'Сан есім' қазақ тілі пәнінен 4 класс

Сабақтың тақырыбы: Сан есім.

Сабақтың мақсаты: ☺Сан есім тақырыбын тірек сызба арқылы меңгерту,

өз бетімен жұмыс жасату арқылы білімдерін толықтыру.

☺Дамыта оқытудың тиімді әдіс-тәсілдерін пайдалана отырып, оқушылардың теориялық олау қабілетін дамыту.

☺Ізденімпаздылыққа, адамгершілікке, ұқыптылыққа, жауапкершілікті түсіне білуге, табиғатты қорғауға тәрбиелеу.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, талдау, ажырату, салыстыру,топтау,

жинақтау,дәлелдеу.

Сабақтың көрнекілігі: тірек-сызба,кеспе сөздер,суретті сызба, т.б.

Сабақтың барысы:

Бағдарлау-мотиватциялық кезең.

Қызығушылықты ояту: Суретті сызбаны көрсету арқылы:

• Өмір бойы жан-жануар бейнесін,

Салып келген суретшіге не дерсің?

Жауабын кім тез береді, білсе егер,

Қай сандардан сурет салды бұл шебер.

Оқушылардың айтқан сандарын тақтаға жазып тұру.

-үш,алты, тоғыз, сегіз,бір,бес,екі.

Сұрақтар: -Осы сандарды қатыстырып тағы қандай сандар құрауға болады?

-алпыс үш,жиырма сегіз,сексен сегіз,отыз бес.....

-Суреттегі адамдардың көздері нешеу?

-Екеу.

-Қойдың аяғы нешеу?

-төртеу.

-Аяқтары неше-нешеден орналасқан?

Тапсырма: /Тақтадағы сан есімдерді дәптерлеріңе топтап жазыңдар./

-Үш,алты,тоғыз,сегіз.бір,бес,екі.

-Алтыс үш, жиырма сегіз, сексен сегіз, отыз бес.

-Екеу, төртеу.

-Екі-екіден, төрт-төрттен.

Тірек-сызбамен жұмыс.

-Әр топтағы сөздерді мағыналық жағына қарай,сызбаға салатн болсақ, сан есімнің қандай түрлеріне жатқызуға болады.

( сөздерді топтап айтқызу)

-Тірек-сызбаны пайдалана отырып, сан есім туралы тағы не айтуға болады?

-Дара сан есімдер қалай жасалады?

-Күрделі сан есім туралы не айтуға болады?

Тірек сызбаны пайдалана отырып, оқушылардың өздеріне сан есім туралы ой тұжырымдамасын жасату, ереже шығарту.

-Енді оқулығымыздағы 456-жаттығуды орындайық.(ауызша орындау)

-457-жаттығу.(2-оқушы орындайды)

Өзбетінше жұмыс. «Кім көп біледі?»

Сергіту сәті.(әр топқа санамақ айтқызу.)

Бір дегенім-бірлік.

Екі дегенім-ерлік,

Үш дегенім-үздік.

Төрт дегенім-тірлік.

Бес дегенім-белдік.

Бір дегенім-білім.

Екі дегенім-елім.

Үш дегенім-үйім.

Төрт дегенім-төзім.

Бес дегенім-бейім.

Жұмбақтар шешіп ішінен сан есімдерді табу.

1-қатар.

Бір ағаштың он екі бұтағы бар

Әр бұтағында отыз жапырағы бар

Жапырақтың бір жағы ақ, бір жағы қара.

(жыл,ай,күн.)

2-қатар.

Қос қазық, екі желі,сегіз ноқта.

Сөйлейді шежіредей адам соқса.

(домбыра)

3-қатар.

Екі достың бірі ыңғайлы, біреуінің ебі жоқ.

Екеуінде бірдей көрем, маған артық кемі жоқ.

(оң қол мен сол қол)

Жұмбақ ішіндегі сан есімдерді дәптерлеріне жазып,түрлеріне қарай ажырату.

-Енді оқулығымыздағы 458-жаттығуды орындайық.Есептік сан есімдерді, реттік сан есімдерге айналдырып жазу.(сөйлем құрату)

Көңілді санамақ.

2-екі.

Баласына ж2кіріп,

Ұрысып жатыр к2кілік

«2леніп», «с2ріп»,

Алып қапсың 2лік.

2іншілей 2ңді.

Көрсетпе деп ж2ріп.

• Балалар, «Көңілді санамақта» қай құс туралы айтылған?

• Кекілік туралы

• Балалар, құс екеш құстар да балалары жаман баға алса ренжиді екен.

• 459-жаттығу. Мақалды жатқа жазу.Сан есім қай сөзбен байланысып тұрғаныны сызба арқылы көрсету. Енді әр қатар сан есімдері бар мақал айтып жарысады.

Ойын. «Кім тапқыр?»

/Кім ішінде сан есімі бар сөздерді көп ойлап жазса, сол қатар көп ұпай жинайды.

Мысалы: тү+1, к+3+ік

Кеспе сөздермен жұмыс

Тапсырма: Тақтадағы тірек-сызбаны пайдаланып, берілген сөзден сан есімнің түрлеріне қарай мүмкіндігінше бірнеше сан есім құрайды. Мысалы:

Төрт - есептік, дара

Қырық төрт - есептік, күрделі

Төртеу - жинақтық

Төрт-төрттен - топтау

Төрттен бір - бөлшектік

Төрттерде - болжамдық

Бағалау

Сабақтың басында үлестірілген «өзін-өзі» бағалау парағы бойынша оқушылар өзін-өзі бағалайды.

Үйге тапсырма 1. 460-жаттығуды орындау.

2. «Сен білесің бе?» айдары бойынша піл, аю,, кит, жылқы, түйе, ит, мысық қанша жыл жасайтыныны тауып жазып келу.