Сценарий с презентацией внеурочного занятия Тобул (на якутском языке)

Аhа5ас уруок былаана.

Тобул уруога - 4 кылаас.

Темата - «Кеме. Киhи бэйэ-бэйэтигэр кемелеhуутэ.»

Учуутал соруга: о5о кэпсэтиигэ атын санааны истэн, тэцнээн керен, ырытан, чопчулаан, кемелеhуу теруеттэрин ырытан кеме ньымаларыгар кэлэр усулуобуйатын тэрийии.

О5о соруга: дьарыкка киирэн ейдебулгэ тахсар. Кемелеhуу туох теруеттээ5ий диэн ыйытыкка хоруйдуур.

Уруок хаамыыта:

1. Тэрээhин чааhа.

2. Билсиhии:

• О5олоор, бугун биhиги уруокпутугар олус элбэх ыалдьыттаахпыт. Кинилэр эhиги санаа5ытын истэ, уерэнэр-улэлиир дьо5ургутун кере кэллилэр. Тобул уруога туохха уерэтэрин керуехтэрэ. Онон бука бары хайдах уерэнэрбитин кердерерге кыhаныа5ын.

3. Уруок тематыгар киллэрии: белехтерге хайытыы. Беле5унэн улэлээhин быраабылаларын хатылыа5ыц.

• Ханнык ба5арар олонхо сурун ис хоhооно туох буоларый? Бэйэ5ит санаа5ытын беле5унэн субэлэhэн баран тиэрдэ5ит.

Олоцхо олуктара

• Кыайыы-хотуу эмискэ кэлэр дуо?

• Киhи бэйэтэ туруоруммут сыалын ситиhэригэр туох нааданый?

Кеме. Киhи бэйэ-бэйэтигэр кемелеhуутэ.

Туох теруеттээ5ий?

Бэйэ бэйэбитигэр хайдах кемелеhебут?

4. Белехтерунэн улэни ырытыы. Белехтен биирдии о5о санааларын иhитиннэрэр. Бугун биhиги кеме, бэйэ-бэйэ5э кемелеhуу туhунан кэпсэтиэхпит.

5. Ситуацияны ырытыы.

• Бэйэ5ит олоххутугар кеме5е наадыйбыт тугэннэргитин ырытыц.

• Беле5унэн ситуациялары суруйаллар.

• Белехтер ситуацияларын истэн баран, хайдах кемелеhуеххэ себун ырытыhыы.

6. Сана атастаhыытын тэрийии.

Хайдах?

7. Уруок тематын иhитиннэрии:

Мин кемем кимиэхэ, туохха нааданый?Киhи сыалын ситиhэригэр туох наада эбитий?

(Учуутал о5олор этиилэрин таблица5а толорон иhэр).

• Олоцхо5о абааhы бухатыырыгар эмиэ кемелеhеллер. Ол кеме туохха тиэрдэрий?

• Туох эрэ табыллыбата5ын, тугу эрэ кыайбатаххытын атын дьоццо кердеруеххутун ба5арааччыгыт дуо?

• То5о?

• Оччотугар хайдах кеме5е наадыйа5ыт?

8. Кемелеhер ньыманы кердееhун.

• Субэ-ама биэрэн ейдетуу;

• Утуе дьайыы оцорон кемелеhуу;

• Ей-санаа уган уhугуннарыы;

• Тыл-ес этэн кемускэhии; Тумук оцоруу. Мин бэйэм тупсабын: майгым, дьайыым, ейум-санаам, сиэрим-майгым.

9. Кеме кердуур ньымалар:

• Дьонтон кеме кердуур буоллахпытына хайдах гынабыт?

• Онтон олоцхо5о хайдах кердеhеллер?

Олоцхо олуктара.

• Кемелеhер ньыма теруетэ тугуй? (1 таблица5а теннуу.)

• Бэйэ - бэйэ5э утуе сыhыан, учугэй санаа, куус - уох, били-керуу, сатабыл.

10. Тумук: эhиги булбут ньыма5ыт атын тугэннэргэ сеп тубэhэр дуо? Айыл5аны кытта сыhыацца? Туора дьону кытта сыhыацца?

• Бу уруокка тугу биллигит?

• Тугу ордук себулээтигит?

• Тугу ыарыр5аттыгыт?