Тақырыбы: 1. «Танк әскері» Танкіге карсы қол гранататқыш

Негізгі бөлім - 25 мин.

• Танк (ағылш. tank ) - түгелдей сауытты, шынжыр табанды соғыс машинасы. Танк снарядымен әртүрлі нысаналарды қиратады; сенімді сауыты мен арнаулы қорғаныш қалқандары қирату құралдарынан сақтайды және өзінің оралымдылығы арқылы бөгет-кедергілерден еркін өтеді. Танк әскерлері - салыстармалы түрде жас әскер түрі. Оның тарихы бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарынан басталады.

Танк әскері - құрлық әскерлерінің бір түрі. Танк әскері жойқын қаруымен, айрықша шапшаңдығымен және сауытты қорғанысымен ерекшеленеді. . Танк бөлімшелер, бөлімдер, құрамалардан тұрады. Құрамына мотоатқыштар (механикаландырылған), ракеталы, артиллериялы, зенитті, сондай-ақ арнаулы әскердің инжылы, байланыс, автомобиль, бөлімшелері мен бөлімдері кіреді. Танк салмағына, сауыт- талғандығына, қару-жарағына және ұрыста қолданылуына байланысты: жеңіл (кіші және орта калибрлі артилл. қару- жарақты, салм. 20 т-ға дейін), орта (қуатты қару-жарақты, салм. 40 т-ға дейін), ауыр, (салм. 40 т-дан жоғары) Т-ілер болып бөлінеді.

«Қару-жарақ табылса, қарманып мінер табылар.»

1991 жылы Қазақстан тәуелсіз мемлекетке айналғаннан кейін оның қарулы күштеріндегі жетекші саланың бірі ретінде Танк әскері қайта жасақталды. Танк әскерінің бөлімдері мен құрамалары құрылып, жаңа үлгідегі танкілермен және құрал-жабдықтармен қаруланды. ҚР ҚК-нің танк әскері орта және жеңіл (жүзетін) танкілермен жабдықталған.

Танк әскерлері - салыстармалы түрде жас әскер түрі. Оның тарихы бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарынан басталады.

Танк әскерлері - құрлық әскерлердің басты, екпінді күші.

Олар, көбінесе, ең басты маңызды міндеттерді орындау бағыттарына қолданылады. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің танк бөлімдері мен құрамаларында орта және жеңіл жүзетін танкілер, қазіргі заманғы жоғарғы жылжымалы-брондық қорғаныс қаруы бар. Түнде көретін қондырғыларының және су түбінде жүруге арналған жабдықтарының болуы танкілерді қазіргі жағдайда ұрысқа өте тиімді құрал етеді. Өте мықты, бронының болуы оларды және ішіндегі адамды ядролық жарылыстың зақымдауынан, екпінді толқыннан (ударная волна), жарық сәулелерінен, радиациядан, радиоактивтік жұқтырулардың әсерінен сақтайды. Жан-жақты дайындықты жастар жақсы танк жүргізушісі бола алады.

Қазіргі заманғы қару-жарақ, мықты двигатель, күрделі жүйелер мен агрегаттар жетілдірілген қондырғылар мен нысана көздегіштер бұлардың барлығы техниканы жақсы күтетін және терең білімді адамдардың ғана билігінде болады.

1960-70 жылдардан бастап кең колемді әскери міндеттерді шеше алатындай бір типті Т-ілер шыгарылуда. Қазіргі кезде шыгарылатын Т-ілердің сауыты артиллерия огының және ядр. қарудың қирату факторынан біршама жақсы сақталады, экипаждың радиация сәулесінен зақымдануын азайтады. Сонымен бірге жау ядр. қаруды қолданған кезде де Т. соғыс қимылын ойдағыдай жүргізе алады Танк шығаруды дамытқан сайын ( қазіргі заманғы ресейлік Т-90) ракеталық-зеңбіректік қаруды енгізу, басқарылатын снарядтар мен ракеталарды пайдалану, сауытты қалыңдату, оралымдылығын арттыру, куаттылығын күшейту, жанармайды үнемді жүмсайтын дизельді енгізу, эртүрлі отынды жаға алатын қозғалтқышпен жабдықтау, жа-нармай қүятын бактардың сыйымдылығын кеңейту еске алынып отырады.
Минажарылғыш бөгеттер жасау үшін танкке қарсы (ТҚМ), жаяу әскерге қарсы (ЖҚМ) миналар, сондай-ақ жарылғыш заттардың (ЖЗ) зарядтары қолданылады, минажарылғыш бөгеттермен бір кешенде сигналдық миналар (СМ) қойылуы мүмкін.
Танкке қарсы миналар танктерді және басқа да ұрыс машиналарын жою үшін қолданылады. Олар танк және басқа ұрыс техникасы жүріп келіп басқан кезде жарылатын шынжыртабанға қарсы, тұпастыға қарсы болып бөлінеді.
Жалпы құрылысы. Танкке қарсы миналар корпустан (металл, ағаш, пластмасса), жарылғыш зат зарядынан, жарғыштан және аралық детонатордан тұрады. Танкке қарсы кейбір миналардың түбінде және бүйір бетінде миналарды алынбайтын жағдайға қойған кездегі жарғышқа.

• Қазіргі кездегі Т-ілер- дің экипажы 3 адамнан (жүр- гізуші-механик, нысанашы және Т. командирінен) турады. Негізгі қаруы - 105, 120, 152 мм-лік иір ойықты не- месе тегіс үңғылы зеңбірек. Зеңбірекке қосақталған 1-3 (калибрі 7,62 немесе 12,7 мм) зенит пулеметтері болады. Сауыттарының қалыңд. 100- 200 мм, түнгі көру аспапта- ры орнатылған. Ең жоғары жылдамдығы сағатына 65 км. Багына 1,5 т жанармай сыяды, ол қатқыл жолмен жүргенде 400-600 км-ге жетеді. Оқ-дәрі кешеніне сауыт бұзушы, эртүрлі калибрлі, кумулятивті және пластик, жарылғыш заты бар снарядтар кіреді. Қазіргі шынжыр табанды, сауытты, жауынгерлік жүзетін Танк су кедергілерінен өз бетімен өтуге бейімделген және суда да, құрғақта да соғыс жүргізе алады. Мұндай Танкілер тереңд. 2 м-ге дейінгі судан еркін өтіп шығады.
  Егер су астымен жүзетін құралдармен жабдықталған болса, тереңд. 4-5 м-лік судан бөгелмей өтеді. Герметизац. корпусының ішкі бөлігі оның жүзу қабілетін арттырады. Жүзу уақытында оның ескіш винттері, қалақты шынжыр табандары, водомет- тер, т.б. механизмдері іске қо- сылады.

«ҚР ҚК-нің танк әскері орта Т-72 танкілермен жабдықталған .»

«Шетел армиясының танкілері олардың осал жердері»