Поурочный план урока по якутской литературе на тему Дьукаахтыылар (1 класс)

Уруок темата: Николай Якутскай "Дьукаахтыылар" - остуоруйа

Еремеева Ирина Удариновна

Алын суьуох кылаас учуутала

Куокуй орто оскуолата

Кэбээйи улууьа

Кылааьа: 3

Уруок технологията: сайыннарыылаах уорэх..

Уруок тиибэ: сана теманы билиьиннэрии.

Методы: чинчийэр, практическай, тылынан.

Учуутал сыала - соруга:

• Суруйааччы айар улэтин кытта билиьиннэрии.

• О5о5о табатык, оруолларынан аа5арга, былаан онорорго, айымньыны ырытарга соптоох дьарыгы тэрийии.

• Уорэнээччи санарар санатын, тылын, айар, толкуйдуур, тэнниир, ырытар, кэпсиир уонна бэйэ - бэйэни кытта алтыьар дьо5урун сайыннарыы.

• Айымньыны хайдах ылыммытын оруолларынан аа5ан, оонньоон көрдөругэр үөрэтии.

• Эйэлээх, до5ордуу, утуо майгылаах буоларга иитии, ойдотуу.

Үөрэнээччи сыала- соруга:

• Н.Якутскай "Дьукаахтыылар" остуоруйатын дириңник ылынарга саңа, сонун көруу, толкуй киирии, бэйэ толкуйдуур дьоҕурун, тылын - оьун сайыннарыытыгар дьулуһуу.

• Наадалаах информацияны литератураттан, тылдьыттан, булан ылынар, чинчийэр дьоҕурун сайыннарыы.

• Суруйааччы айар улэтин кытта билсиһии, суруйааччыны бэйэбэр арыйыым.

Тэрилэ : 3 кылааска аа5ар кинигэ "Кустук" - учебник

- ойуулар;

- мультимедия (уруокка туттуллар презентация);

Уруок хаамыытын технологическай картата

Уруок этааптара

Учуутал дьарыга (Деятельность учителя)

Уорэнээччи дьарыга (Деятельность учащихся)

¥³рэх дэгиттэр дьайыылара (УУД)

Тэрээһин чааһа

Утуо майгы туьунан хоьоон дуу, ос хоьоон дуу аа5ыы.

Үтүө күнүнэн, күндү оҕолор!

Үөрэнээччилэр уорэнэр турукка киирэллэр.

Тус суолталаах дьайыы (Личностные)

2.Теманы чопчулааьын

а) Дуоска5а чооруос, кутуйах ойуулара ыйаммыттар.

Бу кыыллар тустарынан тугу билэ5итий?

Билбэт кыылгыт баар дуо?

Оссо тугу кэпсиэххэ собуй?

Аьылыга.....

б) Остуоруйа аатын тула кэпсэтиьии

Дьукаахтыылар диэн тылы ким билэрий?

Ол аата билигин аа5ар

айымньыбыт туох туьунан буолуо5ай?

О5олор кэпсииллэр

Бу кыыллары ханнык остуоруйа5а, айымньыга корсубуттэрин

Энциклопедия, тылдьыт комотунэн

"Дьукаах" Билэр буоллахтарына быьаараллар

О5олор санааларын, толкуйдарын этэллэр

Дьукаахтыылар -диэн ол аата кинилэр.

Уруок тематын о5олор таьаараллар

Бэйэни салайынар-дьа´анар дьайыы

(Личностные

Регулятивные)

Регулятивные

3. Суруйааччыны кытта билиьиннэрии

в) суруйааччыны кытта билиьиннэрии

Норуот тапталлаах суруйааччыта.

Николай Гаврилович Золотарёв - Николай Якутскай 1908 с. Уоьээ Булуу улууьун Харбалаах нэьилиэгэр дьаданы дьиэ кэргэннэ торообутэ.

Айар улэтин 1938 с. са5алаабыта. Аан бастаан документальнай очеркалары суруйууттан, онтон айымньылара суруллан тахсыбыттара. 1941 - 44 с. с. "Хотугу сулус", республикатаа5ы хаьыаттарга сэьэннэрэ бэчээттэммиттэрэ.

1968 с. таьаарбыт "Толко" романа улахан биьирэбили ылбыта. Саамай таьаарыылаахтык улэлээбит суруйааччынан буолар, ол курдук кини айымньыларын уопсай кээмэйэ 350 бэчээтинэй илиис, ол аата 6 тыь. тахса страница кээмэйдээх айымньылары суруйбут.

Улахан айымньылара: "Комустээх уруйэ", "Толко", "Алмааьы кордооччулэр", "Алмаас уонна таптал", "Биьиги кытылбыт", "Аата - алмааска" .

О5олорго анаан суруйбут айымньылара:

"Кыьын ытыыр - чооруос уорэр", "Кыраьа", "Маннайгы сааланыы", "Куобах кутурга суох буолбут", "Дьукээбил уота", "Ойуур оскуолата", "Хотой до5оро", "Арай биирдэ",

Ыйытыылар:

- Бу суруйааччы ханнык айымньытын аахпыппытый?

Эьиги санаа5ытыгар суруйааччы туох туьунан суруйарын собулуур эбитий?

Кимиэхэ анаан суруйар эбитий?

Слайдынан

О5олор корон, аа5ан баран суруйааччыны кытта билсиьэллэр

Тэтэрээккэ бэлиэтэниэхтэрин соп

Оссо атын аахпыт айымньыларын толкуйдаан этэллэр.

Регулятивные

Познавательные

Билиини-к³рµµнµ ылар дьайыы

.

4. Остуоруйаны аа5ыы, тиэкиьи кытта улэ.

1. о5олор остуоруйаны искэ аа5ыылара.

2. ойдоммот тыллар бааллар дуо?

3. оруолларынан хоьоонноохтук аа5ыылара

4. Оонньоон кордорорго бэлэмнэнии

О5олор искэ аа5аллар.

Ойдоммот тыллары ырытыыга, тылдьыттан булан быьаараллар.

Оруолларын уллэстэн хоьоонноохтук аа5аллар. Тахсан оонньоон кордороллор.

(боло5унэн араарбыт чаастарын оонньоон кордоруохтэрин соп)

Познавательные

Личностные

Бодору´арга

µ³рэнэр дьайыы

(Коммуникативные УД)

7.Физкультминутка

Оонньуу «Чуумпу». Чуумпуну истиэхэйин эрэ.

- Эьиги тугу иьиттигит?

Харахтарын симэн олорон чуумпуну иьиллиибит. О5олор тугу истибиттэрин кэпсииллэр.

5 Толкуйдатар ыйтыылар

- Айымньы ис хоьоонунан толкуйдатар ыйытыылары биэрии

(10 ыйытыы:)

• Остуоруйа сурун геройдара кимнээ5ий?

• Майгыларын туьунан биир - биир кэпсээн?

• Кинилэр тугу хаьааммыттарый?

• Кутуйах туох этиини киллэрдэ? То5о?

• Чооруос хасааьа хаьан буттэ?

• Кутуйах хасааьын чооруоска хайдах аьатта? То5о?

• Чооруос то5о ыксаата?

• Кутуйах то5о кэмчилээбитэ буолуой?

• Туохтан этиьии са5аланна? Ким са5алаата?

• Кутуйах то5о часкыйда?

• Дьукаахтыылар то5о ара5ыстылар?

• Суруйааччы бу остуоруйанан тугу кордоруон ба5арбытый?

• Туохха ынырарый?

• Маннык костуу билинни олоххо баар буолуо дуо?

• Санаа5ытын атастаьын

5. Сурун геройдары майгыларын тэннээн коруу, ырытыы

1. О5олорунан былааны онорторуу

2. Ис хоьоонун сиьилии кэпсээьин

Ыйытыыларга о5олор эппиэттэрэ.

О5олор тэннээн короллор, санааларын этэллэр, таблица5а Тэтэрээккэ суруйуу

Ис хоьоонунан былаан онороллор:

1. Хаьаас мунньунуу.

2. Дьукаахтыылар олохторо.

3. Дьукаахтыылар айдааннара.

Биир о5о сиьилии кэпсиир, атыттар эбэргэ бэлэмнэнэн бол5ойоллор.

О5олор толкуйдаан остуоруйаны чааска арааран былаан онороллор.

Уөрэнээччилэр биирдиилээн үлэлииллэр.

Личностные

Коммуникативные

Регулятивные

6.Уруок тумугэ

• Санаа атастаьыыта

Остуоруйа5а уонна уруок туьунан санааларын этэллэр.

Личностные

Рефлексия

Ким бу уруокка хайдах улэлээтигит дии санаатыгыт

Уруок устата учугэйдик улэлээбит оҕолорго ("ситуация успеха" онорон ) анал номинациялары туттарыы:

- "бастын оруол толорооччу"

- "тыл суолтатын билээччи"

- "тылдьыты сатаан туһанааччы"

- "айар тыл маастара"

- "бастын __________ "

Бэйэбэр туьалаа5ы..... биллим.

Бу уруоктан мин сананы биллим....

Маннык тумуккэ кэллим....

Сыанабыл туруоруналлар.

Бэйэни сыаналаныы (рефлексия).

Бодору´арга µ³рэнэр дьайыы

Регулятивные

7. Дьиэ улэтэ.

Остуоруйа ис хоьоонунан уруьуй, кыра кинигэ оноруу, маарынныыр кылгас остуоруйаны айарга холонуу.

Бу бутуурдаах, дьалхааннаах, балысхан сайдыылаах олоххо бэйэҕит суолгутун таба тайанан, үтүө дьон буола улаатыаххыт диэн эрэнэбин. диэн алгыс тылынан уруокпутун түмүкүтүүбүт.