Урок по казахскому языку на тему Етістіктің шақтары

Сабақ жоспары

Бекітемін:

Сыныбы: 7 «А»

Сабақтың тақырыбы: Етістіктің шақтары

Сабақтың мақсаты: білімділік: Етістік осы шақтың түрлері, нақ осы шақ пен ауыспалы осы шақ

туралы білімді дамыту

тәрбиелік: Қоршаған ортаны қорғау, оның байлықтарына ұқыптылықпен қарау, экологиялық мәдениет қалыптастыру;

дамытушылық: Жұппен, жекелей жұмыс үстінде танымдық, білімдідлік қабілеттерін байқау, ойлау, ой қорытындысын жасау мүкіндіктерін дамыту.

Сабақтың типі: жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың әдісі: түсіндіру, баяндау, сұрақ-жауап, талдау, жаттығу жұмыстары

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақ барысы

Ұйымдастыру кезеңі

• оқушымен сәлемдесу;

• сабаққа қажетті құралдарын дайындау;
  назарын сабаққа аудару.

Үй тапсырмасын сұрау

Есімдіктің сөйлемдегі қызметі.

«Достық - татаулық белгісі», «Ауылым - алтын бесігім» тақырыбындағы ой толғауын оқыту.

Жаңа сабақ

Етістіктің шақтарының жасалу жолдары

1. Есімші тұлғалы (-ған, -ар,...) етістіктерден бар-ған, бар-ар, бар-мас, бар-атын.

Көсемше тұлғалы етістікке (-ып, -а) жіктік жалғауы жалғануы арқылы: кел-іп-ті, бар-а-сың

2. Етістіктің түбіріне тікелей -ды, ді, -ты, -ті және -мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалады: кел-ді, бар-мақ

3. Күрделі етістікте де төмендегідей тұлғаларда беріліп отырады: бар-ып, кел-іп-сің, бар-мақ, бол-ды

Біз етісіктің шақтары сөйлеп тұрған сәтпен байланысты үш түрге бөлетінін байқадық: осы шақ, өткен шақ, келер шақ. Мысалы: Алматыда тұрамын, ертеректе ауылда тұрғанмын, енді Астанаға қоныс аудармақпын.

Енді өскенмін, өсермін, өсемін, өсіппін, өспекпін деген мысалды алсақ. Іс-қимылдың мезгілін білдірумен қатар етістіктің жіктеліп тұрғанын байқайсыңдар.

Жақ

Жекеше

Көпше

І

Мен келгенмін, келермін

Біз келгенбіз, келерміз

ІІ

Сен келгенсің, келерсің

Сендер келгенсіңдер, келерсіңдер

ІІ

Сіз келгенсіз, келерсіз

Сіздер келерсіздер, келгенсіздер

ІІІ

Ол келен, келер

Олар келер, келген

Жаңа сабақты бекіту

Кітаппен жұмыс

124-жаттығу. 1. Мәтінді тұтас оқып шығыңдар. Ондағы кісі аттары мен елді мекен атаулары арасындағы байланыс туралы ой толғаңдар. 2. Қарамен жазылған сөздерді талдап, етістіктің қай шақта тұрғанын анықтаңдар

Дәптермен жұмыс

125-жаттығу. Мәтіннен негізгі, күрделі, дара етістікткрді теріп жазыңдар, олардың қай шақта тұрғанын жанына жазып көрсетіңдер.

126-жаттығу. Өлең жодарындағы етістіктерді төмендегі үлгіге қарап, кесте бойынша көшіріп жазыңдар.

Есімше тұлғалы

Көсемше тұлғалы

Арнайы шақ жұрнақтары бар

Көр-ген

Бар-а

Кел-ді, көр-мек

Үйге тапсырма

Сөйлемді үш жақа өзгертіп, түрлендіріп жазу

Бағалау

Баланың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағалау

Қорытынды