Әдебиеттік оқу. Тақырыбы 'Мүшел жас'

Әдебиеттік оқу

Уақыты:

Күні: 20.10.15ж

Сабақтың атауы

Мүшел жас

Сілтеме

Әдебиет оқулығының әдістемесі

Сабақтың жабдығы

Мәтін,сөйлем құрауға қажетті тапсырмалар

Жалпы мақсаттар

Оқушыларға халқымыздың қаһарман ұлы - Бауыржан Момышұлы туралы шағын мағлұмат бере отырып, оларды ерлікке, елжандылыққа, Отанын сүюге тәрбиелеу. Оқушылардың әдеби сауатын ашу негізінде рухани байыту, оларды көркем шығарманың мазмұнын түсінуге жетелей отырып, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. Мүшел жас кезеңдерін түсіндіре отырып, оқушының дүниетанымын арттыру және айнала қоршаған дүние туралы дұрыс көзқарасын қалыптастыру, оның тұлға ретінде өсіп - дамуына ықпал ету.

Нені білу керек: Сөйлеуде жазушы тілін қолдануға әрекеттенеді, шығармадан алған әсерін ауызша, жазбаша жеткізе алады, мәтіндегі оқиғаға өз көзқарасын білдіре біледі.

Нені түсіну: Мәдениет пен өнер туралы, отбасы мүшелерінің қарым -қатынасы, тәлімдік үлгі өнегесі, тәрбиедегі әсері жайында түсінеді.

Қолдануын білу: Оқушылырдың өз ойын жинақтай алуы, еркін жеткізуі, сабақта алған білімдерін, тиімді қолдана білуі.Баланың сөйлеу тілі қалыптасады.

Оқыту нәтижесі

Топқа бөлу

Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ынтымақтастық атмосферасы

Психологиялық дайындық.
Екі көзің не үшін керек?
Жақсыларды көру үшін.
Екі құлағың не үшін керек?
Ақыл кеңес тыңдау үшін.
Екі қолың не үшін керек?
Елге көмек беру үшін.
Екі аяғың не үшін керек?
Туған жерде жүру үшін!-

Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады

Үй тапсырмасын сұрау

Үй тапсырмасын сұрау.

Қызығушылықты ояту

Саған айтар тілек
Таусылма еш жүдеп
Қиналсаң - төз
Жарыссаң - оз
Ойнасаң - ұт
Күрессең - жық
Ешкімді басынба
Басыңнан асырма
Табысқа тасыма
Намысқа жасыма
Ешкімді күндеме
Ешкімді тілдеме
Сөзіңнен танба
Қатарыңнан қалма
Біреуді даттама
Ешқашан кек сақтама
Біреуді сыртынан айдама
Өсекті тыңдама
Шынығып шыңдал
Жақсыдан үлгі ал! Осы тілекті қай уақытта айтады?

Мағынаны тану

Мәтінді тізбектеп оқу

Мағынаны тану

Мүшел жас - халқының адам жасын есептеу үлгісі. қазақ қоғамында баланың 13 жасқа толуы алғашқы Мүшелі делінеді, одан кейінгі Мүшел жасы әр 12 жыл қайталанған сайын есептеліп отырады. Ол 25-ке толғанда екі , 37-ге толғанда үш Мүшел, 49-ға келгенде төрт Мүшел, 61-ге келгенде бес Мүшел деп есептеледі. Халықтың адам өмірін кезеңдерге бөлуіне байланысты қалыптасқан шартты түрдегі бөліністері мен Мүшел санау үрдістері қоғам мүшесінің әлеуметтену жағдайын, яки қоғамдағы орны мен мәртебесін белгілеуді білдірді. Бірақ бір Мүшел жастағы ерекшеліктен келесі Мүшел жасқа өтуді әлеуметтік құбылыс деп тануға негіз жоқ. Өйткені ол адамның биол. қасиеттеріне де тән құбылыс болғандықтан, әр Мүшел ішінде адамның өзіне тән қасиеттері мен болмысы қалыптасады. Мысалы, 1-мүшел балиғатқа толуға байланысты болса, 2-мүшел ат жалын тартып мінген жастың есейген шағы, 3-мүшел ақыл-парасаттың толысу шағы деген адамның физиологиялық-психологиялық жетілулерін меңзейді. Мүшелдер арнайы ғұрыптар арқылы аталып өтілген. Олар: жарты Мүшелге келген ұл баланы сүндетке отырғызып, "атқа мінгізу" мен қыз баланың құлағын тесіп, "сырға тағу", алғашқы Мүшелінде балиғатқа толуына байланысты "он үште отау иесі" болу, тағы басқа. Мүшелден мүшелге өту аралығындағы жаста адамға қауіп-қатер жуық болады деп есептеліп, тән мен жанның өзгеріске ұшырайтын тоқырау кезі, белесі деп саналды.

«Мүшел жас» таныстырылым

1-топ: Мәтінді топта оқу,талқылау. Өкілдер түсіндіру.

Топпен мәтін мазмұнын айту.

2-топ: " Жоғалған туған күн". Қуанышты хат жазу.

3-топ:. Қосымша тапсырма бойынша

презентация жасау. Қорғау.

Он сегіз мың ғаламды табындырған он сегіз,

Үлкендерге жас күнін сағындырған он сегіз,

Бәрін - бәрін сезімге бағындырған он сегіз,

Сенің үнің құралған арын жырдан, он сегіз.

Жапырақ мінез, жел қөңіл, алып ұшпа он сегіз,

Мүшел жасқа тілектер жазу.

Сергіту сәті

Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.

Жаттығу жасаймын.

Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ

Жаттығу оңай-ақ.

Оқушылар денелерін жаттықтырады

Сабақты бекіту:

Мүшел жасты былай жіктеуге болады:

13жас - ер жете бастау

25жас - жігіттік шақ

37жас - ақыл тоқтатқан кезең

49жас - орта жас

61жас - немере сүю

73жас - қарттықтың басы

85жас - кәрілік

97жас - қалжырау

109жас - шөпшек сүю

121жас - немене сүю

Ой толғаныс

Оқушылар 5 мин эссе жазып қалдырады немесе ауызша жеткізеді.

- түсіндім,ұнады;

- шамалы түсіндім, ұнады;

- түсінбедім, ұнаған жоқ.

Үй тапсырмасы

Оқулықтағы тапсырманың қалғанын үй жұмысы ретінде беру

Күнделіктеріне жазады

Бағалау

Смайликтер арқылы кері байланыс орнату