Учителю
Рабочая программа по татарской литературе (5 класс)

Рабочая программа по татарской литературе (5 класс)

Автор публикации: Насырова А.Х.

Дата публикации: 21.09.2015

Краткое описание:

предварительный просмотр материала

Татарстан Республикасы Лаеш муниципаль районы

Муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе

«Татар Янтыгы төп гомуми белем мәктәбе"

Каралды. Килешенде Раслыйм

Гуманитар фәннәр мәктәп Укыту һәм тәрбия эшләре буенча МБГБУ "Татар Янтыгы төп

методик берләшмәсе җитәкчесе директор урынбасары гомуми белем мәктәбе" директоры

______Ә.Х. Насырова ______ Г. С. Хафизова _________ Р.С.Хафизов

Протокол № 1 "29" август 2015 ел "31" август 2015 ел Приказ № 70 "1" сентябрь 2015 ел

5 нче сыйныфта татар әдәбиятыннан

эш программасы

Укытучы : Насыйрова Әлфия Хамис кызы

2015-2016 нчы уку елы

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Документның статусы.

5 нче сыйныфлар өчен татар әдәбиятыннан эш программасы Россия Федерациясендәге һәм Татарстан Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелде:

1. Россия Федерациясенең "Мәгариф турында"гы Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации")

2. Татарстан Республикасының "Мәгариф турында"гы Законы (Закон Республики Татарстан "Об образовании" № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8)

3. Россия Федерациясенең "Россия Федерациясе халыктелләре турында"гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998)

4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август, 2013 нче ел №115 ("Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам - начального общего, основного общего и среднего общего образования")

5. "Татарстан Республикасының халык телләре турында" Законы (Закон Республики Та тарстан от 08.07.1992 № 1560-XII (ред. от .03.2012г.) "О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан")

6. "Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында" Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль

7. "2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы дәүләт программасы", 2013 нче ел, 25 нче октябрь, 794 нче карар

8. Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү стандарты (Россия Мәгариф һәм Фән министрлыгында 2010 нчы елның 17 нче декабрь боерыгы 1897 нче номер белән расланган, РФ Юстиция Министрлыгында 19644 нче регистрацион номеры белән 2011нче елның 1 нче февралендә теркәлгән)

9. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фән һәм мәгариф үсеше турында "Дәүләт программасы"

10. 2010-2015 нче елларда Татарстан Республикасында мәгарифне үстерү стратегиясе "Киләчәк" программасы 5 нче сыйныф өчен "Әдәбият" курсының эш программасы Федераль дәүләт белем бирү стандартларының таләпләренә туры китереп, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм

фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән "Татар телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләренең 1-11 нче сыйныфлары өчен татар әдәбиятын укыту программалары" (Төзүче-авторлары: Ф.Г.Галимуллин, Ф.Ә.Ганиева, Д.Ш.Сибгатуллина). - Казан: Татар. кит.

нәшр., 2011), 5 нче сыйныф өчен Ф.Ә. Ганиева, Л.Г. Сабирова эшләгән (Казан: Татар. кит. нәшр., 2014) Татарстанның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслеккә нигезләнеп төзелде.

11 Татарстан республикасы Лаеш муниципаль районы Муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе "Татар Янтыгы төп гомуми белем мәктәбе"нең 2015-2016 нчы уку елына укыту планы.

Дәреслек: Әдәбият. 5 сыйныф: татар телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы /Ф.Ә. Ганиева, Л.Г. Сабирова / - Казан: Татар. кит. нәшр., 2014. - 175б.

Эш программасы структурасы.

Татар теленнән эш программасы түбәндәге бүлекләрдән тора:

аңлатма язуы,
укыту - тематик план һәм программаның эчтәлегеннән,
укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән,
укыту-методик комплектыннан
планлаштырудан.

Татар балалары өчен әдәбият укытуның төп максаты

Балаларда туган телгә, әдәбиятка карата кызыксыну уяту, татар әдәбиятының бай тарихы, халык авыз иҗаты, талантлы әдипләре, аларның күркәм әсәрләре белән таныштыру. Әсәрләрне аңларга, эзлекле фикер йөртергә, әсәрләрне матурлык ноктасыннан бәяләп кабул

итәргә өйрәтү.

Бурычлары:

- иҗат, әдәбият үсеше, аның тарихи төшенчәләрен аңлап фикер йөртергә өйрәтү;

- әдәбиятның формалашуында һәм үсүендә зур роль уйнаган күренеш - халык авыз иҗаты, аның матур әдәбият белән уртак һәм аермалы якларын күрсәтү;

- матур әдәбиятны милли һәм дөньякүләм культураның бер күренеше итеп карау, аның рухи кыйммәтләрне, традицияләрне саклаучы, тапшыручы икәнен аңлату;

- әдәби әсәрне өлешчә анализлау күнекмәләре булдыру,әдәбият теориясе буенча билгеле бер күләмдә теоретик белемнәр бирү;

- әдәби әсәрдә тасвирланган тормыш вакыйгаларыннан үрнәк һәм гыйбрәт алырга, дөрес, гадел максатлар куярга өйрәтү; - әдәбиятның матурлыгын, хис кичерешләр байлыгынкүрсәтеп, балаларның рухи дөньясын баету;

- укучыларның иҗади сәләтләрен үстерү;

- үз мәнфәгате һәм җәмгыять мәнфәгате өчен иҗади мөмкинлеген тормышка ашырырга сәләтле шәхес тәрбияләү;

- сөйләм культурасы булдыру.

Белем дәрәҗәсенә таләпләр:

- әдәби әсәрне иҗтимагый һәм мәдәни тормыш күренешләре белән бәйлелектә карау;

- халык авыз иҗаты һәм матур әдәбиятның уртак сыйфатларын, үзенчәлекләрен белү;

- эчтәлек һәм форма берлеген аңлау;

- әсәрнең темасын, проблемасын, идеясен билгеләү;

- әдәби образларны (кеше, табигать һ.б.) тану;

- әдәби детальләрне таба белү;

- сурәтләү чараларын табу;

- әдәби төрләр, жанрларны таный һәм аера белү.

Күнекмәләргә таләпләр:

- әдәби әсәрнең эчтәлеген белү;

- әсәрдәге каршылыкны, төп фикерне табу

-әсәр геройларына характеристика бирү;

- әдәби әсәр буенча план төзү;

- әсәргә карата үз фикереңне әйтә белү;

- бәйләнешле сөйләм булдыру;

- өйрәнелгән әсәрләр буенча яки бирелгән тема буенча сочинение яза белү;

- шигырьләрне сәнгатьле итеп уку;

- тәкъдим ителгән яки укучы үзе сайлаган әсәрләрне (шигырь, проза) яттан сөйләү.

Уку фәненең уку планында тоткан урыны

Мәктәптә әдәбият предметы - кирәкле, әһәмиятле предметларның берсе. Ул укучыларны тормышны үзенчәлекле итеп танып белергә өйрәтә, хисси-эмоциональ дөньясын баета, эстетик зәвык тәрбияли, сөйләмен үстерә, гомумән, шәхес итеп тәрбияләүдә зур роль

уйный.

Татар әдәбияты предметы төп мәктәптә 5-9 сыйныфларда өйрәнелә. 5-8 сыйныфларда әдәбият укытуга 35 атна исәбеннән атнага 2 сәгать) 70 (35) сәгать, 9 нчы сыйныфта 68 сәгать каралган.

Укытуның көтелгән нәтиҗәләре

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр:

- туган илгә мәхәббәт, ватанпәрвәрлек хисләре, туган телгә сакчыл караш тәрбияләү;

- Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр:

- туган илгә мәхәббәт, ватанпәрвәрлек хисләре, туган телгә сакчыл караш тәрбияләү;

- милли үзаң формалаштыру;

- укуга карата теләк-омтылыш, җаваплы караш булдыру;

- әйләнә-тирә табигатькә дөрес караш булдыру;

- кешеләр белән аралаша белү культурасы тәрбияләү;

- гаделлек, дөреслек, яхшылык, мәрхәмәтлелек һәм аларның киресе булган

сыйфатларны тану, бәяләү;

- алган белем һәм осталыкны тормышта максатчан кулланырга өйрәнү.

Метапредмет нәтиҗәләр:

Танып-белү гамәлләре:

- әдәби әсәрне дөрес аңлап уку һәм анализлау;

- дөрес нәтиҗәләр чыгару, гомумиләштерү;

- сәбәп-нәтиҗә бәйләнеше булдыру;

- үз фикереңне исбатлый һәм яклый алырга күнектерү;

- әсәр хакында дөрес фикер йөртә алу.

Коммуникатив гамәлләр:

- иптәшеңне тыңлый, ишетә белү, ишеткәнен үз фикере белән чагыштыру;

- нәтиҗәгә килгәнче, төрле карашларны өйрәнү һәм дөрес юлны сайлау;

- үз фикереңне телдән һәм язма формада башкаларга җиткерә белү;

- килеп чыккан проблемаларны уртага салып хәл итү;

- төркемнәргә берләшү, бер фикергә килә белү;

- өлкәннәр һәм яшьтәшләрең белән продуктив уртак гамәл оештыру;

- текст буенча сораулар бирә белү.

Регулятив гамәлләр:

- дәреснең темасын, проблемасын, максатын мөстәкыйль таба белү;

- укыту проблемасын чишү;

- план буенча эшли белү;

- үз фикерләреңне мөстәкыйль дәлилләү;

- үзанализ һәм үзбәя булдыру.

Предмет нәтиҗәләр:

- халык авыз иҗаты әсәрләрен үзләштерү, аның матур әдәбият белән уртак

сыйфатларын һәм үзенчәлекләрен аера белү;

- әдәби әсәрнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне таба белү;

- әсәрләрне иҗтимагый һәм мәдәни тормыш күренешләре белән бәйлелектә аңлау;

- язучыларның тормыш һәм иҗат юлларының мөһим фактларын истә калдыру;

- әдәбият теориясе буенча билгеле бер күләмдә теоритек белемгә ия булу;

- әсәрдә автор карашларын ачыклау һәм әсәргә карата үз фикереңне әйтә белү;

- әдәби әсәрне эчтәлек һәм форма берлегендә аңлау.

Татар мәктәбенең 5 нче сыйныфында укучы татар балаларына

әдәбияттан тәкъдим ителә торган әсәрләр минимумы

«Ак бүре» әкияте (кыскартып)

«Шәһәр ни өчен Казан дип аталган» риваяте

«Зөһрә кыз» легендасы

«Иске кара урман» җыры.

«Сак-Сок» бәете

Г.Тукайның «Шүрәле» әкияте

Г.Тукайның «Пар ат», «Туган җиремә» шигырьләре

Ф.Әмирханның «Ай өстендә Зөһрә кыз» хикәяте

М.Гафуриның «Сарыкны кем ашаган?» мәсәле

Ш.Галиевнең «Һәркем әйтә дөресен» шигыре

Ф.Яруллинның «Сез иң гүзәл кеше икәнсез» шигыре

Курсның эчтәлеге

Халыкның милли, рухи мәдәният хәзинәсе буларак халык иҗаты. Аның сәнгать төрләре формалашуга йогынтысы. Халык иҗатының бер төре буларак халык авыз иҗаты. Аның әсәрләрендә гомумкешелек хыяллары, идеалларының чагылуы. Халык авыз иҗатының

матур әдәбият белән бәйләнешләре: уртаклыгы һәм үзенчәлекле аермалары. Халык авыз иҗатының төп жанрлары, жанр сыйфатлары.

Әкиятләр: жанр төрләре, үзенчәлекле сыйфатлары.

"Ак бүре" әкияте ( кыскартып).

"Үги кыз", "Аю белән төлке" әкиятләре.

Җырлар: татар халык җырларына хас үзенчәлекләр. Көй һәм сүзләр тәңгәллеге. "Моң" төшенчәсе. Җырларны төркемләү. "Иске кара урман", "Гөлҗамал","Туган ил","Яшә, Республикам!","Ай былбылым"; кыска җырлар - дүртюллыклар; тарихи җырлар: "Болгар

иленең кызлары","Пугач явы".

Кыска жанрлар: мәкальләр һәм әйтемнәр. табышмаклар, мәзәкләр. "Хуҗа Насретдин мәзәкләре".

Бәетләр. "Сак-сок" бәете.

Риваятьләр, легендалар: аларга хас үзенчәлекләр; жанр сыйфатлары."Янмый торган

кыз","Иске Казан каласының корылуы","Шәһәр нигә Казан дип аталган","Әллүки","Зөһрә

кыз","Кеше гомере ничек корылган".

Халык авыз иҗатында образлар; әсәрләрдә дөнья сурәте; табигать һәм кеше, яшәеш һәм кеше турында күзаллаулар. Халык авыз иҗаты поэтикасы, язма әдәбият үсешенә, әдәби телгә зур йогынтысы.

Әдәби әкиятләр: халык әкиятләре белән уртаклык; сәнгатьлелек сыйфатлары, әдәби әсәр буларак алым һәм сурәтләү чаралары.

Г.Тукайның "Шүрәле" әкияте.

Җ.Тәрҗемановның "Тукран малае Шуктуган" әкияте.

Әхмәт Фәйзинең "Аучы мәргән белән Болан кыз" әкияте.

Рабит Батулланың "Курай уйный бер малай" әкияте.

Фәнис Яруллинның "Зәңгәр күлдә ай коена","Кояштагы тап"әкиятләре.

Хикәя: жанр сыйфатлары; әсәрнең катламнары - вакыйгалар, күренешләр, хис-

кичерешләр; кеше образлары - төп герой, ярдәмче геройлар, җыелма образлар; хикәяләүче образы, автор позициясе.Фатих Әмирханның "Ай өстендә Зөһрә кыз","Нәҗип" хикәяләре.

Мәсәл. Тереклек, җансыз предмет образлары ярдәмендә, читләтеп, кеше сыйфатларын

һәм тормышын тасвирлау. Хикәяләп яки тезмә рәвештә язылуы; фикер-идеяләрнең аллегория ярдәмендә белдерелүе.

Мәҗит Гафуриның "Сарыкны кем ашаган?" мәсәле.

Габдулла Тукайның "Ике сабан" мәсәле.

Сәнгать төре буларак матур әдәбият; чәчмә һәм тезмә әсәр; аларның сәнгатьчә сурәтләү алымнары, чаралары.

Шигърият.

Габдулла Тукайның "Пар ат","Туган җиремә","Туган авыл" шигырьләре.

Шәүкәт Галиев. Балалар әдәбиятындагы урыны; геройлары, образлар дөньясы. "Һәркем әйтә дөресен","Тереклек суы","Курыкма, тимим!", "Тарихтан сабак","Өйгә бирелгән эш","Онытылган, өйдә калган" шигырьләре. ( 4 сәг.)

Бәйләнешле сөйләм үстерү - 8 сәгать

Ятлау һәм сәнгатьле итеп сөйләү өчен әсәрләр:

1. Г.Тукайның "Шүрәле" әсәре, 1 - бүлек.

2. Г.Тукайның үзегез яраткан шигыре.

3. Ф.Яруллинның "Сез иң гүзәл кеше икәнсез" шигыре.

4. Укытучы яки укучылар сайлап алып, Ш.Галиевнең бер шигыре.

Инша язу өчен үрнәк темалар:

1. Әкият геройларының көрәш максатлары һәм җиңүгә китергән сәбәпләр, шартлар (өйрәнгән әсәрләр мисалында).

2."Сак-сок"бәетендә тасвирланган халык акылы һәм синең үз нәтиҗәләрең.

3. Әдәби әкиятләрдә табигать һәм кеше образларына салынган фикерләр, нәтиҗәләр (өйрәнгән әсәрләр мисалында).

4."Минем туган җирем" (Г.Тукай һәм башка язучыларның әсәрләрен файдаланып, һәркем үз образын иҗат итә).

Дәрестән тыш уку өчен - 4 сәгать

1. "Таңбатыр" татар халык әкияте.

2. Ләбиб Лерон. Шаян хикәяләр, шигырьләр, әкиятләр.

3.Фаил Шәфигуллинның "Акмөгез"хикәясе.

4. Вакытлы матбугат басмалары.

Тематик планлаштыру

Төп темалар

Уку - укыту эшчәнлеге

Сәгатьләр саны

Кереш. Халык авыз иҗаты

Халык авыз иҗаты турында белемнәрне тирәнәйтү, система-лаштыру, халык авыз иҗаты һәм матур әдәбиятның уртак

һәм аермалы якларын күрсәтү

Әкият . "Ак бүре" әкияте

Әкият турында булган белемнәрне тирәнәйтү. "Акбүре" әкиятен уку, анализлау. Әкият геройларын өйрәнү, аларга

бәя бирү

"Таңбатыр" әкияте

Әкиятен уку, анализлау. Әкият геройларын өйрәнү, аларга

бәя бирү

Әкият төрләре. "Үги кыз", "Аю белән төлке", "Серле балдак" әкиятләре

Текстны уку, сорауларга җавап бирү, эчтәлеген ачыклау, идеясен билгеләү, әкиятләрне төрләргә аеру, аларның үзенчәлекләрен билгеләү

Халык авыз иҗатында җыр жанры. "Иске кара урман", "Гөлҗамал", "Туган ил", "Яшә,

Республикам!", "Ай былбылым"; кыска җырлар - дүртъюллыклар; тарихи җырлар: "Болгар иленең кызлары", "Пугач явы"

Җыр жанры турында мәгълүмат алу, җырларны тыңлау, идея эчтәлеген ачыклау Көйләр яңгырашындагы уртаклык һәм аермалыкларны табу. Текстлардагы төп һәм кушымта өлешләрне аерып күрсәтү Озын һәм кыска җырларны, татар халык җырларын башка халык җырлары белән чагыштыру. Тарихи җырларда сурәтләнгән геройлар турында мәгълүмат туплау

Халык авыз иҗатында кыска жанрлар: мәкальләр һәм әйтемнәр, табышмаклар, мәзәкләр. "Хуҗа Насретдин мәзәкләре"

Мәкальләрнең килеп чыгышы, төзелеше турында мәгълүмат алу. Табышмакларның төзелешен өйрәнү. Мәзәкләрне уку, эчтәлеген ачыклау, мәзәкләрдә халыкның тапкырлыгы, шат күңеле, оста булуын күрсәтү

Бәетләр. "Сак - сок" бәете

Үзләре ук ыган, ишеткән бәетләрне сөйләү, фикер алышу. Бәетне уку һәм анализлау, текстка якын килеп эчтәлеген сөйләү

Риваятьләр, легендалар. Мифлар. Дастаннар. "Янмый торган

кыз","Иске Казан каласының корылуы","Шәһәр нигә Казан дип аталган","Әллүки","Зөһрә кыз","Кеше гомере ничек корылган".

Риваять һәм легендалар, мифлар һәм дастаннарны уку, анализлау. Башка халык авыз иҗаты әсәрләре белән чагыштыру, сурәтләү чараларын табу

Практик дәрес. Халык авыз иҗатында образлар

"Ак бүре", "Үги кыз" әкиятләрендәге образларны тикшерү, әңгәмәдә катнашу ."Образ (сурәт)", "поэтика" төшенчәләрен өйрәнү

Әдәби әкиятләр. Г.Тукай "Шүрәле"

Әдәби әкиятләргә мисаллар китерү. Эчтәлекләрен искә төшереп сөйләү. Әкият уку һәм анализлау. Поэмада вакыйгаларны, төп геройларны күрсәтү

Җ.Тәрҗемановның "Тукран малае Шуктуган" әкияте

Текстны уку, сорауларга җавап эзләү, әкиятнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне билгеләү

Әхмәт Фәйзинең "Аучы мәргән белән Болан кыз" әкияте

Әкияте уку, төп фикерне аеру, әкият геройларына бәя бирү, сөйләү, әңгәмәдә катнашу

Рабит Батулланың "Курай уйный бер малай" әкияте

Әсәр буенча әңгәмә кору, үз мөнәсәбәтләрен белдереп,

Әкиятнең эчтәлеген сөйләү

Фәнис Яруллинның "Зәңгәр күлдә ай коена", "Кояштагы тап" әкиятләре

Укытучы сөйләвен тыңлау, язучы биографиясе буенча хронологик таблица төзү. Әкиятләрне уку, әкият буенча сорауларга җавап бирү, биремнәрне үтәү, геройга бәя бирү

Хикәя. Фатих Әмирханның "Ай өстендә Зөһрә кыз", "Нәҗип" хикәяләре

Хикәяләрне уку, анализлау, хис - кичерешләргә, геройларга бәя бирү, сурәтләү чараларын табу, хикәянең үзенчәлекләрен билгеләп, төшенчә итеп чыгару

Мәсәл. Мәҗит Гафуриның "Сарыкны кем

ашаган?" мәсәле

Таныш булган мәсәлләрне искә төшерү, эчтәлекләрен сөйләп карау. Мәсәлне уку, анализлау, идеяне чыгару

Габдулла Тукайның "Ике сабан" мәсәле

Әсәрне уку, эчтәлеген аңлау, фикер алышу, идеясен билгеләү

Практик дәрес. Сәнгать төре буларак матур

әдәбият ; чәчмә һәм тезмә әсәр

Хикәядәге сурәтләү чараларын табу, аларның әһәмиятен билгеләү. Шигырь тезмәләренең озынлыгын билгеләү; ритм, рифмаларны күзәтү, нәтиҗәләр ясау

Габдулла Тукайның "Пар ат", "Туган җиремә", "Туган авыл" шигырьләре

Шигырьләрне уку, анализлау, хис - сәбәп бәйләнешен ачыклау, сурәтләү чараларын табу

Шәүкәт Галиев. Балалар әдәбиятындагы

урыны; геройлары, образлар дөньясы. "Һәркем әйтә дөресен", "Тереклек суы", "Курыкма, тимим!", "Тарихтан сабак", "Өйгә бирелгән эш", "Онытылган, өйдә калган" шигырьләре

Шигырьләрне сәнгатьле итеп уку, төп фикерне аерып чыгару,

фикер алышу

Йомгаклау контроль эше

Белемнәрне тикшерү

Ф.Яруллин "Сез иң гүзәл кеше икәнсез"

Шигырьне уку, анализлау, фикер алышу

Йомгаклау дәресе

Уку елы буена үткәннәрне кабатлау, әңгәмәдә катнашу, нәтиҗә ясау

Барлыгы

Укытуны матди-техник яктан һәм мәгълумати яктан тәэмин итү

Укытуны матди-техник һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү нигезенә түбәндәгеләр керә:

 белем һәм тәрбия бирү өчен барлык шартлар да тудырылган, санитария һәм

янгыннан саклану нормаларына туры килгән уку бинасы булу;

 әдәбиятны өйрәнү өчен җитәрлек күләмдә дәреслекләр һәм өстәмә методик

ярдәмлекләр белән тәэмин ителгән китапханә;

 электрон китапханә, башка электрон ресурслар, татарча сайтлардан куллану

мөмкинлеге булган компьютер классы;

 лингафон кабинеты;

 электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;

 мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;

 укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;

 төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;

 белешмә материаллар;

 балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;

 интерактив тикшерү программалары;

 татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com ).

Әдәбият исемлеге

1. Әдәбият белеме сүзлеге / төз.-ред. А.Әхмәдуллин. - Казан:Татар.кит.нәшр., 1990

2. Әдәбият белеме: Терминнар һәм төшенчәләр сүзлеге. - Казан: "Мәгариф", 2007.

3. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 1 том/ төз. Р.Н.Даутов,

Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009.

4. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 2 том/ төз. Р.Н.Даутов,

Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009

5. Дастаннар. - Казан: Мәгариф, 2001.

6. Заһидуллина Д.Ф. Әдәби әсәргә анализ ясау. - Казан: Мәгариф, 2005.

7. Заһидуллина Д.Ф Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. - Казан: Мәгариф, 2000.

8. Заһидуллина Д.Ф., Закирҗанов А.М. Татар әдәбияты: Теория. Тарих.- Казан:

Мәгариф, 2006.

9. Исәнбәт Н.С. Татар халык мәкальләре. 3 томда. - Казан:Татар.кит.нәшр., 2010.

10. Исламов Ф.Ф. Әдәби викториналар - әдәбиятка, сәнгатькә мәхәббәт тәрбияләүдә

кыйммәтле чара. - Казан, 2005.

11. Йосыпова Н.М. XXгасыр татар шигъриятендә символлар. - Казан: Мәгариф, 2006.

12. Курбатов Х.Р. Сүз сәнгате: Татар теленең лингвистик стилистикасы һәм

поэтикасы. - Казан: Мәгариф, 2002.

13. Татар әдәбияты тарихы. 6 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1983 - 2001.

14. Татар әдәбияты. Теория.Тарих./Д.Заһидуллина, Ә.Закирҗанов, Т.Гыйлаҗев, Н.Йосыпова. - Казан: Мәгариф, 2006.

15. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. 3 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1977, 1979, 1981.

16. Тарих мең дә сигез йөз дә: Бәетләр, мөнәҗәтләр. - Казан: Мәгариф, 2000.

Укыту-тематик план

№

Темалар

Эш программасындагы сәгатьләр саны

Теманы өйрәнү

Дәрестән тыш уку

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Контроль эш

Практик эш

Халык авыз иҗаты

Әдәби әкиятләр

Әдәби жанрлар

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

тәкъдим ителгән эпик, лирик һәм драматик әсәрләрне уку һәм аларга үз мөнәсәбәтең, бәяң булу;
сайлап алган әсәрнең (кыскача, тулы, аерым бүлекләренең) эчтәлеген сөйли белү;
эпик әсәр буенча изложение язу;
әдәби әсәрнең төрләрен аера алу;
сайлап алып (яки тәкъдим ителгән) язучының тормыш юлын, иҗатын сөйләү;
әдәби әсәрнең төрен, жанрын исбатлау;
әдәби әсәрнең темасын, төп фикер - идеясен билгеләү;
әдәби әсәр героена характеристика бирү;
эпик әсәрнең бер өлешен образлы сөйләү;
шигырьне яттан белү яки прозадан өзекне яттан сөйләү;
әсәрнең сәнгать күренеше икәнлеген аңлата алу;
бер яки берничә әсәр геройларын чагыштырып, уртак һәм үзенчәлекле якларын табу;
төрле әсәрләрнең проблемаларын яки темаларын чагыштыру, үзенчәлекләрен билгеләү;
әдәби әсәрнең әһәмиятен, кыйммәтен, үзенчәлекләрен дәлилле итеп аңлата, исбатлый белү;
әсәрдә сюжет элементларын аера, композициясен, тел - сурәтләү чараларын күрсәтә, аңлата белү;
автор сөйләмен һәм персонажлар телен анализлау;
әдәби әсәр буенча сочинение язу;
татар, рус (яки башка халыкларның) әдәбиятларында бер төрдәге темага язылган әсәрләрне чагыштыру, милли үзенчәлекләрен ачыклау;
ирекле темага сочинение язу.

Календарь - тематик план

№

Үткәрү вакыты

Дәрес темасы

Тема №

Дәрес

тибы

Укучылар эшчәнлеге

Универсаль уку гамәлләре

Көтелгән

нәтиҗәләр

Контроль төре

План

Фактик

Предмет

метапредмет

Шәхескә кагылышлы

Халык авыз иҗаты - 31 сәг

1.09

Кереш. Халык авыз иҗаты

Кереш дәрес

Халык авыз иҗаты

турында булган

белемнәрне искә

төшерү. Үзләре белгән халык авыз иҗаты әсәрләрен

сөйләп күрсәтү

Халык авыз иҗаты

аша халкыбыз тарихы турында

мәгълүматлы булу

Фольклор жанрларны, аларга хас

үзенчәлекләрне аера

белү

Сүз сәнгатен

халыкның яшәү рәвешен, рухи кыйммәт ләрен саклап калган һәм беркетә килгән хәзинә буларак кабул итү

Халык авыз иҗаты турында белем нәрне тирәнәйтү, системалаштыру, халык авыз

иҗаты һәм матур

әдәбиятның уртак

һәм аермалы якларын күрсәтү

7.09

Әкиятләр."Ак

бүре" әкияте.

I бүлек

Яңа белем үзләштерү

Әкият буенча план төзү, план буенча әкиятнең эчтәлеген сөйләү.

"Акбүре" әкия-

тенең I , II бүлеген

уку, анализлау

Әкият жанрының

асылына төшенү, үз

фикерен төгәл һәм

тулы итеп җиткерә

белү

Үзеңдә милли

гореф-гадәт-ләр турында караш булдыру

"Акбүре" әкияте-нең I бүлеген

уку, анализлау

8.09

Әкиятләр."Ак

бүре" әкияте.

II бүлек

Яңа белем үзләштерү

Әкиятнең темасын, проблемасын,

идеясен билгеләү

"Акбүре" әкия-

тенең I бүлеген

уку, анализлау

Үзеңдә милли

гореф-гадәтләр

турында караш

булдыру

Әкият турында булган белемнәрне тирәнәйтү

"Акбүре"әкиятенең II бүлеген

уку, анализлау

14.09

"Акбүре"

әкиятендә

образлар

системасы

Белем һәм күнекмәләр системалаштыру

Әкият геройларына

характеристика бирү,

үз фикерләрен

әсәрдән китерелгән

мисаллар белән

дәлилләү

"Акбүре" әкия-

тенең I бүлеген

уку, анализлау.

Әдәби образны

тикшерү-бәяләү

Төп геройга бәя бирү

аша авторның

фәлсәфи, эстетик,

әхлакый карашларын

ачыклау

Матурлыкны

күрә белергә

өйрәнү

15.09

"Таңбатыр" әкияте

Яңа белем үзләштерү

"Таңбатыр" әкиятен уку, анализлау

Туганнар арасындагы дуслык

"Таңбатыр" әкиятен уку, анализлый белү

21.09

"Аю белән

төлке" әкияте

Яңа белем үзләштерү

Текстны уку, сорауларга җавап бирү, эчтәлеген ачыклау, идеясен билгеләү

"Аю белән төлке"әкиятен уку, анализлау. Әкиятнең идея эчтәлеген белү

Логик фикер ләүне үстерү, төп фикерне

билгели, аны үз сүзләре белән әйтеп бирү алу

Татар халык

иҗатына хөр-мәт хисе, аларны

өйрәнү теләге

булдыру

"Аю белән төлке"

әкиятен уку, анализлау

22.09

"Үги кыз"

әкияте

Яңа белем үзләштерү

"Үги кыз" әкиятен өйрәнү

"Үги кыз" әкиятен уку, анализлау.

Әйләнә-тирә-дәге тормыш-ны мөстәкыйль бәяли белүгә ирешү, әкият

эчтәлеген аңлау, төп

фикерне таба белү

Үзеңдә

мәрхәмәтлелек сыйфатлары

булдыру

Текстны уку, әсәр

буенча план төзү,

фикер алышу

28.09

"Серле балдак" әкияте

Яңа белем үзләштерү

"Серле балдак" әкиятен өйрәнү

"Серле балдак" әкиятен уку, анализлау.

Әкият эчтәлеген аңлау, төп

фикерне таба белү

Әхлакый сыйфатлары

булдыру

Текстны уку, әсәр

буенча план төзү,

фикер алышу

29.09

Б.С.Ү.Әкият

язу

Яңа белем үзләштерү

Әкият язу

Әкият язу. Язма

сөйләм үстерү

Үз уеңны, фикереңне

төгәл әйтә белү

Иҗади

сәләтеңне

үстерү

Тормыштан алган

фикер-карашларга,

хис-кичерешләргә

нигезләнеп, иҗади

эш башкару

5.10

Д.Т.У.

"Гөлчәчәк"

әкияте

Яңа белем үзләштерү

"Гөлчәчәк" әкиятен уку, анализлау

Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый,ишетә белү, ишеткә-неңне үз фике-рең белән ча-гыштыру

Аралашу куль-

турасы булдыру,

әдәбиятка

мәхәббәт тәрби

яләү

Дәрестән тыш әдәби әсәрләр уку, аларның

эчтәлеген сөйли алу

6.10

Әкият

төрләре

Яңа белем үзләштерү

Әкият төрләре ту-

рында мәгълүмат

табу

Әкият төрләрен

аера белү

Тема буенча сораулар бирә белү, үз фике-рен дәлилле

җиткерү, бил-геле бер күрсәт

мә нигезендә

эшли белү

Эстетик зәвык

булдыру

Үзләренә тиеш булган әкиятләрне

төрләргә аеру, аларның үзенчәлекләрен

билгеләү

12.10

Б.С.Ү. Сочине

ние язу. Әкият

геройларының көрәш максат-лары һәм җи-ңүгә китергән сәбәпләр,

шартлар

(өйрәнгән

әсәрләр

мисалында)

сөйләм үстерү дәресе

Укыган әкиятләрең,

аларга булган мө-

нәсәбәтең, уй-

хыялларыңны белдереп язу

Әкият еройлары-

ның көрәш максатлары һәм җиңүгә

китергән сәбәпләр,

шартлар буенча

Әдәбиятка үз мөнәсәбәтеңне белдерү, үз сүзеңне әйтә белү. Матери-ал-ны аерып алу, төрле ярдәмлек

ләрдән, сүзлекләрдән файдалана белү

Сөйләм телен,

язу культурасын

һәм иҗади фикерләвен үстерү

Сочинение язу өчен план төзү, план буенча мөстәкыйль язу

сочинение

13.10

Халык авыз иҗаты. Җыр

Яңа белем үзләштерү

Халык авыз иҗатында җыр жанры. Татар

халык җырларына

хас үзенчәлекләр

Җырның килеп

чыгышы, табигате,

төркемнәре,

үзенчәлекләре,

әһәмияте турында

мәгълүматлы булу

Милли әдәбияттагы

рухи-әхлакый

кыйммәтләрне

күңелдән уздырып

кабул итәргә өйрәнү,әңгәмә кора белү

Матурлыкны

күрә белү, халык

тормышында

җырның әһәми-

ятен аңлау

Татар халык җырла-

рын тыңлау, тыңлан-

ган әсәрләргә карата

фикерләрен белдерү,

әңгәмәдә катнашу

19.10

Халык

җырларының килеп чыгышы.

"Кара урман",

"Гөлҗамал" җырлары

Яңа белем үзләштерү

"Кара урман",

"Гөлҗамал" җырларын тыңлау, анализлау

Җырларның борын-борыннан килгән тормыш юлдашы булуын, кеше күңеленең төрле халәтендә тууын,халыкның тормыш-өнкүре-шен, аның уй-кичерешләрен

чагылдыруын

аңлау

Тексттан кирәкле

мәгълүматны аерып чыгара белү, башкалар

фикерен тыңлый,

бәяли белү

Эстетик зәвык

булдыру, җыр-

ларда халык-ның туган иле-нә, җиренә, батырларына булган мәхәббәтен ча-

гылдыруны

аңлау

"Кара урман",

"Гөлҗамал" җырларын тыңлау, идея эчтәлеген ачыклау.Көйләр яңгырашындагы уртаклык һәм аермалыкларны табу.Текстлардагы төп һәм кушымта

өлешләрне аерып

күрсәтү

20.10

Җырларның

табигате. "Туган ил"

(Н. Исәнбәт сүзләре), "Яшә, республикам!", "Ай былбылым" җырлары

Яңа белем үзләштерү

"Туган ил"

(Н. Исәнбәт сүзләре),

"Яшә, республи-

кам!", "Ай былбы-

лым" җырларын

тыңлау, анализлау

Җырларның баш

кару өчен иҗат

ителүен, көй белән текстның бергә кулланы-луының тышкы күренеш кенә булмыйча,

җырның эчке та-

бигате белән генә аңлатыла торган идея-эстетик бер лек булуына төшенү

Сәнгатьнең ике

мөстәкыйль төрен -музыка һәм поэзия

үзендә берләштергән

иҗат булуын аңлау,текстларны чагыштыра белү, уртак

якларны билгеләү

Туган илгә

хөрмәт хисе

төшенчәсен

аңлау

"Туган ил"

(Н. Исәнбәт сүзләре),

"Яшә, республи-

кам!", "Ай былбы-

лым" җырларын

тыңлау, идея

эчтәлекләрен ачу.

Аларны чагыштыру

26.10

Җырларны

төркемләү

Яңа белем үзләштерү

Җырларны

төркемнәргә бүлү.

Озын һәм кыска

җырлар. Тарихи

җырлар, тормыш-

көнкүреш җырлары,

лирик җырлар

Җырларны

төркемнәргә аера белү. Сәнгать

турында белемнәрне

тирәнәйтү

Җырларны аерым билге-ләре буенча

чагыштыру,

төркемнәргә аера белү, билгеле бер

критерийлар буенча класси-фикацияли

белү.Фикерләрне тулы һәм төгәл итеп

җиткерә алу

Тарихи җырлар

ның патриотик

эчтәлекле һәм

героик пафос

белән сугарылган

кыйммәтле ми-

рас булуына

төшенү

Озын һәм кыска

җырларны, татар

халык җырларын

башка халык җырлары белән чагыштыру. Тарихи җырларда

сурәтләнгән герой-

лар турында

мәгълүмат туплау

27.10

Халык авыз

иҗатында

кыска

жанрлар.

Мәкальләр

Яңа белем үзләштерү

Мәкальләрнең килеп

чыгышы, идея-

тематикасы, аларның

әһәмияте

Мәкальләрнең

төзелешен, поэти-

касын өйрәнү

Мәкальләрне

сөйләмдә урынлы

куллана белү.

Сөйләм телен баету

Мәкальләрнең

кеше тормы-шындагы

әһәмиятен аңлау

Мәкальләрнең килеп чыгышы, төзелеше

турында мәгълүмат

алу, сорауларга

җавап бирү

9.11

Табышмаклар

Яңа белем үзләштерү

Табышмак жанры-

ның тууы, үсүе, ха

лыкның рухи тор-

мышында әһәмиятле

роль уйнавы

Табышмакның образлы табига те хакында гому ми мәгълүмати күзаллау булды-ру, аның эстетик

кыйммәтен тою

хисе булдыру

Мәсьәләне аңлый,гипотеза куя, материал ны төркемли

белергә күнегү. Логик фикерләү

сәләтен үстерү

Табышмакның

кеше тормышында

әһәмиятле роль

уйнавын аңлау

Табышмакларның

төзелешен өйрәнү,

җавабын табу

10.11

Мәзәкләр

Яңа белем үзләштерү

Мәзәкләр.

Мәзәкләрдәге

тапкырлык, юмор,

кимчелекләрне

тәнкыйтьтирән

мәгънә, хикмәтлелек

Мәзәкләр жанры

турында белем-

нәрне киңәйтү,

мәзәкләрдә халыкның тапкырлыгы,

шат күңеле, оста

булуын үрсәтү

Үз фикерен дәлилли,

кирәк икән-үзгәртә-

төгәлләштерә,

нәтиҗәләр чыгара

алу

Үзаңын булды-

ру

Мәзәкләрне уку,

эчтәлеген ачыклау,

сорауларга җавап

бирү. Мәзәкләрдә

халыкның тапкыр-

лыгы, шат күңеле,

оста булуын күрсәтү

16.11

Мәзәкләр. Хуҗа Насретдин турындагы мәзәкләр

Белемнәрне системалаштыру

Мәзәкләр.

Мәзәкләрдәге

тапкырлык, юмор,

кимчелекләрне

тәнкыйтьтирән

мәгънә, хикмәтлелек

Мәзәкләр жанры

турында белем-

нәрне киңәйтү,

мәзәкләрдә халыкның тапкырлыгы,

шат күңеле, оста

булуын үрсәтү

Үз фикерен дәлилли,

кирәк икән-үзгәртә-

төгәлләштерә,

нәтиҗәләр чыгара

алу

Үзаңын булды-

ру

Мәзәкләрне уку,

эчтәлеген ачыклау,

сорауларга җавап

бирү. Мәзәкләрдә

халыкның тапкыр-

лыгы, шат күңеле,

оста булуын күрсәтү

17.11

Мәзәкләр. Хуҗа Насретдин турындагы мәзәкләр

Яңа белем үзләштерү

Мәзәкләр.

Мәзәкләрдәге

тапкырлык, юмор,

кимчелекләрне

тәнкыйтьтирән

мәгънә, хикмәтлелек

Үзаңын булды

ру, юмор хисе булдыру

Мәзәкләрне уку,

эчтәлеген ачыклау,

сорауларга җавап

бирү. Мәзәкләрдә

халыкның тапкыр-

лыгы, шат күңеле,

оста булуын күрсәтү

23.11

Бәетләр.

Аларның

барлыкка

килүе

Яңа белем үзләштерү

Бәетләр. Аларның

барлыкка килүе,

мөстәкыйль жанр

булып формала-шуы,үсеш үзенчәлекләре

Бәетләрнеңтөрләрен, үзенчәлекләрен өйрәнү

Аерым билгеләрне

аеру максаты белән текстларны чагыштыру. Төшенчә

итеп чыгару

Туган халкыңа

хөрмәт хисенә

төшенү

Бәет жанрын

өйрәнү, бәетләргә

хас сыйфатларны

билгеләү

24.11

"Сак-Сок"

Бәете

Яңа белем үзләштерү

"Сак-Сок" бәетен

уку, анализлау

"Сак-Сок" бәетен уку, анализлау.

Бәеттә хис

дәрәҗәсен күрсәтә белү

Әңгәмәне башлый,дәвам итә, тыңлый

белү. иземләү, тою сәләтен үстерү

Туганлык,

дуслык

төшенчәләрен

аңлау

Бәетне уку, текстка

якын килеп эчтәле-

ген сөйләү, сорау-

ларга җавап бирү

30.11

Б.с.ү. Сочинение

язу. "Сак-сок"

бәетендә

тасвирланган

халык акылы һәм синең үз

нәтиҗәләрең

сөйләм үстерү

Сочинение язу.

Үз фикерләре-не эзлекле бәян итә белү. Сөйләм телен,

язу культура-сын һәм иҗади фиерләвен

үстерү.

"Сак-сок" бәетендә

тасвирланган халык акылы һәм синең үз

нәтиҗәләрең" темасына сочинение язу

План төзү, план

буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль

язу

сочинение

1.12

Риваятьләр,

Легендалар.

Яңа белем үзләштерү

Риваятьләр, легендалар. Аларның килеп

чыгышы. Аларга хас үзенчәлекләр

Риваятьләр, легендалар турында

мәгълүматлы булу.Теоретик белемнәр белән кораллану

Төрле чыгыныклар-

дан танып-белү һәм коммуни-катив ихтыяҗ-ларны канәгать ләндерерлек

мәгълүматлар табарга күнегү

Сүз сәнгатен

халыкның яшәү рәвешен, рухи кыйммәт-ләрен саклап калган һәм беркетә килгән хәзинә буларак кабул итәргә өйрәнү

Теоретик белемнәр

белән кораллану,

сорауларга җавап

бирү, биремнәр

эшләү

7.12

Риваятьләр,

Легендалар. "Иске Казан каласы корылуы", Шәһәр ни өчен Казан дип аталган?", "Елан тавы" риваятьләре

Яңа белем үзләштерү

Риваятьләр, легендалар уку.

Риваятьләр, легендалар турында

мәгълүматлы булу.

Теоретик белемнәр

белән кораллану

Төрле чыгыныклардан танып-белү һәм

коммуникатив ихтыяҗларны

канәгатьләндерерлек мәгълү-матлар табар-

га күнегү

Сүз сәнгатен

халыкның яшәү рәвешен, рухи кыйммәт-ләрен саклап калган һәм беркетә

килгән хәзинә

буларак кабул

итәргә өйрәнү

Теоретик белемнәр

белән кораллану,

сорауларга җавап

бирү, биремнәр

эшләү

8.12

Риваятьләр,

Легендалар. "Зөһрә кыз", "Кеше гомере ничек корылган?" легендалары

Яңа белем үзләштерү

Дәреслектә бирелгән

легендаларны уку,

анализлау

Укылган легендалар буенчафикер алышу

Риваятьләрдәге төп фикерне таба белү,

дәлилләү, билгеле бер күрсәтмә ниге-

зендә эшли белү

Милли гореф-

гадәт, йолалар-

ны тану, хыял

дөньяларын баету

Риваять һәм леген-

даларны сәнгатьле

итеп уку, алар буенча сорауларга җавап бирү, бирем-нәрне эшләү. Баш-ка халык авыз иҗаты әсәрләре белән чагыштыру,

сурәтләү чараларын табу

14.12

Мифлар. "Су иясе", "Алып кешеләр" мифлары

Яңа белем үзләштерү

Мифлар турында уку, аларны төркемләү

Мифларны уку,

анализлау

Мифлардагы төп фикерне таба белү,

дәлилләү, бил-геле бер күр-сәтмә нигезен

дә эшли белү

Милли гореф-

гадәт, йолалар-

ны тану, хыял

дөньяларын баету

Мифлар буенча , сорауларга җавап бирү, биремнәрне эшләү.

15.12

Дастаннар. "Идегәй"

Дастаны

Яңа белем үзләштерү

Дастан турында уку, модель төзү, укытучысөйләгәнне зиһенгә алу

Дастаннар турында белем туплау

Дастаннарга хас сыйфатларны аерып алу,

Туган илгә мәхәббәт хисе формалаштыру

Дастаннар турында срауларга җавап бирү, Идегәй образына характеристика бирү

21.12

Практик эш. Халык авыз

иҗатында

образлар

Белемнәрне системалаштыру

Халык авыз иҗа-тында образлар. "Образ (сурәт), поэтика"төшен-әләре бирү

Халык авыз

иҗатында образ-лар турында

мәгълүматлы булу. "Образ (сурәт)", "поэ тика" төшенчә-ләре бирү

үзбәяләү

Ак бүре", "Үги кыз" әкиятлә-рендәге образларны тикшерү

Ак бүре", "Үги кыз" әкиятләрен-дәге образларны тикшерү, әңгәмәдә катнашу

Бе-

лем-

күне

кмәл

әрне

тик-

шерү

22.12

Практик дәрес Халык авыз

иҗатында

образлар.

Белемнәрне системалаштыру

Халык авыз иҗа-тында образлар. "Образ (сурәт), поэтика"буенча практик эш үтәү

Халык авыз Иҗа-тында образларны табу

Бе-

лем-

күне

кмәл

әрне

тик-

шерү

Әдәби әкиятләр - 17 сәг

11.01

Әдәби әкиятләр

Яңа белем үзләштерү

Әдәби әкиятләр.

Аларның халык авыз иҗатына нигезләнеп

иҗат ителүе

Әдәби әкиятләр

турында мәгълүмат

алу

Әдәби әкият-ләрне халык әкиятләреннән

аера белү. Аларны чагыштыру. Сөйләм

телен үстерү, фикерне төгәл һәм тулы итеп җиткерә белү,

әңгәмә кора белү

Милли әдәбият

белән кызыксыну булдыру

Әдәби әкиятләргә

мисаллар китерү.

Эчтәлекләрен искә

төшереп сөйләү

12.01

Г.Тукай

"Шүрәле"

Әкияте

Яңа белем үзләштерү

Г.Тукай тормышы

һәм иҗаты турында

белемнәрне

тирәнәйтү. "Шүрәле"

әкиятен өйрәнү

Г.Тукай тор-мышы һәм иҗаты турында

белемнәрне тирәнәйтү.

"Шүрәле" әкиятен укып анализлау. Лиро-эпик әсәрләрнең төп сыйфатла-рын аңлау

Төп образга карата

башкаларның фикерен тың-лау, үз фике-

рең белән чагыштыру, дәлилләү

Әсәрнең матур-

лыгын, үзен-чәлекле сый -фатларын

күрә белү

Әкият-поэманы "автор артыннан бару" юлы белән анализлау. Поэмада вакый-

галарны, төп герой-

ларны күрсәтү

18.01

Җ.Тәрҗеманов "Тукран малае Шуктуган"

Яңа белем үзләштерү

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае Шуктуган" әкиятен уку,

фикер алышу

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае

Шуктуган" әкиятен

дөрес аңлап уку,

анализлау

Әсәр буенча фикер алышу, фикерләрне

төгәл һәм тулы итеп җиткерә алу

Үзеңдә ты-

рышлык сый-

фатлары булдыру

Текстны уку, сорауларга җавап эзләү, әкиятнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне

билгеләү

19.01

Җ.Тәрҗеманов "Тукран малае Шуктуган"

Белемнәрне системалаштыру

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае Шуктуган" әкиятен анализлау

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае

Шуктуган" әкиятен өйрәнү-не дәвам итү

Үзеңдә ты-

рышлык, ярдәмчеллек сыйфатлары булдыру

Текстны уку, сорауларга җавап эзләү,әкиятнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне

билгеләү

25.01

Җ.Тәрҗеманов "Тукран малае Шуктуган"

Белемнәрне системалаштыру

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае Шуктуган" әкиятен уку,

фикер алышу

Җ.Тәрҗеманов

"Тукран малае

Шуктуган" әкиятен

дөрес аңлап уку,

анализлау

Әсәр буенча фикер алышу, фикерләрне

төгәл һәм тулы итеп җиткерә алу

Үзеңдә ты-

рышлык сый-

фатлары булдыру

Текстны уку, сорауларга җавап эзләү,әкиятнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне

билгеләү

26.01

Ә.Фәйзи "Аучы Мәргән белән Болан кыз"

Яңа белем үзләштерү

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан

кыз" әкиятен өйрәнү

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан кыз" әкиятен уку һәм анализлау

Төркемнәрдә эшләү күнек-мәләрен үсте-рү, әкияттәге

образлы әйтем нәрне таба белү, вакыйгаларга аеру

Хыял дөньяңны

баету

Әкияте сәнгатьле

итеп уку, сорау һәм

биремнәргә җавап

бирү, төп фикерне

аеру

1.02

Ә.Фәйзи "Аучы Мәргән белән Болан кыз"

Белемнәрне системалаштыру

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан

кыз" әкиятен өйрәнү

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан кыз" әкиятен уку һәм анализлау

Хыял дөньяңны

баету

Әкияте сәнгатьле

итеп уку, сорау һәм

биремнәргә җавап

бирү, төп фикерне

аеру

2.02

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан кыз"

Белемнәрне системалаштыру

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан кыз" әкиятен өйрәнү

Ә.Фәйзи "Аучы

Мәргән белән Болан кыз" әкиятен уку һәм анализлау

Төркемнәрдә эшләү күнек-мәләрен стерү,

тексттагы

төп фикерне аерып чыгара белү

Хыял дөньяңны

баету

Әкияте сәнгатьле

итеп уку, сорау һәм

биремнәргә җавап

бирү, төп фикерне

аеру

8.02

Б.с.ү. Азат Мәргән

образына

характери-

стика бирү

Белемнәрне системалаштыру

Азат Мәргән об разына характери-

стика бирү

Азат Мәргән об разына характери-

стика бирү

Тексттан иң мөһимен аерып чыгара белү.

Образга төрле яклап бәя бирү күнекмәләрен үстерү.Бәйлә-нешле сөйләм

үстерү

Батырлык ту рында төшенчә

алу

Әкият геройларына бәя бирү, сөйләү,

әңгәмәдә катнашу,

язма эш башкару

Язма эш

9.02

Рабит Батулла "Курай уйный

бер малай"

Яңа белем үзләштерү

Язучы иҗатына

күзәтү ясау. "Курай уйный бер малай" әкиятен укып анализлау

Рабит Батулла турында белеш-мә алу, "Курай уйный бер ма-лай" әкиятен

уку

Уку мәсьәләсен кую, аны чишү; Әкияттә бирел-гән төп фикер-не ачыклый белергә өйрә-нү, үз мөнәсә-бәтеңне белде-рү, дәлилләү, укытучы ярдәмендә геройларга бәя бирү; сөйләмгә игътибарлы булу

Рухи-әхлакый

сыйфатлар бул-

дыру

Әсәр буенча әңгәмә

кору, үз мөнәсәбәт-ләрен белдереп, әкиятнең эчтәле-ген сөйләү

15.02

Рабит Батулла "Курай уйный

бер малай"

Белемнәрне системалаштыру

Язучы иҗатына

күзәтү ясау. "Курай уйный бер малай" әкиятен укып анализлау

"Курай уйный

бер малай" әкиятен уку, өлешләргә бүлү

Рухи-әхлакый

сыйфатлар бул-

дыру

Әсәр буенча әңгәмә

кору, анализлый белү

16.02

Рабит Батулла "Курай уйный бер малай"

Белемнәрне системалаштыру

Язучы иҗатына

күзәтү ясау. "Курай

уйный бер малай"

әкиятен укып ана-

лизлау

Рабит Батулла турында белешмә алу, "Курай уйный бер малай" әкия-тен уку һәм анализлау

Рухи-әхлакый

сыйфатлар бул-

дыру

Әсәр буенча әңгәмә

кору, үз

мөнәсәбәтләрен белдереп, әкиятне кыскартып сөйләү

22.02

Ф. Яруллин

тормышы

һәм иҗаты.

"Зәңгәр күлдә ай коена" әкияте

Яңа белем үзләштерү

Ф. Яруллин тор-

мышы һәм иҗаты

турында белешмә

бирү. "Зәңгәр күлдә ай коена" әкиятен

өйрәнү

Ф. Яруллин тор-

мышы һәм иҗа-ты турында белешмә бирү. "Зәңгәр күлдә

ай коена" әкия-тен уку

Уку мәсьәләсен

аңлау һәм үтәү, билгеле бер күрсәтмә

нигезендә эшли белү, логик фикерләүләрен

үстерү, үз карашларын раслау һәм

дәлилләү; сорауларга җавап табу

Мәрхәмәтлелек

теләктәшлек,

башкаларга

ярдәм итү телә-ге хисләренә

төшенү. Рухи

матурлык хи-

сләре булдыру

Укытучы сөйләвен

тыңлау, сорауларга

җавап бирү. Язучы

биографиясе буен-ча хронологик таблица төзү. Биремнәр эшләү.

23.02

Ф. Яруллин

тормышы

һәм иҗаты.

"Зәңгәр күлдә ай коена" әкияте

Яңа белем үзләштерү

Ф. Яруллин тор-

мышы һәм иҗаты

турында белешмә

бирү. "Зәңгәр күлдә ай коена" әкиятен өйрәнү

"Зәңгәр күлдә

ай коена" әкиятен

уку һәм анализлау

Мәрхәмәтлелек

теләктәшлек,

башкаларга

ярдәм итү теләге хисләре-нә төшенү.

Укытучы сөйләвен

тыңлау, сорауларга

җавап бирү.

Биремнәр эшләү.

29.02

Ф. Яруллин

"Кояштагы

тап" әкияте

Белемнәрне системалаштыру

Ф. Яруллин "Кояштагы тап" әкиятен өйрәнү

Ф. Яруллин "Кояштагы тап" әкиятен уку һәм анализлау.Әсәр-дәге геройны

характерлап, аның турында фикер әйтә белү

Әсәрнең эчтә-леген мөстә-кыйль рәвештә

үзләштерү һәм анализ ясау күнекмәләре

булдыру. Әки-ятнең темасын, проблемасы, максатын

мөстәкыйль билгели алу

Әниләргә

хөрмәт хисенә

төшенү

Әкиятне уку, әкият

буенча сорауларга

җавап бирү, би-

ремнәрне үтәү, ге-

ройга бәя бирү

1.03

Б.с.ү. Сочи-

нение язу. Әдәби әкият-ләрдә табигать

һәм кеше образлары-

на салынган

фикерләр,

нәтиҗәләр

(өйрәнгән

әсәрләр

мисалында)

сөйләм үстерү дәресе

Сочинение язу

Сочинение язу күнекмәләрен формалаштыру

Үз фикерләр-еңне эзлекле бәян итә белү. Сөйләм телен,

язу культура-сын һәм иҗади фиерләвен үс-терү. Матери-алны аерып алу, тиешле

тел калыбы табу, уку, төзәтү, төрле

ярдәмлекләр-дән, сүзлекләр-дән файдалана белү

Табигатьнең

матурлыгына

соклана белү,

кешенең аны

саклаудагы ро-

лен аңлау

Әдәби әкиятләрдә

табигать һәм кеше

образларына са-

лынган фикерләр,

нәтиҗәләр темасы-

на сочинение язу

7.03

Д.т.у. Ләбиб

Лерон. Шаян

хикәяләр,

шигырьләр,

әкиятләр

Белемнәрне системалаштыру

Л. Лерон иҗаты

белән танышу. Шаян хикәяләрен, шигырьләрен, әкиятләрен өйрәнү

Л.Лерон турында

белешмә алу.

Әсәрләрнең идея

эчтәлеген ачыклау

Әсәрләргә карата үз

фикереңне белдерә алу, дәлилләү, төп

фикерне аерып чыгара белү

Язучы иҗатына

кызыксыну булдыру

Язучы әсәрләрен

анализлау, аларга бәя бирү

Әдәби жанр -22 сәг

8.03

Әдәби жанр

Яңа белем үзләштерү

Әдәби әсәрләрнең

төрләргә бүленеше.

Эпик жанрлар ту-

рында аңлату

Әдәби әсәрнең

төрен һәм жанрын

билгели белү

Әдәбият беле-ме сүзлегеннән кирәкле тер-миннарны таба

белү, билгеле бер күрсәтмә нигезендә эшли белү, әңгәмәдә

катнашу

Укуга карата

теләк-омтылыш,

җаваплы караш

булдыру

14.03

Ф. Әмирхан. "Ай өстендә

Зөһрә кыз"

Хикәясе

Яңа белем үзләштерү

Ф. Әмирхан тор-

мышы һәм иҗаты

турында белешмә

бирү. "Ай өстендә Зөһрә кыз" хикәясен уку

Ф. Әмирхан тор-

мышы һәм иҗа-ты турында белешмә алу. "Ай өстендәге

Зөһрә кыз" хикәясен

уку һәм анализла

Язучының тор-мыш һәм иҗат юлларыннан төп фактларны

аерып алу. Хикәядәге

күтәрелгән проблемаларны аңлый һәм

аларга карата үз фикереңне дәлилләп әйтә белү. Әсәрне өлешләргә бүлә белү. Иптәшең-нең сөйләменә игътибарлы булу

Мәрхәмәтлелек

хисе турында

төшенчә алу, эш сөючәнлек-нең замана баласына хас сыйфат булыр-га тиешлегенә

төшенү

Хикәяне сәнгатьле

итеп уку, анализлау,

хис-кичерешләргә

бәя бирү

15.03

Ф. Әмирхан. "Ай өстендә

Зөһрә кыз"

хикәясе

Яңа белем үзләштерү

Ф. Әмирхан тор-

мышы һәм иҗаты

турында белешмә

бирү. "Ай өстендә

Зөһрә кыз" хикәясен

анализлау

Ф. Әмирхан тор-

мышы һәм иҗа-ты турында бе-лешмә алу. "Ай өстендә Зөһрә кыз" хикәсен

уку һәм анализлау

Мәрхәмәтлелек

хисе турында

төшенчә алу, эш сөючәнлек-нең замана баласына хас сыйфат булыр-га тиешлегенә

төшенү

Хикәяне сәнгатьле

итеп уку, анализлау,

хис-кичерешләргә

бәя бирү

4.04

Ф. Әмирхан.

"Нәҗип"

хикәясе

Яңа белем үзләштерү

"Нәҗип" хикәясен

Уку. хикәя турында

төшенчә бирү

"Нәҗип" хикәя-сен уку, анализлау,

хикәя турында

төшенчә алу.

Укыган әсәр буенча фикер алышуда кат-

нашу. Иптәш-ләреңне тың-лый, ә үз ка-

рашларыңны матур итеп әйтә белү. Әсәр

буенча дөрес

нәтиҗәләр чы-гару, гомуми-ләштерүләр

ясау. Диалогта катнашу

Әдәплелек сый-

фатлары булды-

ру

Әсәрне анализлау,

геройларга бәя бирү, сурәтләү чараларын табу

5.04

Ф. Әмирхан.

"Нәҗип"

хикәясе

Белемнәрне системалаштыру

"Нәҗип" хикәясен

уку, анализлау,

хикәя турында

төшенчә бирү

"Нәҗип" хикәясен

уку, анализлау,

хикәя турында

төшенчә алу.

Әдәплелек сыйфатлары булдыру

Хикәянең үзенчә-лекләрен билгеләп, төшенчә итеп

чыгару

11.04

Б.с.ү. Сочинение

"Минем яраткан

һөнәрем"

сөйләм үстерү

"Минем яраткан

һөнәрем" темасына

сочинение язу

"Минем яраткан

һөнәрем" темасына

сочинение язу

Үз фикерләрең-не эзлекле бәян итә белү. Сөйләм телен,

язу культура-сын һәм иҗади фикерләвен

үстерү

Һөнәр, аңа ия

булу кирәклеге

турында аңлау

План төзү, план

буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль

язу

Сочи

чинение

12.04

Д.Т.У. Г.Ибраһимовның "Яз башы" хикәясе

Белемнәрне системалаштыру

"Яз башы"

хикәясен өйрәнү

"Яз башы"

хикәясе уку һәм

анализлау

Әсәргә карата үз карашың булу, дәлилле

фикер җиткерә белү, тексттан кирәкле мәгъ-лүматны аерып

чыгара белү, әсәрнең эчтә-леген үз сүз-ләрең белән сөйли белү

Табигатькә сак-

чыл караш,

мәрхәмәтлелек,

шәфкатьлелек

кебек сыйфат-ларны бул-

дыру

Әсәрне уку, эчтәле-

ген сөйләү анализлау

18.04

Мәсәл жанры

Яңа белем үзләштерү

Мәсәл жанры.

Мәсәлдә Аллегорик

образлар

Мәсәл жанры ту-

рында белешмә

алу, мәсәлдә аллегорик образларны

тикшерү

Тема буенча сораулар бирә белү,сөйләм телен һәм

фикерләү сәлә-тен үстерү. Әдәбият тео-

риясе буенча билгеле бер күләмдә белем-гә ия булу

Татар әдәбиятына кызыксыну

булдыру

Таныш булган

мәсәлләрне искә

төшерү, эчтәлек-

ләрен сөйләп карау

19.04

М. Гафури.

"Сарыкны

кем ашаган?"

мәсәле

Яңа белем үзләштерү

М. Гафуринең "Сарыкны кем ашаган?"

мәсәлен өйрәнү

Әсәрне иҗтима-гый һәм мәдәни тормыш күре-нешләре белән бәйлелектә

аңлау

Әсәрдә автор карашларын ачыклау һәм әсәргә карата үз фикереңне әйтә белү

Гаделлек,

дөреслек һәм

аларның киресе

булган сыйфат-ларны тану,

бәяләү

Әсәрне сәнгатьле

уку, анализлау, идеяне чыгару

25.04

Г. Тукай.

"Ике сабан"

мәсәле

Яңа белем үзләштерү

Г. Тукайның "Ике

сабан" мәсәлен

өйрәнү

Г. Тукайның "Ике сабан" мәсәлен уку

һәм анализлау

Сәбәп - нәтиҗә

бәйләнеше бул-дыру,төрле фи-керләрне исәп-кә алып эш итә

белү, үз фике-рен тексттан мисаллар

ярдәмендә дәлилләү

Тырышлык

сыйфатларын

булдыру

Әсәрне уку, эчтәле-

ген аңлау, фикер

алышу, идеясен бил-

геләү

26.04

Практик дәрес. Сәнгать төре буларак әдәбият. Чәчмә

әсәрләрдән

сурәтләү

чараларын

табу

Белем һәм күнекмәләр формалаштыру

Ә. Еникинең "Бала" хикәясендә автор кулланган сурәтләү чарала-рын табу, анализлау

Ә. Еникинең "Бала" хикәя-сендә автор

кулланган сурәт-ләү чараларын табу,анализлау. Әсәрдә аларның ролен ачыклау

Укытучы куйган уку

мәсьәләсен аңлау һәм үтәү. Сөйләм телен баету

Эстетик зәвык

булдыру

Хикәядәге сурәтләү

чараларын табу, аларның әһәмиятен бил геләү, фикер алышу

2.05

Шигырь

белән язылган

әсәрнең сән-гать чараларын

билгеләү

Яңа белем үзләштерү

И. Юзеевның "Бер

сүз" шигырендә сәнгать чараларын

күзәтү

Шигырь төзеле-

шенә хас үзен-чәлекләргә

төшенү

Укытучы куйган уку

мәсьәләсен аңлау һәм үтәү, фикерне төгәл һәм дөрес итеп

җиткерә белү,

сөйләм телен баету

Эстетик зәвык

булдыру

Шигырь

тезмәләренең

озынлыгын бил-

геләү; ритм, рифмаларны күзәтү, нәтиҗәләр ясау

Белем күнекмәләрне тикшерү

3.05

Д.т.у. Вакытлы матбугат басмалары

Белемнәрне системалаштыру

Балалар өчен чыга

рылган газета жур

налларга күзәтү ясау

Публицистик жанр турында мәгълүмат

алу

Үз фикереңне логик эзлекле-лектә әйтә

белү, иптәшеңне

тыңлау, бәяләү

Мәгълүмат

белән эшләү

культурасы

формалашу

Газета-журнал язмаларын уку, анализлау

9.05

Шигърият. Г. Тукай. "Пар ат", "Ана догасы"

Шигыре

Яңа белем үзләштерү

Г. Тукайның "Пар

ат" шигырен өйрәнү

Г. Тукай. "Пар ат" шигырен уку һәм анализлау

Сәбәп-нәтиҗә

бәйләнеше булдыру,логик фикерләү сәлә-тен үстерү, ши-гырьдәге исне, аны тудырган сәбәпне ачык-лау, нәтиҗәләр

ясау

Шагыйрь

иҗатына хөр-мәт хисләре булдыру

Әсәрне сәнгатьле

итеп уку, анализ-лау, сурәтләү чараларын табу. Хисләр бирелешен күзәтү.Х.Якупов иллюстрациясе буенча үзара

фикер алышып,

әңгәмә кору

10.05

Г. Тукай.

"Туган җиремә",

"Туган авыл", "Кичке азан" шигырьләре

Яңа белем үзләштерү

Г. Тукай. "Туган

җиремә", "Туган

авыл" шигырь-ләрен уку, анализлау

Г. Тукай. "Туган

җиремә", "Туган

авыл" шигырь-ләрен уку, анализлау,

сурәтләү чараларын

табу

Әсәр хакында дөрес фикер йөртә алу,

әсәрдә автор карашларын ачыклау һәм әсәргә карата үз фикереңне әйтә белү

Туган җиргә

Мәхәббәт хисләре турында

төшенчә алу

Шигырьне анализ-

лау, хис-сәбәп

бәйләнешен

ачыклау, сурәтләү

чараларын табу

16.05

Б.с.ү. Сочинение язу.

"Минем туган җирем"

сөйләм үстерү

Сочинение язу

"Минем туган

җирем" темасына

сочинение язу

Үз фикерләрең-не эзлекле бәян итә белү. Сөй-ләм телен, язу культурасын һәм иҗади фикерләвен

үстерү

Туган җиргә

мәхәббәт хисе

булдыру

План төзү, план

буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль язу

сочинение

17.05

Ш. Галиев

шигырьләре

"Тереклек суы"

"Курыкма, ти-мим!

Яңа белем үзләштерү

Ш. Галиев тор-мыш юлы, иҗаты. Балалар Дөнья-сын яктырткан

әсәрләре

Ш. Галиев тор-мыш юлы, иҗаты турында белешмә алу. Балалар өчен

язган әсәрләрен уку

һәм анализлау

Шигырьне дөрес аңлап уку, анализлау,

билгеле күр-сәтмә нигезен-дә эшләү.

Шигырьдә автор караш-ларын ачыклау,

үз фикерләрең-не тормыш белән бәйләп күрсәтә белү. Әдәби әсәрне

эчтәлек һәм форма берле-гендә аңлау

Шагыйрь

иҗатына хөрмәт

хисләре булды-

ру

Укытучының

сөйләвен тыңлау,

шигырьне сәнгатьле

итеп уку, фикер

алышу

23.05

Ш. Галиев

Шигырьләре

"Тарихтан сабак", ""Өйгә бирелгән эш"

Яңа белем үзләштерү

Ш. Галиев ши-

гырьләре. Шигырьләрдә дөньяны танып белү, тәҗрибә

туплау, юмор

Ш.Галиевның ба

лалар өчен язган

әсәрләрен уку һәм анализлау

Шигърияткә

мәхәббәт хи-

сләре булдыру

Шигырьләрне сән-

гатьле уку, анализ-

лау, төп фикерне

аерып чыгару

24.05

Арадаш аттестация: йомгаклау контроль эше

Контроль дәрес

Контроль эшне үтәү

Язу күнекмәләрен формалаштыру

Мөстәкыйль булу

26.05

Ф.Яруллин

"Сез иң

гүзәл кеше

икәнсез"

Яңа белем үзләштерү

Ф. Яруллинның "Сез иң гүзәл кеше икәнсез" шигырен уку,

анализлау

Ф. Яруллинның

"Сез иң гүзәл кеше икәнсез" шигырен

уку, анализлау

Әдәби әсәрне

эчтәлек һәм форма берле гендә аңлау,

шигырьнең идея эчтәлеген ачу, бәяләү

Укытучыга ка-

рата хөрмәт хи-

сләре булдыру

Шигырьне сәнгатьле

уку, анализлау

30.05

Уку елы дәва-

Мында өйрәнгән

әсәрләрне

кабатлау

сөйләм үстерү

Ш. Галиев иҗаты

буенча язма эш башкару

Татар әдәби теле

нормаларына ни-

гезләнеп, бәйлә-нешле текст төзү

Мәгълүматны туплау, күмәк эш башкару. Сөйләм телен,

язу культура-сын һәм иҗади фикерләвен

үстерү

Матур әдәбият-

ка мәхәббәт хи-

се уяну

Укучыларның мөстәкыйль эше

язмаэш

31.05

Йомгаклау

дәресе

Белемнәрне системалаштыру

Уку елы буена

үткәннәрне гомуми

кабатлау

Укыганнарны гомумиләштереп кабатлау

Үз шчәнлегенә

әйләнә-тирәдә-ге тормышны мөстәкыйль

бәяли белүенә,

мөстәкыйль карар кабул итә һәм аларны җи-ренә җиткереп үти алуына ирешү

Милли дәбият-

тагы рухи-

әхлакый

кыйммәтләрне

күңелдән узды-

рып кабул

итәргә өйрәнү

Уку елы буена

үткәннәрне кабатлау,

әңгәмәдә катнашу,

биремнәрне эшләү

Укуны бәяләү

Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген тулаем аңлап, сәнгатьле һәм аңлаешлы итеп, әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес интонация һәм басым белән тиешле тизлектә укыганда "5"ле билгесе куела.

Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген тулаем аңлап, сәнгатьле һәм аңлаешлы итеп, әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес интонация һәм басымны куеп, әмма әдәби әйтелештә 2-3 хата җибәреп укыганда, "4"ле билгесе куела.

Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, әдәби әйтелештә 4-6 орфоэпик хаталар җибәреп, басымны ялгыш куеп укыганда һәм уку тизлеге тиешле нормада булмаган очракта, "3"ле куела.

Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген аңламыйча, 7 дән артык орфоэпик хаталар җибәреп укыганда һәм уку тизлегенә куелган таләпләрне сакламаган очракта, "2"ле билгесе куела.

Сөйләмне бәяләү

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча логик яктан эзлекле һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле монологик сөйләм, бирелгән әсәр яки өйрәнелмәгән тема буенча әңгәмә өчен "5"ле билгесе куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча логик яктан эзлекле, әмма эчтәлеге ачылып бетмәгән монологик һәм диалогик сөйләм өчен "4"ле куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча логик яктан эзлекле булмаган, эчтәлеге ачылып бетмәгән монологик сөйләм, бирелгән әсәр яки өйрәнелгән тема буенча өстәмә сораулар биргәндә генә корылган әңгәмә өчен "3"ле билгесе куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монологик һәм бирелгән әсәр яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаган очракта, "2"ле билгесе куела.

Анализ күнекмәләрен һәм теоретик белемнәрне бәяләү

Әсәрне анализлау яки чорга характеристика бирү барышында әдәби - теоретик төшенчәләр аңлап, урынлы кулланылса, анализ нигезле булып, җавап теоретик яктан югары оештырылса, "5"ле куела.

Әсәрне анализлау яки чорга характеристика бирү барышында әдәби - теоретик төшенчәләр аңлап та, аларны куллану барышында аерым төгәлсезлекләр күзәтелсә, анализ эчтәлек сөйләүгә "борылса", "4"ле куела.

Әсәрне анализлау яки характеристика бирү барышында әдәби - теоретик төшенчәләр кулланып та, күренешкә туры килмәгән һәм хаталар ясалган, анализ әсәр эчтәлеген кабатлап сөйләүдән генә гыйбарәт булган очракта, "3"ле куела.

Әсәрне анализлау яки характеристика бирү барышында әдәби - теоретик төшенчәләрдән мәгълүматсыз булып, аларны җавабында кулланмаса, анализ бөтенләй ясалмаса, "2"ле куела.

Язма сөйләмне бәяләү.

Изложение һәм сочинениене бәяләү

Эчтәлек дөрес һәм эзлекле итеп ачылса, җөмләләр грамматик яктан дөрес төзелсә, хаталар булмаса яки 1 хата җибәрелсә (орфографик, грамматик, пунктуацион, стиль, фактик, логик хаталарның берсе генә булса), "5"ле билгесе куела.
Эчтәлек дөрес ачылып та, эзлеклелек сакланмаса, 3 хата (орфографик, грамматик, пунктуацион, стиль, фактик, логик хаталардан бары тик өчесе генә) булса, "4"ле билгесе куела.
Текстның төп эчтәлеге нигездә бирелеп тә, эзлеклелек сакланмаса, стиль, логик яктан төгәлсезлекләр булса, 6 хата ((орфографик, грамматик, пунктуацион, стиль, фактик, логик хаталар) җибәрелсә, "3"ле билгесе куела.
Эчтәлек дөрес һәм эзлекле ачылмаса, 12 хата (орфографик, грамматик, пунктуацион, стиль, фактик, логик хаталар) китсә, "2"ле билгесе куела.

⇧

⇩

скачать материал