Үлгермеуші оқушылармен жұмыс папкасы.Математика пәнінен

4 сынып Математика

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс жоспары

Мазмұны

Сағат саны

Мерзімі

1

1-ТАРАУ. САНДАР ЖӘНЕ ШАМАЛАР, ОЛАРМЕН ЖҮРГІЗІЛЕТІН АМАЛДАР

Сандардың нумерациясы (оқу, жазу, жіктеу, салыстыру,

разрядтар атауы, нөмірлену, бірліктер класы, мың-жаңа класс бірлігі)

1

2

Шамалар және оларды өлшеу (сандардың ондық жүйесі мен өлшеудің метрлік жүйесінің арасындағы байланыс, өлшеу бірліктерін түрлендіру)

1

3

Арифметикалық амалдар (мән-мағынасы, есептер, есептеу тәсілдері)

1

4

Алгебраның элементтері (өрнектің түрлері, құру, оқу, жазу, мәнін табу, салыстыру, теңдеу және оны шешу)

1

5

Геометрияның элементтері (фигураларды ажырату, салу, ауданын есептеу, әріппен белгілеу қасиеттері)

1

6

Қорытынды өзіндік жұмыс

1

7

2-ТАРАУ. КӨП ТАҢБАЛЫ САНДАР, ОЛАРДЫ ОҚУ, ЖАЗУ ЖӘНЕ САЛЫСТЫРУ.Заттарды санау. Разрядтар және кластар1

1

8

Разрядтар және кластар. Тура және жанама түрде тұжырымдалатын есептер

1

9

Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1

10

Көп таңбалы сандарды разрядық қосылғыштарға жіктеу және оған кері түрлендіру. Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1

11

Көп таңбалы сандарды оқу және жазу, салыстыру

1

12

Көп таңбалы сандарды оқу және жазу. Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1

13

Сандарды және шамаларды салыстыру

1

14

Ұзындық өлшеуіштері

1

15

Ұзындық өлшеуіштері

1

16

Масса өлшеуіштері

1

17

Ауданды және көлемді табу

1

18

Уақыт өлшеуіштері

1

19

Қорытынды өзіндік жұмыс

1

20

3-ТАРАУ. САНДАРҒА ЖӘНЕ ШАМАЛАРҒА ҚОЛДАНЫЛАТЫН АМАЛДАР. ҚОСУ ЖӘНЕ АЗАЙТУ.Қосу және азайту амалдарының қасиеттеріне сүйеніп есептеулер жүргізу

1

21

Ауызша қосу және азайту тәсілдері

1

22

Жазбаша қосу және азайту тәсілдері

1

23

Қорытынды өзіндік жұмыс.

1

24

4-тарау. КӨБЕЙТУ ЖӘНЕ БӨЛУ.Көбейту, онық қасиеттері

1

25

Ауызша көбейту және бөлу тәсілдері

1

26

Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу.

1

27

Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу. Сәйкес қалдықпен бөлу

1

28

Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу. Сәйкес қалдықпен бөлу.

1

29

Бір таңбалы санға жазбаша бөлу және көбейту. Сәйкес қалдықпен бөлу

1

30

Қорытынды өзіндік жұмыс.

1

31

Жылдамдық. Уақыт. Қашықтық.

1

32

Cанды және әріпті өрнектерді құру, оқу, жазу, салыстыру және мәнін табу

1

33

Фигуралардың ауданын табу. Палетка

1

34

Ауданды өлшеу. Квадрат мерт (м²)

1

1-ТАРАУ. САНДАР ЖӘНЕ ШАМАЛАР, ОЛАРМЕН ЖҮРГІЗІЛЕТІН АМАЛДАР

№1. Сандардың нумерациясы (оқу, жазу, жіктеу, салыстыру, разрядтар атауы, нөмірлену, бірліктер класы, мың-жаңа класс бірлігі)

1. Сандарды өсу ретімен жаз:

365,305,361,319,391,309

2. Сандарды салыстыр:

834 * 835 345 * 325 649 * 749

700 * 697 768 * 748 857 * 837

3.а)Мына сандарды цифрлар арқылы жаз:

бес жүз қырық жеті_________________________________________________

төрт жүз елу жеті__________________________________________________

жеті жүз қырық бес_______________________________________________

Санды жазған кезде цифрлардың тұрған орны санның разряды деп аталады, мысалы:

547 санында: 7 - 1 разряд бірлігі (бірліктер)

4-2 разряд бірлігі (ондықтар)

5-3 разряд бірлігі (жүздіктер)

ә) Кестедегі бос орынды толтыр:

Жүздіктер

Ондықтар

Бірліктер

Санның оқылуы

5

7

-

Бес жүз жетпіс төрт

?

5

-

Жеті жүз елу төрт

7

7

7

Төрт жүз елу төрт

Осы сандарды кему ретімен жаз ______________________________________

482, 480, 502, 400 сандарын кестеге жаз________________________________

Жүздіктер

Ондықтар

Бірліктер

Санның оқылуы

3-разряд бірліктері

2-разряд бірліктері

1-разряд бірліктері

4

8

2

Төрт жүз сексен екі

-

-

-

_

-

-

-

-

-

-

-

-

Есіңе сақта!

Бірліктер, ондықтар, жүздіктер бірінші класты құрайды.

Оны бірліктер класы деп атайды.

Мың - екінші кластың, ягни мыңдар класының бірлігі

№2.Шамалар және оларды өлшеу (сандардың ондық жүйесі мен өлшеудің метрлік жүйесінің арасындағы байланыс, өлшеу бірліктерін түрлендіру)

1.а)Мына сандарды цифрлар арқылы жаз:

жеті жүз сексен алты_____________________________

тоғыз жүз тоқсан тоғыз_________________________________________

алты жүз бес

ә) Мыналарды жаз:

үшінші разрядтың 8 бірлігінен, екінші разрядтың 3 бірлігінен және бірінші разрядтың нөл бірлігінен құралатын санды жаз______________

үшінші разрядтың 8 бірлігі, екінші разрядтың 0 бірлігі және бірінші разрядтың 3 бірлігін құрайтын санды жаз

үшінші разрядтың бірлігі 8 цифрымен, ал екінші және бірінші разрядтың бірліктері 0 цифрымен өрнектелетін санды жаз ____________

2. Әрбір санның жазылуындағы 1 цифры нені білдіреді: 1, 10, 100,

1000?

ә) 1 ондық 1 бірліктен неше есе артық?________________________________

1 жүздік 1 бірліктен неше есе артық?______________________________

1 мыңдық 1 бірліктен неше есе артық?_____________________________

б) 1 бірлік 1 ондықтан неше есе кем? __________________________________

1 жүздіктен неше есе кем?__________________________________________

1 мыңдықтан неше есе кем? ________________________________________

в) 100 санын 10-мен және 1000-мен салыстыр:

100 саны 10-нан і| ? | есе (кем, артық)

100 саны 100-ден | ? | есе (кем, артық)

1000 саны 10-нан | ? | есе (кем, артық)

3. Бірінші кластың бес жүз сексен тоғыз бірлігін жаз_____________________

Сол санды разрядтық қосылғыштардың қосындысына жікте_______________

Осы санмен көршілес сандарды жаз____________________________________

Әркайсысын разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жаз

1. Мыналарды өлшегенде қандай өлшем бірліктерін пайдаланған қолайлы: (мм, см, м, км, кг, ц, тонна)

а) қарындаштың ұзындығын_______________________________________

ә) үстелдің енін___________________________________________________

б) қаладан ауылға дейінгі қашықтықты______________________________

в) спорт алаңы қоршауының ұзындығы______________________________

г) қапқа салынған қантты, күрішті, ұнды, картопты____________________

д) сауытқа салынған тұзды, дәрі-дәрмекті_____________________________

ж) машинаға тиелген жүкті ________________________________________

№3.Арифметикалық амалдар (мән-мағынасы, есептер, есептеу тәсілдері)

1. Бірінші кластың :

а) жеті жүз тоғыз________________________________________________

ә) жеті жүз сексен________________________________________________

б) жеті жүз сексен тоғыз_____________________________________________

в) жеті жүз бірлігінен тұратын санды жаз_____________________________

_______________________________________________________________

г) Осы сандардың әрқайсысын разрядтық қосылғыштардың қосындысына жікте:

е) Олардың әрқайсысында барлығы :

неше бірлік бар?_________________________________________________

неше ондық бар?__________________________________________________

неше жүздік бар?_________________________________________________

2. Есепті әр түрлі тәсілмен шығар:

Жазғы демалыс лагеріне 210 ер бала және 420 қыз бала келді. Олар әр бөлмеге 7 баладан орналасты. Балалар неше бөлмеге орналасты?

3. а) Өрнекте:

Сантиметрмен

Дециметрмен

Метрмен

4 м 6 дм 9 см ...

30 см . . .

700 см . ..

7 дм 8 см . . .

400 см .. .

60 дм ...

9 м 0 дм 5 см ...

200 м ...

2000 см ...

ә) Центнермен

Килограммен

Тоннамен

2т 100 кг ...

3 ц 40 кг . . .

2000 кг . . .

6 т ...

2т ...

20 ц ...

2000 кг . . .

4 ц 3 кг . . .

400 ц...

№4. Алгебраның элементтері (өрнектің түрлері, құру, оқу, жазу, мәнін табу, салыстыру, теңдеу және оны шешу)

1. 4 м 2 8 м : 2 2т3 6т : 3

40 дм2 80 дм : 2 20 ц2 60 ц : 3

400 см 2 800 см : 2 200 кг 2 600 кг : 3

2. Өрнек құр және оның мәнін тап:

а) 300 бен 600 сандарының қосындысын 3 есе кеміт;

____________________________________________________________________________________________________________________________________

ә) 500 бен 300 сандарының айырмасын 2-ге бөл;

____________________________________________________________________________________________________________________________________

б) 900 бен 700 сандарының айырмасын 4 есе арттыр;

____________________________________________________________________________________________________________________________________

в) 400 бен 200 сандарының қосындысын 2-ге көбейт.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

3. а) х + 76 = 176 6 • 4-8 = 16:4 • 4 464 : 4 + 602

348 - х = 248 56 : 7 > 49 : 7 х:6 = 7

72 : х = 8 (а + 8) - 408 в • 5 = 2000

____________________________________________________________________________________________________________________________________

Осы жазулардың ішінде неше теңдеу бар?

Теңдік нешеу? Теңсіздік нешеу?______________________________________

Санды өрнек нешеу?________________________________________________

Әріпті өрнек нешеу?_________________________________________________

ә) Теңдеулерді шеш. Теңдіктер мен теңсіздіктердің дұрыстығын тексер:

б) Әріпті өрнектегі әріптің орнына 400-ді қойып, оның мәнін есепте:

№5. Геометрияның элементтері (фигураларды ажырату, салу, ауданын есептеу, әріппен белгілеу қасиеттері)

1. Төртбұрыш және үшбұрыш сыз. Оларды әріптермен белгіле және белгіленуі бойынша жаз:

2. Кесінділерді, түзулерді, сәулелерді, үшбұрыштарды, төртбұрыштарды суреттегі белгіленуі бойынша жаз:

3. А, В, С, Д, Е, К нүктелерін белгіле. Оларды кесінділермен тізбектей қос. Сонда шыққан көпбұрыштың (белгіленуі бойынша) аталуын жаз. Осы көпбұрыштың төбелерін, қабырғаларын және бұрыштарын (белгіленуі бойынша) жаз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Қабырғаларының ұзындығы 3 см және 5 см тік төртбұрыш сыз:

Оны әріптермен белгіле және сол бойынша аталуын жаз

Осы тік төртбұрыштың ауданын және периметрін тап

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

№6. Қорытынды өзіндік жұмыс (№1 тарау бойынша)

1-нұсқа 2-нұсқа1.Құрамы төмендегідей сандарды жаз, оларды разрядтық қосылғыштарға жікте:

7 жүзд. 7онд. 7 бірл

6 жүзд. бонд. 6 бірл

7 жүзд. 0 онд. 7 бірл

6 жүзд. 0 онд. 6 бірл

7 жүзд. 7 онд. 0 бірл

6 жүзд. 6 онд. 0 бірл

2.Амалдарды орында.

3. Есепті шығар:

Нұрила 725 теңгеге кітап және дәптер сатып алды. Егер кітапқа 675 теңге жұмсаған болса, дәптерге қанша ақша жұмсалған?

Жазғы демалыс лагерінде 950 оқушы демалды. Оның 468-і ұл бала болса, демалыс лагерінде неше қыз бала болған?

Қатемен жұмыс

2-ТАРАУ. КӨП ТАҢБАЛЫ САНДАР, ОЛАРДЫ ОҚУ, ЖАЗУ ЖӘНЕ САЛЫСТЫРУ

№7. Заттарды санау. Разрядтар және кластар

1.

Мыңдар класы (екінші класс)

Бірліктер класы (бірінші класс)

Жүздік мыңдар

Ондық мыңдар

Бірлік мыңдар

Жүздіктер

Ондықтар

Бірліктер

Кестеден неше класс көрсетілген?

Әр класта неше разряд бар?_____

Қай разрядтар бірінші класты құрайды?________________________________

Қай разрядтар екінші класты құрайды?_________________________________

Оңнан солға қарай біртіндеп жылжығанда разряд бірліктері неше есе

артады____________________________________________________________

Солдан оңға қарай біртіндеп жылжығанда разряд бірліктері неше есе

кемиді?____________________________________________________________

Есіңе сақта!

Миллион мыңдар класының бірлігі емес. 1 миллион былай

жазылады: 1 000 000

2. Жазуды жалғастыр:

Бірліктер, ондықтар және жүздіктер ................................... класын құрайды;

Бірліктер класында .............................................болады;

Бірл. мыңдар, онд. мыңдар және жүздік мыңдар......................класын құрайды;

Мыңдар класында........................................... болады;

3.а) 1 бірл онд

1 онд бірл

1 онд жүзд

1 жүзд онд

1 онд бірл. мың

1 бірл мың жүзд

ә) 1 бірл. мың онд. мың

1 жүзд. мың онд. мың

1 онд. мың бірл. мың

1 миллион

1 онд. мың жүзд. мың

1 миллион жүзд. мың

331-289

543 + 367

157 + 79

437 + 235

607-288

57+179

604

560:7

908

690

480:6

350:5

№8. Разрядтар және кластар. Тура және жанама түрде тұжырымдалатын есептер

1.Бірінші кластың: а) сегіз; ә) сексен; б) сегіз жүз бірлігінен тұратын сандарды бірінші бағанға жаз. ______________________

Ал екінші кластың: а) сегіз; ә) сексен; б) сегіз жүз бірлігінен тұратын сандарды екінші бағанға жаз__________________

Әр бағандағы сандарды бір-бірімен салыстыр. Әр жолдағы сандарды бір-бірімен салыстыр.

2. Бірінші кластың: а) жеті; ә) отыз алты; б) төрт жүз елу алты бірлігінен тұратын сандарды бірінші бағанға. Ал екінші кластың: а) жеті, ә) отыз алты, б) төрт жүз елу алты бірлігінен тұратын сандарды екінші бағанға жаз. Әр бағандағы сандарды салыстыр. Әр жолдағы сандарды бір-бірімен салыстыр

3. 991 + 1

1000 - 1

990 + 10

1000 - 10

900 - 100

1000 - 100

999 1

1000 : 1

999 10

1000 : 10

999 100

1000 : 100

4.Мына сандарда әр разрядтың неше бірлігі бар: 679, 8 мың, 30 мың, 500 мың, 600, 609. Олардың әрқайсысында әр кластың неше бірлігі бар:9. Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1.Есептердің шарты, сұрағын, шешуін және жауабын салыстыр. а) Кіші себеттегі шиенің массасы 8 кг, ал үлкен себеттегі шиенің массасы 2 есе артық. Үлкен себеттегі шиенің массасы неше килограмм?

ә) Кіші себеттегі шиенің массасы 8 кг, бұл үлкен себеттегі шиенің массасынан 2 есе кем. Үлкен себеттегі шиенің массасынеше килограмм?

2.а) Арыстан 15 жыл, ал піл оған қарағанда 45 жыл ұзақ жасайды. Піл неше жыл жасайды?

б) Арыстан 15 жыл жасайды. Бұл пілдің жасағанынан 45 жыл кем. Піл неше жыл жасайды?

№10. Көп таңбалы сандарды разрядық қосылғыштарға жіктеу және оған кері түрлендіру. Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1. а) бірінші разрядтың 8 бірлігі бар санды; ә) екінші разрядтың 8 бірлігі бар санды; б) үшінші разрядтың 8 бірлігі бар санды жаз.

2. Үшінші разрядтың 5 бірлігі, екінші разрядтың 7 бірлігі және бірінші разрядтың 8 бірлігі бар санды жаз. Ол неше таңбалы сан?

3.а) Үшінші разрядтың 8 бірлігі, екінші разрядтың 6 бірлігі және бірінші разрядтың 3 бірлігі бар;______________________________________________ ә) Бірліктер класының 803 бірлігі бар; _________________________________ б) Бірліктер класының 800 бірлігі бар;__________________________________ в) Бірліктер класының 63 бірлігі бар;___________________________________ г) Бірліктер класының 430 бірлігі бар санды жаз және оны разрядтық қосылғыштарға жікте.4.Қосындылардың мәндерін тап:

600 + 8 200 + 4

600 000 + 8000 200 000 + 4000

600 + 80 200 + 40

600 000 + 80 + 8 200 000 + 40 + 4

600 000 + 80 000 + 8000 200 000 + 40 000 + 4000

№11. Көп таңбалы сандарды оқу және жазу, салыстыру

1.Санды жаз: а) екінші кластың 208, ал бірінші кластың 636 бірлігі бар; ә) екінші кластың 808, ал бірінші кластың 630 бірлігі бар; б) екінші кластың 820, ал бірінші кластың 36 бірлігі бар; в) екінші кластың 802, ал бірінші кластың 6 бірлігі бар;

2.Санды жаз: осы сандардың әр қайсысын разрядтық қосылғыштарға жікте. а) 7 жүзд және 8 бірл. бар__________________________________________ ә) 9 жүзд 5 онд. бар________________________________________________ б) 7 жүзд. мың 8 онд. мың. бар_______________________________________ в) 5 жүздік мың 8 бірлік мың бар ____________________________________

1.Әр есепке кері есеп құрастыр және оларды шығар. а) Тырна 99 км, ал торғай 36 км кем ұшты. Торғай неше километр ұшты?

ә) Тырна 99 км ұшты. Бұл торғайдың ұшқанынан 36 км артық. Торғай неше километр ұшты?

№12. Көп таңбалы сандарды оқу және жазу. Тура және жанама түрде тұжырымдалған есептер

1.Санды жаз: а) екінші кластың 60 бірлігі және бірінші кластың 860 бірлігі бар; ә) екінші кластың 5 бірлігі және бірінші кластың 3000 бірлігі бар; б) екінші кластың 2 бірлігі және бірінші кластың 0 бірлігі бар; в) екінші кластың 700 бірлігі және бірінші кластың 0 бірлігі бар;

2.Разрядтық қосылғыштардың жіктелуі төмендегідей болатын сандарды жаз:

400000 + 60000 + 6000 400000 + 6

400000 + 6000 + 60 400000 + 600 + 6

400000 + 60000 400000 + 600 + 60 + 6

3.Мәтіндегі сандарды цифрлармен жаз: а) Қазақстан шекарасының жалпы ұзындығы он бес мың мың километрден асады;

____________________________________________________________________________________________________________________________________

ә) Оның үш мың үш жүз он километрі су арқылы он бір мың алты жүз тоқсан километрі құрлық арқылы өтеді;

__________________________________________________________________

б) Оның солтүстігінен оңтүстігіне дейін бір мың сегіз жүз километр, ал батысынан шығысна дейін үш мың километр;

__________________________________________________________________

4. 48 : 12 + 72 : 9 900 - 105 2 + 5

57 + 21 2 - 39 830 + 1134 - 200

246 : 6 -41 (64 + 21 : 7) 4

№13. Сандарды және шамаларды салыстыру

1.Санды жаз: а) екінші кластың 807 бірлігі және бірінші кластың 60 бірлігі бар ә) екінші кластың 32 бірлігі және бірінші кластың 8 бірлігі бар Осы сандардың әрқайсысын разрядтық қосылғыштарға жікте.

2.а)Елу сегіз мың үш жүз жиырма алты санын цифрмен жаз ә) Осы санды разрядтық қосылғыштарға жікте б) Осы санда барлығы неше бірлік бар? в) Барлық ондық нешеу? г) Барлық жүздік нешеу? д) Барлығы неше бірлік мың бар? е) Барлығы неше ондық мың бар?

3.Цифрмен жазылған сандарды сөзбен, ал сөзбен жазылған сандарды цифрмен жазып, кестені толтыр:730

037

. . .

. . .

. . .

сегіз жүз жетпіс мың үш жүз

. . .

. . .

бес жүз алты мың жеті жүз елу

500

009

. . .

. . .

. . .

алты жүз мың бес

6

094

. . .

1.а) Санағанда мына сандардың әрқайсысы қандай екі санның арасында келеді: 3000, 5000, 7000, 90100 ? ә) Осы сандардың әрқайсысысының тікелей алдында келетін сандарды өсу ретімен жаз________________________________________________________ б) Осы сандардың әрқайсысысының тікелей алдында келетін сандарды кему ретімен жаз________________________________________________________ в) Олардың ішінде ең кіші санды және ең үлкен санды разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жазып көрсет _____________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№14. Ұзындық өлшеуіштері

Суреттегі АВ және СД кесінділерінің ұзындықтарын сантиметрмен және миллиметрмен өрнектеп жаз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

а) Әр көпбұрыштардың қабырғаларының ұзындықтарын өлшеп тап. ә) Олардың периметрін тап.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. 1 км = □ м; 1 км = □ дм; 1 м = □ мм;

1 км = □ дм; 1 км = □ см; 1 дм = □ мм;

1 дм = □ см; 1 км = □ мм; 1 см = □ мм;

№15. Ұзындық өлшеуіштері

1.Жазуды жалғастыр: а) 1 сантиметрде . . . миллиметр бар; ә)1 дециметрде . . . сантиметр бар; б)1 метрде . . . дециметр бар; в)1 метрде . . . миллиметр бар; г)1 километрде . . . метр бар;

2. 3 км 8 км 7 дм 6 см * 3 км 8 м 7 дм 5 см

3 км 0 км 0 дм 9 см * 3 км 0 м 0 дм 8 см

3 мыңд. 8 жүзд. 7 онд. 9 бірл * 3875

3 мыңд. 0 жүзд. 0 онд. 9 бірл * 3008

3.а) 126 2 488 : 4

126 20 4880 : 40

126 200 48800 : 400

307 2 918 : 3

307 20 9180 : 30

307 200 91800 : 300

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ә) (209 + 293) 4 408 - 205 2

237 2 + 360 (333 + 298) 4

380 - 77 3 475 + 229 2

288 : 7 - 75 : 5 324 : 4 - 84 : 3

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№16. Масса өлшеуіштері

а) Бір қап ұнның массасы 50 кг. Осындай 6 қап ұн неше килограмм?

__________________________________________________________________

неше центнер? _____________________________________________________

8 қап ше?__________________________________________________________

ә) "Жигули" автомашинасының массасы 1 тонна. Осындай 4 машина

неше тонна?________________________________________________________

неше центнер?______________________________________________________

неше килограмм?___________________________________________________

8 машина ше?______________________________________________________

2. Центнермен өрнекте:

3 т,6 т,7 т,2 т, 3000 кг, 500 кг:

____________________________________________________________________________________________________________________________________

Килограммен өрнекте:

3 т,6 т,7 т,2 т, 3000 г, 50000 г

____________________________________________________________________________________________________________________________________

Килограммен өрнекте:

3 ц, 4 ц, 6 ц, 8 ц, 4000 г, 60000 г

____________________________________________________________________________________________________________________________________

Граммен өрнекте:

4 кг, 7 кг, 10 кг, 4 кг 100 г, 3 кг 500 г

____________________________________________________________________________________________________________________________________

3. 237 4 - 207 280 : 7 + 580

460 - 640 : 8 420 : 7 2

84 2 + 325 335 : 5 + 24 4

424 5 + 810 : 9 340 2 - 215

4. □т + 305 . . . = 22305 кг □ + 350 г = 22305 г

□кг + 305 . . . = 22305 м □ + 350 мм = 22305 мм

№17. Ауданды және көлемді табу

1.Фигуралардың:

а) ауданын;

ә) периметрін;

б) периметрдің жартысын есептеп шығар:

2.а)3 см

5 см

7 см

х см

2 см

2 см

2 см

2 см

? см²

? см²

? см²

? см²

ә)Тік төртбұрыштың

периметрі

Тік төртбұрыштың

периметрінің жартысы

3 см

5 см

7 см

х см

2 см

2 см

2 см

2 см

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

б)2 см

4 см

5 см

х см

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

? см²

№18. Уақыт өлшеуіштері

1.Өрнекте

а) секундпен 2 мин, 6 мин, 8 мин 4 с, 7 мин 40 с, 5 мин 18 с, 1 мин 49 с.

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

ә) жылмен: 3 ғ, 6 ғ, 8 ғ, 4 ғ 6 жыл, 8 ғ 35 жыл,4 ғ 45 жыл, 18 ғ 83 жыл.

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

б) сағатпен: 3 тәул., 4 тәул., 6 тәул., 9 сағ, 4 тәул. 21 сағ._______________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

в) аймен: 7 жыл, 3 жыл, 10 ай, 5 жыл 12 ай.__________________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________

2.Өрнекте:

а) минутпен: 130 с, 160 с, 340 с, 300 с.

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________

ә) сағатпен: 130 мин, 160 мин, 300 мин, 360 мин_______________________________________________________________ __________________________________________________________________

б) тәулікпен: 48 сағ, 74 сағ, 86 сағ.

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________

в) жылмен: 24 ай, 80 ай, 48 ай, 84 ай.

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________

1. 75 100 : 10 - 60 6000 : (630 + 370) : 3

25 100 + 40 5000 : (374 + 626) : 5

600 + 35 100 : 10 (267 + 733) 3 : 300

№19. Қорытынды өзіндік жұмыс

1-нұсқа 2-нұсқа

1.а) сандарды өсу ретімен жаз: ә) Осы сандардың ішіндегі ең кіші және үлкен сандарды разрядтық қосылғыштарға жікте:2.Шығар: әрбір есептегі сұраққа жауап беру үшін неше амал орындадың?

ә) 15 тоқаштың массасы 5 г. қанша тоқаш 1 килограмм тартады?

ә) Бір газеттің массасы 16 грамма, осындай 100 газеттің массасы қанша грамм?

3-ТАРАУ. САНДАРҒА ЖӘНЕ ШАМАЛАРҒА ҚОЛДАНЫЛАТЫН АМАЛДАР. ҚОСУ ЖӘНЕ АЗАЙТУ

№20. Қосу және азайту амалдарының қасиеттеріне сүйеніп есептеулер жүргізу

1. 2600 + 3200 26 000 + 32000 260 000 + 320 000

5200 + 2600 52 000 + 26000 520 000 + 260 000

(2400 + 5200)+1400 2400+ (5200+ 1400)

(24000 + 52 000)+ 14 000 24 000 + ...

(240 000+ 520 000)+140 000

жазуды жалғастыр.

2. а) 999+1 10 000-1 50 000-1 899 999 + 1

1000-1 9999 + 1 49 999 + 1 900 000 - 1

Кез - келген санға 1 -ді қосқанда не шығады ?_____________

0-ден баска кез келген саннан 1-ді азайтқанда не шығады ?________________

ә) 5800 + 0 58 000 + 0 580 000 + 0 580 000-580 000

5800-0 58 000-0 580 000-0 58 000-58 000

Кез-келген санға 0-ді қосқанда не шығады ?_____________________________

0-ге кез - келген санды қосқанда не шығады ? ___________________________

Кез - келген саннан 0-ді азайтқанда не шығады ?_________________________

Бірдей сандардың айырмасының мәні нешеге тең болады ?________________

3. Әр түрлі тәсілмен есепте:

32 + 3 + 8 + 27 3200 + 300 + 800 + 2700

(32 + 8) + 27 + 3 (3200+ 800)+ 2700+ 300

(32+ 8)+ (27 + 3) (3200 + 800) + (2700 + 300)

(27 + 3) + 32 + 8 (2700 + 300) + 3200 + 800

Қай тәсіл тиімді ?___________________________________________________

</ Көшені жөндеуге шыққан үш бригаданың біреуі 5 км 160 м жолға, ал екіншісі одан 2 км 280 м артық жолға, ал үшінші бригада екіншіге қарағанда

км 560 м кем жолға асфальт төседі. Үш бригада барлығы қанша км жолға

асфальт төседі ?

№21. Ауызша қосу және азайту тәсілдері

1.

60 000 - 9000 70 000 + 8000 700 000 + 5000 500 000 + 4000 69 000 - 9000 . . . 705 000 - 5000 . . . 69 000 - 60 000 . . . 705 000 - 700 000 . . . 20 000 + 574 40 000 - 386 200 000 + 574 400 000 + 386 20 574 - 574 . . . 200 574 - 574 . . . 20 574 - 20 000 . . . 200 574 - 200 000 . . .

2.а) Сандарды разрядтық қосылғыштардың қосындысына жікте. 6438, 3047, 13986, 76008, 60907, 5400008, 680037, 910304

ә) Сандарды әр кластың бірліктерінің қосындысына жікте. 519348, 907408, 500070, 65948, 80070, 50004, 3006, 5206

1.Қоймаға 3 күнде 2 тонна ет түсірілді. Бірінші күні 420 кг, екінші күні одан 2 есе артық, ал үшінші күні қалғаны түсірілді. Үшінші күні қанша кг ет түсірілді?

№22. Жазбаша қосу және азайту тәсілдері

1.Амалдарды баған түрінде жазып алып орында. 376 + 28 800 - 237 43 км 806 м + 7 км 184 м 520 + 405 706 - 378 43 т 806 кг + 7 т 184 кг 486 + 237 583 - 197 97 т 64 кг + 45 т 105 кг 570 + 200 678 - 532 97 км 64 м + 45 км 105 м

2.Қосуды орында және оны азайту арқылы тексер.

5607 + 2371 4863 + 6 5 т 807 кг + 3 т 23 кг 542 + 42 37 4863 + 26 5 м 807 см + 3 м 23 см 7069 + 7830 4863 - 326 7 т 68 кг + 7 т 830 кг 60000 + 364736 4863 + 51 26 60 км 82 м + 573 км 313 м

3.Кестені толтыр.

4. а) Асханаға 90 л сүт әкелінді. Оның 40 литрі ботқа пісіруге жұмсалды және 3 лиртлік 15 құмыра сатылды. Асханада неше литр сүт қалды?№23. Қорытынды өзіндік жұмыс.

1-нұсқа 2-нұсқа

1.Амалдарды баған түрінде жазып алып орында:32809 + 276695

86265 - 486598

40007 - 24607

38 т 508 кг - 3 т 234 кг

26 км 186 м + 32 км 624 м

56897 + 24506

68652 - 27854

50008 - 35706

62 м 685 мм + 27 м 298 мм

36 км 306 м - 4 км 283 м

3.Азайтуды орында және оны қосу арқылы тексер.4892 - 962 3672 - 7

67843 - 3723 3672 - 46

836007 - 583005 3672 - 346

6 м 77 мм - 63 мм

2 т 365 кг - 1 т 32 кг

34 ц 34 кг - 8 ц 27 кг

3863 - 974 4763 - 8

87643 - 4221 4763 - 48

926008 - 4221 4763 - 348

5 м 88 мм - 42 мм

3 т 648 кг - 1 т 36 кг

43 ц 43 кг - 7ц 26 кг

4.Теңдеуді шеш.х + 305 = 1807

х - 86 = 805

790 - х = 506

х + 390 = 1605

х - 523 = 1702

1600 - х = 705

4-тарау. КӨБЕЙТУ ЖӘНЕ БӨЛУ

№24. Көбейту, онық қасиеттері

1-деңгей7 бірл 6

7 онд 6

7 жүзд 6

7 6

70 6

700 6

6 7 бірл

6 7 онд

6 7 жүзд

6 7

6 70

6 700

ә)

7 бірл.мың 6

7 онд.мың 6

7 жүзд.мың 6

7000 6

70 000 6

700 000 6

6 7 бірл.мың

6 7 онд.мың

6 7 жүзд. мың

6 7000

6 70 000

6 700 000

71 1

71 10

71 100

71 1000

71 : 1

710 : 10

7100 : 100

71 000 : 1000

71 м 100

71 см 100

71 кг 100

71 г 100

7100 м 100

7100 см 100

7100 кг 100

7100 г 100

1-ге, 10-ға, 100-ге және 1000-ға көбейткенде не байқадың?

__________________________________________________________________

Бөлгенде ше? ______________________________________________________30 1

30 : 1

30 : 30

300 1

300 : 1

300 : 3

3000 1

3000 : 1

3000 : 3000

30 000 1

30 000 : 1

30 000 30 000

3.Амалдарды орында.0 3

30 1

0 : 30

0 300

300 1

0 : 300

0 3000

300 1

0 : 3000

0 30 000

30 000 1

0 30 000

4.Тиімді тәсілмен есепте.30 5 6 200

30 5 6 20

30 5 6 2000

30 5 6 20 000

5.Бөлінді мен қалдықты тауып, олардың дұрыстығын тексер.295 : 7

546 : 4

726 :8

709 : 5

№25. Ауызша көбейту және бөлу тәсілдері1. 32 2

32 4

320 2

320 4

3200 2

3200 4

32 000 2

32 000 4

320 000 2

320 000 4

2. 64 : 2

92 : 4

640 : 2

920 : 4

6400 : 2

9200 : 4

64 000 : 2

92 000 : 4

640 000 : 2

920 000 : 4

3. а) 360 10 =□

9080 10 =□

360 м =□дм

9080 ц =□т

360 т =□ц

□ м = 80 дм

360 см =□дм

9080 см =□дм

ә) 39 1000 =□

39 000 1000 =□

39 м =□мм

39 000 мм =□м

□т = 39 000 кг

□ кг= □т

□ткм= 39 000 м

39 000 м =□км

4. 3600 2

18 000 2

7000 3

27 000 3

80 000 4

108 000 4

9400 5

194 000 5

5.Теңдеулерді шеш.

х + 2064 = 4805 х + 1650 = 12460

4000 х = 8000 х : 7 = 91

№26. Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу.

1.Түсіндіре отырып шығар.1423 2

1 т 423 кг 2

2846 : 2

2 т 846 кг : 2

2313 3

2 км 313 м 3

6939 : 3

6 км 939 м : 3

2.Қалдықпен бөлуді орында және тексер. 3892 : 3 4689 : 4 6287 : 2 5557 : 5

3.Амалды орында. 17830 - (3407 + 5008) 40005 -(35065 - 11896) 43007 - (13005 + 7777) 52060 - (43007 - 37898) 420 : 7 8 540 : 6 7

4.Теңдеудің шешімін кему ретімен орналастырсаң құстың атын тапқаның.= 1362

К

2864 : х = 2

№27. Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу. Сәйкес қалдықпен бөлу

1.Түсіндіре отырып шығар: 3249 5 16245 : 5 2567 6 15402 : 6 3 км 279 м 5 16 км 245 м : 5 2 т 576 кг 6 15 т 402 кг : 6

2.Қалдықпен бөлуді орында және тексер. 13786 : 5 17507 : 4 68547 :2 16305 : 3

1.Амалды орында. 370495 - (32875 + 54976) 800100 - 43758 + 38007 384674 - 1267 6 + 3248 600009 : 3 + (24005 - 12567)

2.Теңдеулерді шеш a 3 = 14307 a : 4 = 1562 a 4 = 18556№28. Бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу. Сәйкес қалдықпен бөлу.

1.Түсіндіре отырып шығар: 730 6 4380 : 6 5300 6 31800 : 6 730 кг 6 4380 кг : 6 5 км 300 м 6 31 км 800 м : 6

2.Қалдықпен бөлуді орында және тексер. 4360 : 56 31700 : 4

3.Амалдарды орында. 2460 : 4 + 1463 2 13400 : 5 + 1497 8974 : 7 + 1007 400653 - 1362 6 999 + 819 8 3577 : 7 - 401

4.Құс фабрикасында барлығы 16070 құс бар. Оның 365-і үйрек, ал 8035-і қаз, қалғаны тауықтар. Фабрикада неше тауықтар бар?

№29. Бір таңбалы санға жазбаша бөлу және көбейту. Сәйкес қалдықпен бөлу

1.Түсіндіре отырып шығар: 705 6 4230 : 6 7005 6 42030 : 6 705 кг 6 4230 кг : 6 7005 м 6 42030 м : 6

2.Қалдықпен бөлуді орында және тексер. 4231 : 6 42032 : 6

3.Кестені толтыр.a 7

4.Өрнек түрінде жаз және мәнін тап. 705 және 5 сандарының көбейтіндісін 1025-ке арттыр. 10000 санын 30015 және 5 сандарының бөліндісіне кеміт. 3015 және 5 сандарының бөліндісін 100 есе арттыр.№30. Қорытынды өзіндік жұмыс.

1-нұсқа 2-нұсқа

2.Бөлуді көбейтумен, көбейтуді бөлумен тексер.1380 4

1408 6

16037 8

6008 : 8

80040 : 4

630021 : 7

1670 4

1509 6

17028 7

4008 : 6

90030: 3

540045 : 9

3.57 т 46 кг - 17 т 78 кг

57 м 46 мм - 17 м 768 мм

45 км 657 м + 20 км 243 м

45 кг 657 г + 20 кг 243 г

3. 65 км 57 м - 15 км 469 м

65 кг 57 г - 15 кг 469 г

47 т 456 кг + 30 т 444 г

47 м 456 мм + 30 м 444 мм

1.Бір етікші 18 етік, ал екіншісі осындай 22 етік тікті. Екінші етікші бірішіден 40 минут артық уақыт жұмсады. Әр етікші бір етік тігуге қанша уақыт жұмсады?

№31. Жылдамдық. Уақыт. Қашықтық.

1.а) Жаяу адам сағатына 5 км жүрсе, 4 сағатта қанша километр жол жүреді? ә) Машина сағатына 80 км жүрсе, 5 сағатта қанша км жол жүреді? б) Трактор сағатына 15 км жүрсе, 10 сағатта қанша км жол жүреді?Осы есептерде жылдамдық, уақыт және қашықтықтың қайсысы белгілі және қайсысы белгісіз. Белгісізді қалай таптың?___________________________

______________________________________________________________

Жылдамдық пен уақыт белгілі болса, қашықтықты қалай табуға болады?

______________________________________________________________

2.Кестені толтыр.90 км/сағ

3 сағ

?

Ұшақ

900 км/сағ

3 сағ

?

Жүк машинасы

80 км/сағ

3 сағ

?

5 м/сағ

3 мин

?

Піл

100 км/сағ

3 мин

?

Велосипедші

200 км/сағ

3 мин

?

3. а)Жаяу адам 4 сағатта 16 км жол жүрді. Ол қандай жылдамдықпен жүрген? ә) Жүк поезы 4 сағатта 160 км жол жүрді. Ол қандай жылдамдықпен қозғалған? б) Жолаушылар поезы 4 сағатт 480 км жол жүрді. Ол қандай жылдамдықпен қозғалды?

Осы есептерде жылдамдық, уақыт және қашықтықтың қайсысы белгілі және қайсысы белгісіз. Белгісізді қалай таптың?___________________________

______________________________________________________________

Жүріп өтілген қашықтық пен қозғалыс уақыты белгілі болса, қоғалыс жылдамдығын қалай табуға болады?

______________________________________________________________

№32.Cанды және әріпті өрнектерді құру, оқ, жазу, салыстыру және мәнін табу

1.Сандарды өрнек түрінде жазып көрсет және оқы. а) 25-ті 5-ке арттырып, оны 3 есе кеміт. ә) 45-ті 2 есе арттыр және одан 2-ті азайт. б) 39-дан 4-ті азайтып, айырманы 5 есе кеміт. в) 96-ны 3 есе кемітіп, бөліндіге 40-ты қос.

2.Әріпті өрнек түрінде жазып көрсет және оқы. а) Ойлаған санды 4 есе кемітіп, оны 3 есе арттыр. ә) 46-ны 2 есе кеміт және оған ойлаған санды қос. б) Ойлаған санға 5-ті қосып, қосындыны 4 есе арттыр. в) 96-ны 3 есе арттырып, көбейтіндіден ойлаған санды азайт.

3.а) Санды өрнектің мәнін тап:

(316 5 + 102) - 2310 889000 : 7 + 60282 : 3 59856 - 3264 4 49208 : 4 - 5026

ә) Әріпті өрнектің мәнін тап: a4018 , мұндағы a = 3, 4, 5, 6

4.Құрылысқа 6 жәшік ұзын және 14 жәшік қысқа, барлығы 400 кг шеге жіберілді. Егер бір жәшік ұзын шеге мен бірш жәшік қысқа шегенің массасы бірдей болса, онда құрылысқа неше килограмм ұзын шеге, неше килограмм қысқа шеге жіберілген?№33.Фигуралардың ауданын табу. Палетка

1.5 буыннан тұратын кез-келген тұйықталған сынық сызық жүргіз. Осы фигураның ауданын палетканың көмегімен есептеп тап.

2.Есептердің шартын, сұрағын, шешуін, жауабын салыстыр.

3.Екі қаланың арасын жеңіл машина сағатына 90 км жылдамдықпен 5 сағат жүрді. Қайтар жолда осы аралықта 6 сағат жүрді. жеңіл машинаның қайтар жолдағы жылдамдығын тап.

4.Өрнек түрінде жаз. а) Қабырғасы b см шаршының қабырғасы 4 см ұзартқанда алынған жаңа шаршының ауданын; ә) Қабырғасы b см шаршының қабырғасы 4 есе арттырғанда алынған жаңа шаршының ауданын; б) Қабырғасы b см шаршының қабырғасы 4 см қысқартқанда алынған жаңа шаршының периметрін; в) Қабырғасы b см шаршының қабырғасы 4 есе кеміткенде алынған жаңа шаршының периметрін;№34.Ауданды өлшеу. Квадрат мерт (м²)

1.

2.а) Қабырғасының ұзындығы 8 м шаршы пішіндес бөлменің еденінің ауданын тап.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

ә) Қабырғасының ұзындығы х м шаршы пішіндес бөлменің еденінің ауданын өрнек түрінде жаз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

б) Еденінің ауданы 81 см² шаршы пішіндес бөлменің ұзындығын тап.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Қабырғаларының ұзындығы 8 м және 5 м тіктөртбұрыш тәріздес бөлменің ауданын тап.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Еденінің ауданы 54 м² тік төртбұрыш тәріздес бөлменің ені 6 м. Оның ұзындығын тап.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Жүк машинасы бір күнде 420 км жол жүрді. Ол осы жолдың бестен бір бөлігін түске дейін жүрген еді. Жүк машинасы түстен кейін неше километр жол жүрді?