7


  • Учителю
  • Урок тувинского языка 'Ужук Х'

Урок тувинского языка 'Ужук Х'

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

МБОУ СОШ №2 им.С.К.Тока С.Сарыг-Сеп

Каа-Хемского района









Открытый урок

по родному языку

в 1 классе









Учительница начальных классов:

Арган-оол Буяна Макаровна



Тема: Улуг Х деп ʏжʏктʏ бижиири.

Сорулгазы: Улуг Х деп ʏжʏктʏ бижип ѳѳредиири; Х деп ʏжʏктʏг сѳстерни катаптаары; тудуштур шын номчуурун сайзырадыры; найыралдыг болурун кижизидери.

Дерилгези: магнитофон, кескинди ʏжʏктер, чуруктар, ном, мячик.

Чорудуу.

I Орг.кезээ.

Кончуг дʏрген дорт олур

Yжʏглелге белен сен бе?

Yжʏктериң билир сен бе?

- Бѳгʏнгʏ кичээливис анаа эвес тывызык-кичээл болур. Мында сѳс чаштына берген. Ɵѳренген ʏжʏктеривис катаптап, улуг Х-ны бижип ѳѳренип алыр болзувусса бир ʏжʏктеп ажыттына бээр. Сѳѳлʏнде чʏʏ деп сѳс ʏнʏп келирил, чʏʏ деп сѳс чаштына бергенил тывар бис.




II Катаптаашкын.

Оюн «Yжʏк неме»

-Самбырада слогтарга ʏжʏк немээр сѳс болу бээр кылдыр. Кайы одуругнуң уруглары найыралдыг дʏрген кылыптарыл.

Но… та…

Хе… ку…

Са… да…

Ху… ма…

Па… хо…

Кы… се…

Ди… по…

Оюн «Сагынгыр»

- Ам кайы-хире слогтардан сѳстер тургузуп шыдаар силер. Мячикти кымче октаптар -дыр мен, ол кижи тудуп алгаш немей сѳс болу бээр кылдыр слог чугаалаар.

Ха-… , та-… ,коң-…, ку-…, ба-…,соң-…, ка-…, да-…, дил-…, те-…, тор-…, бы-…, хе-…, Са-…

III Чаа тема тайылбыры.

- Самбырада ʏжʏктерниң чартыын билбейн балап каан. Кым танып каапты, чʏʏ деп ʏжʏктерниң чартыы-дыр? (Улуг А, Л, М деп ужуктерниң чартыын бижээн)

-Бо шупту кандыг ʏжʏктерил?

-Улуг ʏжʏктʏ каяа бижиир бис?

-Бис бѳгʏн улуг Х деп ʏжʏктʏ бижип ѳѳренир бис. Yжʏктʏ топтап кѳрʏңерем, кандыг-дыр, чʏзʏ-биле ылгалып турарыл?

-Yстʏнде шугумнуң элээн кырынга салгаш оң талазынче углай ѳрʏ алзы тырыкылавышаан, улаштыр куду алзы тырыкылай арак адаанда шугумга чыпшыр четпейн чыткаш, солагай талаже бичии илбекти бижээш, дедир ооң кыры - биле баштай эгелээн черниң дужунга четкеш, оң талаже углай доңгагар шыйыгны чоруткаш, дедир-ле бижээн шыйыгның кыры-биле адаанче углай тырыкылавышаан оң талазынче илбекти бижиир.

(тайылбыр соонда ѳѳреникчилер баштай точкалар кыры-биле, а ооң соонда боттары бижиир)Хол, хеме деп сѳстерни база чараштыр бижиир.

IV Физминутка.

Бижидивис, бижидивис

Бичии холдар дыштанзыннар.

Бирээ, ийи, ʏш.

Бирээ, ийи, ʏш.

Салааларга физминутка «Ɵдʏректер»

V Быжыглаашкын.

Оюн «Илбичилер».

Б…к х…м

Б…к х…л

Б…к х…п

-Кайы одуруг мурнай хой сѳстер тургузуп шыдаар эвес.

- Даалгалрны шын кʏʏсеткенивис соонда чʏʏ деп сѳс ʏнʏп келди?

-Хомус.(Чуруун кѳргʏзер)


VI Беседа.

-Хомус дээрге хѳгжʏм херексели-дир. Аңаа тывалар шаанда-ла ойнап чораан. Ону шаанда ыяштан, чартыдан-даа кылган борлур. Шелер хомус, тыртар хомус дээш аңгы-аңгы хевирлеои бар. Амгы ʏеде демирден кылган хомустар бар. Ам хомуска ойнаарын дыңнаптаалыңар. (магнитофонда хомустап ойнаан аялгаларны дыңнадыр)

- Кандыг-дыр?

-Ам бо хомус деп сѳс биле домактан чогаадып кѳрʏңерем.

VII Ном-биле ажыл.

Номда «Хомус» деп эгени номчуур.

- Кым хомустааныл?

- Хомус ʏнʏ кандыг болган?

- Кымнар хомустап ѳѳренип турар?

- А силерниң араңарда хомустап билир кижи бар бе?

VIII Тʏңнели.

- Бѳгʏнгʏ кичээлде чʏнʏ канчап турдувус?

-Чʏʏ деп ʏжʏктʏ катаптадывыс?

-Кандыг ʏжʏгʏл?

-Чʏге ажык эвес дээр бис?

Эки ажылдаан уругларны демдеглээр, демдектерин салыр.



 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал