1нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы(рус группасы)

Татарстан Республикасы Казан шәҺәре Яңа Савин районының

"Чит телләр тирәнтен өйрәнелә торган 132 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе''

гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе

Каралды Килешенде Расланды

Методберләшмә җитәкчесе Милли тәрбия Һәм белем бирү буенча 132нче урта гомуми белем

_____Губеева Р.Н. директор урынбасары бирү мәктәбе директоры

Беркетмә № ______ Минашаева Г.Ф. ______ Осипова О.А.______

_26_08__2016ел _ 29__08___2016 ел 29__08__2016 ел

Укытучы Шәрәфиева Алия Наил кызының

1нче В сыйныфы рус телендә сөйләшүче балалар өчен

2016-2017 нче уку елына татар теленнән

эш программасы.

Педсовет утырышында каралды:

Беркетмә № 1

26 август, 2016 нчы ел

2016

Аңлатма язуы

Эш программасының статусы

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

1. "Мәгариф турында" Россия Федерациясенең Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 N 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации" )

2. "РФның халык телләре турында" 126-ФЗ нчы номерлы федераль законы" ( 24.07.1998).

3. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август 2013 нче ел, №1015("Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам - образовательным программам начального общего, основного общего и среднего общего образования").

4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы 31 нче март, 2014 нче ел №253(«Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего и среднего общего образования).

5. "Мәгариф турында" Татарстан Республикасының Законы (Закон Республики Татарстан "Об образовании" № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).

6. "Татарстан Республикасының халык телләре турында" Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 №1560-XII (ред. От 03.03.2012 г.) «О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан»)

7. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фән һәм мәгариф үсеше турында " Дәүләт программасы.

8. 2010-2015 нче елларда Татарстан Республикасында мәгарифне үстерү стратегиясе "Киләчәк" программасы.

9. «2014-2020 елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү» дәүләт программасы.

10. СанПиН 2.4.2.2821-10 «Гомуми белем бирү учрежденияләрендә укыту өчен шартлар һәм укытуны оештыруга санитар-эпидеомиологик таләпләр» (РФның баш дәүләт санитар табибының 189нчы номерлы карары (29.12.2010)

11. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының приказы, 09.07.2012 №4154/12(«Об утверждении базисного и примерных учебных планов для образовательных учреждений Республики Татарстан, реализующих программы начального общего и основного общего образования)

12.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының хаты, 03.07.2012г. № 8852/13 («О перечне профессий»)

13. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының хаты, №11005/14 от 8.07.2014 (« Об учебных планах в 2014-2015 учебном году»)

14. Татарстан Республикасы Совет районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе "169 нчы гомуми белем бирү мәктәбе" нең 2014-2015 нче елга укыту планы.

15. Татар теленнән гомуми белем бирүнең вакытлы дәүләт стандарты 2008ел.

16. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән "Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы" (татар балалары өчен). 1-11нче сыйныфлар Казан"Мәгариф" нәшрияты 2011

17. Р.З.Хәйдәрова, Н.Г..Галиева. "Күңелле татар теле".Дүртьеллык башлангыч рус мәктәбенең 1нче сыйныфы өчен татар теле һәм әдәби уку дәреслеге. (Рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Казан, «Татармультфильм» нәшрияты, 2012ел) нигезендә төзелде

Укыту-методик комплекты

1. Күңелле татар теле.Дүртьеллык башлангыч белем бирү мәктәбенең 1нче сыйныфы өчен татар теле һәм әдәби уку дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен)./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева.-Казан:Татармультфильм, 2012.

2. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). 1-4нче сыйныфлар./Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Ә.Г.Әхәтова.-Казан:Мәгариф, 2009.

Эш программасы структурасы.

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары.

Татар исемнәрен, Татарстан топонимикасын дөрес әйтә белү, аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халык авыз иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән таныштыру; укучыларның логик, индуктив, дедуктив фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, хәтерне, игътибарлылыкны үстерү, аралаша белү сәләтен үстерү, ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү;

Татар теленең лексик, грамматик нигезләрен, филологик белемнәрен системалы рәвештә үзләштерү, укучыларның сөйләм күнекмәләрен үстерү.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Сөйләшү, сөйләү. Яшьтәшләре, өлкәннәр белән билгеле бер аралашу сфераларында, ситуацияләрдә диалогик-монологик сөйләм оештыру; үзенең һәм яшьтәшләренең эшчәнлеге, әйләнә-тирә мохит турында, үзенең мөнәсәбәтен белдереп, бәйләнешле сөйли белү.

Ишетеп аңлау. Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау; әңгәмәдәшеңнең таныш материалга нигезләнгән сөйләмен аңлау, аңа мөнәсәбәт белдерү; тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру; адаптацияләнмәгән яки адаптацияләнгән текстларның эчтәлеген тыңлап аңлау.

Уку. Әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек, аңлап, сәнгатьле уку; аңлап, эчтән уку; укыганның эчтәлеген өлешчә яки тулы аңлап бару, укыганда сүзлекләр куллана белү; таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсен сиземләү; укыганда кирәкле мәгълүматны таба белү.

Язма сөйләм. Лексик-грамматик материалны дөрес яза белү; дөрес күчереп яза белү. Аралашу темаларына бәйле язма сөйләм булдыру. Бәйрәмнәр, туган көн белән котлау яза белү.Укыган текст буенча план төзеп яза белү.

Укыту планында 1 нче сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планны Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы( 1-4 сыйныфлар.Казан:Мәгариф,2009; Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева,Ә.Г.Әхәтова); Күңелле татар теле.Дүртьеллык башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 1нче сыйныфы өчен татар теле һәм әдәби уку дәреслегенә(Казан:Татармультфильм,2012; Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева).нигезләнеп төзедем.

Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре.

"Татар теле һәм әдәби уку" предметы буенча 1нче сыйныф программасын үзләштерүнең шәхси нәтиҗәләре:

- татар теленең дәүләт теле буларак ролен аңлау;

- шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру;

- татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге формалаштыру;

- әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау.

Татар теленә өйрәтүнең метапредмет (регулятив, коммуникатив, танып-белү) нәтиҗәләре:

- укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;

- эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү;

- дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;

- дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү;

- әңгәмәдәшең белән аралаша белү күнекмәләрен формалаштыру;

- парларда һәм күмәк эшли белү;

- әңгәмәдәшең белән контактны башлый, дәвам итә, тәмамлый белү;

- үрнәк буенча эшли белү;

- аерым темаларга караган сорауларга җавап бирү белү;

- рәсем буенча җөмләләр, сораулар төзи белү;

- аңлап укый белү;

- укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

- чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.

Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәсе:

Язу

- 1нче сыйныфта язуга өйрәтүнең төп максаты - татар әлифбасы хәрефләрен, программага кергән сүзләрне дөрес язарга өйрәнү.

- Иптәшенә яки әниеңә записка язу, төрле бәйрәмнәр белен котлау, уенга чакыру язу, үзең турында кечкенә белешмә яза белү күнекмәләрен булдыру.

- Дөрес күчереп язу күнекмәләрен формалаштыру.

Программада 99 сәгать каралган.Тема

Лексика

Грамматика

1

10

Әйдәгез танышабыз

Исәнмесез, хәерле көн, син, кем? Мин, кыз, малай, исем, ничек?Сау булыгыз, балалар, укытучы, әйе, юк, түгел, ул, хәлләр, рәхмәт, яхшы, Казан, Чаллы, Алабуга, Чистай,Зәй,Әлмәт,шәһәр, авыл, сыйныф, ничә? ничәнче? яшь, 1-10 га кадәрге саннар, саный, гөмбә, агач, чәчәк.

Зат алмашлыкларының берлектә тартым белән төрләнеше (минем,синең,аның). Ничек? соравы белән сорау җөмлә төзү. -мы/-ме сорау кисәкчәләрен сөйләмдә куллану. Яши фигыленең берлек санда зат

белән төрләнеше. Кайда? соравы белән сорау җөмлә төзү. Ничә? соравы белән сорау җөмлә төзү.

2

6

Урман дусларыбыз

Куян, аю, бүре, төлке, тиен, керпе, дус, урман, кил, әле, фил, жираф, арыслан, бака, нинди?, су, балык, куркак, хәйләкәр, соры.

-лар,-ләр күплек сан кушымчалары,Әле кисәкчәсен сөйләмдә куллану,сыйфат+ исем конструкциясен сөйләмдә куллану.нинди? соравы

3

15

Спорт бәйрәме

Кош,йөгерә,сикерә,йөзә,оча,нишли? Алар, бас, утыр, гафу ит(егез), ярый, тиз, әкрен, көчле, җиңел, авыр, көлә, ярыш, ярыша, җиңә, җиңүче.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлектә 1, 3нче зат формаларын сөйләмдә куллану. Нишлисең? соравы белән сорау җөмлә төзү.

Боерык фигыль формасын сөйләмдә куллану.

4

7

Мәктәптә.Без дәрестә

Тәнәфес, дәрес, рәсем, татар теле, рус теле, укый, яза, рәсем ясый, мәктәп, бар, бүген, укучы, өстәл, белән, астында, өстендә, ничәле? дүртле, бишле, өчле, ала, матур, чиста.

Исемнәрнең 1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләнеш формаларын сөйләмдә куллану.

Саша белән утыра,акбур белән яза структураларын сөйләмдә куллану. Астында,өстендә бәйлек сүзләрен

сөйләмдә куллану.

5

14

Йорт хайваннары һәм кошлары

Сыер, сарык, ат, кәҗә, дуңгыз, песи, эт, әтәч, тавык, каз, үрдәк, чеби, бәбкә, кая? кемгә? кайдан? кайчан? күл, кайта.

Исемнең урын-вакыт килеше. Кая? соравы кулланып,җөмлә төзү. Исемнәрне чыгыш килешендә

сөйләмдә куллану.

6

6

Бакчада. Без хезмәт яратабыз.

Кишер, шалкан, кыяр, бәрәңге, суган, кәбестә, кабак, алма, җиләк, җир, ялкау, эшчән, сибә, җыя, бакча, ярата, үсә, чәчә, казый, уңыш.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең 3нче зат барлык формасын сөйләмдә куллану,юклык формасы белән таныштыру.

7

12

Кыш

Кыш көне салкын.Кар ява.Урамда буран, җил.Чаңгы, тимераяк, тау, чана.

Бу сүзләрне дөрес язу.

8

7

Сәламәт бул!

Сәламәтлек, телим, бәхет, бүләк итә. Баш, бит, чәч, бармак, аяк, кул.

Исемнең төшем килеше.Исемнең күплек санда 1нче, 2нче затта тартым белән төрләнеше (грамматик төзелмә формасында).

-мы/-ме кисәкчәсен кулланып,сорау бирү.

Исем+боерык фигыль төзелмәсе.

9

6

Безнең гаилә

Безнең гаилә зур.Минем әнием, әтием, бабам, энем, сеңлем..пешер, аша, эч, кунак, сөт.

10

8

Кибеттә.

Тун, күлмәк, чалбар, итәк, бүрек, бияләй, итек, башлык, яулык, кыйбат, арзан, кулъяулык, киемнәр кибете, иске, сала, кия, сум, сатучы, сата.

Төсләр белән таныштыру.

11

5

Шәһәрдә

Безнең, бик, матур, урам, йөри, Чистай, күңелле, уйный, хәзер, бар.

Автобус белән барам конструкциясен дөрес итеп куллану,хәзерге заман хикәя фигыльнең беренче зат күплектә куллану

12

3

Җәй

Җәй, су коена, кызына, сайрый, күл, Сабантуй

Алда өйрәнгәннәрне кабатлау.

1нче сыйныфны тәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем-күнекмәләр.

Татар теленең башка телләр арасында урынын белү.

Авазларны сүзләрдә,сүзтезмәләрдә,җөмләләрдә дөрес әйтүгә ирешү.

Сүзләрдә басымны дөрес куя белү.

Исемне күплек санда куллана белү;1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләндерү.

Боерык фигыль формасын,хәзерге заман хикәя фигыльнең берлектә 1,2,3нче зат,күплектә 1нче зат формаларын сөйләмдә

куллана белү.

Ничек?Ничә?Кая?Кайда? сорауларын кулланып,җөмләләр төзи белү.

Хикәя,боерык,сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтү һәм җөмлә ахырында нокта,сорау,өндәү билгеләрен куя белү.

Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап яза белү.

Чакыру кәгазьләре,үзең турында кечкенә белешмә,котлау яза белү.

Басма текстан сүзләрне һәм җөмләләрне дөрес күчереп яза белү.

Коммуникатив максатларны аңлап,диалогик аралашуда катнаша һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерә белү.

Тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес,эчтәлеге ягыннан эзлекле монологик сөйләм төзи алу.

Тематик план

Тематик планда дәрес типларының исемнәре кыскартылып күрсәтелде:

ЛКФ-лексик күнекмәләр формалаштыру

ЛКК-лексик күнекмәләр камилләштерү

ГКФ-грамматик күнекмәләр формалаштыру

ГКК-грамматик күнекмәләр камилләштерү

ЛГКК-лексик-грамматик күнекмәләр камилләштерү

МС-монологик сөйләм

ДС-диалогик сөйләм

БСҮ-бәйләнешле сөйләм үстерү

Якынча календарь - тематик план