Конспект урока крымскотатарского языка в 4 классе на тему 'Тамырдаш сёзлер'

Къырымтатар тили дерси 4 сыныф

Мевзу: Тамырдаш сёзлер

Макъсат: сезлернинъ умумий къысмы тамыр акъкъында малюмат бермек; тамырдаш сезлерде тамырны тапмагъа ве бир тамырдан тамырдаш сёзлер тертип этмеге огретюв; талебелернинъ нуткъуны инкишаф этмек ве сёз байлыгъыны арттырмакъ; къырымтатар тилине севги ве бильгиге меракъ ашламакъ.

Дерснинъ донатмасы. Къаркъыз тасвирленген ресим, кягъыттан япылгъан къар данечиклери, терек ресими (япракъсыз) , япрачыкълар, ребус, карточкалар.

Дерснинъ кетишаты.

1. Оджанынъ кириш сёзю. Субет

- Балалар, шимди насыл мевсим? (къыш)

- Къыш айларыны айтынъыз. ( декабрь, январь, февраль)

- Якъында насыл байрам олып кечти? (Йылбаш)

- Йылбаш байрамына дагъдан кимлер келе? (Аяз деде, Къаркъыз)

- Бугуньки дерсимизге де Къаркъыз мусафирликке кельди. О, бизге меракълы вазифелер кетирди.

2. Темиз язув дакъкъасы

Къкъ

Къашкъыр, къолчакъ, къыраличе.

3. Лугъат иши. Сёзлернинъ манасыны анълатув. Джумле тизюв.

4. Мевзунен таныш этюв.

- Балалар, билесинъизми не олды? Перишан, джаиль Джады балаларнынъ бильгили олгъаныны ич де истемей. Шунынъ ичюн де о, бизге кедер этеджек олып, дерсимизнинъ мевзусыны хырсызлады. Амма Къаркъыз да дерсимизге нафиле кельмеди. О, бизге бойле бир шифр кетирди.Эгер мына бу ребусны чезсек ве тюбюндеки арифлерни ер-ерине ерлештирсек, дерсимизнинъ мевзусыны тападжакъмыз. (Талебелер ребусны чезелер ве дерснинъ мевзусынен таныш олалар)

5. Янъы мевзу узеринде чалышув.

Тахтадаки язы:

Къыш къар буз

( Тахтагъа кягъыттан япылгъан къар данечиклери япыштырылгъан. Оларнынъ артында сёзлер язылы. Талебелер о сёзлерни керекли диречиклерге язалар. Эр бир сёзлер группасында сёзнинъ умумий къысмы бельгилене)

- Эр бир группадаки сёзлернинъ умумий къысмы бар. Бу къысымгъа тамыр дейлер. Бир тамырдан асыл олгъан сёзлерге исе тамырдаш сёзлер дейлер.

6.Раатлыкъ дакъкъасы.

Къара булутнен къаплана кок,

Ап-акъ ккъарнен орьтюле топракъ.

Къар данечиклери авада айлана.

Талебелер яваш ерине отура.

7. «Миевий уджюм»

- Балалар, Джады кене бир хыянетлик япты. О, Тербие терегини къурутты. Келинъиз, терекни бераберликте къуртарайыкъ. Тамыры «тербие» олгъан сёзлер тюшюнип тапайыкъ. Не къадар чокъ тамырдаш сёзлер тапсакъ, терегимизнинъ япракълары, о къадар чокълашыр. ( Тербиели, тербиесиз, тербиеджи, тербиеджилер, тербиелей, тербиесизлик, тербиелемек ве иляхре)

- Бу сёзлернинъ бир де биринден джумле тизинъиз. (Меселя. Алим тербиели бала. Анам тербиеджи олып чалыша.)

8. Мевзуны пекитюв.

1) Группаларда чалышув. Сыныф бир къач группагъа болюне. Эр бир группагъ карточка бериле. Карточкада 4-5 джумледен тертип этильген метин.

Вазифе. Метинден тамырдаш сёзлерни сечип алув.

2) Оюн «Учюнджиси арткъач» Чифтликте чалышув.

Вазифе. Берильген сёзлер ичинде тамырдаш сёзлерни айырмакъ ве «арткъач» сёзни бельгилемек)

9. Дерснинъ нетиджеси.

- Дерсте не огрендик?

- Дерсте нени бегендинъиз? Нени бегенмединъиз?

10 . Баалав.

11. Эв вазифеси. «Туз, шекер, сют, аш» тамырынен кельген 5-шер тамырдаш сёз тапып язмакъ.