Ана тілі Бала Мәншүк

Сабақтың тақырыбы

Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова)

Сілтеме

Әдебиеттік оқу оқулығы. Авторлары: С.Рахметова, Т.Әбдікәрім,

Б.Р.Базарбекова. Алматы: Атамұра, 2015ж

Жалпы мақсаты

Мәтіннің негізгі ойын тауып, түсінеді.

Күтілетін нәтижелер

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың балалық шағымен таныса отырып , оның ерлігі туралы түсінік алады.. Сөздік қорлары молаяды. Ұқыпты, шапшаң болуға тәрбиеленеді.

Сабақ түрі

Аралас сабақ

Қолданылатын әдіс-тәсілдер

Сын тұрғысынан ойлау стратегиялары:

−Жеке, жұппен, топпен жұмыс;

−Ой қозғау;

−Алынған ақпарат негізінде постер жасау,

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдіс-тәсілдері

Керекті жабдықтар

Интербелсенді тақта, суреттер,үлестірмелік карточкалар.

Сабақ барысы

Сабақ кезең -дері

Уа-қыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Модуль-дер көрінісі

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Модуль-дер көрінісі

Топқа бөліну

3 мин

I.Кіріспе. Алтын ереже құру.

-әрбір адам

-әрбір сабақ

-әрбір ойым

-әрбір ісім

Топқа бөлу.

Қызығушылықтарын ояту.

Мақал-мәтелдердің қиынды-лары арқылы оқушыларды топқа бөлінеді.

Топ ережесін құрады. Топтарға бөлінеді.

-туысым, досым, жұрағат

-үйрену, ұғу ұлағат.

-достық, бірлік, адалдық

-шындық пенен адамдық!

І топ: Батыр

ІІ топ: Ержүрек

ІІІ топ: Қайсар

ІV топ: Өжет

ОЖТ (ДО)

Үй

тапсыр-масын тексеру

5 мин

І. Қызығушылықты ояту.

- Өткен сабақта қазақтың қандай батыр қызымен таныстық?

- Әлия Молдағұлова

- Әлия туралы білімімізді жинақтайық.

Әлия қалай естеріңде қалды?

I топ Әлияға мінездеме.

II топ Әлияның ерлігі (жауапкершілігі, қайсарлығы)

III топ Әлия - Шығыс шынары. (Кенес Одағының батыры, қазақтың қаһарманы қызы,)

IY топ Әлияның өмірі

«Ыстық орындық» страте-гиясы қолдандылды.

Әр топ тапсырмаларын қорғайды. Әр топтың пікірі құнды.

Ассоциация құру (байсалды, қайратты, ақылды, өжет, қайсар, жауынгер, батыр, ержүрек, батыл)

- Ә. Молдағұловадан басқа қазақтан шыққан Ұлы Отан соғысының қандай батырларын білесіңдер? (Төлеген Тоқтаров, Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигельдинов, Мәншүк Мәметова, Мәлік Ғабдуллин, Нүркен Әбдіров, Рақымжан Қошқарбаев)

ОЖТ (ДО)

Білу

8 мин

Жаңа тақырыпқа бағыттау .

Ой қозғау: - Әлия Молдағұловадан басқа тағы Қазақстаннан шыққан батыр қыз кім?

Мәншүк Мәметова.

Авторы:М.Хакімжанова

Балалар, сендер «Білгім келеді» бөлімін топтастырғанда тереңірек білгім келеді дедіңдер ғой.

Мәтіннің авторы туралы тұжырым жасай алады, сөздік қоры артады.

ББҮ кестесі. Мәншүк туралы не білесіңдер?

Әр топқа кесте таратылып беріледі. Топ өздері жеке - жеке орындайды

«Білемін» бөлігін топтастырады.

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры.

СТО

ОЖТ (ДО)

АКТ

Бейне-фильм

Түсіну

7 мин

Қазір мен бейнефильм ұсынамын.

Бейнефильмнен «Білгім келеді» бөліміндегі сұрақтарына жауап ала алдыңдар ма?

Қандай сезімде бейнефильмнен кейін отырсыңдар? (аянышты екен)

- Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды? (18 жаста)

Мәншүк Мәметова 1922 жылы

Батыс Қазақстан облысы,

Орда ауданында дүниеге келген.

Мәншүктің шын есімі -Мәнсия. Анасы еркелетіп «Моншағым» деп атап кеткен.

Мәншүк апа туралы тереңірек білгім келеді.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

Ол туралы қандай өлең бар?

2. «Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі бір сұрақтан сыныпқа жариялап айтады.

СТО

ДО

Сергіту сәті

2 мин

« Ширату жаттығуы» қимылмен жасап көрсету.

Оқушылар қимылды жасап, бойларын жазып алады.

Қолдану

3 мин

Топқа тапсырма: Оқулықпен жұмыс.

Оқулықта «Бала Мәншүк» туралы М. Хакімжанованың естелік шығармасы бар.

- Естелік дегенді қалай ұғасыңдар?

1-топ. Автор туралы берілген мәліметті оқып, айтып түсіндіреді.

2-топ «Ауылдан келген қазақ қызы»

3-топ «Мәнсияның байсалдылығы»

4-топ «Мәнсияның жанама аты»

Мәтін бойынша әр топқа тапсырмалар беріледі. Осы бөлімдер бойынша топ ішінде талдап, түсінігін бір - біріне айтады.

«Түртіп алу» әдісі.

Әр топтан бір оқушыдан түсінген-дерін айтып шығады.

Автормен таныстыру: М.Хакімжанова Қостанай облысы, Қостанай ауданы, Қобыланды ауылында дүниеге келген. Қазақтың ақыны.

«Мәншүк поэмасы», «Ата мейірімі» өлеңдер жинағы бар.

ОЖТ

(ДО)

Талдау

10 мин

«Ой ширату»

I топ -Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның қандай мінездері ұнады? Өздеріңе ше?

ІI топ - Әңгімедегі Мәнсияның қандай қызықты жайы естеріңде қалды?

III топ - Сендердің ойларыңша Мәнсия «Моншағым» деген атқа лайықты ма?

IY топ- Мәнсияға мінездеме бер.

Әр топ постерді қорғайды.

Сөздік жұмыс. Өздеріне түсініксіз сөздерді түртіп қойыңдар.

Дәптермен жұмыс «Түртіп алу» әдісі.

Дерлік - түгел, бәрі, айтарлық

Әсте қыңыр - басқаша, қызық, бір түрлі, өзгеше сөйлейді

Домбығып - ісіну, томпаю

Топта талдау, сұрақтарға жауап беру.

СТО

Жинақ-тау

4 мин

Жеке жұмыс жасайды.

Семантикалық кесте

Топпен жұмыс жасайды.

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім

2. Етістік

3. Сын есім

4. Синоним

5. Сөйлем

«Автор орындығына» келіп, жазғандарын оқып береді.

ББҮ кестесі «Үйрендім» бөлігін толтырады.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

Ұлы Отан соғысында құрбан болған Әлия мен Мәншүк апамызды 1 минут үнсіздікпен еске алайық!

Оқушылар өз ойларын жазып шығады.

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Етістік Не істеді? Қайтті? - атысты, шайқасты, ерлік көрсетті.

3. Сын есім. Қандай? - ержүрек, батыр, өжет.

4. Синоним. Мәншүк - Мәнсия

5. Сөйлем. Мәншүк қазақтың батыр қызы.

Білемін Білгім келеді Үйрендім

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек, батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры.

1. Мәншүктің шын есімі Мәнсия.

2. Олар бір - бірімен кездеспеген.

3. Батыс Қазақстан облысында дүниеге келген.

4. 19 жасында майданға аттанған.

5. Пулеметші болған.

СТО

ДО

Үй тапсыр-масы

1 мин

Мәтінді мәнерлеп, түсініп оқып келеді.

Мәншүк Мәметова туралы мәлімет жинақтап келу.

Берілген тапсырманы күнделікке жазады.

Бағалау

Кері байла-ныс

2 мин

Смайликтермен

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Тілек: «Сіздерді батыр бабаларымыздың рухы қолдап, қорғап жүрсін!» демекпін.

Бағалау парағы (топ басшылары сөйлейді).

Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша өздеріне ұнаған екі әрекеттері туралы ойларын және бір ұсыныс, тілектерін стикерке жазады

ОҮБ ОБ

№53 орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Дүйсенбекова Ғайша Есенбайқызы

4«Ж» сыныбына Әдебиеттік оқу пәнінен

Тақырыбы: М.Хакімжанова «Бала Мәншүк»

Өтілу мерзімі: 28.04. 2016жыл.

Сабақтың дайындығын орта мерзімді сабақ жоспарын құрып, мақсаты мен міндетін анықтап,табыс критерийін құрудан бастадым.

Мақсаты:

Бала Мәншүк мәтінін оқытып, мазмұнын, мағынасын түсіндіру. Жазушының бұл мәтінде адам бойындағы ең үлкен қазына - батырлық, ержүректік, қайсарлық, өжеттік , Отансүйгіштік екендігін кейінгі ұрпағына өсиет ретінде жазылғандығын айтып, жазушының шеберлігін ашу.

Оқушылардың сөйлеу, мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру, ой - өрістерін дамыту.

Сөздік қорларын арттыру.

Оқушы жүрегіне қазақтың қаһарман қызы, Кеңес Одағының батыры Мәншүктің ерлігіне деген сүйіспеншілікті ояту. Ержүрек, қайсар, күшті болуға шақыру.

Күтілетін нәтиже: Жаңа сабақты меңгереді, жазушының өмірбаяны, шығармаларымен танысады. Мәтінді мәнерлеп дауыс ырғағымен оқуға, көркем және сауатты жазуға дағдыланады. Топтық жұмыс арқылы көшбасшы балалар анықталып, өзі-өзі, сыныптасының жұмысын бағалауды үйренеді. Топтағы балалардың белсенділігі анықталады.

Оқушыларды ортаға шығарып, шаттық шеңберін құрып психологиялық дайындық жасалды.

Мақал-мәтелдердің қиындылары арқылы оқушыларды «Батыр», «Ержүрек», «Қайсар», «Өжет» болып төрт топқа бөлінді.

Үйге берілген тапсырманы «Шығыс шынары» мәтіні бойынша сұрақтарға жауап бере отырып пысықталды. «Ыстық орындық» стратегиясы қолданылды. Үй тапсырмасын орындау барысында кейбір деген оқушылар сабаққа дайындықсыз келгені байқалды. Әлия қалай естеріңде қалды?

I топ Әлияға мінездеме.

II топ Әлияның ерлігі (жауапкершілігі, қайсарлығы)

III топ Әлия - Шығыс шынары. (Кенес Одағының батыры, қазақтың қаһарманы қызы,)

IY топ Әлияның өмірі

Ассоциация құру (байсалды, қайратты, ақылды, өжет, қайсар, жауынгер, батыр, ержүрек, батыл)

- Ә. Молдағұловадан басқа қазақтан шыққан Ұлы Отан соғысының қандай батырларын білесіңдер? (Төлеген Тоқтаров, Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигельдинов, Мәншүк Мәметова, Мәлік Ғабдуллин, Нүркен Әбдіров, Рақымжан Қошқарбаев)

Ой қозғау: - Әлия Молдағұловадан басқа тағы Қазақстаннан шыққан батыр қыз кім? Мәншүк Мәметова. Авторы: М.Хакімжанова

Жаңа сабақты өткен сабақпен байланыстыру үшін әр топқа «Инсерт» кестесінің «Білемін» бөлімін толтырды. «Мәншүктің туралы ән» бейнефильмінен үзінді көрсетілді.

Бейнефильнен «Білгім келеді» бөліміндегі сұрақтарына жауап ала алдыңдар ма? Бейнефильмнен кейін қандай сезімде отырсыңдар? (аянышты екен)

- Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды? (18 жаста)

«Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі бір сұрақтан сыныпқа жариялап айтады. Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па? Ол туралы қандай өлең бар? «Сергіту жаттығуы» жасалды. Оқулықпен жұмыс.

Оқулықта «Бала Мәншүк» туралы М. Хакімжанованың естелік шығармасы бар.

- Естелік дегенді қалай ұғасыңдар? Топпен жұмыс. 1-топ. Автор туралы берілген мәліметті оқып, айтып түсіндіреді.

2-топ «Ауылдан келген қазақ қызы»

3-топ «Мәнсияның байсалдылығы»

4-топ «Мәнсияның жанама аты»

Әр топтан бір оқушыдан шығып, мәтіннің мазмұнын айтып шықты.

«Ой ширату»

I топ -Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның қандай мінездері ұнады? Өздеріңе ше?

ІI топ - Әңгімедегі Мәнсияның қандай қызықты жайы естеріңде қалды?

III топ - Сендердің ойларыңша Мәнсия «Моншағым» деген атқа лайықты ма?

IY топ- Мәнсияға мінездеме бер.

«Түртіп алу» әдісі. Дәптермен жұмыс.

Сөздік жұмыс. Өздеріне түсініксіз сөздерді түртіп қойып, дәптерлеріне жазды. Топта талдау, сұрақтарға жауап беру.

Әр оқушыға «Семантикалық кесте» беріліп, толтырылды. Семантикалық кестені толтыру барысында кейбір оқушылар қате жіберді. Мысалы: Айдана, Досжан, Айша,Нұрислам, Анар. Топпен жұмыс жасайды.

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Етістік Не істеді? Қайтті? - атысты, шайқасты, ерлік көрсетті.

3. Сын есім. Қандай? - ержүрек, батыр, өжет.

4. Синоним. Мәншүк - Мәнсия

5. Сөйлем. Мәншүк қазақтың батыр қызы. «Автор орындығына» келіп, жазғандарын оқып береді.

Сабақты қорыту Жаңа сабақты меңгергенін анықтау үшін «Инсерт» кестесінің соңғы «Үйрендім» бөлігін жазғыздым. Сабақ соңында оқушылардың бағалау парағындағы белгілер бойынша топ көшбасшысы бағалап шықты. Сабаққа жақсы атсалысып қатысқан оқушылар Айгерім, Гүлназ, Әсем, Меруерт, Сабина, Нұрсұлу, Нұрислам, Әсемай, Алмат, Темірлан т.б . Соның ішінде Айгерім, Әсем, Сабина, Әсемай топ көшбасшысы деп тағайындадық.

Сабақты жоспарлап, өткізу арқылы мен нені үйрендім?

1. Мақсат пен міндетті жас ерекшелігіне және білім деңгейіне сай анықтап қоюды.

2. Сабақ жоспарларына болжам жасауды.

3. Қолданатын әдіс-тәсілдерді баланың ойлауына қарай бағыттап құруды.

4. Оқытуды бағалаудың тәсілдерін анықтауды.

5. Оқушыларды қиын тапсырманы орындауға үйрететін тәсілдерді дұрыс қолдана білуді үйрендім.

Оқушылар іс-әрекетіндегі өзгерістер:

1. Бірлесіп жұмыс істеуге, шешім қабылдауға, білгенін ортаға салуды үйренді.

2. Топтық, жұптық жұмыс істеу дағдылары қалыптасты;

3. Білімді өз бетінше іздеуге, салыстыруға, ойын еркін айтуға үйренді;

4. Белсенділігі артты;

5. Өзін-өзі бағалауға үйренді;

6. Өз пікірін қалыптастыра бастады;

7. Білуге, түсінуге, қолдануға, талдауға, жинақтауға, бағалауға үйрене бастады.

Ұстаздар сабаққа қатысып, сабақтағы кемшіліктер мен жетістіктері жайында талқылады.

Ұсыныстар. - Қиындыларынан құрастырған мақал - мәтелдерді оқушылар қолдарына ұстап тұру керек еді. Сонда балалардың өздері мақал-мәтелдерді толық оқитын еді. -Балалардың жауабын аяғына дейін толық айтуға мүмкіндік жасау керек.

Мәриям Хакімжанова (16 қараша 1906, қазіргі Қостанай облысы Қостанай ауданы Қобыланды а. - 1995, Алматы) - ақын, ҚР-ның халық жазушысы (1986).

Абай атынд. ҚазПИ жанынан ашылған жұмысшылар ф-тін бітірген (1934).

• "Әйел теңдігі" журналында әдеби қызметкер (1929 - 1932), жауапты хатшы (1932),

• Орынбор облысы Адамовка ауданы "Екпінді" газетінде бөлім меңгерушісі (1936 - 1937),

• Қазақстан Жазушылар одағында халық ақындары бөлімінің меңгерушісі (1938 - 1944),

• Тіл және әдебиет ин-тында кіші ғыл. қызметкер (1945 - 1947),

• Респ. кітап палатасында (1947 - 1951),

• "Жаңа өмір" журналында (1951 - 1956),

• Қазақстан мемл. көркем әдебиет баспасында аға редактор (1956 - 1958) қызметтерін атқарды.

• Шығармалары[өңдеу]

• Тұңғыш өлеңі "Женотдельге" 1929 ж. "Әйелдер теңдігі" журналында жарияланды.

• Алғашқы жинағы "Жеңешем өлеңдері" 1935 ж. жарық көрді.

• Кеңес Одағының Батыры Мәншүк Мәметованың өмірі мен Отан соғысындағы ерлігін жырлаған "Мәншүк" поэмасы (1945, орыс тілінде 1947),

• "Ана махаббаты" (1953, таңдамалы),

• " Ана көктемі" (1963),

• "Гүл туралы аңыз" (1970), т.б. 30-ға тарта өлең, поэмалары,

• балаларға арналған "Бөбегім менің - өлеңім менің" (1959),

• "Ана мейірімі" (1964) жыр жинақтары басылды.

Хакімжанова Мәриям өз жырларында Отан, өмір, бейбітшілік туралы үлкен азаматтық ой толғайды. Ол балалар жазушысы Т.Диктің "Отты бұлақ" повесін, қырғыз ақындары А.Тоқамбаевтың, Т.Сатылғановтың өлеңдерін қазақ тіліне аударды. Хакімжанова Мәриям-ның өлеңдері шет ел тілдеріне аударылған.

Марапаттары[өңдеу]

• Еңбек Қызыл Ту

• 2 рет "Құрмет белгісі" ордендерімен

• бірнеше медальдармен марапатталған.^[1]</</p>

Сөздік жұмысы.

- Балалар олай болса мен сендерге Қарбыз бен Қауын туралы қысқаша мәлімет берейін

Қауын - қауынның ең алғаш пайда болған мекенін дәл басып айту қиын. Дегенмен, қауынның Отаны - Египет деп тұжырым жасаған. Жер бетіндегі мемлекеттер Қауындар Египеттен тараған дейді. Ал «Арабтар»ортағасырларда қауынды Жерге түскен «Жұмақтың жемісі»ретінде таныған. Қауын көбінесе Италияндардың сүйікті тағамдары болған. Тарихшылардың айтуынша Рим Императоры Клавдий Альбин таңғы асқа 10 қауынды бірден жеген екен.

Қауынның құрамында қант, А, Р, С дәрумендері ,глюкоза бар. Қауын жаздың аптапты ыстық күндері шөлді жақсы басады.

Қарбыз - қарбыздың Отаны - Африка. Дәлірек айтсақ, Оңтүстік Африка саналады.Қарбыз сол Африкадан бүкіл әлемнің түкпір - түкпіріне таралған. Қарбыздың Қытайдағы мәртебесі өте жоғары. Себебі, күні бүгінге дейін қытайлықтар қыркүйек айында «Қарбыз мерекесін» атап өтеді екен. Қарбыздың құрамында фруктоза, В1, В2, С дәрумендері, азотты заттар бар.

Сөздік жұмысы.

- Балалар олай болса мен сендерге Қарбыз бен Қауын туралы қысқаша мәлімет берейін

Қауын - қауынның ең алғаш пайда болған мекенін дәл басып айту қиын. Дегенмен, қауынның Отаны - Египет деп тұжырым жасаған. Жер бетіндегі мемлекеттер Қауындар Египеттен тараған дейді. Ал «Арабтар»ортағасырларда қауынды Жерге түскен «Жұмақтың жемісі»ретінде таныған. Қауын көбінесе Италияндардың сүйікті тағамдары болған. Тарихшылардың айтуынша Рим Императоры Клавдий Альбин таңғы асқа 10 қауынды бірден жеген екен.

Қауынның құрамында қант, А, Р, С дәрумендері ,глюкоза бар. Қауын жаздың аптапты ыстық күндері шөлді жақсы басады.

Қарбыз - қарбыздың Отаны - Африка. Дәлірек айтсақ, Оңтүстік Африка саналады.Қарбыз сол Африкадан бүкіл әлемнің түкпір - түкпіріне таралған. Қарбыздың Қытайдағы мәртебесі өте жоғары. Себебі, күні бүгінге дейін қытайлықтар қыркүйек айында «Қарбыз мерекесін» атап өтеді екен. Қарбыздың құрамында фруктоза, В1, В2, С дәрумендері, азотты заттар бар.

Сөздік жұмысы.

- Балалар олай болса мен сендерге Қарбыз бен Қауын туралы қысқаша мәлімет берейін

Қауын - қауынның ең алғаш пайда болған мекенін дәл басып айту қиын. Дегенмен, қауынның Отаны - Египет деп тұжырым жасаған. Жер бетіндегі мемлекеттер Қауындар Египеттен тараған дейді. Ал «Арабтар»ортағасырларда қауынды Жерге түскен «Жұмақтың жемісі»ретінде таныған. Қауын көбінесе Италияндардың сүйікті тағамдары болған. Тарихшылардың айтуынша Рим Императоры Клавдий Альбин таңғы асқа 10 қауынды бірден жеген екен.

Қауынның құрамында қант, А, Р, С дәрумендері ,глюкоза бар. Қауын жаздың аптапты ыстық күндері шөлді жақсы басады.

Қарбыз - қарбыздың Отаны - Африка. Дәлірек айтсақ, Оңтүстік Африка саналады.Қарбыз сол Африкадан бүкіл әлемнің түкпір - түкпіріне таралған. Қарбыздың Қытайдағы мәртебесі өте жоғары. Себебі, күні бүгінге дейін қытайлықтар қыркүйек айында «Қарбыз мерекесін» атап өтеді екен. Қарбыздың құрамында фруктоза, В1, В2, С дәрумендері, азотты заттар бар.

Семантикалық картаСемантикалық карта Семантикалық карта

Семантикалық картаКісі

аттары

Жануарлар аттары

Ақтөс

Жайық

Есіл

Қарағанды

Мұрат

Ақтөбе

Тайбурыл

Алматы

Қайсар

Семантикалық карта

Дала жануары

Шалғын өсімдігі

Шалғын жануа-ры, бунақденелі

Дала құстары

Шалғын құстары

қазжуа, жусан, ботагөз, бетеге

дала бүркіті,

бозторғай

суыр, қосаяқ,

саршұнақ,қоян

көртышқан, қоңыз, көбелек

бөдене, құрлар, шілдер т.б.

арпабас, атқонақ уқорғасын

Семантикалық карта

Дала жануары

Шалғын өсімдігі

Шалғын жануа-ры, бунақденелі

Дала құстары

Шалғын құстары

қазжуа, жусан, ботагөз, бетеге

дала бүркіті,

бозторғай

суыр, қосаяқ,

саршұнақ,қоян

көртышқан, қоңыз, көбелек

бөдене, құрлар, шілдер т.б.

арпабас, атқонақ уқорғасын

Пәні: әдебиттік оқу Сыныбы: 4 «Ж ___________________________________ Оқушының өзін-өзі бағалау парағы

Оқушының аты-жөні

Үй тапсырмасы

Жаңа сабақ

Сұрақжауап

Өткен

ді қай-талау

Топтық

тапсырма

Сұрақжауап

Оқулықпен жұмыс

Сөздік

жұмы-сы (д/м)

Семан-тикалық кесте

Бес жолды өлең

ББҮ

кес-

тесі

Жина-ған

балы

Ба-ғасы

Бағалау критерийлері : 7 - 9 балл «5» , 5 - 7 балл «4» , 3 - 4 балл «3»

Пәні: әдебиттік оқу Сыныбы: 4 «Ж ___________________________________ Оқушының өзін-өзі бағалау парағы

Оқушының аты-жөні

Үй тапсырмасы

Жаңа сабақ

Сұрақжауап

Өткен

ді қай-талау

Топтық

тапсырма

Сұрақжауап

Оқулықпен жұмыс

Сөздік

жұмы-сы (д/м)

Семан-тикалық кесте

Бес жолды өлең

ББҮ

кес-

тесі

Жина-ған

балы

Ба-ғасы

Бағалау критерийлері : 7 - 9 балл «5» , 5 - 7 балл «4» , 3 - 4 балл «3»

Әлияға мінездеме

Әлияның ерлігі

Әлия неліктен «Шығыс шынары» деп аталды?

Әлияның өмірі туралы не білеміз?

1.Автор туралы мәлімет

2.Ауылдан келген қазақ қызы

3.Мәнсияның байсалдылығы

4.Мәнсияның жанама аты

1.Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның қандай мінездері ұнады? Өздеріңе ше?

2.Әңгімедегі Мәнсияның қандай қызықты жайы естеріңде қалды?

3. Сендердің ойларыңша Мәнсия «Моншағым» деген атқа лайықты ма?

4. Мәнсияға мінездеме бер.

Батыр туса ел ырысы,

Жаңбыр жауса жер ырысы,

Қоянды қамыс өлтіреді, Ерді намыс өлтіреді.

Ер жігіт

ел үшін туады,

Ел үшін өледі.

Ер бір

рет өледі,

Қорқақ мың рет өледі.

Семантикалық карта

Акқу көлін аңсайды, Адам туған жерін аңсайды. Ата қоныс - алтын мекен. Атамекен - анаң екен, Қысылғаңда панаң екен. Атамекен туған жер: кір-қоңыңды жуған жер, кіндігіңді кескен жер, кісі болып өскен жер. Әркімнің өз жері - Мысыр шаһары. Әркімнің өз жері - ұжмақ. "Бақыр қазан кайнаса бәріміздің бағымыз, Туған жердің әр тасы біздің алтын тағымыз". Бақа батпағына, балық көліне. Баланың өскен бесігі кең дүниенің есігі. Басқа жердің отынан туған жердің түтіні артық. Дарақ бір жерден көгереді. Дуадақ шөлін мақтайды, Көкала каз көлін мақтайды. Кемеңгер елін мақтайды, Дихан жерін мақтайды. Ерінен айрылған көмгенше жылайды, Елінен айрылған өлгенше жылайды. Жалықтырса ұзақ сапар, жат мекен Туған елдің түтіні де тәтті екен. Жат жерде жаның қиналса - ел қадірін білерсің. Жұтым суға зар болсаң - көл қадірін білерсің. Жат жердің қаршығасынан, өз жеріңнің қарғасы артық. Жекен жерінде көгерер, Ер елінде көгерер. Ит екеш ит те туған жерін аңсайды. Ит тойған жеріне, Ер туған жеріне. Кісі елінде күркірегенше, өз еліңде дүркіре. Кісі елінде сұлтан болғанша,өз елінде ұлтан бол. Мал екеш мал да от жеп, су ішкенжерінетартады. Өзініндекөртышқан да батыр. Пәленжердепайда бар, өзжеріңдейқайда бар? Сұңқаркиясынсағынады, Торғайұясынсағынады. Туғанелдіңтезегі де дәрі. Туғанеліңболмаса, Тумай-аққойсынкүн мен ай. Туғанжергетуыңтік. Туған жердей жерболмас, Туғанелдей ел болмас. Туғанжердіңжері де көрікті, елі де сүйікті. Туғанжердіңжуасы да тәтті. Туғанжердіңкүні де ыстық, күлі де ыстық. Туғанжердіңтасы да болысады. Туғанжердіңторғайы да сүйкімді. Туғанжердіңторғайы: тұрымтайдайкөрінер, құлынытайдайкөрінер, қыздарыайдайкөрінер. Туғанжердіңтүйежейтінжапырағы да дәрі, түйеаунайтынтопырағы да дәрі. Туғанжер - тұғырың, Туған ел - Қыдырың. Ұлтарақтайболса да атақоныс - жерқымбат. Аттөбеліндейболса да туып-өскен ел қымбат.

Күні : Сыныбы: 4 «Ж» Пәні: Ана тілі

Тақырыбы: М. Хакімжанова. «Бала Мәншүк»

Мақсаты:Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағыны батыры Мәншүк Мәметованың балалық шағымен таныса отырып , оның ерлігі туралы түсінік алу.

Міндеттері: Тәрбиелік - туған елін, туған жерін қорғау əрбір азаматтың міндеті екенін түсіндіре отырып отансүйгіштікке , елінің патриоты болуға , кішіпейілділікке тəрбиелеу.

Білімділік: Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың балалық шағымен таныстырып, оның ерлігі туралы түсініктерін тереңдету. Оқушыларға М.Мәметова туралы мағлұмат ,бағыт - бағдар бере отырып өздігінен əңгіме түйінін тауып, мазмұнын түсініп, қорытынды жасай білуге үйрету.

Дамытушылық: сабақ тақырыбын өздігінен талқылап, Мәншүктің ерлігі туралы ойларын тұжырымдау, ой өрісін дамыта отырып, қорытынды шығаруға машықтандыру.Тіл байлығын, шығармашылық қабілетін дамыту арқылы сөздік қорын молайту.

Оқу нәтижелері: Мәншүктің балалық шағы туралы мәлімет алады,Оның ерлігі мен қайсар жүректілігі туралы біледі.

Түйінді идеялар. Білу: Мәтінді түсініп оқуды, ойын толық айтуды

Түсіну: мазмұнын түсінеді, Мәншүктің мінезі туралы мәлімет алады.

Қолдану: Мәншүктің ерлігін үлгі тұтады

Сабақтың типі: іздендіру сабағы

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Көрнекілік, сілтеме: интерактивті тақта, on -Iine жүйесі бойынша сабақ өткізу, М: Мәметованың портреті, шығармалар жинағы, слайдтар, бейнефильм, флипчарт.

Мұғалім

іс-әрекеті

Оқушы іс-әрекеті

Жұмыстың белсенді түрлері

Күтілетін нәтиже

Модульдер, әдіс-тәсілдер

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

Тіл арқылы биіктерге жетеміз

Тіл арқылы қиындықтан өтеміз

Ана тілді қастерлесек, қадірлеп,

Болашақта самғай ұшып кетеміз.

ІІ.«Көпір» Үй тапсырмасын тексеру.Топтастыру

• Өткен сабақты қазақтың қандай батыр қызымен таныстық?

• Әлия Молдағұлова.

• «Әлия кім?» деген сұраққа топтастыру әдісі арқылы теңеу сөздер жазып көрейік(Флипчарт)Ендеше Әлия қандай қасиетімен халықтың есінде қалды? Сол қасиеттерге байланысты айтылған сөздерден өз тобымыздың атын таңдап алайық.

І топ: Батыр

ІІ топ: Ержүрек

ІІІ топ: Қайсар

ІV топ: Өжет

1. Әлия туралы не білдіңдер?

Балалардың жауабы: слайд

Қызығушылығын ояту. Сөзжұмбақ шешу. (флипчарт)

1.Ботаникадан қандай

тақырыпқа байланысты «4» алды?

2.Нағашысының аты кім?

3.Бөлмесінде өсірген гүлдердің бірі.

4.Қандай өнермен айналысты

5.Әлия қандай?

6.Әлияға қайда баруға ұсыныс жасады?

III.Жаңа сабаққа дайындық

Кіріспе.Балалар,сөзжұмбақ-тан сендер қандай сөзді шығарып алдыңдар?

Балалардың жауабы: Мәншүк.

1. БББ кестесі. Мәншүк туралы не білесіңдер? (флипчарт)

Әр топқа кесте таратылып беріледі. Топ өздері жеке-жеке орындайды

«Білемін» бөлігін топтастырады.

Мәншүк Мәметова туралы бейнефильм көрсету

2. БББ кестесі.

3. «Білгім келеді» бөлімін топтастырады.

Мәншүк туралы не білгілерің келеді?

«Білгім келеді» бөлімін топтастырыңдар

4.«Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі 3 сұрақты сыныпқа жариялап айтады.

4. Автормен таныстыру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Автормен таныстыру.

2.Тақырыпты таныстыру. Балалар. Әр топ мына бөлім бойынша тауып тізбектей оқиды.(Флипчарт)

І бөлім. «Ауылдан келген қазақ қызы»

ІІ бөлім. «Мәнсияның байсалдылығы»

ІІІ бөлім. «Мәнсияның жанама аты»

Оқулықпен жұмыс.Мәтінді тізбектей оқу.

4 түрлі геометриялық фигуралар беріледі. Сол фигуралар бойынша қызыл 1 топ, жасыл 2топ, сары 3топ, көк 4топ болып бөлінеді. Жаңа шағын топ құрылады.

6. Мәтін бойынша әр топқа тапсырмалар беріледі.

І топ. Батыр

Әңгімедегі кейіпкерлерді ата.Мәнсия, тәрбиеші мария Иванована, Ахмет, Моншақ, апасы Әмина. (флипчарт)

ІІ топ. Ержүрек(флипчарт)

Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның ұнаған қылықтарын мәтіннен тауып оқыңдар.( Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның ұстамды мінезі, тапжылмайтын табандылығы, айтқанды ұмытпайтын зеректігі, үстіне кір жуытпайтын тазалығы, қолөнеріне бейімділігі қатты ұнады).

ІІІтоп.Қайсар (флипчарт)

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Етістік Не істеді? Қайтті? - атысты, щайқасты, ерлік көрсетті.

3. Сын есім. Қандай? - ержүрек, батыр, өжет.

4. Синоним. Мәншүк - Мәнсия

5. Сөйлем. Мәншүк қазақтың батыр қызы.

IV топ. Өжет

«Мәншүк туралы естелік» оқып көрініс көрсету.

ІV. Топтық жұмыс.

Ітоп:Оқулықтағы сұрақтарға жауап іздеу.(флипчарт)

ІІ топ: Мәншүкке мінездеме беру. (флипчарт)

ІІІ топ: Поэзиялық сәт (тақпақтар оқу). (флипчарт)

IVтоп.Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметова жөнінде деректер іздеу Ғаламтормен жұмыс.

VI. Рефлексия (Оқушылар пікірі, ойтолғау)

VII. Қорытынды. 1. БББ кестесі «Білдім» бөлігін топтастыру. (флипчарт)

2. Ұлы Отан соғысында құрбан болған Әлия мен Мәншүк апамызды 1 минут үнсіздікпен еске алу.

«Жойылсын Соғыс»әнін айту. (флипчарт)

VIII.Бағалау. Сабақ барысына байланысты бағалау парағы үлестіріп беріледі, сол бойынша оқушы білімін бағалау.

IX.Үйге тапсырма. Оқу, мазмұндау. «Шығыстың қос шынары» шағын эссе жазып келу. (флипчарт)

Кері байланыс .

2

мин

1 мин

6 мин

4

мин

3 мин

5 мин

5 мин

6

мин

7

мин

2 мин

3 мин

1

мин

Оқушылар

мен сәлемдесу, дайындықтарын бақылау

Тыңдайды, бағалайды

Сабақтың тақырыбын,

мақсатын ,күтілетін нәтиженіхабарлайды.

Слайдтар арқылы портретін көрсетеді,

таныстырады.

Слайд көрсетеді,

сұрақтар қояды, дұрыстығын қадағалайды, толықтырады.

Бақылайды, көмек береді

.

Тыңдайды, ой түйіндейді.

Оқушыларды деңгейге бөліп отырғызады.

Флипчарт арқылы

тапсырманы орындау бағытын

көрсетеді.

Тыңдайды,

бағалайды

Бақылайды, көмек береді

Тыңдайды, ой түйіндейді.

.

Сәлемдеседі

Жинақтала

ды.

Әлия жайлы білімдерін топтастыра

ды.

Сөзжұмбақ шешу

Бейнефильді көреді

Кестені толтырады

Әр топ өздеріне берілген тапсырма бойынша жұмыс жасайды,

Тыңдайды, танысады.

Оқу, тыңдау, талдау.

Жауап береді, өз ойларын жеткізеді.

Топпен талдап

Толықтыра-ды, жауап береді.

Деңгейлік тапсырманы топпен орындайды.

Кестені толтыру, іздену,тал-дау жұмыстарын жүргізеді.

Әр топ шығармашылық жұмыс жасайды.

Өз ойларын айтады,

Рефлексия:

әсерін көрсетеді.

Ұжымдық

бірлесе ізденеді

ұжымдық

Ұжымдық

бірлесе ізденеді

ұжымдық

жеке

топпен жұмыс

А,В,С топтары

мен жұмыс

Топпен

Топпен

Жеке жұмыс,

өздік жұмыс

Зейіндерін щоғырланды-

рады

Тапсырманы өздігінен оқып, сәйкес тапсырмаларды орындай-

ды..

Отансүйгіштікке тәрбиеленеді, патриоттық сезімдері оя-

нады. Оқушылар көпші-

лік алдында өзі-өзі ұстай

білуге,ұялмай сөйлеуге, ойын ашық жеткізе білуге тәрбиеле-

неді.

Автор туралы мәлімет

алады.

Мәтінді талдайды.

Кейіпкерлерді ажыратады.

Дәйектеме тауып

үйренеді.

мәтінді түсініп керек

сөзді табады.

Шығармашыл

болады.

Деңгейлік тапсырманы

топпен орындайды.

Флипчарпен жұмыс

жасай алады.

Өз ойларын ортаға

салады.

Диалогтік оқыту

«Дауыстап айтылатын ой» стратегиясы

Зерттеушілік әңгіме

Сын тұрғысынан ойлау

Оқуды бағалау және оқытуды бағалау

Ақпараттық технологияларды

Деңгейлік тапсырманы

топпен орындайды.

Сын тұрғысынан ойлау .

Сабақтың тақырыбы: М. Хакімжанова «Бала Мәншүк»

Сабақтың мақсаты: Мәриям Хакімжанованың шығармашылығыменен танысу, қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың балалық шағымен танысып, ерлігі туралы жан - жақты мәлімет алу.

Міндеттері:

1. Өз пікіріңді қорғай біліп, ойынды ашық жеткізуге машықтану.

2. Тіл байлығымызды арттырып, шығармашылық жұмыстар жасауға талаптану.

3. Мәншүк апамыздай елімізді, жерімізді қорғай білуге үйрену, Отан алдындағы азаматтық пен адамгершілік парызымызды сезіну.

Сабақтың типі: жаңа білім беру.

Сабақтың технологиясы: сыни тұрғысынан ойлау мен жазу.

Әдіс - тәсілдері: ассоциация құру, топтық жұмыс, ББҮ кестесі, Жиксо№1,

Жиксо №2, INSERT «түртіп алу», 5 жолды өлең, Автор орындығы,

Сабақтың көрнекілігі: Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Мәриям Хакімжанованың суреттері, тірек сызбалар, компьютер, слайдтар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) Психологиялық дайындық

Үлкенге де сіз,

Кішіге де сіз.

Бар адамды құрметтеп,

Бас иеміз біз.

Шаттық шеңбер.

Топқа бөлу (ай, күн, жұлдыз)

Бағалау парағын тарату ( топ басшылары басшылық жасайды).

І. Қызығушылықты ояту.

- Өткен сабақта қазақтың қандай батыр қызымен таныстық?

- Әлия Молдағұлова

- Әлия туралы білімімізді жинақтайық. Әлия қалай естеріңде қалды.

Ассоциация құру (ватман тарату)

(байсалды, қайратты, ақылды, өжет, қайсар, жауынгер, батыр, ержүрек, батыл)

I топ Әлияға мінездеме.

II топ Әлиянің ерлігі (жауапкершілігі, қайсарлығы)

III топ Әлия - Шығыс шынары. (Кенес Одағының батыры, қазақтың қаһарманы қызы,)

Әр топ тапсырмаларын қорғайды. Әр топтың пікірі құнды.

II. Мағынаны ажырату.

- Ә. Молдағұловадан басқа қазақтан шыққан Ұлы Отан соғысының қандай батырларын білесіңдер? (Төлеген Тоқтаров, Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигельдинов, Мәншүк Мәметова, Мәлік Ғабдуллин, Нүркен Әбдіров)

- Әлия Молдағұловадан басқа тағы Қазақстаннан шыққан батыр қыз кім?

(Мәншүк Мәметова)

Сабақтың тақырыбымен таныстыру.

1. ББҮ кестесі. Мәншүк туралы не білесіңдер?

Әр топқа кесте таратылып беріледі. Топ өздері жеке - жеке орындайды

«Білемін» бөлігін топтастырады.

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры.

Мәншүк апа туралы тереңірек білгім келеді.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

2. «Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі 2 сұрақты сыныпқа жариялап айтады.

Балалар, сендер білгім келеді бөлімін топтастырғанда тереңірек білгім келеді дедіңдер ғой, Қазір мен бейнефильм ұсынамын.

- Қандай сезімде отырсыңдар бейнефильнен кейін? (аянышты екен)

- Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды? (18 жаста)

- Қай жерде және қай жылы дүниеге келген екен?(

Бейнефильнен «білгім келеді» бөліміндегі сұрақтарына жауап ала алдыңдар ма?

Сергіту сәті. Ширату жаттығуы

Оқулықпен жұмыс.

Оқулықта «Бала Мәншүк» туралы М. Хакімжанованың естелік шығармасы бар.

- Естелік дегенді қалай ұғасыңдар?

- Мәриям Хакімжанова туралы не білеміз? (1 - 2 бала)

- М. Хакімжанова Қостанай облысы, Қостанай ауданы, Қобыланды ауылында дүниеге келген. Қазақтың ақыны. «Мәншүк поэмасы», «Ата мейірімі» өлеңдер жинағы бар.

Енді, балалар, ЖИГСО №1 әдісін қолданамыз, мәтін бойынша жұмыс жасаймыз.

ЖИГСО №1 оқу, ЖИГСО №2 талдау.

Мәтін бойынша әр топқа тапсырмалар беріледі. Осы бөлімдер бойынша топ ішінде талдап, түсінігін бір - біріне айтады.

Сөздік жұмыс. INSERT әдісі. Өздеріне түсініксіз сөздерді түртіп қойындар.

Дәптерлеріңе жазып алыңдар.«Түртіп алу» әдісі.

Дерлік - түгел, бәрі, айтарлық

Әсте қыңыр - басқаша, қызық, бір түрлі, өзгеше сөйлейді

Домбығып - ісіну, томпаю

ЖИГСО №2 Схема арқылы негізгі ойымызды анықтайық.

I топ - Тақырып. Негізгі ой. І бөлім. «Ауылдан келген қазақ қызы» (жауапкершілігі, қайсарлығы, )

II топ - Рөлге бөлу.

III топ - Тақырып. Негізгі ой. ІІІ бөлім. «Мәнсияның жанама аты»

Топта талдау.

«Ой ширату»

I топ -- Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсиянің қандай мінездері ұнады? Өздеріңе ше?

ІI топ - Әңгімедегі Мәнсиянің қандай қызықты жайы естеріңде қалды?

III топ - Сендердің ойларынша Мәнсия «Моншағым» деген атқа лайықты ма?

Топта талдау, сұрақтарға жауап беру.

ІІI. Ой - толғаныс.

Балалар, Мәншүк апаларын бәрлеріне ұнады ма?

Ендеше қалай ұнағанын көрейік.

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Етістік Не істеді? Қайтті? - атысты, шайқасты, ерлік көрсетті.

3. Сын есім. Қандай? - ержүрек, батыр, өжет.

4. Синоним. Мәншүк - Мәнсия

5. Сөйлем. Мәншүк қазақтың батыр қызы.

«Автор орындығына» келіңдер.

Қорытынды:

1. ББҮ кестесі «Үйрендім» бөлігін топтастыру.

Білемін Білгім келеді Үйрендім

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек, батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры. Мәншүк апа туралы тереңірек білгім келеді.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

1. Мәншүктің шын есімі Мәнсия.

2. Олар бір - бірімен кездеспеген.

3. Батыс қазақстан облысында дүниеге келген.

4. 19 жасында майданға аттанған.

5. Пулеметші болған.

Ұлы Отан соғысында құрбан болған Әлия мен Мәншүк апамызды 1 минут үнсіздікпен еске алайық.

Үйге тапсырма:

1. «Бала Мәншүк» мәтінін оқып келу.

2. «Батырларға ризамын» эссе жазу.

3. Батырлық, ерлік туралы мақал - мәтел жаттау.

Бағалау парағы (топ басшылары сөйлейді).

Шығу парағы (пікірлерін тыңдайық 1 - 2 оқушы). Мадақтау.

Тілек: «Сіздерді батыр бабаларымыздың рухы қолдап, қорғап жүрсін!» демекпін.

Сыныбы 4«Ж» Пәні: Ана тілі

Мұғалімі: Дуйсенбекова Ғайша Есенбайқызы

Сабақтың тақырыбы: М. Хакімжанова «Бала Мәншүк»

Сабақтың мақсаты: Мәриям Хакімжанованың шығармашылығыменен танысады, қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры Мәншүк Мәметованың балалық шағымен танысып, ерлігі туралы жан - жақты мәлімет алады.

Сабақтың міндеті: түсініп оқи отырып, әңгіменің түйінді ойын ашуға жағдай жасау.

Сабақтың түйінді идеялары:

1. Жаңа тақырып жөнінде түсінік қалыптасады

2. Берілген тақырыптың маңынасы мен мазмұнын түсінеді

3. Өз пікірін жеткізу арқылы берілген тапсырманы орындай алады

4. Оқушы өз ойын еркін, сыни тұрғыдан ойлай отырып жеткізе және талдай алады.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Топтық, жұптық, Бағалау әдісі, СТО, АКТ.

Сабақтың кезеңдері Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау Қолданыла тын ресурстар

Кіріспе

Таныстырылым

Психологиялық дайындық:

Ұйымдастыру кезеңі.

Топқа бөліну:

Атом, молекула. (үшеуден, бесеуден, сегізден) топқа бөлу.

Білу :Үй тапсырмасын тексеру:

«Гүл ұсыну"әдісі бойынша үй жұмысын тексеремін.

Үй тапсырмасын пысықтау:

І. Қызығушылықты ояту

- Өткен сабақта қазақтың қандай батыр

қызымен таныстық?

- Әлия туралы білімімізді жинақтайық.

«Әлия кім?» деген сұраққа топтастыру

әдісі арқылы теңеу сөздер жазып көрейік.

Ассоциация құру (ватман тарату)

(байсалды, қайратты, ақылды, өжет,

қайсар, жауынгер, батыр, ержүрек, батыл)

Сергіту сәті.

ІV. Жаңа сабақ.

- Ұлы Отан соғысы қашан басталып, қашан аяқталды?

- Биыл Жеңіске неше жыл толады?

- Әлия Молдағұловадан басқа Отан соғысында ерлік көрсеткен тағы қандай қазақ батырларын білесің?

- Әлиямен аты қатар айтылып жүрген қазақтың батыр қызы кім?

- Мәншүк туралы не білгілерің келеді?

«Білгім келеді» бөлімін топтастырыңдар.

3.Бейне көрініс.

4.Түртіп алу сратегиясы. "Insern"

5.Автормен таныстыру М.Хакімжанова Қостанай облысы, Қостанай ауданы, Қобыланды ауылында дүниеге келген.Қазақтың ақыны.»Мәншүк поэмасы», «Ата мейірімі» өлеңдер жинағы бар.

Мәншүк туралы мағлұмат беру.

М.Мәметова 1922 жылы Батыс Қазақстан облысы, Орда ауданында дүниеге келген.Мәншүктің шын есімі -Мәнсия. Анасы еркелетіп Моншағым деп атап кеткен.

Мәншүктің әкесі Ахмет дәрігер болған. Ол кішкентай кезінен «дәрігер боламын» деп әкесіне еліктеп өскен.Мәншүк соғысқа аттанғанда 19 жасқа толған талдырмаш, пысық, жігерлі қыз еді.Ол Невель қаласын азат ету майданында қаза табады.

« Үш бөлімдік сұхбат» тәсілі

8. Дәптермен жұмыс

Бөлік аттарын дәптерге жазу

І бөлім. «Ауылдан келген қазақ қызы»

ІІ бөлім. «Мәнсияның байсалдылығы»

ІІІ бөлім. «Мәнсияның жанама аты»

9. Ой сергіту (3 минут).

Мұғалім оқушыларға «Өзгертулерді тап» атты ойынды ұсынады.

Сабаққа әзірлік

- Біз қандаймыз, қандаймыз,

Шұғылалы таңдаймыз.

Күлімдеген күндейміз,

Ренжуді білмейміз.

Топқа бөліну: 1-топ 2- топ 3-топ 4-топ.

Мұғалім бір оқушы гүл ұсынады. Сол оқушы үй тапсырмасын айтады. Ол оқушы келесі оқушыға ұсынады т.с.с

Оқушылар топтастырып жазады.

Әлияға қатысты айтылған теңеу сөздерден топтарының атын таңдап алады.

Әр топқа кесте таратылып беріледі. Топ өздері жеке-жеке орындайды.

«Білемін» бөлігін топтастырады.

ББҮ кестесі. «Білгім келеді» бөлімін топтастырады

«Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі 3 сұрақты сыныпқа жариялап айтады.

Мәншүк туралы қысқаша мәлімет.

(оқушылар өз ойларын жазады)

Оқулықпен жұмыс.

Тапсырма:

Оқушыларға оқулықтағы мәтінді төртке бөліп, әр топ өзінің оқыған бөлігін түсініп оқып, бір-біріне сұрақ қояды.

Әр топ өзінің оқыған бөлігіне ат қояды

Оқушылар топ ішінде А,В,С,Д болып бөлінеді. Олар мәтіннің бірінші бөлімін оқиды. Оқып болғаннан кейін А деп аталатын оқушылар Б деген оқушыларға, ал С деп аталатын оқушылар Д деген оқушыларға мәтін бойынша сұрақ қояды.

1) Оқушылар мәтіннің екінші бөлімін оқиды. Оқып болғаннан кейін олар бір-біріне кері ретпен сұрақтар қояды: Б-лар А-ларға, ал Д-лар С-ларға.

2) Оқушылар мәтіннің үшінші бөлімін оқиды. Оқып болғаннан кейін олар жұптасып, бір-біріне сұрақтар қояды: А-лар Б-ларға, С-лар Д-ларға және керісінше.

3) Мұғалім оқушыларға және оқушылар мұғалімге мәтін бойынша сұрақтар қойып, өз ойлары мен тұжырымдарын айтады.

Оқушылар жұптарға бөлінгеннен кейін оларға мынадай тапсырмалар беріледі. Жұптарына қарама-қарсы тұрып, бір-біріне 10-15 секундтай қарап алады. Содан соң артқа бұрылып, бір-біріне арқасын беріп тұрады. Сырт пішініне (киіміне, шашына) қандай да болмасын үш өзгерту енгізеді. Екі жақта да өзгертулер аяқталған соң, бір-бірлеріне қарап, әлгі өзгерістерді табады. Үй тапсырмасына табыс критерийі

1. Әңгіме мазмұнын айту

2. Сұрақтарға жауап беру

4. Реферат зазып қорғау.

Жаңа сабаққа табыс критерийі:

1.Мәтін авторы туралы мағлұматты толықтыру.

2.Топпен жұмыс жүргізе отырып тақырыпты ашу.

Кеспе қағаздар , АКТ

Негізгі бөлім Қолдану:

ІV. Топтық жұмыс.

10. Мәтін бойынша әр топқа тапсырмалар беріледі.

Дәптермен жұмыс.

Сөздік жұмыс, дәптерге жазу

Артек - балалардың демалыс орыны

І топқа: Әңгімедегі кейіпкерлерді ата

ІІ топқа: Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсияның ұнаған қылықтарын мәтіннен тауып оқыңдар.

ІІІ топқа: Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Сын есім.Қандай? - ержүрек, батыр.

3. Етістік Не істеді? Қайтті? -атысты, щайқасты, ерлік көрсетті.

4. Сөйлем. Мәншүк- қазақтың батыр қызы.

5. Синоним. Мәншүк-Мәнсия

IV топқа: Мәншүктің пулеметінің суретін салу.

2.Топпен жұмыс жүргізе отырып тақырыпты ашу. АКТ

Қорытынды. ББҮ кестесі «Үйрендім» бөлігін топтастыру.

- Бекіту сұрақтары:

- Мәнсияның (Мәншүктің) әкесі оны қайда алып қайтты?

- Мәнсия әкесінің сұрағына не деп жауап қайтарды?

- Анасы оны кім деп еркелетті?

- Саған Мәншүктің қандай мінезі мен қылығы ұнады?

"Алты қалпақ"

6 оқушыдан тұратын әрбір топқа түрлі түсті қалпақтар таратамын.

Қалпақтардың тапсырмасы:

Ақ қалпақ(деректер) шығарма не туралы?

Қара қалпақ (сыни баға) Шығармада саған не ұнамады?

Сары қалпақ (позитив) Шығарма саған несімен ұнамайды?

Қызыл қалпақ (сезім) Шығарманы оқығанда қандай сезімде болдың?

Жасыл қалпақ (креатив) Бұл шығарманы сен қалай аяқтар едің?

Көк қалпақ (анализ, синтез) Шығармадан қандай үлгі алдың? (тәрбиелік мәні)

- Әрбір топтағы қызыл, сары, жасыл, қара, ақ, көк түсті қалпақ киген оқушылар келесі топтағы түстес құрбыларымен бірігіп берілген сұраққа жауап іздейді.

Рефлексия

Оқушы білімін смайлинктер арқылы бағалау.

Сабақтың тақырыбын жақсы меңгердім деп ойлайсың ба?

- Сабақ ұнады ма?

- Оқушы білімін смайлинктер арқылы бағалау.

«Сұрақтар қоржыны» - Бүгінгі сабақтан алған әсерің қандай?

Үй тапсырмасына критерий: 1.«Бала Мәншүк» мәтінін оқып келу.

2. Мәншүкке мінездеме беру. Мәншүк Маметова туралы қосымша мәліметтер жина Суммативті бағалау

ПЕРЕЙТИ НА СА3. Мәншүк апамыздай елімізді, жерімізді қорғай білуге үйрену, Отан алдындағы азаматтық пен адамгершілік парызымызды сезіну.

Сабақтың типі: жаңа білім беру.

Сабақтың технологиясы: сыни тұрғысынан ойлау мен жазу.

Әдіс - тәсілдері: ассоциация құру, топтық жұмыс, ББҮ кестесі, Жиксо№1,

Жиксо №2, INSERT «түртіп алу», 5 жолды өлең, Автор орындығы,

Сабақтың көрнекілігі: Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Мәриям Хакімжанованың суреттері, тірек сызбалар, компьютер, слайдтар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) Психологиялық дайындық

Үлкенге де сіз,

Кішіге де сіз.

Бар адамды құрметтеп,

Бас иеміз біз.

Шаттық шеңбер.

Топқа бөлу (ай, күн, жұлдыз)

Бағалау парағын тарату ( топ басшылары басшылық жасайды).

І. Қызығушылықты ояту.

- Өткен сабақта қазақтың қандай батыр қызымен таныстық?

- Әлия Молдағұлова

- Әлия туралы білімімізді жинақтайық. Әлия қалай естеріңде қалды.

Ассоциация құру (ватман тарату)

(байсалды, қайратты, ақылды, өжет, қайсар, жауынгер, батыр, ержүрек, батыл)

I топ Әлияға мінездеме.

II топ Әлиянің ерлігі (жауапкершілігі, қайсарлығы)

III топ Әлия - Шығыс шынары. (Кенес Одағының батыры, қазақтың қаһарманы қызы,)

Әр топ тапсырмаларын қорғайды. Әр топтың пікірі құнды.

II. Мағынаны ажырату.

- Ә. Молдағұловадан басқа қазақтан шыққан Ұлы Отан соғысының қандай батырларын білесіңдер? (Төлеген Тоқтаров, Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигельдинов, Мәншүк Мәметова, Мәлік Ғабдуллин, Нүркен Әбдіров)

- Әлия Молдағұловадан басқа тағы Қазақстаннан шыққан батыр қыз кім?

(Мәншүк Мәметова)

Сабақтың тақырыбымен таныстыру.

1. ББҮ кестесі. Мәншүк туралы не білесіңдер?

Әр топқа кесте таратылып беріледі. Топ өздері жеке - жеке орындайды

«Білемін» бөлігін топтастырады.

Білемін Білгім келеді Үйрендім

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры.

1. ББҮ кестесі. «Білгім келеді» бөлімін топтастырады.

- Мәншүк туралы не білгілерің келеді?

Білемін Білгім келеді Үйрендім

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек, батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры. Мәншүк апа туралы тереңірек білгім келеді.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

2. «Білгім келеді» бөлімі бойынша әр топ негізгі 2 сұрақты сыныпқа жариялап айтады.

Балалар, сендер білгім келеді бөлімін топтастырғанда тереңірек білгім келеді дедіңдер ғой, Қазір мен бейнефильм ұсынамын.

- Қандай сезімде отырсыңдар бейнефильнен кейін? (аянышты екен)

- Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды? (18 жаста)

- Қай жерде және қай жылы дүниеге келген екен?(

Бейнефильнен «білгім келеді» бөліміндегі сұрақтарына жауап ала алдыңдар ма?

Сергіту сәті.

Оқулықпен жұмыс.

Оқулықта «Бала Мәншүк» туралы М. Хакімжанованың естелік шығармасы бар.

- Естелік дегенді қалай ұғасыңдар?

- Мәриям Хакімжанова туралы не білеміз? (1 - 2 бала)

- М. Хакімжанова Қостанай облысы, Қостанай ауданы, Қобыланды ауылында дүниеге келген. Қазақтың ақыны. «Мәншүк поэмасы», «Ата мейірімі» өлеңдер жинағы бар.

Енді, балалар, ЖИГСО №1 әдісін қолданамыз, мәтін бойынша жұмыс жасаймыз.

ЖИГСО №1 оқу, ЖИГСО №2 талдау.

Мәтін бойынша әр топқа тапсырмалар беріледі. Осы бөлімдер бойынша топ ішінде талдап, түсінігін бір - біріне айтады.

Сөздік жұмыс. INSERT әдісі. Өздеріне түсініксіз сөздерді түртіп қойындар.

Дәптерлеріңе жазып алыңдар.«Түртіп алу» әдісі.

Дерлік - түгел, бәрі, айтарлық

Әсте қыңыр - басқаша, қызық, бір түрлі, өзгеше сөйлейді

Домбығып - ісіну, томпаю

ЖИГСО №2 Схема арқылы негізгі ойымызды анықтайық.

I топ - Тақырып. Негізгі ой. І бөлім. «Ауылдан келген қазақ қызы» (жауапкершілігі, қайсарлығы, )

II топ - Рөлге бөлу.

III топ - Тақырып. Негізгі ой. ІІІ бөлім. «Мәнсияның жанама аты»

Топта талдау.

«Ой ширату»

I топ -- Тәрбиеші Мария Ивановнаға Мәнсиянің қандай мінездері ұнады? Өздеріңе ше?

ІI топ - Әңгімедегі Мәнсиянің қандай қызықты жайы естеріңде қалды?

III топ - Сендердің ойларынша Мәнсия «Моншағым» деген атқа лайықты ма?

Топта талдау, сұрақтарға жауап беру.

ІІI. Ой - толғаныс.

Балалар, Мәншүк апаларын бәрлеріне ұнады ма?

Ендеше қалай ұнағанын көрейік.

Бес жолды өлең құрастыру.

1. Зат есім. Кім? - Мәншүк

2. Етістік Не істеді? Қайтті? - атысты, шайқасты, ерлік көрсетті.

3. Сын есім. Қандай? - ержүрек, батыр, өжет.

4. Синоним. Мәншүк - Мәнсия

5. Сөйлем. Мәншүк қазақтың батыр қызы.

«Автор орындығына» келіңдер.

Қорытынды:

1. ББҮ кестесі «Үйрендім» бөлігін топтастыру.

Білемін Білгім келеді Үйрендім

Мәншүк соғысқа қатысқан ержүрек, батыр қыз.

Қазақтың қаһарманы қызы, Кеңес Одағының батыры. Мәншүк апа туралы тереңірек білгім келеді.

Мәншүк пен Әлия соғыста бір - бірімен кездесті ме?

Ол соғысқа аттанғанда неше жаста болды?

Пулеметші болғаны рас па?

1. Мәншүктің шын есімі Мәнсия.

2. Олар бір - бірімен кездеспеген.

3. Батыс қазақстан облысында дүниеге келген.

4. 19 жасында майданға аттанған.

5. Пулеметші болған.

Ұлы Отан соғысында құрбан болған Әлия мен Мәншүк апамызды 1 минут үнсіздікпен еске алайық.

Үйге тапсырма:

1. «Бала Мәншүк» мәтінін оқып келу.

2. «Батырларға ризамын» эссе жазу.

3. Батырлық, ерлік туралы мақал - мәтел жаттау.

Бағалау парағы (топ басшылары сөйлейді).

Шығу парағы (пікірлерін тыңдайық 1 - 2 оқушы). Мадақтау.

Тілек: «Сіздерді батыр бабаларымыздың рухы қолдап, қорғап жүрсін демекпін!»