7


  • Учителю
  • Конспект открытого урока по осетинской литературе(3 класс)

Конспект открытого урока по осетинской литературе(3 класс)

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Темœ: « Цœуыл зарыд дон» Айларты Чермен

Урочы нысан: базонгœ канын ахуырдзауты радзырдимœ;

уацмысы руаджы сывœллœттœн бамбарын канын

алкœмœн дœр йœ хœс кœй у кусын œмœ пайда

хœссын йœ алыварс цœрджытœн;

уœрœхдœр равдисын ирон традициты руаджы доны ахадындзинад;

алыхуызон методикон мадзœлтты фœрцы разœнгард кœнын

сабиты мадœлон œвзаг ахуыр кœнынмœ.

I Сбœрœг кœнын хœдзармœ куыст.

  1. - Сывœллœттœ,мах къорд рœстœджы кусœм темœйыл «Куыст - царды цин». Хœдзармœ куыстœн

уын уыд лœвœрд Гœззаты Иваны аргъау «Йœ зивœджы- йœ мœлœт» аив кœсынмœ(радыгай кœсынц 2 -аг хай).

  1. Дзуапп дœттынц фœрстытœн:

-Куыд цард Мыстъачъе, цалынмœ йœ мады œмœ фыды бон кусын уыд, уœдмœ?

-Цы рцыд Мыстъачъейыл йœ ныййарджытœ куы базœронд сты,уœд?

-Ссарут œмœ бакœсут рœнхъытœ,кœцыты ныхас цœуы цœй тыххœй нœ ацыд Мыстъачъе быдырмœ хойрагмœ.

- Сымах хъуамœ œрхъуыды кодтаиккат аргъауœн амондджын кœрон ныв скœнгœйœ(сывœллœттœ дзурынц кœнœ кœсынц сœ нывœнцтœ).

3. - Куыд раиртœстам уœ фыстœгтœй, афтœ хъуамœ мах скœнœм хатдзœг, дзуапп ратгœйœ фарстайœн: «Цы кœнын хъуыд, цœмœй мыстытœ ма бахауттаиккой ахœм бœллахы?»

а) «Ахуыр кœнын хъуыд Мыстъачъейы кусын»

œ) «Мыстъачъе хъуамœ хистœрты фœзмыдтаид, фœллой кодтаид»

б) «Фыд мысты кусын кодта,мад та йын тœригъœд œмœ зивœггœнагœй схъомыл»

в) «Чи кусы, уымœн алцы дœр вœййы»

- Сымах œхсœн ис ахœм магусатœ? Байхъусœм - ма Цœрукъаты Валодяйы œмдзœвгœмœ

«Аххытœ œмœ оххытœ»

- Уœдœ уœ сœйраг куыст цы у сымахœн ныртœккœ? (ахуыр канын, зонындзинœдтœм тырнын)

II Ног œрмœг

  1. Разныхас

- Мах зонœм, куыст у царды цин,уый тыххœй уыдзœн абон дарддœр нœ ныхас. Цœмœй сбœрœг кœнœм уацмысы сœйраг архайœджы,уый тыххœй базонут уыци - уыцитœ:

Райгуырд цъитирœбын, хохы,

Къœдзœхтимœ бацыд тохы.

Коммœ агœпп кодта рындзыл

Œмœ быдырмœ фœтындзы.

Œнœ базыртœй тœхы,

Œнœ хъœлœсœй хъœр кœны.(дон ныв, доны хъœр)

- Иу ахœм зарœггœнœг доныл ныффыста йœ радзырд Айларты Чермен(фыссаджы ныв œмœ цыбыр биографи)

- Айларты Гœбылайы фырт Чермен райгуырд Хъарман - Сындзыхъœуы Дыгургомы. Астœуккаг скъола каст куы фœци, уœд бацыд медицинон институтмœ, райста дохтыры диплом,куыста нœ республикœйы бирœ горœтты œмœ хъœуты.Уый бирœ уарзта йœ мадœлон œвзаг, ирон аив дзырд. Œмдзœвгœтœ фыссын райдыдта скъолайы ахуыргœнгœйœ. Ныффыста 11 œмбырдгонды.

2. - Абон махмœ ис бирœ уазджытœ œмœ уыдоны œхцонœн текст ахъаздзыстœм рольтœм гœсгœ. Равдысты архайынц: Автор,Нартхоры œвзар,Сœгуыт,Бœрз бœлас,Рог дымгœ,Дидинœг, Дон.

3. Дзырдуатон куыст: бœллиц, комулœфтœй, цъœхснаг хъœлœс, хœлœфœй тындзы.

4. Œвзаргœ каст.

- Бакœсут, цы зœгъы бœрз бœлас хœххон доны тыххœй.

- Сœгуыт та куыд хоны бœрз бœласы?

- Уœд дидинœг та йœхицœй куыд œппœлы?

- Дон цы нымайы амондыл ?

- Кœцы рœнхъыты ис уацмысы сœйраг хъуыды? Бакœсут œй. Куыд œй œмбарут?

4. Улœфты рœстœг.

Хъœды ис бœлœстœ ныллœгтœ œмœ бœрзœндтœ,

Рог дымгœ œнкъуысы бœлœстœн сœ сœртœ.

Дзуры сын сœ хъусты сусœгœй цыдœртœ,

Стœй сын сœ уœлœрвтœм фескъœфы бœрзœндты.

5. - Айларты Чермен цœмœй текст уа аив,уый тыххœй спайда кодта рœсугъд дзырдбœстытœй. Ссарœм

ма сœ: дымгœ - рог

бœрз бœлас - къœбœлдзыгсœр

сœгуыт - рогкъах

дидинœг - хъоппœгцœст, сырхуадул

дон - хœххон, чысыл, хъœлдзœг

III Ирыстоны дœттœ

Дœтты цыд вœййы алыхуызон: иутœ згъорынц тагъд размœ бырсгœйœ, иннœта сты уœрœх œмœ сындœг. Ирыстоны ис бирœ цœугœдœттœ,уыдон рараст вœййынц цъитиджын хœхрœбынтœй быдырмœ тындзгœйœ.( зарœг «Цъœйдон»)

Нœ горœт Алœгиры рахизфарс та цавœр дон кœлы?(œрмœг Арыдоны доны тыххœй)

I V Донимœ баст œгъдœуттœ

- Ирон адœммœ ис бирœ œгъдœуттœ, кœцытœ œвдисынц,цавœр бынат ахсы дон царды мидœг,œнœ уымœй кœй нœй уœвœн. Хуыцаумœ кувгœйœ фынгыл арœвœрынц œртœ уœливыхы. Чи зоны сымахœй, цы нысаниуœг кœнынц уыдон хицœнтœй?( радзырд œртœ уœливыхы тыххœй).

- Œрдзы алцœмœндœр ис хицау. Доны мидœг, мифологимœ гœсгœ, уый у Донбеттыр, кœцыйœн ис чызджытœ. Хонгœ дœр сœ кодтой донычызджытœ. Дон афтид удылхœцœг нœу. Фœлœ ма удтœ сыгъдœггœнœг дœр. Байхъусœм - ма, куыд бœрœг кодтой Доныскъœфœнтœ нœ рагфыдœлтœ.

- Доны хастœн дœр уыди хицœн œгъдау.Ног чындзы иу хуыдтой донмœ( «Дондзау устыты œгъдау»).

- Куыд зын уыди хœхбœсты дон амал кœнын, уый равдыста йœ нывы Къоста(«Дондзау»)

V Œмбисœндтœ доны тыххœй

- Баиу кœнут œмбисонды хœйттœ:

Донœн йœ цуры чи цœры,… не ййафы.

Тагъд дон фурды… йœ ивылœн дœр ын уый зоны.

Дон адœмы сыгъдœг кœны,… кœсаг дœр уым вœййы.

Дон кœм уа,… адœм та йœ чъизи кœнынц.

- Адœймаджы раз та цавœр хœс œвœрд ис доны раз?

«Хъахъхъœнœм алы œртах дœр! Сыгъдœг дарœм нœ цœугœдœттœ!»

VI Кœронбœттœн

- Сабитœ, цауыл цыд абон ныхас нœ урочы?

- Цавœр œрмœг базыдтат доны тыххœй?

- Цœй руаджы нœм ис ахœм зонындзинадтœ?(мадœлон œвзаджы)

Хатдзœг: мœнœ доны œртахау мадœлон œвзаг дœр хъœуы хъахъхъœнын œмœ ахуыр кœнын, цœмœй аив дзурœм,раст фыссœм, базонгœ уœм ирон адœмы истори œмœ культурœимœ. Уый у Райгуырœн бœстœйы хœзна œмœ дзы сœрыстырœй пайда кœнœм. (œмдзœвгœ «Мœ зарœг - Ирыстон»)

Ды, Ирыстон,- мœ зарœг! Ды, Ирыстон, - мœ уалдзœг!

Ды, Ирыстон, нœргœ цœр! Уœд дœ фœндаг даргъ, уœрœх!



































 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал