Календарно-тематическое планирование по якутскому языку 4 кл

Саха тылыгар 4 кылааска тематическай былааннааьын.

Учебник. Саха тыла 4 кылаас. 2007 с., автордар: Анисимов В.М.,С.К.Колодезников уо.д.а.

Программа. Саха тыла 1-4. 2006 с.

Дидактическай материал: «Ыллык 4 кл.» 1996 с., «Саха тылыгар дидактическай матырыйаал 4 кл.» 1993 с.

«Саха тылыгар тестэр» 1-4 кл. 2009 с. С.С.Игнатьева, М.П.Ноговицына, М.Г.Шапошникова Дь. Бичик

№

Чааьа

Темата

Уруок сыала

О5о билиититэ, сатабыла

Туттуллар тэрилэ

Буолар кунэ -дьыла

Бэлиэтээhиннэр

Былаан

Факт

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

27ч

1

1 чиэппэр

Тиэкис.

Тиэкис. Этии. Тыл. Дор5оон

Тема ойдобуллэрин санатан хатылааьын

Уьус кылааска уорэппити хатылаан санатыьыы

Хартыына, тыллар, фишкалар, этии схемалара

2

1

Тиэкис бэлиэтэ

Текст туьунан ойдобуллэри билиьиннэрии, сурун бэлиэлэрин ырытыы

Тиэкис сурун бэлиэлэрин быьаарар, ис хоьоонунан тиэкис тиибин быьаарар, тиэкис тутулун араарар буолуохтаах

Тыллар карточкалара, алфавит

3

1

Тиэкис арааьа

Текст араастарын ис хоьооннорун ойдоон араара уорэнии

Саьыл ойуута

4

1

Тиэкис чааьа

Текст тутулун билиьиннэри

Тылга аьа5ас дор5ооннор наардаьыыларын хатылаан ойдотуу

Хартыына, аьа5ас дор5оон наарданар таблицата

5

1

Этии. Тыл ситимэ

Этии туьунан ойдобулу хатылааьын, тыл ситимин этииттэн арааран ойдооьун

Этиини, этии ситимиттэн арааран быьаарар буолуохтаах

Хартыына «Куьун»

6

1

Этии керунэ

Этиилэр араас коруннэрин быьааран ойдотуу

Этииттэн тыллар ситимнэрин онорор, наадалаах тыл ситимнэрин булар, быьаарар буолуохтаах

Таблица «Этии коруннэрэ»

7

1

Этии чилиэнэ.тэнийбит, тэнийбэтэх этии

Этии тутулун кэнэтэн ырытыы, туьааны уонна кэпсиирэни ойо5ос чилиэннэри арааран ойдоту. Этиигэ тыллар ситимнэhиилэрин кэнэтэн чопчулаан быhаарыы, этии оло5ун уонна тыл ситимнжрин араарыы

Тэнийбит ,тэнийбэтэх этиилэри сатаан араарар

Дьокуускай куорат туьунан открыткалар

8

1

Этии биир уустаах чилиэннэрэ

Сана ойдобуллэри билиьиннэрии, этии чилиэннэрин хатылааьын

Таблица «Биир ыйыт. тыллар»

1

2

3

4

6

7

8

9

9

1

Хатыылааьын

Этии туьунан ойдобуллэри хатылааьын, чинэтии

Дидактическай пособие

10

1

1

Тыл састааба

Тыл састаабын алын кылаастарга барбыты хатылаан кэнэтэн билсиьии

Тылы састаабынан ырытар (оло5о + сыь)

Таба ойуута,таблица «Тыл састааба»

11

1

Тыл састааба. Тыл оло5о уонна сыьыарыылара

Текскэ тирэ5ирэн этиилэртэн тыллары талан састааптарынан ырытыы, тыл оло5ун уонна араас сыьыарыыларын арааран ойдооьун

Тылы састаабынан ырытар (оло5о + сыь)

Таблица «Сыьыарыы араастара»

12

1

Сыьыарыы аьа5ас дор5оонун уларыйыыта

Сыьыарыы аьа5ас дор5оонун 4 араастаах -таахтарын, тыл оло5ун аьа5ас дор5оонноро дьуорэлэьэллэрин быьааран ойдотуу

Сыьыарыы араастарын быьаарар, уоскэтэр уонна ситимниир сыьыарыылары арааран быьаарар, нууччалыы суруллар тыллар сыьыарыыларын быьаарар , араарар буолухтаах

Таблица «Сыьыарыы араастара»

13

1

Нууччалыы суруллар тыл сыьыарыыта

Нууччалыы суруллар тыллар сыьыарыыларын таба санарыыны уонна санара уорэнии

Таблица «Нууччалыы олохтоох тыл сыьыарыыта»

141516

Хатылыыр эрчиллии

Барбыт темалары хатылааьын, чинэтии

Тирэх таблицалар

17

1

Хонтуруолунай улэ

Сыьыарыы араастарын таба истэн суруйар уоруйэхтэрин бэрэбиэр -кэлээьин

«Сборник диктантов»

18

1

Оноьуллубут ал5астарга улэ.

Диктанна оноьуллубут сыыьалары ырытыы

Сыыьатын булан коннорор буолуохтаах

Карточкалар

Дидактический материал «Ыллык»

1

9 ч

1

Бодороьуу

Уьус кылаас матырыйаалын хатылааьын

Бодороьуу сиэрин тутуьан атын киьини кытта кэпсэтии, билсиьии, атын киьи санатын бол5ойон истэ уорэнии,

Киьи киьиэхэ сыьыанын этиэн ба5арар санаатын мимиканан, туттан хаптан кордоро уорэтии, атын киьини корон ойдуу уорэнии

Билбэт кикьитин кытта араас миэстэ5э, араас тугэннэ кэпсэтиини сатаан са5алыыр, тумуктуур, мунаарар боппуруоьун баьаарсар, бэйэтин санаатын, ба5атын сиэрдээхтик этэр, болдьох бэлиэлэри, араас схемалараы сопко туьанар

«Айыы уорэ5э»,Л.А.Афанасьев «Сиэрдээх буолуу», «Айыы сиэрин тутус»

2

1

Санарыы уратылара

3

1

Айыы киьитэ аьыныгас. Уоскутуу

4.

1

Мин хайдах истээччибиний?

5.

1

Мин аа5ааччыбын

6.

1

Тиэкис

7

1

Буойуу.Бобуу

8.

1

Болдьох бэлиэлэр

9

1

Ойуулааьын

1

21ч

2

2 чиэппэр

Сана чаастара. Аат тыл

Аат тыл ахсаана.

Аат тыл ойдобулун, биир уонна элбэх ахсаанна туттулларын, пааралаьар тубэлтэтин хатылаан, тумэн быьаарын

Аат тылы ахсаанынан таба уларытар уонна суруйар буолуохтаах

Таблица «Аат тыл ахсаанынан уларыыта»

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2

1

Аат тыл падеьынан уларыйыыта

Аат тыл падежтарынан уларыйыыларын туьунан билиьиннэрии

Аат тыл падежтарынан уларыйарын ойдуохтээх, аат тыллары падеьынан уларытар буолуохтах

Таблица «Падежтар»

3

1

Терут уонна араарыы падеж

Торут падежка оло5уран араарыы падеж ханнык ыйытыыга хоруйдуурун быьаарыы, аат тыллары падежтарга тутуннара уорэтии

Падежтары араарар, анализтыыр дьо5уурдара сайдар, аат тыллары, сыьыарыылары таба суруйарга уорэнэллэр.

Саха тылыгар 8 падеж баар, падежтар ханнык ыйытыыларга хоруйдуулларын, аат тыллар биир ыйытыыга хоруйдуулларын уонна сыьыарыылара маарынныыр буоллахтарына , биир падежка тураллар диэн ойдуохтээх, быьаарыахтаах. Холобурдары ырытарыгар аат тыл сыьыарыытын арааран баран ханнык падеж сыьыарыыта буоларын эндэппэккэ быьаарыахтаах

Хартыына «Кыьын», тонсо5ой, улар ойуулара

4

1

Сыьыарыы падеж

Сыьыарыы падежка турар аат тыл ханнык ыйытыыга хоруйдуурун быьаарыы, сыьыарыытын араарыы, этиигэ ханнык чилиэн буоларын били

Таблица №11

5

1

Туохтуу падеж

Туохтуу падеж ыйытыытын сыьыарыытын билсиьии

Таблица №10

6

1

Суругунан улэ

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

«Сборник диктантов»

7

1

Оноьуллубут ал5астарга улэ. Хатылааьын

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

Карточкалар

8

1

Таьаарыы падеж

Таьаарыы падеж ыйытыытын, сыьыарыытын билсиьии, этиигэ туттуллуутун быьаарыы, тылы сайыннарыыга эрчиллии

Таблица №11

9

1

Туттуу падеж

Туттуу падеж ыйытыытын, сыьыарыытын билсиьии, этиигэ туттуллуутун быьаарыы

Таблица №12

10

1

Холбуу падеж уонна тэннии падеж

Холбуу падеж аат тыл туохтууруттан тутаахтаа5ын ойдотуу

Таблица № 13

11

1

Нууччалыы суруллар тыл падеьынан уларыйыыта

Нууччалыы суруллар тыллары падеьынан уларыйыыларын уорэтии

Таблица

12

1

Аат тыл элбэх ахсаанна падеьынан уларыйыыта

Падежтар тустарынан ойдобулу хатылааьын, чинэтии

Таблица «Падежтар»

13

1

Хонтуруолунай улэ

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

«Сборник диктантов»

14

Ал5астарга улэ. Хатылааьын

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

Карточкалар

1

7 ч

1

Бодоруьуу

Сиэрдээх сыаналааьын

Айымньыны ырытан бэйэ санаатын этии, информацияны хомуйан тиэкис, ыстатыйа суруйарга уорэтии, кэпсээн кэпсииргэ холонуу

Мунаарар боппуруоьун быьарсар, бэйэтин санаатын, ба5атын сиэрдээхтик этэр. Сурунаал, хаьыат информациятын иьитиннэрэр -биллэрэр араастарын ойдуур, туьанар. Информация коруннэрин билэр буолуохтаах

«Айыы уорэ5э»,Л.А.Афанасьев «Сиэрдээх буолуу», «Айыы сиэрин тутус», «Кэскил», «Чуораанчык», худ.кинигэлэр

2

1

Тойоннооьун

3

1

Тылдьыт ыстатыйата

4

1

Кэпсээн - тыл жанра

5

1

Иьитиннэрэр - биллэрэр сулууспа. Информация диэн тугуй?

6

1

Информация жанрдара

7

1

Хатылааьын

1

30ч

1

3 чиэппэр

Солбуйар аат

Солбуйар аат

Сирэй солбуйар аат ойдобулун инэрии

Солбуйар аат сирэйдэринэн, ахсааннарынан, падежтарынан уларыйыыларын билиэхтээх, этиигэ ханнык чилиэн буолбутун быьаарыахтаахтар.

Таблица «Сирэй солбуйар аат»

2

1

Солбуйар аат сирэйинэн, ахсаанынан уларыйыыта

Сирэй солбуйар ааттар сирэйдэринэн, ахсаан -

нарынан уларыйыыларын билиьиннэрии

Таблица «Солбуйар аат сирэйинэн, ахсаанынан уларыйыыта»

3

1

Солбуйар аат падеж ыйытыытынан уларыйыыта

Сирэй солбуйар ааттар падеж ыйытыытыгар хоруйдуулларын, аат тыл курдук падежтарынан уларыйыыларын ойдотуу

Таблица «Падежтар»

4,5

2

Хатылааьын. Солбуйар аат

Уорэнээччи инники уруоктарга ылбыт билиилэрин чинэтии, уоруйэххэ кубулутуу

6.

1

Бэрэбиэркэлиир улэ.

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

«Сборник диктантов»

7

1

Туохтуур.

Туохтуур ейдебулэ

Туохтуур ойдобулун туьунан уорэнээччилэр уьус кылааска ылбыт билиилэрин хатылааьын

Туохтуур хайааьыны, киьи уонна предмет туругун бэлиэтиирин, сана5а аат тыл курдук угустук туттулларын ойдуохтээхтэр

Таблица «Туохтуур»

8

1

Туохтуур бириэмэнэн, сирэйинэн, ахсаанынан уларыйыыта

Туохтуур бириэмэлэрин туьунан ойдобулу чинэтии, сирэйин, ахсаанын быьаары

Туохтууру сирэйинэн, ахсаанынын, падеьынан уларытар сатабылы уорэтиэхтээхтэр

Таблица №16

9

1

Туохтуур ейдебулун кэнэтии

Паараласпыт комо туохтуурдары этиигэ туттарга эрчийии

Тыллар карточкалара

10

1

Туохтуур солбуйар ааты кытта ситимнэьиитэ

Туохтуур ситимнэьэр солбуйар ааттарын кытта сирэйдэринэн уларытарга эрчийии

Сирэй солбуйар аат туохтууру кытта ситимин ыйытыыларынан быьаарыахтаахтар

Таблица № 15

Тыллар карточкалара

11

1

Туохтуур соруйар киэбэ

Туохтуур соруйар киэбин билиьиннэрии, соруйар элбэх ахсааныгар сурулларын ойдотуу

Соруйар киэп элбэх ахсааныгар -н- сурулларын ойдуохтээх, аат тылтан туохтуур соруйар киэбин уоскэтиэхтээх

Тыллар карточкалара

12

1

Аахпыттан суруйуу

Ситимнээх текси бэрээдэгин кэспэккэ, тыллары табатык туттан, этиилэри ситимнээн, ал5аьа суох суруйа уорэнии, тугу суруйары ойго былаанныы уорэнии

Аахпыттан ситимнээх тиэкси, сыыьата суох таба суруйуохтаах

Сборник диктантов

13

1

Оноьуллубут ал5астарга улэ. Чинэтии

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

Сборник диктантов

14

1

Буолар уонна буолбат хайааьыны кердерер туохтуур

Буолар уонна буолбат хайааьыны кордорор туохтуурдар ойдобуллэрин биэрии, буолбат хайааьыны кордорор хайдах сирэйдэринэн ахсааннарынан уларытарга эрчиллии, буолар хайааьыны кордорор туохтуурдары буолбат хайааьын форматыгар

Буолар хайааьыны кордорор туохтуурдары сирэйдэринэн ахсааннарынан уларытыахтаах

Таблица тыллар карточкалара

15

1

Туохтуур билинни бириэмэтэ

Туохтуур билинни бириэмэтэ хайааьын санарар кэмнэ буоларын кордорорун билиьиннэрии

Туохтуур билинни, кэлэр, ааспыт бириэмэлэринэн уларыйарын ойдуохтээх, туохтуур бириэмэтин баьаарарга ыйытыыны чопчу туруоран быьаарыахтаах, дакаастыахтаах, туохтууру сана чааьынан этиигэ хайааьын хаьан буоларынан кордорор тыллары сыьыары тутан быьаарыахтаах, туохтуур ааспыт, билинни, кэлэр бириэмэлэрин сирэйинэн ахсаанынан сатаан уларытар буолуохтаахтар

Таблица № 16 тыллар карточклара

16

1

Туохтуур билинни бириэмэ5э сирэйинэн, ахсаанынан уларыйыыта

Туохтуур билинни бириэмэтин туьунан ойдобулу кэнэтии, туохтууру сирэйдэринэн, ахсааннарынан бириэмэлэринэн ырытарга эрчийии, сибээстээх сананы сайыннарарга аналлаах эрчиллиилэри толоруу

Таблица № 16

17

1

Туохтуур кэлэр бириэмэтэ

Кэлэр бириэмэ санарбыт кэннэ оноруллар хайааьыны кордорорун ойдотуу, туохтууру сана чааьын быьыытынан ырытар уоруйэ5и салгыы сайыннарыы хоьоонноохтук аа5ыы уоруйэ5ин сайыннарыы

Таблица № 20 тыллар карточкалара

18

1

Туохтуур кэлэр бириэмэ5э сирэйинэн, ахсаанынан уларыйыыта

Туохтуур бириэмэлэрин туьунан ойдобулу кэнэтии, туохтууру кэлэр бириэмэ5э сирэйдэринэн, ахсааннынан уларытарга эрчийии

Тыллар карточкалара

19

1

Туохтуур ааспыт бириэмэтэ

Туохтуур ааспыт бириэмэтэ хайааьын санарыах иннинэ буоларын ойдотуу, туохтууру сана чааьын уонна этии чилиэнин быьыытынан ырытарга эрчийии

Таблица № 17

20

1

Туохтуур ааспыт бириэмэ5э сирэйинэн ахсаанынан уларыйыыта

Туохтуур бириэмэлэрин хатылааьын, бириэмэ ойдобулун кэнэтии, туохтууру сана чааьын быьыытынан ырытарга эрчиллии

Таблица № 17 тыллар карточкалара

21

1

Сэрэтиилээх диктант

Таба суруйууга сатабыллара уонна уоруйэхтэрэ чинэтиллэр

Сборник диктантов

22

1

Паараласпыт туохтуур

Паараласпыт туохтуурдар биир хайааьыны бэлиэтииллэр, икки ардыларыгар дефис турарын ойдотуу, кэпсиирэ буолбут паараласпыт туохтуурдары этии чилиэнинэн ырытарга эрчийии

Паараласпыт Т. сирэйдэринэн, ахсаан. уларытыахтаах

Паараласпыт туохтуурдар карточкалара

23

1

Кеме туохтуур

Сорох туохтуурдар торут суолталарын сутэрэн, комо суолта5а туттуллалларын, этиигэ сыстар туохтуурдары паараласпыт туохтуурдартан ойдууллэрин ситиьии

Комо туохтууру сирэйдэринэн, ахсааннарынан уларытыахтаах

Тыллар карточкалара

24

1

Хайааьыны дьуьуннуур туохтуур

Дьуьуннуур туохтуурдар ойдобуллэрин инэрии, уорэнээччилэр дьуьуннуур туохтуурдары тылынан, суругунан сана5а активнайдык тутталларыгар эрчийии

Сана5а араас тыастары утуктэр дьуьуннуур тухтуурдары активнайдак туттуохтаах, туохтууру сана чааьын быьыытынан сатаан ырытыахтаах

Предметнай ойуулар, тыллар карточкалара

25

1

Туохтуур хаьан?, ханна?, хайдах диэн ыйытыыга хоруйдуур тылы кытта ситимнэьиитэ

Туохтуур сыьыаттары кытта ситимнэьиитин билиьиннэрии, туохтууру кытта сыьыат ситимин сатаан онорорго эрчийии, этии чилиэннэринэн ырытар уоруйэ5и салгыы сайыннарыы

Хартыына, предметнай ойуулар, тыллар карточкалара

2627

2

Туохтуур. Хатылааьын

Уорэнээччилэр туохтуур туьунан ылбыт билиилэрин чинэтии

Туохтууру сана чааьын быьыытынан сатаан ырытыахтаах, паараласпыт, комо, дьуьуннуур туохтуурдары этиигэ сатаан туттуохтаах, этии чилиэнинэн сатаан ырытыахтаах

Тирэх схемалар

28

1

Хонтуруолунай диктант

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

Диктант сборнига

29

1

Диктанна оноьуллубут сыыьаларга улэ.

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

30

1

Тумуктуур уруок. Тест

Уорэтиллибит сана чаастары тоьо ойдообуттэрин, этиигэ ырытар уоруйэхтэрин бэрэбиэркэкэлээьин

1,2

24ч2

4 чиэппэр

Да5ааьын аат

Да5ааьын аат тутах бэлиэлэрин уонна этиигэ суолтатын билиьиннэрии, д/а бэйэтин форматын уларыппавтын ойдотуу уонна санарарга-суруйарга туттан ойдобулу чинэтии

Да5ааьын аат предмет бэлиэтин кордорору, ханнык? Хайдах? Диэн ыйытыыларга хоруйдуурун, этиигэ аат тылга сыстарын, суолтатыгар уларыйбатын, этиигэ ойо5ос чилиэн буоларын билиэхтээх. Д\а кордорор бэлиэлэринэн наарды, синонимнарынан(ант)

Булуу этиигэ туттуллуутун сатаан булуохтаах ырытыахтаах

Таблица № 13

Тыллар карточкалара

3,4

2

Да5ааьын аат аат тылтан уескээьинэ

Да5ааьын аат араас сана чаастарыттан уоскээьинин кэтээн коруу

Предметнай ойуулар, тыллар карточкалар

5,6

2

Да5ааьын аат аат тыл суолтатыгар туттуллуута

Да5ааьын аат тыл суолтатыгар туттуллуутун кэтээн коруу

Предметнай ойуулар, тыллар карточкалар

7,8

2

Нууччалыы суруллар да5ааьын аат

Нууччалыы суруллар да5ааьын ааттары сопко санарарга уонна суруйарга эрчийии

Предметнай ойуулар, тыллар карточкалар, хартыына «Уруок кэнниттэн»

9

1

Диктант

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

Сборник диктантов

10

1

Диктанна оноьуллубут сыыьаларга улэ

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

Да5ааьын аат предмет хаачыстыбатын, бэлиэтин кордорорун, уксугэр д/а аат тылы быьаарарын, уоскуурун, аат тыл суолтатыгар туттулларын ойдуохтээх, быьаара уорэниэхтээх

11

1

Хатылааьын

Да5ааьын аат туьунан тугу билбиттэрин тумуу

12,13

2

Аат тыл уонна да5ааьын аат кэпсиирэ буолуута

Аат тыл кэпсиирэ буолар тубэлтэтин текст этиилэринэн ырытан билиьиннэрии, д/а этиигэ кэпсиирэ буолар тубэлтэлэрин билиьиннэрии, хатылааьын

Гагарин, Чапаев, М.К.Киров, С.Омоллоон мэтириэттэрэ, ос хоьооннор

14,15

2

Сыл бутуутэ хатылааьын

Тиэкис.Этии.Тыл.Дор5оон.

Буукуба.

Текст, этии туьунан ойдобуллэри, тыл састаабын, сана чаастары хатылааьын,этиигэ сана чаастарын ырытар уоруйэхтэрин эрчийии, ситимнээх санана сайыннарыы

Аат тыл , да5ааьын аат , туохтуур уоскээьинин быьаарар ырытар буолуохтаах

Тирэх схемалар, таблицалар, тыл карточкалара

16

Аат тыл

17

Туохтуур

18

Да5ааьын аат

19

Хонтуруолунай диктант.

Истэн суруйар уоруйэ5и сайыннарыы, ойго тутан суруйар дьо5уру уоскэтии

Сборник диктантов

20

Диктанна оноьуллубут сыыьаларга улэ

Суругунан улэ5э оноьуллубут сыыьалары ырытыы

21

Айар уруок

Ситимнээх текст бэрээдэгин кэспэккэ, тыллары, сана чаастарын этиигэ сопко онорон суруйары бэрэбиэркэлээьин

4 кылааска барбыты сатаан быьаарар, ойдуур сатабылы сатаан бэрэбиэкэлэниэхтээх

22

Сыл тумугунэн тест

Сыл бутуутугэр 4 кылааска барбыты сатаан быьаарар, ойдуур сатабылы бэрэбиэкэлээьин

23

Викторина

24

Хатылааьын

Этии чилиэннэрин хатылааьын уонна хоьуласпыт бутэй дор5ооноор туттуллууларын ырытыы