығарып бір шаншиды да, инені артқа жіберіп, екі жіпті алып, екінші шаншиды. Бұл тігіс матаның жеке бөліктерін біріктіргенде қолданылады.

Қос жіпті қаю

Екі түрі бар: тепшіп қаю, арқаулап қаю. Тепшіп қаюда екі жіп айқасып түсіп отырады. Ал арқаулап қаюда үстіңгі жіппен астыңғы жіп өзара ауыспайды, машинаның тігісіне ұқсайды. Қос жіпті қаюға қос ине қолданылады.

Теріс қаю

Әсемдеп істелетін тігіндерге қолданылады. Теріс қаюда жіптің ауданы матаның үстіңгі бетіне түседі. Жіп бедері айқын көрінеді.

Бүгіс тігіс[]

Киімдердің етегін, жең ұштарын, аузын, осы сияқты киім шеттерінің екі шетін қосып бүгетін жағдайда қолданылады.

Бүрме тігіс[]

Матаның шетін жинай тіккенде қолданылады (желбіршектерді, қос етектерді, бүрмелі жағаны).

Жапсырма тігіс[]

Бір заттың бетіне салғанда, әдіптердің шетін тіккенде, әдіп орнына салғанда қолданылатын тігіс.

Жара тігіс[]

құрастырғанда, ұлтарағы, киіз , қаусырғанда, тігістерінде жиі қолданылады. Мұнда тігіп отырған екі заттың шеттерін не астыңғы, не үстіңгі бір жақ қыртысынан ғана шаншып, инені сол шеттің ортасынан жара шығарып отырады.

Шалып торлау[]

Әр түрлі маталардың тері, киіз сияқтылардың жалаң кемерін жиып мықтауға және көркемдеуге қолданады. бастырма оюлардың шетін жиюға, әсемдеу тігіндеріне қолданылады.

Түйіп торлау[]

Шалып торлаумен ұқсастау шалынған жіптен иненің тұзақтап, бір орап тігіннің қыр кедерінен айқындай тігу түйіп торлау деп аталады.

Ілмелеп тігу[]

Ілме сырт формасы ілме бізбен орындаған [[Кестелеу кестеге ұқсайды. Инемен тігілген оңай сөгілмейді. "тамбурный шов" деп аталады.

Шыраштап тігу[]

Кестені әсемдеуге қолданылады. Ойыстырылған киізді біріктіруге, бастырылған оюдың шетін жиюға және мата үстіне сызықшалап әсем бедер өрнектер салуға пайдаланылады.

Кереге бас тор[]

Әсемдеп тігілетін әдіптердің және мата шетін әсемдеп емерудің үстіңгі бетіне қолданылады.

Кереге көз тігіс[]

Керег көз тігіс - кесте тігісіне қолданылады.

Қабу[]

және істелген асты үстіндегі матадан іліп алысырақ шаша қаю формасында тігуді қабу дейді.

Сыру[]

Қаю, шаша қаю формасымен жиі қатарлап тігуді жәнек формадағы салып тігу.

Жіп салып тігу[]

Жіпті екі-үш қабаттап жуантық етіп ширатып алады да оны матаның бетіне салып тігеді.

Айқас тігіс[]

Инемен тігілетін кестенің ең көп тараған түрі.

Қабырға тігіс[]

Инемен көркемдеп тігудің бір әдісі. Қабырға тігісі екі сызықтың арасымен біркелкі көлденең шаншып отыру арқылы тігіледі. Екі шеттің біріккен жігін басуда, киімнің бойын, балағын, жеңін әшекейлеуде қолданылады.

Таңдай тігіс[]

Үш сызықтың үстімен қиғаш шаншып тігілетін "қос қабырға" мәнерімен орындалады. Мұндай ерекше тігістермен кимешек жақтарын, жаға, жеңдердің аузы, шеті тігіледі.

Тышқан із тігісінің түрленуі[]

Тағы қараңыз[]

Сабақтың тақырыбы: Сарамандық жұмыс.Қол тігістерін орындау

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларға тігіс түрлерін орындай білуге үйрету.

2. Тігістерді өз бетінше орындауға оқушыға мүмкіндік беру.

3. Тігіс түрлерін тігуге жаттықтырып, өмірде қолдана білуге баулу.

Сабақтың түрі: аралас, сарамандық сабағы

Сабақтың әдісі: түсіндіру, көрсету

Сабақтың көрнекілігі:тігіс түрлері, сөзжұмбақ

Сабақтың құрал- жабдығы: мата қиындылары, ине, жіп, қайшы

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру сәті

- оқушылармен амандасу,түгендеу
- Психологиялық тренинг «Көңіл күй»

Психологиялық дайындық

Амансың ба Алтын күн!

Амансың ба Көк аспан"

Амансың ба Достарым!

Сендерді көрсем қуанам

Айналаға алақанмен

Жылулықты шашайық

Сәттілік тілеп күлімсіреп

Біз сабақты бастайық!

ІІ. Үй тапсырмасы

Мата қиындыларын, ине, жіп,қайшы әкелу

ІІІ. Қайталау кезеңі

Талшық дегеніміз не?

Табиғи талшықтарды ата?

Матаның негізгі және арқау жіптерін қалай анықтайды?

ІV. Сарамандық жұмыс. Қол тігістерінің орындалуы

Қолөнер - ежелден келе жатқан кәсіп.Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып,

ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады.Өнер туындыларының иесін шебер деп атаған.Қолөнер шеберлері табиғаттың әсем көріністерінқолөнер бұйымдарында жиі қолданған.

Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар.Сонымен қатар әр елдің, әр халықтың тарихи дамуына,тұрмысына, табиғи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзіндік ерекшелігіменөшпес із қалдырып келеді.

Қол жұмыстарында қолданылатын терминологиялар

Термин

Жұмыстың мазмұны

Қолдану орны

Көктеу

Көлемдері бірдей бір немесе бірнеше бөлшекті уақытша біріктіріп тұрады.Тігісті алдын- ала белгіленген орны бойынша түзу етіп тігіп шығады

Белдікті, желбіршектерді, бұйым бөлшектерін уақытша біріктіру үшін қолданады

Көктеп тігу

Бірінің үстіне бірі тұрған екі бөлшекті уақытша көктеп тігу

Қалтаны негізгі бөлшекке жапсырып тігуде қолданады

Бүгіп көктеу

Бөлшектердің қайтарылған шеті мен қатпарларды уақытша ұстатып тігу

Бұйымның етегі мен бүйір тігістерін бүгіп тіккенде және қатпарларды ұстатқанда қолданады

Қадау

Сәнді, әшекейлі фурнитураларды бұйымға қадау

Түймені, ілгекті, сыртетпені бұйымға қадағанда қолданады

Сызба түрлері

тігіс

түрі

- - - -

көктеу

түзу

\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\

көмкеру

қиғаш

майда қайшы тігіс

айқас

/////////////////////////

тор тігіс

әлмек

__ __ __ __ __ __

қайып тігу

ілмек

//////////////////////

қиғай көмкеру

қиғаш

-----

жөрмеу

түзу

Қол жұмысына қажетті құрал-жабдықтар

Қол тігіс кезінде сақталатын қауіпсіздік ережесін « Ойлан тап» ойыны арқылы оқушыларға шешкізу (тақтаға жұмбақтар жазылады,жұмбақтың шешуіне қарай қауіпсіздік ережесі қайталанады)

Тап-тап, тап жорға, табаны жоқ боз жорға.

Желіп кетсе жеткізбес, жерге түссе таптырмас. (Ине)

Екі пышақ бірлесіп,кесіп пішіп береді

Екеуі бірге жүрмесе, жоқ қой бізге керегі. (Қайшы)

Ине серігі (жіп)

V. Қорытындылау: Сөзжұмбақ шешу

1.Матаның көлденең жатқан жібін қалай атаймыз?

2.Саусақ басына киетін темір қалпақ

3. «Клей» қазақшаға аударғанда

4. Тігіс түрі

5.Матаның ұзын бойына орналасқан жіп

6. Матада екі жақ болады он және.

7. Табиғи талшық

8. Ине серігі

Бағалау

VI. Үйге тапсырма: тігу

Ежелгі дәуір адамдарының жануардың және балық сүйегінен жасалған біздері (инелері). Кейін біздің ұшын бұрғылап тесіп, көз жасады. Сүйек инелерден кейін қола, сосын темір, күміс инелер пайда болды. Бұдан 600 жыл бұрын инелер болаттан жасала бастады.

№ слайда 7

Описание слайда:

Инелер негізінен қол инесі және іс машинасының инесі болып екіге бөлінеді.

№ слайда 8

Описание слайда:

Мата түрлері Жіптер № Қол ине № Машина ине № Жұқа маталар (бәтес, шипон) 100 - 80 1 75 Іш киімдік, көйлектік жұқа мата 80 - 60 2 - 3 90 Жұқа жүн маталар, хим. талшықтардан жасалған қалың мата 60 - 40 4 - 7 90 Қалың жүнді мата 40 - 30 8 - 10 110 Шұға, түкті шұға, қаптық мата 30 - 10 11 - 12 120

№ слайда 9

Описание слайда:

Жіптер түрлері - Синтетикалық жіптер - Жібек жіптер - Жасанды жібек жіптер - Мақта жіптер - Жасанды талшықтардан жасалған жіптер - Зер жіптер - Шуда жіптер - Тарамыс жіптер

№ слайда 10

Описание слайда:

Сантиметрлік таспа Сантиметрлік таспа дециметрлік, сантиметрлік және миллиметрлік бөліктерден тұрады

№ слайда 11

Описание слайда:

Оймақ түрі Оймақ тұтас кигізбелі түбі бар,түп тіреуіші жоқ және былғары оймақ болып үш түрге бөлінеді.

№ слайда 12

Описание слайда:

Нөмірі Өлшемі, мм Биіктігі Dүлкен Dкіші 2 15 11 15 - 19 3 16 12 15 - 20 4 17 13 15 - 20 5 18 14 15 - 21 8 17 14 15 - 21 10 18 15 15 12 19 16 15

№ слайда 13

Описание слайда:

Қайшылар. Қайшы киім пішуге, бөліктерді қиюға, жіпті кесуге арналған құрал. Қайшылар үлкен қайшы, орта қайшы, мата шетін өрнектеп кесетін қайшы, кіші қайшы, жіп қиятын қайшы, ұшы имек келген торлау жұмыстарына пайдаланатын қайшы деп бірнеше түрге бөлінеді.

№ слайда 14

Описание слайда:

Орындалатын жұмыстар Қайшы нөмірі Сырт киімнің қалын маталарын қию 1 Жүнді мата, жартылай жүнді маталарды қию 2 Орташа қалыңдықтағы маталарды қию 3 Қалың көйлекке арналған маталарды қию 4 Мақта маталар мен жібек маталарды қию 5 Бөліктердегі тігістерді түзеу 6, 7 Дайын киімдердің жіптерін қию 8

№ слайда 15

Описание слайда:

Киім тігудегі құралдардың бір түрі - Түйреуіш. Түйреуіш матаның жылжып кетпеуі үшін қолданылатын құрал. Түйреуіш жуан немесе жіңішке болады, ұзындығы 3 - 4 см болуы қажет.

№ слайда 16

Описание слайда:

Бор. Киім пішуге, сызуға, белгілеуге қажетті заттардың бірі, түсті, түссіз болуы мүмкін. Бор сопақша келген, ұшталған, жіңі шке, әдемі сызбалар жүргізуге арналған

№ слайда 17

Описание слайда:

Сызғыш. Бұрышты, доғал, т.б. формада болады. Киім сызбалар ын түсіруге арналған құралдардың бірі.

№ слайда 18

Описание слайда:

Қол тігістеріне қойылатын талаптар - Көктеу тігісі тұрақты және тұрақсыз болып екіге бөлінеді. - Қол иненің ұшы ұшты болу керек. - Қол иненің нөмірі матаның қалыңдығымен сәйкес келу қажет(қалың мата болса қалың ине, жұқа мата болса жұқа ине ) - Уақытша көктеу жібінің түсі негізгі мата түсінен өзге болу қажет, егер мата ашық түсті болса, онда көктеу жіптің түсі де ашық болуы қажет

№ слайда 19

Описание слайда:

(егер көктеу жібінің түсі қою болса, жіптің бояуы матаға түсуі мүмкін ). Мысалы: ақ түсті матаны (бұйымды) көктеуге ашық көгілдір немесе ашық қызғылт жіпті қолдануға болады. Егер матамыз (бұйым) қою түсті болса (қара, қою көк, қоңыр т.б.) онда кез келген түсті жіптермен көктеуге болады. - Тұрақты көктеу жібі негізгі мата түсімен түстес болу қажет. - Уақытша көктелген жіптерді оңай суыру үшін жіптерді тігіс бойынан 10 - 15 см.

№ слайда 20

Описание слайда:

сайын қайшымен қиып алу керек. - Көктеу жібінің ұзындығы шынтақ деңгейінен аспауы керек. - Уақытша тігістерді бір қабат жіппен тігеді - 2 - 4 тесікті түйме қадағанда жіп түймемен түстес болу керек, ал аяғы бар түймелерматамен сәйкес болу керек - Көктеу барысында оймақ қолдану қажет - Көктеп болғаннан соң инені көпшікшеге түйреу қажет.

№ слайда 21

Описание слайда:

Қол инесін ұстау ережесі

№ слайда 22

Описание слайда:

№ слайда 23

Описание слайда:

Қол тігістері № Қол жұмыстарының атаулары Жұмыстың түрі Іс жүзінде қолдануы Суреті 1 Көктеу Екі немесе одан да көп бөлшектерді жіп арқылы уақытша біріктіру.Тігіс ені 0,5 - 1 см Бүйір, иық, артқы бойдың орта қиықтарында қолданады 2 Қиғаш тігіс Бұйымға шеттік шығарып, жөрмелген тігісті қиғаш0,5-0,7 см тігісіменбекіту. Жаға, қақпақша, өңірасты, қаттама т.б. 3 Машина тәрізді тігіс Машина тігісінің орнына қолданады. Тігіс ені 0,2 - 0,5 см Машинаның тіге алмайтын қиын қуыстарын тігуге қолданады

№ слайда 24

Описание слайда:

4 Көшірме тігіс Бір бұйымнан екінші бұйымға дәлме - дәл бақылау сызықтарын көшіру үшін тігіледі Тігіс ені 0,5 - 0,7 см Бүкпелерді, бедер сықтарды және т б сызықтарды көшіру үшін қолданады 5 Айқас тігіс Бұйым шеттерін қайырып, жасырын тігіс ретінде қолданады Белдемше, көйлек етектерінде, жең аузында қолданады 6 Торлау тігіс Мата шеті шетінеп кетпес үшін тігеді. тігіс ені 05 - 0,7 см. ұзындығы 0,5 - 1 см. Кез келген бұйымның ашық қиықтарында қолданады 9 Ілмек торлау Ілмектің орнын тіліп, торлау (тігісі сияқты тігу).Тігіс ені 0,1 см. ұзындығы 0,2 - 0,4 см. Жейде, көйлек, күртеше, жакет, пальто т.б.

№ слайда 25

Описание слайда:

8 Түйме қадау 1. Екітесікті түймені 4 - 5 рет айналдырып тігу, түймеастын 4 - 5 рет орау. 2. Төрт тесікті түйменің әр тесігін 3 - 4 рет айналдырып тігу, түйме астын 4 - 5 рет орау. 3. Аяқты түймені жәй 4 - 5 рет айналдырып тігу. Жейде, көйлек, күртеше, жакет, пальто т.б.

№ слайда 26

Описание слайда:

Көктеу терминологиясы № Тігіс атаулары Өңделу әдісі Іс жүзінде қолдануы 1 Көктеу Екі немесе одан да көпбөлшектердіжіп арқылы уақытша біріктіру Иық, бедер, бүйір, артқы бойдың орта қиықтарында Қосып көктеу Ұсақ бөлшектерді ірібөлшектерменжіп арқылы уақытша біріктіріп көктеу Жең аузынақаттаманы қосу,иініштібұйыммен қосу,нымшаныетекпен қос. 3 Бүгіп көктеу Пішілген матаның шетін бүгіп, уақытша көктеу Белдемше мен көйлектердің етектері, жең аузы 4 Қондыра көктеу Екі бөлшекті ойынды бойымен уақытша қосып көктеу Жағаны мойын ойындысына, жеңді қолтық ойындысына 5 Айналдыра көктеу. Бөлшектердің әдіптелгенжиектер іноның берілген белгілі пішінінсақ- тауүшін жіппен уақытша бекіту. Өңірастын, жаға, қатпар,қақпақшалар. 6 Жапсыра көктеу Ашық немесе жабық қиықтарымен бірінің үстіне бірі салынған екібөл шектіжіппен уақытша біріктіру Жапсырма қалталарды 7 Торлау Бөлшектердің қиылған жерлерін шетінеп кетпес үшін жіппен бекіту Ашық тігістің қиылған жерлерін торлау. 8 Қадау Фурнитураларды негізгі бөлшекке бекіту. Батырма, түйме,ілмек т.б

№ слайда 27

Описание слайда:

Қол жұмыстарының терминологиясын жазу № Жұмыс мазмұны Тігіс атауын жаз 1. Мөлшерлері бірдей екі бөлшектерді уақытша тігіспен қосу 2. Кіші бөлшекті ірі бөлшекке уақытша тігіспен қосу. 3. Бір бөлшектің үстіне екінші бөлшекті жатқызып уақытша тігіспен қосу. 4. Жөрмеп тігілген бөлшектердің шеттерің бекіту үшін уақытша тігіспен қосу. 5. Қайырылған қиықты уақытша тігіспен бекіту. 6. Бөлшектер қиықтарын ыдыраудан сақтау үшін бекіту. 7. Күрделі қиықтар бойымен екі бөлшекті уақытша тігіспен қосу 8. Безендіру элементтерін және фурнитураны бекіту.

№ слайда 28

Описание слайда:

Қауіпсіздік ережелерін қайталау

Учебная задача: Как выполнить простейшие ручные швы

Познавательная задача: Научиться выполнять ручные простейшие швы

Цели:

ознакомить с видами простейших ручных швов, терминологией, применяемой при выполнении ручных работ;
закрепить правила безопасности при выполнении ручных работ и организации рабочего места;
ознакомить с технологией выполнения простейших ручных швов.

Наглядные пособия:

изделия, украшенные швами ручной техники (салфетки, прихватки, фартуки, панно),
технологические карточки простейших ручных швов,
инструкционная карта по изготовлению куклы-закрутки.

Оборудование и материалы:

детали из хлопчатобумажной ткани,
тесьма,
ручная игла,
швейные нитки,
ножницы,
портновский мел,
линейка.

На уроке учащиеся работают индивидуально и в группах по два- три человека, где выполняют общие знания. Результаты каждой группы обсуждаются на общем "коммуникативном плацдарме".

Содержание урока разбито, на три учебных ситуаций, каждая ситуация содержит конкретные задачи, которые лежат в логике текущего урока.

Ход урока

I. Организационный момент: приветствие, проверка готовности учащихся к уроку, настрой учащихся на успешность в работе.

II. Цель первой ситуации: Закрепление пройденного материала. Изготовление куклы- закрутки.

1. Учитель предлагает ученикам ответить на вопросы по пройденному материалу по теме "Материаловедение".

А). Что изучает швейное материаловедение?

Б). Что называется волокном?

В). С какими текстильными волокнами вы познакомились?

Г). Какие волокна называются натуральными?

Учащиеся, основываясь на изученный материал, отвечают на поставленные вопросы.

2. Учитель предлагает выполнить практическую работу на закрепление пройденного материала и объявляет задание: "Изготовить из текстильных материалов куклу-закрутку".

1.Ответсвенные от групп (в группе по три-четыре человека), раскладывают на столы учащимся инструкционные карточки (, ) и комплекты текстильного лоскута, для выполнения задания, изготовления куклы- закрутки (рисунок №1).

рисунок №1

2.Учитель знакомит учащихся с алгоритмом изготовления куклы-закрутки.

3.Учащиеся самостоятельно выполняют практическую работу по изготовлению куклы-закрутки.

4.Учитель предлагает учащимся в мини группах (по двое) подвести итог о выполненной работе. Обменявшись куклами-закрутками, рассмотрев и изучив изделие, оценить друг друга по следующим критериям.

А). Определить и назвать, из каких тканей выполнена кукла.

Б). Определить и указать в тканях направление нити основы и утка.

5. Учащиеся проверяют знания друг друга и оценивают уровень усвоения материала по пяти бальной шкале.

Конечный продукт первой ситуации: Кукла-закрутка.

III. Цель второй ситуации: Простейшие ручные швы.

1. Учитель объявляет учащимся новую тему. Простейшие ручные швы.

1. Изложение новых, познавательных сведений.

К ручным работам относятся операции, которые выполняют ручной иглой, швейными нитками, ножницами, мелом, а также работы по удалению из детали или изделия стежков временного назначения ().

2.Учащиеся от групп предъявляют подготовленную информацию о ручных инструментах: - "Сказка о принцессе Иголочки";

- "История об иголочки;

- "История о ножницах",;

- "Уроки иголочки");

- "Очень важные секреты ниточки" ().

3. Учащиеся знакомятся с правилами техники безопасности и подклеивают в рабочие тетради карточку "Правилами техники безопасности при выполнении ручных работ" ().

4. Учитель предлагает учащимся закрепить знания по правилам техники безопасности при выполнении ручных работ и организовать рабочее место для выполнения ручных работ. Учащиеся, пользуясь карточкой"Правила правильной посадки при выполнении ручных работ"(), готовят свои рабочие места для выполнения практической работы.

2. Учитель раздает учащимся в группы образцы, где присутствуют ручные простейшие швы (рисунок № 2,3,4,5,6,7).

рисунок № 2

рисунок № 3

рисунок № 4

рисунок № 5

рисунок № 6

рисунок № 7

Рассматривая предложенные образцы, (учащиеся в мини группах), анализируют, распознают технологию ручных работ и определяют соответствующий образцу термин ().

3. Ответственные от групп раздают на рабочие места инструкционные карточки "Простейшие ручные швы" ().

Учитель предъявляет требование к выполнению ручных работ.

Учитель предъявляет критерий оценок за выполненную практическую работу.

Учащиеся самостоятельно выполняют практическую работу. В процессе выполнения учащимися практической работы, учитель является консультантом, если такая необходимость возникает.

Конечный продукт второй ситуации: Простейшие ручные швы (образец).

IV. Цель третьей ситуации: Рефлексия действий учащихся.

1. Учитель дает задание в группах проанализировать работу на уроке и ответить на вопросы:

Что нового узнали на уроке?
Что делали сегодня на уроке?
Чему учились?

Учащиеся, ведут обсуждение в группах. Представители от групп предъявляют готовый ответ на поставленные учителем вопросы и подводят итог соей работы на уроке.

2. Учитель объявляет учащимся оценки за работу на уроке.

3. Учащиеся готовят к сдаче рабочие места.

Конечный продукт третьей ситуации: Итог занятий.

V. Домашнее задание: Подготовить лоскут (хлопчатобумажной ткани) для изготовления игольницы. Инструменты для выполнения ручных работ.

⇧

⇩

скачать материал