Жұрнақ пен жалғау. Жаңа тақырыпты хабарлау сабағы (2-сынып)

Қазақ тілі

2-сынып

Сабақтың тақырыбы: «Жұрнақ пен жалғау».

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Оқушылардың сөз және оның құрамы туралы түсініктерін қалыптастыру. Қосымшаның жұрнақ және жалғау болып бөлінетіні туралы алғаш түсінік беру. Қосымшалардың әр түрлі қызмет атқаратынын түрлі жаттығулар орындату арқылы меңгерту.

2. Дамытушылық:Ауызша және жазбаша тілдерін, шығармашылық қабілетін дамыту.

3.Тәрбиелік: Салауатты өмір салтын сақтауға, еңбексүйгіштікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа білімді игеру.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап, көрнекілік,«Топтастыру»,«Ой қозғау» стратегиялары.

Пәнаралық байланыс: Ана тілі, дүние тану.

Көрнекілік: Кесте, қима қағаздар, ойын құралдары, ойыншықтар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

-Амандасу.

-Оқушыларды және олардың құрал-жабдықтарын түгендеу

-Психологиялық дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

«Түбір мен қосымша» тақырыбы бойынша білімдерін бақылау мақсатында сұрақтар беру. «Үй құрастыру» ойын - тапсырма.

Түбір дегеніміз не? Қосымша дегеніміз не? Қосымшаның атқаратын қызметі.«Қыстағы еңбек түрлері»,«Қыстық ойын түрлері» тақырыбына сөйлемдер құрау. «Қой» сөзіне қосымша қосып айт.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Жұрнақ пен жалғау. Кестемен жұмыс.

Қосымша жұрнақ, жалғау болып екіге бөлінеді.

Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс - жұмысшы, ойын - ойыншы.

Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс - жұмыста, ойын - ойынға.

2. Оқулықпен жұмыс.

1-жаттығу.Өлеңді мәнерлеп оқы. Жұрнақ, жалғау жалғанған сөздерді теріп жаз.

Бағалар

«Жақсы оқимын» деп едім,

Жеттім осы сертке мен.

Жаттап Жамбыл өлеңін,

Алдым баға «төрт» деген.

Мен талапты баламын,

Оқи берсем күнде өстіп,

Ақиқат қой

Аларым

Барлық пәннен кіл «бестік»! (Б.Серікбаұлы)

2-жаттығу.Жұмбақтарды оқып, шешуін тап.

1)Түсі аппақ қарда,

Тәттілігі балдай.(....)

2)Өзі суда өседі,

Суға қайнап піседі.(.....)

Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын тауып, белгіле.

3- жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқы. Қосымшалы сөздерді теріп жазып, түріне ажырат.

Аққу

Ерте заманда аққулар көлде емес, ну орманда күнелтіпті. Ұшқан құс, жүгірген аң аққудың көркіне қызығыпты.

Бәрі аққуды адалдығы, ақылдылығы үшін сыйлапты. Айбарлы арыстан да, жүректі жолбарыс та, қырағы қыран да аққудың алдында бастарын иіпті.

«Жыл он екі ай» кітабынан

V. Бекіту.

4-жаттығу. Берілген сөздерді құрамына қарай бөліп, сызбамен жаз.

Бақытты, үйге, адалдық, сыйлық, елде, көңілді, ауылдың, жақсылық, көшемен.

Үлгі: бақыт-ты, ... .

</ ІV. Қорытынды.

Ойын: «Аққала жасау».

- Балалар, қыстағы ең қызық ойындардың бірі аққала жасау. Ол үшін қолымызға қолғап киюіміз керек.

Қолғаптың сыңарын табу: ән - ші, ұшақ - қа, бала - лар, жылқы - шы, үй - дің, өнер - паз.

Аққала құрастыру. Аққала бөлшектерімен жұмыс.

1 - сұрақ: Жұрнақ дегеніміз не?

2 - сұрақ: Жалғау дегеніміз не?

3 - сұрақ: «Өз орныңды тап» ойыны. Түбір, жұрнақ, жалғаудың шартты белгісі бойынша оқушылар сөздерді сахналап көрсетеді.

Сөздер: Мүсіншілер, сауыншының, етікшіден, кітап, саяхатқа, саяхатшыларға, оқушылар, оқушы, оқу, жылқышылар, ағаштар.

VІ. Оқушыларды бағалау.

VІІ. Үйге тапсырма.5-жаттығу, 124 бет.