Открытый урок по крымскотатарской литературе 'Наврез байрамы' 3 класс

Тема: «Наврез байрамы».
Тип урока: урок - путешествие в мир природы
Цели урока:

• Познакомить с весенним праздником Наврез байрамы; со стихотворением «Наврез кельди»; с традициями крымскотатарского народа;

• развивать наблюдательность, чуткость к поэтическому слову;

• развивать у учащихся художественный вкус и образное мышление;

• воспитывать эмоционально-эстетическую отзывчивость на произведение искусства;

• формировать у школьников способность воспринимать красоту родной природы;

• совершенствовать выразительное чтение стихотворного произведения.

Оборудование:

• Картины о весне;

• ЭУП «Природа, человек, общество». Раздел «Природа»

• авторская работа - презентация «Весна»

• компьютер

• экран

• учебник «Литературное чтение», Сеттарова М.С, Сеттарова С.С; 2 часть.

Дерснинъ кетишаты:

1. Тешкилий къысым

- Балалар, келинъиз берабер тасавур этейик, баарь яйласындамыз. Баарь чечеклери ачылды: маматеке, акъбардакъ, мелевше. Узакъ мемлекетлерден къайтып кельген къушчыкъларнынъ йырларыны эшитемиз. Бу аджайип ерде биз дерсимизни кечиреджекмиз.

Энди исе нефес мучелерини окъув дерсине азырлайыкъ:

1.Артикуляция гимнастикасы-3кере; (насыл сес текрарлана)

Ишкир торгъай чечек сачкъан

Чечеклери бирден ачкъан.

Чапкъан кельген чельден тавшан

Чечеклерни ашап къачкъан.

2. Дикъкъатнен окъунъыз ве къафие келиштиринъиз.

Марттан башлай ильк…………келе

Сыкъ-сыкъ ягъа………………чекиле

Ерден къар, буз………………...ягъмурлар

Экин вакъыты………………….баарь

3. а) Берильген арифлерден сезлер тизинъиз:

АБАРЬ

ЕКЧЕЧ

УШЛАРКЪ

РАМБАЙ

ЧАГЪБА

ШУКНЕ

б) Сезлернен файдаланып, джумле тизинъиз.
2. Бильгилерни актуаллештирюв
Баарь аджайип бир мевсим! Чокъ шиир ве икяелер, дюльбер авалар ве ресимлер онъа багъышлангъан. Баарьде табиатта янъы аят башлана ве меракълы байрамлар кечириле.

Бугуньки мевзумызны тапмагъа арекет этинъиз:

НАВРЕЗБАЙРАМЫ

1.Субет. Оджа сёзю:

Къырымлыларда йылбаш март айында келе. Наврез яни янъы кунь, дейлер. Адети узьре бу байрам мартнынъ 21-не догъру келе. Балалар, билесинъизми, ким бири-бирининъ джаныны агъырткъан олса, Наврез байрамы къайд этильген куню афу сорайлар, афу этелер, бахшышлар берелер.Чюнки бу гузель, къуванчлы кунеш байрамыдыр. Бу байрамны халкъ шенъ оюн-кулькю, шакъаларнен кечире.

Бизим халкъымыз адетлеринден бирисини сейир этмеге теклиф этемиз.

2.Саналаштырма.

Балалар бир къорантанынъ азбарына йырлап баралар:

1огълан: - Селям алейкум къонакъбай!

Йыл башынъыз хайырлы олсун

Кобетенъиз ягълы олсун.

2огълан: -Джамал, джамал, джалпакъ

Башында кийиз къалпакъ,

Эв алдында кунь табакъ

Кене кельди янъы йыл.

Эв бикеси джевап бере:

Эчкичигим бар эди,

Балалайым дер эди,

Балаласа учь олур,

Чобанларгъа кучь олур.

Бойле сейлешкенде, къалгъан огъланчыкълар исе эвге кирип байрам кобетесини хырсызламагъа истейлер.
3. Ифадели окъув.
Балалар бугунь биз «Наврез байрамы» шииринен таныш оладжамыз.

4. Менимсевни тешкерюв.

• Бу шиир насыл дуйгъулар догъды?

• Шиирни динълегенде нени тасавур эттинъиз?

• Шиирни давушсыз окъунъыз ве расткельген таныш олмагъан сезлерге дикъкъат этинъиз.

5. Лугъат иши.

ЭКЕЙИК - САЧАМЫЗ

ОРЬДЕК - КЪУШ
6. Шиирнинъ талили.

• Табиат баарьни насыл къаршылап ала? Бу парчаны тапып окъунъыз.

• Шиирни насыл дуйгъуларнен окъуйджакъмыз?

• Шиирни окъугъанда шартлы ишаретлерге дикъкъат этинъиз.

• Шиирнинъ эсас гъаесини айтынъыз.

Талебелернинъ иджрасында шиирни ифадели окъув.

7. Дикъкъатлыкъ боюнджа иш.
- Балалар, мен бу шиирдеки джумлелерни окъугъанда хаталар япаджам, сизлер исе бу хаталарны тапмакъ керексинъиз. Къана келинъиз, сизинъ дикъкъатынъызны тешкерейик.

• Наврез кетти корюнъиз

Корюмлигин беринъиз

• Наврез кельди, яз кечти

Орьдек кельди, къаз кельди.

Чипчелерден аваз кельди

Аза наврезим мубарек

• Тарлаларны къазайыкъ,

Арпа, мысыр сачайыкъ.

8. Пекитюв. Тест:

- Насыл байрам бизге кельди? ----------------------- Хыдырлез, наврез, къурбан.
- Нелер кельди узакъ мемлекетлерден? ------------Айванлар, къушлар, боджеклер. Нелерни экейик? ---------------------------------------Арпаны, бакъланы, чечеклерни.
- Кокте не йылтырай?-----------------------------------Йылдыз, ай, кунеш.
- Берекетли не олсун?-----------------------------------Йыл,кунь,асыр.

9. Эв вазифеси
1) Шиирни ифадели ве эмоциональ шекилинде окъумакъ.

2) Ресим япмакъ.