'Екінші тағамдар. Ет тағамдарына арналған тұздықтар'.

Сабақтың тақырып: «Екінші тағамдар. Ет тағамдарына арналған тұздықтар».

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушыларға тұздық түрлері туралы мағлұмт беру, дайындалу технологиясын үйрету;

Дамытушылық: оқушылардың тұздық даярлауға деген қызығушылығы мен құштарлығын ояту;

Тәрбиелік: оқушыларды жүйелі еңбекке баулу, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: кіріктірілген сабақ (экономика және қаржылық сауаттылық негіздері)

Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, сұрақ-жауап

Көрнекілігі: нұсқау карта, суреттер

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушыламен амандасу;

ә) сабаққа дайындықтарын тексеру;

б) түгендеу, келмеген оқушылардың себептерін анықтау.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

Сұрақ-жауап:

1. Еттен жасалатын тағамдардың классификациясы туралы қысқаша түсініктерін сұрау.

2. Ет тағамдарын кулинарлық және жылылап өңдеу тәсіліне қарай топтарға бөлінеді: (қайнатылған, бұқтырылған, қурылған, көміп пісірілген, шабылған еттен).

ІІІ. Жаңа сабақ

Қысқаша тұздық дегеніміз не? Осыған тоқталып өтсек.Әлемнің қай бұрышында болса да, дәмді тағам тұздықсыз дайындалмайды. Кез келген кулинарлық анықтамалықтан француз гастраномдары 3000-ға жуық тұздықтың авторы екндігі туралы ақпарат ала аласындар. Жаңадан тапқан тұздықтарға сол елге немесе халыққа байланыстырып ат берген. Осылай француз асханасында «голландық», «португалдық», «итальяндық», «ағылшын», «баварлық», «польшалық» тіпті «татар», «орыс» тұздықтары пайда болды. Бірақ бұл тұздықтардың біреуі де сол елдердің ұлттық тағамдарына ұқсамайды.Тұздықпен тамақ дәмдірек болады, тәбетіңді ашады, сқазан сөлі жақсы бөлінеді. Тұздық - жеке ұсынатын тағам емес, ол тағамға ерекше дәм беретін дәмқосар, онсыз бірде-бір спаз тағам дайындамайды. Тұздық тағамның дәмін кіргізіп, хош иіс беріп, көрінісін әдемілеп, консистенциясын тартымды етіп қана қоймай, ол бірдей азық-түліктен дайындалатын тағам түрлерін өзгерте алады. Шындығында, кез келген еттің, көкөністердің немесе күріштің дәмі қосылғантұздықтың түріне қарай өзгереді.

Қосымша сипатына қарай, барлық тұздықтарды екі негізгі топқабөледі: ұн қосылған және ұн қосылмаған. Сонымен бірге тұздықтарды ыстық және салқын тұздықтар деп бөледі

VІ. Сарамандық жұмыс

Сарамандық жұмыс алдында оқушыларға техника қауіпсіздік ережесін еске түсірейік:

1. Жұмыс алдында электр сымының зақымданғанын тексер.

2. электр құралдарын жүйеге қосқанда және ажыратқанда құрғақ қолмен айырдың сыртынан ұстаңдар.

3. Қосылып тұрған электр құралдарын бақылаусызқалдырмаңдар.

4. Жұмысты аяқтағаннан кейін электр құралдарын сөндіріңдер.

Оқушылар екі топқа бөлініп, технолдогиялық нұсқау қартасы бойынша жұмыс жасайды.

1 - топ: «Ақтар» тобы ақ негізді тұздық даярлайды

Азық - түліктер: 1 стақан ет сорпасы, 2 ас қасық ұн, 1 ас қасық сары май, қажетінше тұз.

Дайындалу технологиясы:

1. қыздырылған майда ұнды тез араластыру, жағымды хош иіс шыққанша қыздыру (ұнның түсі өзгермеуі керек);

2. Ет сорпасымен араластыру;

3. Тұз қосып 20 минут қайнату;

4. Тұздықты тұздықтың ыдысына салу

2 - топ: «Қызанақ» тобы қызанақ тұздығын ақ тұздық негізінде дайындайды.

Азық - түлік: шала қуырылған тамыр сабақ, 1 дана пияз, жарты ас қасық қант, лимон, тұз, бұрыш (қажетінше).

Дайындалу технологиясы:

1. Шала қуырылған тамыр сабаққа, пиязды қосып 30 минут қайнатады;

2. Пісуге жақындағанда қант, тұз, бұрыш, лимон, сірке қышқылын қосады;

3. Тұздықты сүзгіден өткізеді, сүзгіде қалғанкөкөністердітұздықта езіп қайтадан қайнатуға дейін әкеледі, бірақ қайнатпайды;

4. Сары май қосып, тұздықты тұздықтың ыдысына салу.

Жекешелендіру және мемлекет қармағынан алу. Жекшелендіру тәсілдері.

Нарықтық экономиканы қалыптастыру меншік қанынастарын қайта қарауды қажет етеді. Бұл іс мемлекет қарамағынан алу және жекешелендіру көмегімен жүргізіледі.

«Мемлекет қарамағынан алу» дейтін аталым мемлекеттің тікелей басқару атқарымен өз мойнына алмауын білдіреді. Басқаша айтқанда, мемлекеттік кәсіпорындарға дербестік беру ісі меншік түрлерін ауыстырумен бірге жүргізілмесе де болады. Мемлекет қарамағынан алу мемлекеттік кәсіпорындарда толық коммерциялық есептесуге көшіруді білдіреді.

Жекешелендіру мемлекеттік меншікті жеке меншікке ауыстыруды білдіреді.

1991 жылдан бастап Қазақстан Республикасының Конститутциясы бірінші рет жеке меншік құқын белгіледі және осыдан бастап жекешелендіру және мемлекет қарамағына алу бойынша алғашқы қадамдар жасалды. Олар «Меншік туралы» және «Мемлекет қарамағынан алу және жекешелендіру туралы» заңдарда көрініс тапты.

Қазақстан Республикасындағы мемлекет қарамағынан алу және меншікті жекешелендіру саясатының негізгі мақсаты мынадай:

- жеке меншік иелерінен тарап құру;

- бәсекелестер ортасын жасау және өндіріс монополияны жою ісін қамтамасыз ету;

- шағын және орта кәсіпкелікті дамыту;

- жеке бизнес басым болып келетін және шетел мемлекеттерінің қатысуы айқын ұйымдық-шаруашылық құрылым жасақтау.

V. Бекіту сұрақтары:

1. Тұздық дегеніміз не? (қысқаша)

2. Тұздықтарды негізгі неше топқа бөледі?

3. Тұздықтарды неше түрге бөледі?

VІ. Бағалау.

Сарамандық жұмыс барысында оқушылардың орындаған жұмысының сапасына, алған білімдеріне қарай бағалау.

Қорытынды.

Оқушылардың білімін сұрақ - жауап арқылы қорыту.

Не білдім?Не үйрендім ,Не білгім келеді

Үйге тапсырма: Тұздық түрлеріне қарай сөзжұмбақтар құрастырып келу.