Дүниетану сабақ жоспары Қонақжай 4-сынып

Оңтүстік Қазақстан облысының Білім басқармасының «Тілінде ауыр кемістігі бар балаларға арналған облыстық арнайы мектеп-интернат» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің бастауыш сынып мұғалімі

Қыстаубаева Бағила Жумангелдіқызы

Түркістан қаласы

Дүниетану

Сабақтың тақырыбы: Қонақжай

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Қонақ күтудің ерекшелігін оған,балалардың және отбасының әр мүшесінің қатысын, «қонақжай», «ілтипат» ұғымдарымен,қонаққа шақыру түрлерімен таныстыру.

Дамытушылық: Қонақ түрлерімен таныстырып,келген қонақты күтуде балалар қандай міндет атқаруға тиіс екенін әңгімелеп ойлау қабілетін дамыту. Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау арқылы теориялық ойлауын, сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; мәтін бойынша жүйелі түрде түсінік айта білуге,берілген сұраққа толық жауап беруге,сөйлемдегі сөздерді байланыстырып сөйлеуге,сөздегі дыбыстарды анық дыбыстауға ,сөйлер алдында терең тыныс алу арқылы тұтықпай сөйлеуге машықтандыру.

Тәрбиелік: Үлкенді сыйлауға,кішіпейілділікке,әдет-ғұрпымызды үйренуге, құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Саяхат сабақ

Сабақтың көрнекілігі: сурет,тірек сөздер

Сабақтың әдісі: Түсіндіру,көрнекілік,проблемалық,сұрақ-жауап.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі.

1. Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін,назарын психологиялық жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

Қонақ күту-салтымыз

Оқып-біліп жатырмыз

Келген қонақ сіздерге

Сәлем бердік жалпымыз

-Балалар ,біз бүгін салт-дәстүр еліне саяхатқа шығамыз.Кез-келген адам саяхатқа барғанда сол жердің елімен,жерімен танысады.Ол үшін біз салт-дәстүрлердегі тапсырмаларды орындауымыз қажет.

1) Шілдехана- Нәрестенің дүниеге келген құрметіне арналатын көптеген салт-дәстүрлердің бірі - шілдехана. Бүгінде жас сәбидің дүниеге келгенін той жасап, атап өту рәсімге айналған.

ІІ .Үй тапсырмасын тексеру.

«Отбасының берекесі» мәтіні бойынша түсінік сұрау.

ІІІ Үй тапсырмасын «Бәйге» ойыны арқылы пысықтау.

10

30

50

20

40

70

60

80

1)Отбасы дегеніміз не?

2) Неке деген не?

3)Отбасы мүшелеріне кімдер жатады?

4) Қазақ отбасында қандай әдет-ғұрып қалыптасқан?

5)ҚР-ның Конституциясында отбасына қамқорлық туралы не деген?

6)Отбасының қоры деген не?

7) Асар деген не?

8) Отбасының татулығының қоғамға қандай пайдасы бар?

2) Бесікке салу Туған-туыстары жиылып, нәрестені бесікке салу дәстүрін өткізеді.

"Бесік алып беру" - қазақтың бір жерге келін болып түскен қызы тұңғышын босанғанда орындалатын дәстүр

ІV Жаңа сабақ

-Ашылған ұяшықтардан қандай сөз шықты?

-Қонақжай

-Ендеше,бүгінгі сабағымыздың тақырыбы « Қонақжай» деп аталады.

1)Мұғалімнің түсіндірмесі.

-Қазақ халқында қонақтың төрт түрі бар:

1) Арнайы қонақ-алыстан іздеп келген тума-туыстарың,жолдастарың.Бұлар нағыз сыйлы сағына күткен қонақтар.Оларға деген құрмет,сый-сияпат мол болады.

2) Құдайы қонақ-бейтаныс,шалғай елден,алыс жерден жолаушылап жүрген тосын қонақ.Олар нағыз сауабы тиетін қонақтар.

3)Қыдырма қонақ-ерігіп,үйден-үйді,ауылдан-ауылды кезіп жүрген сандалма қонақ.

4)Қылқыма қонақ-түтіні түзу шыққан үйлерді торып,құлқыны үшін аузына салғанын шала шайнап,тағы бір түтүні түзу шыққан үйге тарта жөнелетін нағыз сұғанақ қонақ..

5)Құтты қонақ. Қазақ халқында: «Құтты қонақ келсе, қой егіз табады», - деген нақыл бар. Бұл мейман - келген кезінде түскен отбасында бір жақсылық, қуаныш болатын қонақ.

6)Ерулікті қонақ. Қоныста отырған ауыл үстіне көшіп келген отбасын құрметтеп, ерулік асқа шақырылған қонақты осылай атаған.

3) Тұсау кесу Бала жүре бастаған кезде кішігірім той жасап, тұсау кеседі.

2)Оқулықпен жұмыс.

а) Мұғалімнің өзі оқиды.

ә)Оқушыларға тізбектей оқыту.

б) «Меймандос», «Ілтипат», «Қонақжай» сөздерінің мағынасын ашқызу.

В)Үйге келген қонаққа қандай ілтипат көрсетіледі?

4)Сүндет той сүндетке отырғызудың мақсаты - бала ер жетіп, азамат болды дегенді білдіреді.

3) Дәптермен жұмыс.

-Балалар ,сендер қонақ келсе дастарқанға не қоясыңдар?

Қане,кім дастарқанды жақсы дайындайды екен.

Жаздырту.

4) Суретпен жұмыс.

Мына отбасында қандай қонақ күту мәзірі жүріп жатыр?

V Бекіту.

5) Тілашар

Семантикалық кестені толтыру.

VІ Сабақты қорытындылау.

-Балалар,бүгін бізде қонақтар отыр.Бұл кісілерді қонақтың қай түріне жатқызар едіңдер.

-Арнайы қонақ.

-Неге?

-Өйткені ол кісілерді сабағымызға арнайы шақырдық.

-Тақтада қандай сурет шықты?

-Ия Қазақстан Республикасының картасы.Жалпы біздің қазақ халқы қонақ десе ішкен асын жерге қойған,қонақты өте қадірлеп,өзі аш қалса да барын қонағына беріп,көңіліне қарап қатты сыйлаған.Яғни өте қонақжай халықпыз.

VІІ Бағалау.

-Бүгінгі сабақ ұнады ма?

-Бүгінгі сабақта беске жауап бердім деген оқушылар алдында күліп тұрған смайликті таңдасын.

-Ал төртке дегендер жымиып тұрған смайликті,3-ке дегендер мұңайып тұрған смайликті таңдаңдар.

VІІ Үйге тапсырма.

Мәтінді оқып келу.