Т. Ахтанов. Күй аңызы

Пән: қазақ әдебиеті, 8-сынып

Күні: 13.02.2015. Сабақ №44

Тақырыбы:

Т. Ахтанов. Күй аңызы

Мақсаты:

Шығарманың негізгі мазмұнын, түйінді ойларын түсінеді.

Күтілетін нәтиже

• Өзіндік ой түйуге, өзіндік пікір айтуға, өзіндік тұжырым жасауға, өзіндік шешім шығаруға,шығарма желісі бойынша өзіндік бағалауға үйренеді.

Керекті жабдықтар

Оқулық, интербелсенді тақта, түрлі түсті стикерлер, бағалау парағы, постер құруға қағаз

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

І Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу. (1минут)

Оқушыларға «Көңіл-күй неге ұқсас» атты тренингке қатыстыру, тренингке қатысушылар өздерінің бүгінгі көңіл-күйлері неге ( қай жыл мезгіліне, ауа райына, табиғаттың құбылысына) ұқсас екенін айтып береді. (2 минут)

Оқушыларды 3 топқа бөлу. «Күй», «Күйші», «Өнер», топ көшбасшылары сайланып, бағалау парағы беріледі. (2 минут)

Оқушылар бүгінгі күні қандай көңіл-күйде тұрғандығын айтады.

Оқушылар сурет бойынша топқа бөлінеді.

Тұсаукесер

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты таныстырылады.

Сабақ үстінде қолданылатын әдіс-тәсілдер мен бағалау түрлері айтылады. (1 минут)

Оқушылар өздерінің ұсыныстарын айтады.

Негізгі бөлім

ІІ Үй тапсырмасын сұрау

Тест тапсырма. (АСТІҮоtе арқылы орындау)

ІІІ Жаңа сабақ

Бейнеролик «Нар идірген» күйінің шығу тарихы

Ойтүрткі сұрақтар

Күйді тыңдай отырып қандай сезім әсеріне бөлендіңдер?

Білу

1-топ. 1. Ұстазының шәкіртіне берген бағасын мәтіннен табыңдар және «құлағың сақ, қолың жүйрік жігітсің» сөзінің мағынасын анықтай отырып, қандай әдеби теориялық ұғымға сай келетінін анықта.

2-топ. 2. Жолда кездескен нардың екі күйшіге қалай әсер еткенін мағыналық сурет түрінде беріңдер.

3-топ. 3. Шалдың күйшінің шартына неге келіскенін еске түсіріңдер, автор ізімен диолог құрастырыңдар.

Түсіну.

1-топ.1. Екі күйші өнерлеріңді бірдей салыңдар, -деген Жаңыл талабының себебін түсіндіре отырып, өз пікірлеріңді жазыңдар.

2-топ. 2. Иіген нарды қыз неге саумады? Мәтіннен тауып, себебін түсіндір.

3. «Заманым өткен екен ғой» - деп күйшінің «аһ» ұруының себебін талқылай отырып, жазып түсіндір.

Қолдану.

1-топ. 1. Күй орындалған сәтте нардың қалай иігенін өз сөздеріңмен жазып, суреттеңдер.

2-топ. 2. Әңгімедегі Естемес күйін сезіне отырып, сырласу хат жазыңдар.

3-топ. 3. Күйдің жартылай пайда болып және толықтай пісіп-жетілген кезін мәтіннен тауып көрсетіңдер.

Талдау.

1-топ. 1. Естеместің Жаңылды көрген сәттен бастапқы оянған ішкі сезімін және үмітін еске түсіріп, кластер құра отырып саралаңдар.

"Даусының әсемін- ай, құлақты қытықтап барады. Әрі еркін ,әрі ибалы, мінезі де оңды екен."

"Әттең, үлде мен бүлдеге ораса, жанып- ақ кетер едің -ау"

"Кім біледі, жер ортасынан асқанда, тәңірінің сарғайтып барып бұйыртқаны осы болар"

2-топ. 2. "Күй деген де ойдан туады. Қолың қанша жыпылдағанмен , көңілің қуыс болса , күй шықпайды" деген Естемес сөзінің қандай жағдайда, не себепті айтылғанын зерделей отырып,өнер құдіреті тақырыбына өз пікірлеріңді жазыңдар.

3-топ. 3.Қыздың күйшіні таңдамауының себебі қандай? Ұстазы мен қыз қалауы болған шәкіртін салыстырыңдар.

Сергіту сәті

Жинақтау

1-топ. 1.Егер қыз Естеместі таңдаса, одан кейінгі өмірі қалай өтетін еді. Болжам түрінде шағын ойтолғау жазыңдар.

2-топ. 2.Егер сен автордың орнында шығарманы қалай аяқтар едің, ойыңды жазып дәлелде.

3-топ. 3.Осы шығармадағы күй құдіретін тағы қандай күй құдіретін танытатын аңызбен байланыстырар едің?

Бағалау.

1-топ. 1.Ботасынан айрылған нардың күйге елтуі қисынды ма?Бүгінгі заманда осындай оқиға болады деп ойлайсың ба?

2-топ. 2.Күйшіні аһ ұрғызған қыз таңдауын айыптау қажет пе? Сол заманның заңы мен бүгінгі заманның заңына өз көзқарасыңды жаз

3-топ. 3.Шығарманың адам психологиясына әсер етуі жетістікке жеткізе ме? Сен қалай ойлайсың?

Өнердің өлшемін ой елегінен өткізе отырып, өз пікіріңді жаз.

Тест тапсырмасын орындайды.

1-топ. Жауабы:

-Қарағым, Оразымбет, маған ергеніңе жыл болып қалды. Құлағың сақ, қолың жүйрік жігітсің. Түбі жақсы күйші сен боларсың.

2-топ.

Нардың түрі жүдеу, бүйірі солып, өркеші қамшылар жағына қисая бастаған. Тамыры қураған ағаштай семіп, кішірейіп бара жатқан ірі тұлғасы, күйіс қайырмай , қыбыр етпей тұрған мүсәпір бейнесі, әсіресе, телміре қараған жасқа толы үлкен мөлдір көзі екі күйшіге қатты әсер етті.

Оразымбет үрпиіп нарға қадалып қалған Естемеске бұрылды:

-Еске, дұға оқып жіберіңізші. Елсіз далада мал кейпінде жын- шайтан жүреді деуші еді.

3-топ.

Оқушылар сергіту сәтінде

қимыл-қозғалыс жаттығуларын жасайды.

Қорытынды

Топ басшыларынан бағалау парағының қорытындысын сұрау, бағалау. (5 минут)

Бағалауға қойылатын талаптар:

Тақырыпты меңгеруі;

Өз ой- пікірін дәлелдей алуы;

Талқылауды нәтижелі көрсетуі;

Берілген шығарманың өміршеңдігін түсіне білуі;

Шығармадан меңгерген білімін практикамен байланыстыра білуі.

Топ басшылары бағалау парағындағы ұпайды есептеп,

қорытынды бағаны шығарады.

Үйге тапсырма

«Қазақ күй өнері» деген тақырыпқа 150 сөзден тұратын ойтолғау жазу. «Нар идірген» күйі тәрізді күйлердің шығу тарихы туралы мәлімет жинап келу. (1 минут)

Үй тапсырмасын күнделікке жазады.

Бағалау

Кері байланыс

Алған керекті ақпараттарды чемоданға салу

Ақпараттың ішінде әлі ізденіп, толықтыру керек болса, еттартқышқа салу

Қажет емес, артық дүниені қоқыс жәшігіне салу. (3 минут)

Өз ойларын еркін білдіреді.