ҚАзақ тілі 'Тұрлаусыз мүшелер'

Пәні:Қазақ тілі

Ашық сабақтың тақырыбы: «Тұрлаусыз мүшелер»
Сабақтың мақсаты: Тұрлаусыз мүшелерді ажырату, сөйлемде атқаратын қызметіне түсінік беру.

Міндеттері:1.Тұрлаусыз мүшелерге сұрақ қойып үйрену,тұрлаулы,тұрлаусыз мүшелерді ажырата білу.

2.Оқушылардың ақыл-ойын,шығармашылық қабілеттерін және каллиграфияларын жетілдіру,сөйлеу тілдерін дамыту.

3.Білімділікке,ізденімпаздыққа,сауаттылыққа және өз ана тілін сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың әдіс - тәсілі: Топтық жұмыс, сұрақ - жауап, ой қозғау.
Сабақтың көрнекілігі: интертақтада слайдтар,ребус,сызба,ойын.
Сабақтың барысы:
Психологиялық дайындық.

Армысың, асыл күн,!

Армысың, асыл құрбым!

Міне, менің қолым,

Жылуыма жылу қос.

Бүгінгі алған бағаң

Кілең бестік болсын!
2. Үй тапсырмасын тексеру:

3-қатардан бір оқушыдан сұралады.

65 - жаттығу. Сурет бойынша әңгіме құрастыру.

Өткен сабақты пысықтау
-Балалар, қане,өткен сабақты пысықтап жіберейік.(өткен сабақтар бойынша жеке-жеке тілшелер көрсетіліп отырылады,оқушылар ережелерін айтып отырады.)
«Қызығушылығын ояту.»

Мысалы: «Бастауыш», «Баяндауыш», «Сөйлем мүшелері.», «Бастауыш -»
-Бастауыш пен баяндауыш қандай мүшелер?

-Тек қана тұрлаулы мүшелерден тұратын сөйлемдер айтайық.

Жаңа тақырып:

-Балалар ребус шешіп жіберсек қалай болады,қане шешуін кім тез табады?

Ребус: Т , , ,,,

,,, , р.

Ребустың шешуі: «Тұрлаусыз мүшелер.»

-Олай болса,біздің тақырыбымыз «Тұрлаусыз мүшелер.» Дәптерімізді ашып,бүгінгі күнді және тақырыпты жазамыз.

Түсіндіру: Сызба бойынша Тұрлаулы мүшелер

Бастауыш .......... Баяндауыш

Тұрлаусыз мүшелер

-Бастауышты кімге теңедік?

-Анамызға

-Иә,өйткені анамызсыз отбасы құрылмайтыны сияқты,бастауышсыз сөйлем болмайды.

-Баяндауышты кімге теңедік?

--Әкемізге.

-Әке сендер үшін кім? -Әкеміз отбасы қорғаны.

-Толық отбасы болу үшін кімдер жетіспей тұр?

-Балалар.

-Дұрыс айтасыңдар,балалар ата-ана өмірінің мәні,сәні.

-Олай,болса,тұрлаусыз мүшелерді біз «балаларға»теңейтін боламыз.Өйткені,балаларсыз отбасының сәні жоқ болса,ал,тұрлаусыз мүшелерсіз сөйлем толық анықтама бере алмайды.

-Ал,осы ата-аналарың жұмыстан келген соң,сендерге түрлі сұрақтар қоя бере ме?

-Қане,естеріңе түсіріңдерші қандай сұрақтар қояды?

-Дұрыс,олай болса,тұрлаусыз мүшелерге де көп және түрлі сұрақтар қойылады екен,қане,оқулығымызды ашып,ережесін оқып жіберейік.(1-2 бала оқиды.)

Оқулықпен жұмыс.
Ереже:
Сөйлемдегі бастауыш, баяндауыштардан басқа сөйлем мүшелерін тұрлаусыз мүшелер деп атайды. Оларға қандай? Кімге? Неге? Нені? Қашан? қайда? т. б. сұрақтар қойылады.

Мысалы:
Айгүл гүлді суарды.
Қонақтар төрге отырды.
Біз ұшаққа міндік.

Дәптермен жұмыс.

Дәптерімізді ашып ,әдемілеп жазамыз.

Көркем жазу минуты:

Оо он,тон.
66 - жаттығу "Ой қозғау"
Ауызша орындалады.
Екі бағанадағы сөйлемдерді салыстырып оқу.
1 - топ: Жадыра келді. / Жадыра қалаға келді.
2 - топ: Қоңырау соғылды. / Қоңырау қайта - қайта соғылды.
3 - топ: Мал өседі. / Мал төлден өседі.
Су ақты. / Су арықпен ақты.
67 - жаттығу "Ой шақыру"
Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қою.
Қарамен жазылған сөздер бастауышқа қатысты ма,баяндауышқа қатысты ма?
Сергіту сәті.
«Өз бетімен жұмыс»
68 - жаттығу.
Жаңылтпашты оқып, жатқа жазамыз.Бастауыштың астын-бір,баяндауыштың астын -екі,тұрлаусыз мүшелердің астын ирек сызықпен сызамыз.
«Шығармашылық жұмыс»

69-жаттығу Ауызша орындау.
1 - топ: Тұрлаусыз мүше болатындай сөйлем құрау.

Гүл далада өседі. Көбелек гүлге қонды.
2 - топ: Гүлге өлең құрастыру.
3 - топ: Көбелекке,гүлге жаңылтпаш құрау

Көбелек гүлді іздеді,

Гүл көбелекті іздеді.

Көбелек гүлге керек,

Гүлге көбелек керек.

70-жаттығу «Кім тапқыр?» ойыны

Мәтінді оқып,алғашқы үш сөйлемді көшіріп жазамыз.

Сөйлемдерден тұрлаулы,тұрлаусыз мүшелерді тауып,тиісті інге кіргіземіз.
Қорытынды:
Семантикалық карта толтыру.
Сөздер ----------------- Тұрлаулы мүшелер --------------------- Тұрлаусыз мүшелер
әнші
таза
жүгірді
жақсы
күз
гүлді

Венн диаграммасы:

Тұрлаулы мүшелер: Тұрлаусыз мүшелер:

Үйге тапсырма беру: 79 бет 71-жаттығу

Қандыағаш қалалық №1 орта мектеп

Ашық сабақтың тақырыбы:

Тұрлаусыз мүшелер.

Пәні: қазақ тілі

Класс: 3« Б»

Класс жетекшісі: Алиманова Г.Е.

2014-2015 оқу жылы