Рабочая программа по учебному предмету «КУЛЬТУРА НАРОДОВ РЕСПУБЛИКИ САХА (ЯКУТИЯ)»

Министерство образования Республики Саха (Якутия)

Муниципальное учреждение «Муниципальный орган управления образования»

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение

«Хоринская средняя общеобразовательная школа»

РАССМОТРЕНО:

на заседании МО

«___»_августа_2016 г.

____________(Саввина С.И.)

СОГЛАСОВАНО:

заместитель директора по УВР ___________(Иннокентьева М.С.)

«____»_августа_2016 г.

УТВЕРЖДЕНО:

директор школы

__________(Герасимова П.П.)

«___»_августа_ 2016 г.

Рабочая программа по учебному предмету

«КУЛЬТУРА НАРОДОВ РЕСПУБЛИКИ САХА (ЯКУТИЯ)»

для 2 класса

на 2016-2017 учебный год

Составила: Саввина С.И. учитель начальных классов высшей квалификационной категории.

Хоро, 2016 г.

БЫҺААРЫЫ СУРУК

2 кылааска Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култууратын үөрэтии программата тирэҕирдэ:

1. Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата /2-4 кыл.: үлэлиир бырагырааматыгар , ааптардар Е.И.Винокурова, А.В.Иванова,Е.П.Чехордуна. Дьокуускай, Бичик, 2013;

2.Федеральнай государственнай үөрэх стандардын ирдэбиллэригэр;

Начаалынай кылааска "Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култууратын" үөрэтии оҕоҕо ытык өйдөбүллэри (духуобунай сыаннастары) иҥэриигэ улахан суолталаах.

Киһи аймах үйэлэртэн үйэлэргэ өрө тутан илдьэ кэлбит ытык өйдөбүллэрэ (духуобунай сыаннастара) төрөөбүт тыл эгэлгэтигэр, култууратыгар сөҥөллөр. Ол курдук үөрэтии ис хоһоонугар култуура сүрүн хайысхаларын сэргэ уруок, үөрэтии матырыйаалын быһыытынан төрөөбүт дойду, ийэ дойду, айылҕа, үлэ, төрүт дьарык, ыал, дьиэ кэргэн, кэрэ эйгэтэ, үтүө санаа, киһи аймах, аан дойду омуктарын култууратын эгэлгэтин курдук ытык өйдөбүллэр киирэллэр.

Начаалынай оскуолаҕа "Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата" биридимиэт сыала: этнокултуурунай компетенциялары иҥэрии, араас омук алтыһар эйгэтигэр сатаан олоруу уонна ситиһиилээх социализация усулуобуйатын төрүттэрин уурсар.

Биридимиэт соруктара:

• Бэйэ норуотун духуобунай уонна материальнай ытык өйдөбүллэрин аан дойду култууратын арахсыбат чааһын курдук ылыныыны иҥэрии;

• Бэйэтин уонна ыаллыы норуоттарын култуураларын туһунан төрүт билиини олохсутуу;

• Бэйэ норуотун үгэһин, итэҕэлин тутуһууну, Хотугу дойду, Саха сирэ, Россия олохтооҕо диэн өйдөбүлү, атын омуктары кытта алтыһарга бэйэ норуотун култууратын сатаан тиэрдии сатабылын сайыннарыы;

• Атын тыллаах, итэҕэллээх норуоттар култуураларыгар үтүө сыһыаны, өйдөһүүнү уонна бодоруһууну иитии.

"Россия гражданинын лиичинэһин духуобунаска, сиэрдээх майгыга иитии уонна сайыннарыы кэнсиэпсийэтигэр" Россия гражданинын өйдөбүлүгэр сөп түбэһиини олохсутуу 3 түһүмэҕинэн бэриллэр:

1. Ыал иһигэр бэйэ-бэйэҕэ сыһыан уопсастыбаннай сыһыаҥҥа дьайар уонна киһи гражданскай майгытын-сигилитин төрдө буолар;

2. Лиичинэс төрөөбүт дэриэбинэтин, куоратын, оройуонун, регионун үгэһин, сыаннастарын, култуурунай, историческай, социальнай, духуобунай олоҕун ийэ дойду, төрөөбүт дойду, төрөөбүт тыл, ыал, дьиэ кэргэн уо.д.а. ытык өйдөбүллэр нөҥүө өйдөөн ылыныыта;

ҮӨРЭХ БИРИДИМИЭТИН ӨЙДӨБҮЛЭ

Начаалынай оскуолаҕа оҕону бэйэтин норуотун култууратын билэр уонна атын норуот култууратын убаастыыр буола улаатарын сайыннарарга, Саха сирин төрүт норуоттарын төрөөбүт тылларын уонна култуураларын иҥэринэр, сайыннарар ирдэбили үөскэтиигэ сүрүн болҕомто ууруллар.

Билигин аан дойду биир ситимҥэ киирэригэр сүҥкэн уларыйыылар бара турар кэмнэригэр "Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата" биридимиэт "Россия Федерациятын 2025 сылга диэри государственнай национальнай политикатын стратегията" (РФ Президенин Укааһа, 2012 с. ахсынньы 19 күнэ) олоххо киирэрин биир төһүү механизма буоларын хааччыйар. Россия Федерациятыгар государство үөрэҕирии систиэмэтигэр национальнай политикаҕа маннык соруктары туруорар: үөрэх-иитии үлэтигэр гуманитарнай хайысха суолтатын үрдэтии, Россия норуоттарын үгүс үйэҕэ эйэлээхтик алтыһан олорбут үтүө үгэстэрин, историяҕа мунньуллубут бэлиэ событиелары, наада кэмигэр сомоҕолоһуу уонна бэйэ-бэйэҕэ көмөлөһүү холобурдарын үөрэх бырагыраамаларыгар киллэрии; уопсай орто үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр Россия норуоттарын култууратын уонна тылларын харыстыырга, сайыннарарга, Россия бары омуктарын историятыгар уонна култуураларыгар, аан дойду норуоттарыгар ылыныллыбыт сыаннастарга ытыктабылы иитэр сыаллаах үөрэтии систиэмэтин тупсарыы; уопсай орто үөрэхтээһин тэрилтэлэрин бырагыраамаларыгар Россия норуоттарын сыаннастарын уонна национальнай үгэстэрин үөрэх-иитии куурустарын быһыытынан киллэрии.

ҮӨРЭХ БЫЛААНЫГАР ҮӨРЭХ БИРИДИМИЭТИН МИЭСТЭТЭ

Үөрэх былааныгар биридимиэти үөрэтэргэ нэдиэлэҕэ 1 чаас бэриллэр (уопсайа 34 чаас).

ҮӨРЭХ БИРИДИМИЭТИН ҮӨРЭТИИ ТҮМҮКТЭРЭ

Ытык өйдөбүллэри иҥэрии түмүгэ (личностные результаты)

Тус суолталаах дьайыы:

Ытык өйдөбүллэри билинии:

• саха төрүт үгэстэрин, ытык өйдөбүллэрин ылыныы, олохсутуу;

• үгэс буолбут төрүт култуураны норуот айымньытын түмүгүн уонна айылҕаны кытта бииргэ алтыһан олоруу курлук ылыныы;

• өрөспүүбүлүкэ норуоттарын ураты култуураларыгар убаастабыллаах сыһыаны култууралар алтыһыыларын сайдыытын сүрүн усулуобуйатын уонна утарсыылары быһаарар төрүтүн курдук ылыныы;

• ахсааныттан, олорор сириттэн тутулуга суох хас биирдии норуот култууратын ылыныы;

• норуоттар култууралара эгэлгэ араастааҕын уопсастыба култууратын байытыы төрдүн курдук ылыныы;

• элбэх култууралар алтыһар эйгэлэрэ, бодоруһуулара, култууралар диалогтара - лиичинэс бэйэтэ уонна гражданскай уопсастыба социальнай сиэрэ-майгыта сайдар усулуобуйата буоларын ылыныы.

Сатабылы сайыннарыы:

• бэйэ норуотун үгэһин күннээҕи олоххо уонна анал этнокултуурунай тэрээһиннэргэ (ыһыах, сиэр-туом уо.д.а.) тутуһуу;

• бэйэни саха, Саха сирэ, Россия гражданинын быһыытынан билинии;

• бэйэни Хотугу дойду, Саха сирэ, Россия олохтооҕунабын диэн билиһиннэрии;

• бэйэҕэ, тулалыыр дьоҥҥо-сэргэҕэ, айылҕа эйгэтигэр убаастабылы иитии.

Үөрэх сатабылларын сайыннарыы түмүгэ (метапредметные результаты)

Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыллар:

• культуроведческай матырыйаалга олоҕуран сыалы-соругу таба туруорунар, бырайыактыыр дьарыгы сатаан былаанныыр;

• сиэри-туому, үгэһи толорууга тахсар алҕаһы көннөрөр;

• культуроведческай билиини, сатабылы, үөрүйэҕи сөпкө сыаналыыр;

• кэлэктиибинэн этнокултуурунай үлэҕэ кыттыһар (норуот бырааһынньыктарыгар уо.д.а.);

• араас этнокултуура усулуобуйатыгар төрүт үгэһи тутуһар уонна бэйэни сатаан салайынар;

• пааранан, бөлөҕүнэн, хамаанданан уо.д.а. бииргэ алтыһан үлэлиир;

• Саха сирин уонна Россия норуоттарын бодоруһар майгыларын-сигилилэрин олохсуйбут бэрээдэгин (этноэтикеты) бииргэ алтыһыы усулуобуйатыгар учуоттуур;

• тас көрүҥнэринэн, тылларынан, үгэстэринэн, итэҕэллэринэн уратылаһар дьону кытта өйдөһөргө уонна алтыһарга бэлэмнээх буолар;

• бэйэ норуотун култууратын атын омуктары кытта алтыһыыга Саха сирин, Россия таһымыгар сатаан көрдөрөр.

Тустаах үөрэх биридимиэтин үөрэтии түмүгэ (предметные результаты)

• анал өйдөбүллэр нөҥүө бэйэни саха быһыытынан билиһиннэрэр сатабылы

олохсутуу;

• фольклор көрүҥнэрин, норуот ырыатын, музыкатын, төрүт үгэһин, сиэрин-туомун күннээҕи олоххо уонна күн-дьыл эргииринэн тутуһар сиэрин-туомун нөҥүө өрөспүүбүлүкэ култуураҕа, тылга уратылаһар үгүс өрүттээх олоҕун туһунан бастакы билсиһиитин олохсутуу;

• өрөспүүбүлүкэ уонна Россия норуоттарын култууратын туһунан билиини-көрүүнү кэҥэтэр араас матырыйаалы туһана үөрэнии (үөрэх, уус-уран, үөрэх-наука, ыйынньык литературатыттан, тылдьыттартан, аатыластартан, хаарталартан уо.д.а.);

• тобуллаҕас өйү сайыннарар үөрүйэхтэр;

• чопчу тэҥнээһин (конкретное сравнение) (дьиэ-уот: ураһа, балаҕан, дэриэбинэ, бөһүөлэк, куорат, ас-үөл, таҥас-сап, туттар мал, киэргэл, симэх, о.д.а.);

• ырытыы, холбооһун (анализ, синтез)(олох-дьаһах тэрээһинэ, сүөһү иитиитэ, булт, сир оҥоһуута, уһаныы, иис; омук оонньуута, оонньуура, о.д.а.);

• түмүктээһин (обобщение) (хотугу дойду айылҕатыгар сөп түбэһэн үөскээбит итэҕэл, биһиги - Россия олохтоохторунабыт, биһиги - сахаларбыт, о.д.а.);

• ханыылатан сыаналааһын(классификация) (аан дойду, сир, айылҕа, киһи, дьиэ кэргэн, уран оҥоһук (ойуу-бичик, оҥоһук, симэх); норуот музыката (хомус, кырыымпа, хобо, о.д.а.);

• дакаастааһын (доказательство) (айылҕаны кытта алтыһан олоруу уратылара уо.д.а.);

• өрөспүүбүлүкэ норуоттарын култуураларын бэлиэ (символ) нөҥүө көрдөрүү (сэргэ, саха ата, таба, ураһа уо.д.а.).

ҮӨРЭХ БИРИДИМИЭТИН ИС ХОҺООНО

2 кылааска "Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата" биридимиэти үөрэтии маннык ис хоһоонноох буолар: "Айылҕа", "Төрөөбүт дойдум", "Дьиэ кэргэн", "Норуотум дьиэтэ-уота", "Норуот төрүт дьарыга", "Уус-уран оҥоһук", "Таҥас-сап", "Өбүгэм аһа-үөлэ", "Оонньуурдар, ооннььуулар", "Норуот ырыата-тойуга", "Олоҥхо", "Билиигин бэрэбиэркэлэн".

"Айылҕа" 5ч.

Үгэс, сиэр-туом. Саха сирин норуоттарын үгэс буолбут итэҕэллэрин уратыта уонна маарыннаһар өрүттэрэ. Айылҕаҕа билиҥҥи сыһыан, тулалыыр айылҕа туруга. Төрүт омуктар айылҕаҕа сыһыаннара. Айылҕа иччилэрин туһунан өйдөбүл.

"Төрөөбүт дойдум" 3ч.

Саха сирэ - мин төрөөбүт дойдум. Иитиллибит Ийэ дойдуга таптал. Материальнай эйгэ - мал-сал, айылҕа көстүүтэ. Духуобунай эйгэ - кинигэҕэ, искусство айымньыларыгар баар билии уонна информация, дьон ыккардыгар сыһыан уо.д.а. бу култуура эйгэтэ. Култуура - киһи аймах олох-дьаһах, оҥоруу-тутуу, өй-санаа, сиэр-майгы өттүнэн ситиһиитэ.

Саха Өрөспүүбүлүкэтэ - элбэх омук алтыһан олорор сирэ. Норуот өйдөбүлэ, Саха сирин төрүт норуоттара. Саха, эбээн, эбэҥки, дьүкээгир, чукча, төрүт олохтоох нуучча, кинилэр түөлбэлээн олохсуйбут сирдэрэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ олорор араас омук дьоно (украинецтар, буряттар, белорустар уо.д.а.).

Ийэ дойдуга таптал уонна убаастабыллаах сыһыан. Ытык өйдөбүллэр: төрөөбүт дойдуга таптал, ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ - араас омук култуурата алтыһар дойдута.

Саха сирин духуобунай үгэһэ - сиэри-туому сырдатыы, култууралар алтыһыылара. Бэйэ норуотун култууратын, олоҕун-дьаһаҕын, духуобунай баайын билэр, өйдүүр, ылынар, таптыыр, ону ааһан ис сүрэхтэн төрөөбүт дойдуга бэриниилээх буолуу.

"Дьиэ кэргэн" 4ч.

Дьиэ кэргэн сыһыана. Мин төрөппүттэрим, дьиэ кэргэҥҥэ ийэ, аҕа оруола. Дьиэ кэргэҥҥэ оҕону иитии. Кырдьаҕастары ытыктааһын. Дьиэ кэргэним ытык өйдөбүллэрэ. Дьиэ кэргэн үлэтэ, сынньалаҥа, бырааһынньыга. Бэйэ-бэйэни көрүү-харайыы, өйөһүү, көмөлөсүһүү. Бэйэ төрүччүтүн оҥоруу. Биһиги чугас ыалларбыт, кинилэр дьиэ кэргэттэрэ.

"Норуотум дьиэтэ-уота" 4ч.

Саха сиригэр олохтоох омуктар үгэс буолбут дьиэлэрэ-уоттара. Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын үгэс буолбут дьиэлэрин-уоттарын аата-суола, оҥоһуулара, тутуулара. Кыһыҥҥы, сайыҥҥы дьиэ-уот уратылара. Дьиэ-уот олоҕун, сирин талыы үгэстэрэ. Дьиэ ис-тас тутула. Дьиэ ис тэрилэ, мала-сала. Оһох, оһох тутула, уот иччитин өйдөбүлэ.

"Норуот төрүт дьарыга" 2ч.

Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын үгэс буолбут дьарыктара. Саха сирин норуоттарын сүрүн дьарыктара: түүлээх, балык булда, таба, сылгы, ынах иитиитэ.

Норуотум үгэс буолбут хаһаайыстыбата. Дьиэ кэргэним хаһаайыстыбата. Дьиэ сүөһүтэ - норуот баайа, үтүө туруга.

"Уус-уран оҥоһук" 2ч.

Норуот уус-уран оҥоһуктара. Норуот ойуулуур-дьүһүннүүр искусствотын көрүҥнэрэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтин төрүт омуктарын үгэс буолбут уус-уран оҥоһуктара. Таҥас-сап, атах таҥаһын, туттар мал киэргэтиитэ, оһуордарын ааттара, суолталара, аналлара. Биллиилээх норуот маастардара уонна худуоһунньуктара.

"Таҥас-сап" 2ч.

Норуот таҥаһа-саба. Саха сиригэр олорор норуоттар төрүт таҥастара: уратылара уонна маарыннаһар өрүттэрэ. Мин норуотум таҥаһын-сабын көрүҥнэрэ уонна уратылара. Тыһы, тириини имитии, таҥастааһын туһунан өйдөбүл. Түүлээх таҥаһы, атах таҥаһын көрүү-харайыы.

"Өбүгэм аһа-үөлэ" 2ч.

Норуот аһа-үөлэ. Саха сирин норуоттарын үгэс буолбут астара. Дьыл кэминэн ас арааһа. Өбүгэм аһа. Аһы астааһын технологиятын кытта билсиһии.

"Оонньуурдар, оонньуулар" 2ч.

Норуот оонньуурдара уонна оонньуулара. Үгэс буолбут норуот оонньуулара, көрүҥнэрэ (остуол оонньуута, хамсаныылаах оонньуулар уо.д.а.). Оонньуурдар көрүҥнэрэ, туохтан оҥоһуллубуттара.

"Норуот ырыата-тойуга" 4ч.

Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын ырыа, тойук култууралара. Норуот ырыата, тылынан уус-уран айымньыларын көрүҥнэрэ. Оҕоҕо аналлаах ырыалар. Саха сирин норуоттарын ырыа доҕуһуоллаах үҥкүүлэрэ (оһуокай, һээдьэ, лондол, хэйро, гасигор уо.д.а.). норуотум ырыата-тойуга, үҥкүүтэ. Норуотум биллиилээх ырыаһыттара, артыыстара, ырыа айааччылара. Норуот музыкатын тэриллэрэ: дүҥүр, хомус, кырыымпа уо.д.а.

"Олоҥхо" 4ч.

Саха героическай эпоһа олоҥхо - саха норуотун ытык өйдөбүллэрин түмэр сүдү айымньы. Аан дойду айыллыыта. Үс дойду. Олоҥхону туруоруу уонна олоҥхону туруоруу уратылара. Норуот дириҥ өйүн, күүстээх санаатын, уус дьэрэкээн тылын-өһүн, киэҥ билиитин чыпчаала - эпос. Олоҥхо уонна Саха сирин норуоттарын эпостара. Эпостарга бухатыыр уонна кыыс уратылара. Олоҥхо араас омук култууратыгар.

Бырайыактыыр үлэ

Мин дьиэ кэргэним төрүччүтэ. Айылҕа. Ыһыах - саха норуотун бырааһынньыга.

ТЕМАТИЧЕСКАЙ БЫЛААНМин дойдум кэрэ айылҕата

Истии уонна кэпсээһин. Учуутал дойдубут кэрэ айылҕатын, уратытын, төрүт омуктар айылҕаҕа сыһыаннарын туһунан кэпсээни истэр, бэйэтэ туох үгэһи, сиэри-туому билэрин кэпсиир.

Кэтээн көрүү. Айылҕа кэрэтин кэтээн, тэҥнээн көрөр.

Быһаарыы. Саха сирин айылҕатын уратытын билсэн быһаарар.

Бөлөхтөөһүн. Саха сирин норуоттарын үгэс буолбут итэҕэллэрин уратытынан уонна маарыннаһар өрүттэринэн бөлөхтөөн наардыыр.

Кэпсэтии. А.Н.Осипов, А.П.Мунхалов айымньыларын көрөллөр уонна кэпсэтиһэллэр.

Билсиһии. Саха биллиилээх худуоһунньуктарын сүрүн үлэлэрин кытта билсэр.

Практическай үлэ. Үгэскэ, сиэргэ-туомҥа сыһыаннаах матырыйааллары хомуйаллар. Айылҕаҕа билиҥҥи сыһыан туһунан өйтөн суруйаллар.

5.09

2

Саха сирин айылҕатын уратыта

12.09

3

Айылҕаны харыстыыбыт, сүгүрүйэбит

19.09

4

Айылҕа дьиктитэ - түмэлгэ

26.09

5

Саха биллиилээх худуоһунньуктара

3.10

Төрөөбүт дойдум - 3ч

6

Төрөөбүт дойдум

Истии. Норуот өйдөбүлүн туһунан учуутал кэпсээнин болҕойон истэр.

Тэҥнээһин. Өрөспүүбүлүкэ төрүт омуктарын маарыннаһар уонна уратылаһар өрүттэрин тэҥнээн көрөр.

Толкуйдааһын. Саха сирин төрүт олохтоохторо туох уратылаахтарын толкуйдаан көрөр.

Кэпсээһин. Уруок тиэмэтигэр сөп түбэһиннэрэн кыра кээмэйдээх кэпсээн оҥорор.

10.10

7

Мин дойдум - Саха сирэ

17.10

8

Саха сирин төрүт олохтоох норуоттара

24.10

Дьиэ кэргэн - 4ч

9

Мин дьиэ кэргэним

Быһаарыы. Төрөппүттэрин, дьиэ кэргэҥҥэ сыһыан туһунан быһаарар, кэпсиир.

Билсиһии. Эбэтин, эһэтин туһунан билиһиннэрэр.

Холобурдары аҕалыы. Дьиэ кэргэҥҥэ ийэ, аҕа оруолун туһунан холобурдары аҕалар.

Ырытыы. Дьиэ кэргэн ытык өйдөбүллэрин туһунан ырытар.

Эбии матырыйаалы туһаныы. Дьиэ кэргэн бырааһынньыктарын уонна үгэстэрин туһунан матырыйаал хомуйар.

Бырайыактыыр үлэ. Дьиэ кэргэнин аҕа саастаах чилиэннэрин кытта бэйэтин төрүччүтүн оҥорор.

31.10

10

Мин чугас дьонум

14.11

11

Мин - норуот кэскилэбин

21.11

12

Бибилэтиэкэ - билии-көрүү уйата

28.11

Дьиэ-уот - 4ч

13

Ыал тэлгэһэтэ

Быһаарыы. Бэйэ норуота үгэс буолбут дьиэтин-уотун уратытын быһаарар.

Тэҥнээһин. Саха сиригэр олохтоох омуктар хайдах дьиэҕэ-уокка олороллорун тэҥнээн көрөр.

Кэпсээһин. Бэйэтин төрөөбүт дьиэтин уруһуйдуур уонна ону туһанан кэпсиир.

Кэпсэтии. И.В.Попов айымньыларын көрөллөр уонна кэпсэтиһэллэр.

Ырытан тэҥниир. Музей араастарын уратыларын уонна маарыннаһар өрүттэрин тэҥнээн көрөр.

Билсиһии. Саха биллиилээх худуоһунньугун сүрүн үлэлэрин кытта билсэр.

5.12

14

Өбүгэм дьиэтэ-уота

12.12

15

Түмэл арааһа

19.12

16

И.В.Попов - саха биллиилээх худуоһунньуга

26.12

Төрүт дьарык - 2ч

17

Норуот үгэс буолбут дьарыга

Тэҥнээһин. Бэйэ норуотун үгэс буолбут дьарыктарын тэҥнээн көрөр.

Кэпсээһин. Дьиэ кэргэнин хаһаайыстыбатын туһунан кэпсиир.

Эбии матырыйаалы туһаныы. Сөбүлүүр дьиэ кыылын туһунан интернеттэн, билиини-көрүүнү кэҥэтэр кинигэлэртэн матырыйаал көрдөөн булар, уруокка туттар.

16.01

18

Дьиэ сүөһүтүн иитии

23.01

Уус-уран оҥоһук - 2ч

19

Норуотум оһуора-бичигэ

Истии. Норуот уус-уран оҥоһугун туһунан учуутал кэпсээнин болҕойон истэр.

Бөлөхтөөһүн. Иһит-хомуос арааһын матырыйаалынан бөлөхтүүр.

Ырытыы. Иһит-хомуос туохха анаммытын ырытар.

30.01

20

Туос, мас оҥоһуктар

6.02

Таҥас-сап - 2ч

21

Омук таҥаһа

Быһаарыы уонна кэпсээһин. Олохтоох хотугу норуоттар таҥастарын уратытын туһунан быһааран кэпсиир.

Тэҥнээһин. Бэйэ норуотун таҥнар таҥаһын арааһын тэҥнээн көрөр.

13.02

22

Таҥаһым уратыта

20.02

Өбүгэм аһа-үөлэ - 2ч

23

Норуот үгэс буолбут аһа

Истии. Өбүгэ аһын туһунан учуутал кэпсээнин болҕойон истэр.

Наардааһын. Үгэс буолбут аһы-үөлү ааттарынан араарыы.

Бөлөхтөөһүн. Аһы эт, балык, үүт ас диэн арааран, сөпкө ааттаан бөлөхтүүр.

27.02

24

Үрүҥ ас

6.03

Оонньуурдар, оонньуулар - 2ч

25

Норуотум оонньуурдара

Кэпсээһин уонна уруһуйдааһын. Сөбүлүүр оонньуурун уруһуйдуур уонна кэпсиир.

Араарыы. Былыргы-аныгы оонньуур арааһын араарар.

Талыы. Норуот оонньуурдарын уонна оонньууларын сөпкө ааттаан талар.

Практическай үлэ. Хартыынаттан бэйэ санаатын этэр, суруйар.

13.03

26

Өбүгэм оонньуулара

20.03

Ырыа-тойук - 4ч

27

Норуотум ырыата-тойуга

Истии. Учуутал төрүт омуктар ырыаларын-тойуктарын, музыка тэриллэрин туһунан кэпсиир, иһитиннэрэр. Норуот ырыаһыттарын толорууларын истэллэр.

Үөрэтии. Ырыа матыыптарын үөрэтэллэр.

Толоруу. Оҕоҕо аналлаах ырыалары үөрэтэн, толороллор.

Практическай үлэ. Хомуһу тардан боруобалааһын. Туох санааҕа кэлбитин суруйар.

Кэпсээһин. Учуутал театр туһунан кэпсээнин өйдөөн истэр.

3.04

28

Норуотум музыкатын тэриллэрэ

10.04

29

Хомус

17.04

30

Театр - норуот искусствотын көрүҥэ

24.04

Олоҥхо - 4ч

31

Олоҥхо - улуу айымньы

Билсиһии. Олоҥхо туһунан өйдөбүлү учуутал кэпсээниттэн билсэр.

Тэҥнээһин. Олоҕхо үс дойдутун тэҥнээн кэпсиир.

Тимофей Степанов үлэлэрин олоҥхо тылын кытта тэҥнииллэр.

Истии. Гаврил Колесов "Ньургун Боотур" толорор олоҥхотун истэллэр.

Эбии матырыйаалы туһаныы. Араас сурунааллартан, хаһыаттан, кинигэттэн олоҥхо туһунан матырыйааллары хомуйар.

Истии. Артыыстар толорууларын истэллэр.

Эбии матырыйаалы туһаныы. Интернет-ресурсаларын туһанан театр туһунан матырыйаалы хомуйар.

Быһаарыы. Театр араастарын, туох уратылаахтарын быһаарар.

8.05

32

Олоҥхоһут

15.05

33

Олоҥхо үс дойдута. Айыы бухатыыра.

22.05

34

Бырайыак "Мин дьиэ кэргэним төрүччүтэ"

29.05

ҮӨРЭХ БИРИДИМИЭТИН МАТЕРИАЛЬНАЙ-ТЕХНИЧЕСКЭЙ ХААЧЧЫЙЫЫСаха начаалынай оскуолатын 2 - 4 кылаастарыгар аналлаах "Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата" үөрэх биридимиэтигэр учебнай-методическай кэмпилиэк:

"Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурата" 2 - 4 кылааска үлэлиир бырагыраама. Е.И.Винокурова.

Өбүгэ үгэһэ. 2ч. Е.И.Винокуров.

Оҕоҕо аналлаах сахалыы энциклопедиялар.

Уус-уран кинигэлэр.

Тылдьыттар.

Үөрэх электроннай пособията Өбүгэ олоҕун утума.

Ытык өйдөбүллэр тиэмэлэринэн уонна бодоруһуу түгэннэрин тиэмэлэринэн оҕо кэпсииригэр, ааҕарыгар аналлаах хартыыналар (биирдиилээн уонна бөлөҕүнэн үлэни хааччыйыы).

Магниттаах дуоска.

Мультимедийнай проектор.

Компьютер.

</<font face="Times New Roman, serif">Интерактивнай дуоска.