7


  • Учителю
  • Использование орнаментов при изготовлении головных уборов.

Использование орнаментов при изготовлении головных уборов.

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Қазақ халықының ұлттық бас киімдері,оларға қолданылатын ою-өрнектер

7сыныпта қазақ тілі мен технология пәнінің біріктірілген сабақ

(бинарный урок в 7 классе по казахскому языку и технологии)



М.Ф.Кононенко,технология пәнінің мұғалімі

Ұ.И.Ілиясова,қазақ тілі пәнінің мұғалімі Қиялы орта мектебі, Аққайың ауданы,Солтүстік Қазақстан облысы

Сабақтың білімділік мақсаты: өтілген ою-өрнек түрлерін қайталау.Етістіктің түрлерін қайталау. Қазақ халқының ұлттық бас киімінің түрлерін қайталау.

Дамытушылық0мақсаты:қазақ0халқының0халықтық0педагогикасының элементтерін қолданып,дамыту.

Тәрбиелік мақсаты:қазақ халқының салт-дәстүрін құрметтеп ,еңбексүйгіш, өнерлі,өнегелі0болуға0тәрбиелеу.Дәстүрлі0фольклорлық0өнерімізді0насихаттау.Мемлекетімізге деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.

Техникалық көрнекілік құралдар:«Абай Құнанбайұлының балалық шағы» фильмінен0үзінді.«Қазақ0халқының0ұлттық0куйі».Өлең0«Мәлиса-Мәлике»,пианино.

Көрнекілік0құралдар:плакаттар,суреттер,эскиздер,орнаментті0кітаптар,бас киімдер үлгісі,ғылыми журналдар,интерактивті тақта,слайдтар.

Тема урока : Использование орнаментов при изготовлении головных уборов.

Цель урока:

1.Продолжить изучение народного фольклора.Повторить виды орнаментов, ручные швы и стежки.

2.Развивать навыки работы с иглой ина швейной машине.

3.Воспитывать трудолюбие , чувство гордости за достижение своей страны.

Оборудование:запись0фильма0из0жизни0Абая,слайды,образцы,трафареты,швейные принадлежности,швейные машины,таблицы по ТБ.

Сабақтың барысы.

1.Ұйымдастыру кезеңі:

а)Кіріспе.0Бүгін0бізде0сыныптантыс0қазақ0тілі0мен0технология0пәнінен біріктірілген0сабақ.0Бізге0қонақтар0келіп0отыр.0Сендер0өз0білімдеріңді көрсетулерің0керек.

б)Өткен0сабақта0қазақтың0ұлттық0бас0киімдерімен0танысқанбыз,0енді соларды қайталап,бас киім ою -өрнек тігеміз.

Мақсаты:

а )Өтілген ою өрнек түрлерін қайталау;

б )Оюлардың ішіндегі керектілерін таңдап аламыз;

в )Қазақ халқының қолөнері элементтерін қолдану,дамыту;

г )Қазақ халқының бас киімдерінің түрлерін қайталау.

Ход урока.

1.Организация класса: сегодня на уроке мы продолжим изучение орнамента и использование его в национальной одежде, подберем орнамент для и оформим им головной убор.

2.Фонетикалық минут:

Қуан халқым!Қуанатын күн бүгін.Тіл заңыныңКүшіне енген күн бүгін!

Ана тілің -арың бұл,Ұятың боп тұр бетте.Өзге тілдің бәрін біл,Өз тіліңді құрметте!

3.Тіл сындыру.

Диалог:

-1991 жыл туралы не айтасыңдар?

-Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алды.

-Қазақстан Республикасының елордасы қай қала?

-Астана.

- 1желтоқсан - қандай мереке?

-1 желтоқсан- ҚР Тұңғыш Президент күні.

-2015жыл - қандай жыл?

-2015 жыл -қазақ хандығының құрылуына 550 жыл.

4.Кіріспе әңгіме.

Мұғалім: Иә,балалар,биылғы жыл ерекше жыл.

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы айтқандай: «Жаңа ғасыр үміт пен оңтілеудің ғасыры». Халықтық педагогиканың элементтерін дамытып, салт -дәстүрімізге көбірек көңіл бөлуіміз керек. Өткен материалдарымызды қайталау мақсатында біз сөзжұмбақ пен тестік жұмыс жүргіземіз.

5.Повторение пройденного материала

За последние годы чаще применяются в жизни обычаи и традиции казахского народа.На предыдущих уроках вы знакомились с некоторыми из них.Вот и повторим (работа с тестами и кроссвордами).

6.Бекіту сабағы: кіріспе әңгіме.

Мұгалім :бұл сыныптан тыс жұмысын отырыс сабағы деп те алуға болады. Неге отырыс сабағы дейміз?

Бұрынғы заманымызда сырмақ, текемет,алаша киіз басу және басқа бұйымдар жасау үшін ,бір дастарқан басына бесаспап шеберлер жиналып бір-біріне көмектесетін.0Осы0отырыс0шебелер0көңілді0отыру0үшін0мақал-мәтелдер,әңгімелер,ертегілер айтып отыратын.

Бүгінгіжұмысымызға ертеден келе жатқан салт - дәстүрлерімізден бір көрініс аласызда

(Ұлттық көрініс көрсетіледі)

7.Закрепление изученного на прошлом уроке.

В давние времена долгими зимними вечерами собирались девушки и женщины в одной из юрт на посиделки и выполняли разную работу:пряли,вязали,шили, ткали ковры, делали кошму.При этом они пели песни, шутили, рассказывали легенды,сказки,играли.Вот такие посиделки мы устроим с вами.И такие же посиделки вы увидите в отрывке из фильма об Абае. Обратите внимание на головные уборы ,убранство юрты,вспомните что вы узнали об этом на прошлом уроке(просмотр отрывка фильма об Абае).

8.Өткен сабағымызды қайталау:

а)қазақ халықының ұлттық бас киімдерін қайталау.

Мұгалім :- Қандай ұлттық бас киімдерін өттік, кім айтады?

Оқушы(ұлттық киім киген): әрбір қыз суретін көрсете отырып айтып шағады. Сәукеле,бөрік, айырқалпақ, түлкі тұмақ, малақай,тақия(хормен қайталайық).

б) аттарын қайталау.

Енді айтылмаған кейбір бас киімдерді қазір көретін кинофильмнен көріп, айтасыңдар.

-Абай Құнанбайұлы кім?

-Абай Құнанбайұлы-ақын (кинодан үзінді көрсетіледі) .

Мұғалім: кинодан тағы қандай бас киімдер көрдіңдер?

Оқушы :кімешек,жаулық ,бөрік.

9.Новая тема:вы называлимного головных уборов .Видели их в фильме,на слайдах.А чем украшалиголовные уборы?Головные уборы шили из ткани, украшали их шелком ,бисером ,драгоценными камнями,вышивкой.Вузорах использовали орнамент.(Показать поделки детей, ковры, посуду, одежду, изделия домашнего быта).

10.Диалог-тіл сындыру.

-Ою дегеніміз не?

-Ою өрнектің бір түрі.

-Ою өрнек дегеніміз не?

-Ою өрнек дегеніміз -орнамент.

-Орнамент дегеніміз не?

-Орнамент дегеніміз -сәндеу, әсемдеу.

Мұғалім:1.Енді осы ою түрлерін қайталайықшы.

(Оқушылардың біреуі шығып көрсетеді). Бүршік, қошқар мүйіз,сынықмүйіз.

2.Қолданылуы текемет, тұскиіз,үй бұйымдарында, қоржын,алаша,киімдерде. «Оюмен ой айтқан елміз» дегенді қалай түсінесің?

11.Учитель:Легенда.Когда в старину выдавали девушек замуж,её увозили далеко от своего родного дома .Она очень долго не смогла видеть своих родных .Но ей хотелось передать о себе весточку. Тогда молодая женщина выполняла на каком либо изделии орнамент,который рассказывал о её жизни в дали от родных.Это изделие она передавала с оказией родственникам.И таким образом близкие узнавали о том как ей живется. При помощи орнамента передается настроение людей,их отношение к окружающему миру.Большое значение в орнаменте имеет цвет .Огромная гамма цветов хорошо передаёт чувство человека. Для шитья мужских тюбетеек используют ткань определенного цвета ,чаще мы видим красный, бордовый, синий,зелёный, коричневый и черный цвет (Девочки называют цвета на казахском языке).А в украшениях используют орнамент: сынық мүйіз- сломанный рог….-Вы должны выбрать из предложенных узоров (шаблоны орнаментов) нужный вам, обвести его,вырезать и наметать.Я хочу предложить вам, чтобы ваш орнамент был посланием - поздравлением к Наурызу или к любому другому празднику.

12.Практическая работа:

1.Повторить правила техники безопасности при работе с колющими и режущими инструментами.

2.Подобрать нужный узор ,обрисовать на ткани ,вырезать и наметать.

3.Во время работы девочки рассказывают легенду (на казахском языке).

13.Посиделки:еркектеркиетін тақия.

Хормен :Бұлардың түрлері : жасыл,қоңыр,қара.Тақияға ою салу.-Сынық мүйіз оюы қолданылады. Осы кезде жұмбақ ,мақал -мәтелдер ,өлең айтылады.

Бастаушы : кім мақал айтады?

Оқушы : мен мақал айтамын.

Бастаушы : Оксана, сен айтасың.

Оқушы :мен мақал айтайын ,мен өлең айтайын.

Бастаушы : Кім ертегі біледі ?

Оқушы :біз білеміз ,ертегі айтады.

Мұғалім -оқушы (диалог): - Қазір қай ай?

-Қазір наурыз айы .

-Наурызда қандай мерекелер бар?

- Аналар күні, наурыз мейрамы.

- Жақсы балалар,аналар күніне не білесіңдер?

- Өлең айтайық. «Нұрын төккен маған».

-Наурыз мейрамы қашан?

-Наурыз мейрамы 22-наурыз.Ол күні бір- біріне жақсы тілектер айтылады.

-Ал сендер қандай тілек білесіңдер?

- Ұлыс құтты болсын !

14.Подведение итогов практической работы:

1.Покажите ,какие тюбетейки у вас получилось?

2.Какие пожелание вы показали своим узором -орнаментом.

3.Сегодня на уроке мы повторили применение орнамента в головных уборах. А сейчас в фильме вы увидите ,где еще применяется орнамент .(Вопрос перед просмотром).Какие элементы фильма перекликаются с элементами нашего урока?(Просмотр записи «Бауыржан шоу»).

4.О чем говорили герои просмотренного отрывка?

Мұғалім :-Жақсы балалар , біз сендермен қазақ халқының ұлттық бас киімі түрлерін өттік. Енді , кинодан ,мұражайдан , картинадан ұлттық бас киім киген кейіпкерді анық танып,оның кім екенін,қандай лауазым иесі екенін танитын боласыңдар.Бүгінгі сабақтан не білдіңдер, келесі сабақта тағы не білгілерің келеді, қандай пікірлерің бар ?

(Оқушылар жауабы тыңдалады).





Использованная литература

1М.Ш.Өмірбекова. «Қазақ халқының дәстүрлі өнері» Алматыкітап ,2004 ж.

2. «Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде» Алматы,№12 ,2005ж.

3.Еркебулан Джелбулдин «Традиции и обычаи» Петропавловск «Масс-Медиа»2001 г.

4.К.Устемиров. «Технология» 7 кл 2003 г, №5 2012г.

5.М.С.Муканов «Казахская юрта» Алматы «Кайнар» 1999г.

6. Д.В.Нестерова «Рукоделие» Москва 2007г.

7.К. Матыжан «Казахская национальная одежда», «Казахские ювелирные изделия»

8.Ералин К., Халмуратов Ж. «Мастера искусств Казахстана»Алматы, 2008 г.

9. По залам государственного музея искусств Республики Казахстан.Алматы, Жалын, 2004г.


Контактный телефон: 87475595891


























Қазақхалықыныңұлттықбаскиімдері,оларғақолданылатыною-өрнектер


8




 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал