Открытый урок по Қазақ тілі на тему Біріккен сөздер 4 А сынып

«Садовый орта мектебі» ММ

Қазақ тілінен ашық сабақ

Тақырыбы: «Біріккен сөздер»

4А сынып

Мұғалім: Қоянбаева А.А.

2015-2016 оқу жылы

Күні:

Сыныбы:4 «А»

Пән атауы: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы: Біріккен сөздер

Сабақтың мақсаты:

І Білімділігі: Екі не одан да көп түбірден бірігіп, тұтас бір ұғымды білдіретін күрделі сөздер біріккен сөздер деп аталатындығын таныстыра отырып, біріккен сөздер, олардың жаслу жолдары, біріккен сөздердің дұрыс жазылуы, сондай-ақ, біріккен сөздердің өзгерген қалпында айтылуы бойынша жазылуы туралы талдай отырып, мысал келтіре отырып, сабақты меңгеру.

ІІ Дамытушылығы: Оқушылардың есте сақтау қабілетін, ой - өрісін, шығармашылығын, сөздік қорын,сөйлеу мәдениетін, өз ойын толық жеткізе білуге үйрете отырып, әрбір оқушының жеке даралығын дамыту, тәрбиелеу.

ІІІ Тәрбиелігі: Ұжымшылдыққа, адамгершілікке, тазалыққа, ұқыптылыққа, әдептілікке, білімпаздыққа жетелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың әдіс- тәсілдері: Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, баяндау, талдау.

Көрнекілігі: Кестелер, карточкалар, плакаттар және т.б.

Пәнаралық байланыс: Әдебиеттік оқу, еңбекке баулу.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу.

2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұранын орындау.

3. Жұмыстың жүргізілу түріне қарай топтастырып отырғызу.

4. Оқушылардың көңілін, назарын, сабаққа бейімдеу, ыңғайлау.

5. Ойға шақыру. (Психологиялық даярлық жүргізу).

ІІ. Өткен материалды еске түсіру/ Жалпылау:

1. Үй тапсырмасын сұрау, тексеру.

2. Оқушылардың өткен сабақты қаншалықты меңгергенін, түсінгенін байқау, анықтау.

3. Оқушының сөйлеу қабілетін, сөйлеу тілін сөздік қорын байқау.

4. Неге көңіл аудару қажеттілігін анықтау, ескеру. Жан-жақты тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ:

Сабақтың тақырыбы: Біріккен сөздер

Екі не одан да көп түбірден бірігіп, тұтас бір ұғымды білдіретін күрделі сөздер біріккен сөз деп аталады. Біріккен сөздер әрқашан бірге жазылады. Мысалы: алабота, Темірқазық. Жер-су аттарын білдіретін біріккен сөздерге қатар келген екі дауысты дыбыс сақталып жазылады. Мысалы: Сарыадыр, Шиліөзен. Екі түбірден бірігіп жасалған кісі аттарындағы қатар келген екі дауысты дыбыстың бірі түсіріліп жазылады. Мысалы: Торыайғыр, Мырзәлі және т.б. Кейбір біріккен сөздер өзгерген қалпында айтылуы бойынша жазылады. Мысалы: жаздыгүні, қыстыгүні, қолғап, Қарагөз, Телқожа, Амангелді және т.б.

Сыныппен мысал келтіру: тасбақа- тас+бақа, Талдықорған-Талды+қорған, қарақұрт - қара+құрт, Екібастұз - Екі + бастұз және т.б.

1 - жаттығу. Сөздерді оқы. Олар қалай жасалған?

Талдықорған (Талды+қорған), егеуқұйрық (егеу+құйрық), еңбеккүн (еңбек+күн), Жетіқарақшы (Жеті+қарақшы), шаңсорғыш (шаң+сорғыш), Қаламқас (Қалам+қас), Жұмабай (Жұма+бай), беташар (бет+ашар), теміржолшы (темір+жолшы), жанкүйер (жан+күейер), асатаяқ (аса+ таяқ), Қызылжарқұдық (Қызыл+жар+құдық).

Әр сөз неше түбірден құралаған?

2 - жаттығу. Біріккен сөздерді мағыналарына қарай топтап жаз.

Кісі аттары: Орынбасар, Есенәлі, Айгүл, Бейсенбай.

Аң, құс атаулары: қосаяқ, көкқұтан, аққу.

Ойын атаулары: алтыбақан, аяқдоп, ақсүйек.

Дене мүшелері: асқазан, сегізкөз, ұлтабар.

Жер - су аттары: Қызылорда, Екібастұз, Шиліөзен.

3 - жаттығу. «Керқұла атты Кендебай» атты ертегіден үзіндіні оқып, көшіріп жаз. Біріккен сөздің астын сыз.

Қаратау, Қарасу, Қазанғап, Кендебай.

Сұрақтарға жауап беру. Дыбыстық өзгеріске ұшқын бәрәккен сөзбен жұмыс жасау.

ІV. Сергіту сәті:

Қолға қамшы аламын

Құрық сілтеп асауға

Атқа мініп шабамын

Мен атамдай боламын!!!

4- жаттығу. Сурет бойынша сөйлем құрастырып жаз. Біріккен сөздердің астын сыз.

Біріккен сөздер дегеніміз қандай сөздер? Мысал келтір.

Бүгінгі сабақта не өтілді? - Сабақ несімен ұнады?

VІ. Үйге тапсырма: 5 - жаттығу 67 бет.

VІІ. Бағалау: Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды мадақтап, жеткен жетістіктерін айта отырып білімдерін бағалау.