Конспект урока по родному языку 9 класс

Ачух тарс.

Тема : «Лезги ч1ал - чи девлет я , ам хуьх!».

Викторина « Халис лезги».

Тарсунин мурад: 1) аялрик хайи ч1ал к1ан хьунин гьиссер кутун ;

2) лезги халкьдин мисалар ва миск1алар чир хьун

ахтармишун ;

3) лезги ч1алан тарсара гайи чирвилер ахтармишун.

Тарсунин тадаракар: медальонар, плакат, доска, мел.

Тарсунин финиф.

1. Тарс тешкилун.

2. Тарсунин тема малумарда .

Зи гафар: «Алай февралдин варз ,балаяр, дидед ч1алаз бахшнава. Им са шумуд йис я 21-февраль Дагъустанда дидед ч1аларин сувар яз тестикьарнава. Гьаниз килигна ,къе чи тарсунин лозунг « Лезги ч1ал - чи девлет я , ам хуьх !» жеда. Тарсуна чна ,аялар, « Халис лезги» лугьудай викторина тухуда. Гьар дуьз жавабдай медальон гуда. Ни гзаф медальонар къазанмишайт1а ам «халис лезги» т1варуни лайихлу жеда.

3. Викторинадин тапшуругъар.

1. Лезги халкьдин мисалар лагь: а) садвиликай, дуствиликай ( 2-мис.);

б) чирвиликай, акьулдикай (2-мис.);

в) ватандикай, зегьметдикай (2-мис.).

( к1елз-бурун жавабар).

2. Лезги ч1алакай шиир хуралай к1ела. (аялрин жаваб).

3. Лезги гьафтадин йикъар лагь. (к1елзавайбурун жаваб) .

4. Кроссворд ац1ура.

Дуьз ц1ар.

1. «Ч1ал пака рекьиз хьайит1а, зун къе рекьиз гьазур я.» -- гафарин автордин фамилия . ( Гамзатов )

4. Халкь -гафунин синоним. (жемят)

6. Кьвед ва кьведалай артух маналу гафарикай табийвилин алакъадин бинедаллаз тешкил хьанвай гафарин жуьтер. ( ибара )

7 . Лезгийрин къчарикай гьазурзавай хуьрек. (афар ).

Тик ц1ар.

2. Глаголдин кьет1ен форма.(масдар)

3. Аламат хьун. (тажуб ).

5. Ц1айдин мурз. (ялав )

2 3

5.Ибара тушир жуьтер гьибур я?

Къацу ч1ур, руша лагьана, кьакьан дагълар , к1валин вилик , к1евиз рахана, марфадин с1алар. ( к1елзавайбурун жаваб).

6.Гафарин падеж тайинара.

Дагъдай , марфаривди , киц1ихъ , к1екрен , вик1егьбурув , рик1икай.

( ученикрин жавабар).

7.Миск1алриз жавабар це.

Имуча-мача , муч-халича:

1. Буба туькьуьл , диде к1еви,

бала ширин. ( к1ерец ).

2. Чи бустанда авайди,

Агъзур перем алайди. (келем).

3. Са цлал вад уст1ар. ( гъилни туп1ар).

4. Далу к1аникна пар тухудайди. (т1ур ).

5. Лацу к1вале авайди,

Хъуьтуьл ипек алайди,

К1уфни вичин са риб я,

Т1варни вичин ( циц1иб ) я.

6 ) Кьве гъиливди акъажда,

Манидин ван хкажда. ( ч1агъан).

7 ) Вик1егьди , зирекди

Гьаятда вич герекди. ( киц1 ).

8 ) Сарарика акатда,

Гьасятда хкат1да. ( мук1рат1 ).

8 . Тарсунин нетижаяр кьун.

Аялар, квез викторина бегенмиш хьанани ?

Гила чна низ гьикьван медальонар хьанат1а гьисабин ва гъалибвал ни къазанмишнат1а килигин. Виридалай гзаф медальонар хьайи аялдиз «халис лезги» т1вар ва пишкеш (ручкани тетрадь ) гуда.

Амай аяларни ,ни гьик1 иштиракнат1а килигна, къиметламишда.

9 . К1вализ к1валах : алатай тарсара гайи темаяр тикрариз;

хъсанвиликай ва писвиликай мисалар кхьиз.