Ана тілі Қозы. Жіңішке дауыстылар (1-сынып)

Пәні: Ана тілі

Сабақтың тақырыбы: . Қозы. Қошақан. Жіңішке дауыстылар

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік . Ж. Смақов туралы қысқаша әңгімелеу. Өлеңді мәнерлеп оқу , мазмұндау. Жіңішке дауысты дыбыстарды меңгерту.

2.Тәрбиелік. Қозыға қамқорлық жасауға баулу: көркем сауатты жазуға баули отырып , өз бетімен , тиянақтылықпен жұмыс жасауға тәрбиелеу.

3.Дамыушылық : Жуан және жіңішке дауыстыларды ажырату. Әр өлең жолын мазмұндай отырып тілдік қорын , танымдық қабілетін дамыту.

Сабақтың әдіс- тәсілдері: түсіндіру, баяндау, сұрақ-жауап.

Сабақтың түрі: жаңа білім беру.

Сабақтың көрнекілігі: слайд, парақшалар, суреттер, тест, семантикалық карта.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды сабаққа назарын аударту.

Психологиялық дайындық.

Арайланып таң атты.

Алтын сәуле таратты,

Жарқырайды күніміз,

Жарқырайды даламыз,

Қайырлы түн балалар!

Қайырлы түн қонақтар!

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

-Балалар аналарың сендерді еркелеткенде не деп еркелететін еді?

Ботақаным, қозым, қошақаным, құлыным- деп еркелетеді.

Дұрыс айтасыңдар!

-Ендеше олай болса, біз сол еркелетіп айтатын теңеу сөздерге байланысты, сабағымызды топпен отырып әр топқа атау беремін.

І топ- Ботақандар.

ІІ топ- Құлыншақтар

ІІІ-- Қошақандар.

І топ- «Сиыр» өлеңін жаттау.

2 топ-Жаңылтпаш жаттау

3 топ .Мақалдарды оқу, мәнін ашу.

Өткенді қайталау.

«Сиыр» сөзінде неше сөз , неше әріп бар?

Жуан дауыстыларды ата.

-А, О, Ы, Ұ

Әріп дегеніміз не?

Әріптерді көреміз , жазамыз.

Енді осы әріп сөзін тақтаға, дәптерге көркем жазумен жазайық.

Жаңа сабақ. Қозы. Қошақан. Жіңішке дауыстылар

Бүгінгі күн ретін тақтаға , дәптерге көркем жазумен жазайық

</

Қазақ ежелден мал шаруашылығымен айналысқан халық. Малдың ет, жүні , сүті, терісі, мүйізі, сүйегіне дейін өз қажеттілігіне жарата білген.

Кең даланы шарлап,көшіп қонған халықтың бар өмрі осы төрт түлік малмен байланысты болған. Халық ұғымында әр малдың пірі, киесі бар. Түйе атасы-Ойсылқара, жылқы атасы- Қамбар ата, сиыр атасы -Зеңгі баба,ешкінің атасы-Сексек ата, қой атасы-Шопан ата. Қазақ халқы малды жақсы көрген , балаларын осы төлдерін атағандай жақсы көрген.

Сүйкімді Терісінен күрте тігеді

Қозы

Қойдың төлі Аша тұяқты

-Қозы сөзінде неше дауысты дыбыс бар?

2 жуан дауысты дыбыс бар.

Ж.Смақовтың «Қозы» өлеңімен танысамыз.

Автор туралы мәлімет.

СМАҚОВ Жақан (1932-1974). Жаңаарқа ауданы Ынталы колхозында туған. қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітірген. Еңбек жолын 1955 жылы Талдықорған облыстық газетінде бастайды. Одан кейін «Қазақстан пионері», «Коммунизм таңы» назеттерінде істейді. 1958 жылы Алматы теледидары ашылысымен сонда қызметке ауысады. Теледидар хабарларының жаңа түрлерін ойлап табады. «Ерденнің ертегісі», «Кешкі ертегі», «Спать пора малышам», «Алдардың айласы», «Жан-жануарлар дүниесі», «Бұл сенің әнің», «Ал сурет салайық» сияқты тұрақты көрсетулер ұйымдастырады. «Тамшы», «Бұршақ туралы ертегі», «Кім күшті, кім мықты», «Аю қалай адасты» сияқты шығармаларын әуелі теледидарға арнап, кейіннен кітаптарына енгізеді. Оның «Құсбегі» телефильмі бүкіл одақтық экранға шығады

-«Қозы» өлеңінің мәнерлеп оқып мақмұнын оқушыларға ашып түсіндіру.

- Оқушыларға іштей оқыту тізбектей оқыту.

-Қозыға мінездеме беру.

-Сөздік жұмысын жүргізу.

Сергіту сәті.

«Қошақаны қойдың» әні

ІІ. Мағынаны ажырату.

Ой шақыру. Асосациялық аймақ құру.

Дыбыс туралы ережені пысықтау

Дыбыстар

Дауысты Дауыссыз

Жуан жіңішке

Ә,е,ө,ү,і

Жіңішке дауыстылар.

Тілдің ұшы кейін тартылып , үсті дөңестену арқылы жасалған дауысты дыбыстарды жәішке дауыстылар дейміз. Оларды кейде тіл алды дауысты деп те атайды.

Топтық жұмыс.

І топ- Ботақандар.

32- жаттығу . Әр топтағы сөздерден сөйлем құрап жазу.

ІІ топ. Құлыншақтар.

Осы өлеңнен а,о,ы,ұ ,і әріптері бар сөздерді оқып , олардың жіңішке болып дыбысталуын түсіндір.

ІІІ топ Қошақандар.

«құлын» деген сөздерінде неше дыбыс және әріп бар екенін түсіндір.

Ұ,н,қ,л,ы

Ұ,а,у,б,з

З,о,ы,қ

Топтық жұмыс. «Әріптер сөйлейді»

«Кім тапқыр» ойыны

33- жаттығу

Көп нүкенің орнына жуан дауысты дыбыстардың тиістісін қойып жазу.

Пысықтау.

Семантикалық карта.

Сөздер34- жаттығу . Сөздерді оқып , олардың айтылуы мен жазылу айырмашылықтарын байқау.

Жазылуы: құдық, құрық, құлын, ұршық, шұжық.

Айтылуы: құдұқ, құрұқ, құлұн, ұршұқ, шұжұқ.

Сәйкестік тест.

1. Мал атасы. Жоңышқа, жаңқа, жусан.

2. малдың сүйікті асы Шопан ата, Зеңгі баба , Сексек ата, Қамбар

ата, Ойсылқара.

3.Мал төлдері Шопан, Жылқышы, бақташы, түйеші,

4.Малдың пайдасы. Қозы, бұзау, лақ, бота, құлын.

5.Малды кім бағады? Еті, терісі, сүті, жүні.

Бекіту.

Кубизм әдісімен.

1. Қозыны қалай шақырады?

2. Лақты қалай шақырады?

3. Құлынды қалай шақырады?

4. Бұзауды қалай шақырады?

5. Ботаны қалай шақырады?

6.Төрт түліктің иелерін ата.

7.Төрт түлікке нелер жатады?

8.Қозы туралы не білеміз?

9. Жіңішке дауысты дыбыстарды ата.

Бағалау .Топпен жасаған жұмыстарына, жауаптарына қарай бағалаймын.

Үйге тапсырма.

Қозы, қошақан өлеңін оқып келу