4-сынып ЕЛІКТЕУІШ СӨЗДЕР қазақ тілі пәні

Ақмола облысы,Көкшетау қаласы

№13 «ЭКОС» экологиялық гимназия мектебі

Ибрагимова Роза Негметовна жоғары санатты бастауыш сынып мұғалімі

Қазақ тілі пәні

Сабақтың тақырыбы: Еліктеу сөздер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: еліктеу сөздің мағыналық түрлерін біліп, еліктеуіш сөздің мағынасын, пайда болу тәсілін, қолданылу аясын түсіну;

Дамытушылық: ой алғырлығы мен тапқырлық, бейнелі сөйлеу шеберлігін дамыту;

Тәрбиелік: тіл тазалығына мән беру, табиғат құбылыстарының қасиеттеріне мән беру;

Сабақтың типі: Білім және іс - әрекет тәсілдерін кешенді қолдану

Сабақтың көрнекілігі: үлестірмелі қағаздар

Әдіс - тәсілдер: ой қозғау, түсіндіру

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

• Сәлемдесу, түгендеу, назарларын сабаққа аудару.

- Әрбір адам? - Туысым, досым, жұрағат.

- Әрбір сабақ? - Үйрену, ұғу, ұлағат.

- Әрбір ісің? - Тірлік, тірек, адамдық.

- Әрбір сөзің? - Шындық, бірлік, адалдық.

2.Үй тапсырмасын тексеру

• Өткен сабақтарға байланысты тест алу.

(Оқушылар бірін-бірі тексереді,сосын тақтадағы жауаппен салыстырады)

3. Топқа бөлу.(Түстерге байланысты бөлу)

4. Жаңа сабақ.

Дәптерімізді ашамыз,бүгінгі ай мен күнді жазамыз.

(Сызба бойынша түсінік беру).

- Балалар бүгінгі сабақта біз «Еліктеу сөздер» тақырыппен танысамыз.

Қазақ тілінде еліктеу сөздердің екі түрі бар: еліктеуіш сөз,бейнелеуіш сөз.

Дыбысқа еліктеуден пайда болған сөздерді еліктеуіш сөздер деп атайды:сырт-сырт,пыс-пыс.

Табиғаттағы түрлі құбылыстардың бейнесін елестетуден пайда болған сөздерді бейнелеуіш сөздер деп атайды: маң-маң,жарқ-жұрқ.

5.Оқулықпен жұмыс.

1-жаттығу Жұмбақтарды шешу,қарамен жазылған сөздерге түсінік беру.

Жыл-жылт,шыр-шыр.

2-жаттығу. «Артық сөзді тап» ойыны.

Балпаң-балпаң,желп-желп,борт.

(Әр топқа бір-бір сөзден беріледі).

3-жаттығу. Еліктеу сөздерін түрлеріне қарай сызбаға топтап жаз.

(Әр топқа сызба беріледі).

4-жаттығу. Жаңылтпашты оқып,жатқа жаз.

• Әр топтан бір бала оқиды,содан соң хормен 3 рет қайталап,кітапты жауып жазады.

Қай топта дұрыс жазған балалар көп екені анықталады.

6-жаттығу. Сөйлемді оқып, ішінен еліктеу сөзді тап.Осы сөз шығатындай ребус құрастыр.

Салп----------------- Сағат,лақ,жапырақ.

Сергіту сәті: «Көңілді күн».

6. Әр топқа қосымша тапсырмалар.

1 - топ

Етістіктерге тиісті еліктеуіш сөздер тауып, байланыстыр.

Сынды, ұйықтау, шайнау, секіру, күлу, жүру.

2 - топ

Берілген еліктеу сөздерді етістіктермен тіркестір.

Бұрқ - сарқ, зу - зу, зыр - зыр, гүрс, сарт - сұрт, қытыр - қытыр.

3 - топ

Қатты қорыққан кездегі қозғалыс(селк)

Қазанның жай қайнауы(бүлк)

Жіңішке дауыстың естілуі(шіңк)

Жөтелдің түрі(күрк)

Тамшының дыбысы(тырс)

Қасыңнан бірнәрсе тез өте шықты(зу)

Қорытынды: Өтілген ұғымды бекіту.

Еліктеу сөздің қандай қызмет атқарып тұрғанын анықта.

Қашан үйге жеткенше,артына жалтақ-жалтақ қарайды.

А) баяндауыш В) толықтауыш С) анықтауыш

Д) бастауыш Е) пысықтауыш

Бейнелеуіш сөзді тап.

А) тарс В) сыңғыр С) жалт-жұлт Д) арс-арс Е) шаңқ

Үйге тапсырма: 207-бет 5 жаттығу,ереже жаттау.

Бағалау: Әр топтағы оқушыларды бағалау.