Сабақ жоспары 'Мағынасы қарама-қарсы сөздер'

Ақмола облысы

Жарқайың ауданы

Өмірлік орта мектебі «ММ»

Ашық сабақ

Тақырыбы:

«Мағынасы қарама-қарсы сөздер»

Өткізген: Мықтыбекова Зинат Қайыржанқызы

Бастауыш сынып мұғалімі

2015-2016 оқу жылы

Қысқа мерзімді жоспар

Сыныбы: 4

25. 11.2015

Сабақтың тақырыбы

Мағынасы қарама-қарсы сөздер (Антонимдер)

Сабақтың мақсаты

1. Мағынасы қарама-қарсы сөздерді меңгерту және сөз мағынасына мән беруді үйрету,түсіндіру.

2. Оқушылардың есте сақтауын және тілін,сөздік қорын дамыту.

3. Тез ойлауға,дұрыс шешім қабылдауға,бірін-бірі сыйлауға тәрбиелеу. Халық педагогикасын дәріптеуге үйрету.

Күтілетін нәтиже

- сөйлем, мәтін ішінен мағынасы қарама-қарсы сөздерді таба алады;

-берілген сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздерді ойлап таба алады;

-мағынасы қарама-қарсы сөздерді сабақта қолдана алады;

- оқушылардың сыни ойлауы қалыптасады;

Түйінді идеялар

Оқушылар қарама-қарсы мағыналы сөздерді табуға берілген тест жұмыстарында дұрыс жауапты көрсете алу керек.Құрамында мағынасы қарама-қарсы сөздері бар мақал-мәтелдерді, жаңылтпаштар мен жұмбақтарды жаттап алуы тиіс.

Әдіс- тәсілдер

«Суреттер сөйлейді», «Эссе», «Сәйкестендіру тесті», «Электронды тест» жұмысы, халық даналығы, дидактикалық ойын әдістері, 7 модуль.

Сілтеме

4-сынып қазақ тілі оқулығы, нұсқаулық, республикалық-әдістемелік журналдар, ғаламтор, «Білімділер», «Ашық сабақтар» сайттары

Дереккөздер мен

керекті жабдықтар

Оқулық, плакаттар, маркерлер, бағалау парағы, интербелсенді тақта, үлестірмелі парақшалар,тәж.

Сабақ барысы:

Мұғалімнің сабақ бойынша жазбалары

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

1.Психологиялық дайындық 2мин

Көшбасшылық модулі

«Алтын тәж» психологиялық ойыны

/Мұғалім көшбасшылығымен жүзеге асырылады/

Сабақтың ұраны: «Көп білсең , білім шыңына жетерсің» -осы айтылған ұранымызға сәйкес мынадай баспалдақтардан өтсек, білім шыңына жетеміз.Оқушыларға баспалдақ атауларымен таныстыру.

Оқушылар шеңберге жиналып алдымен келген қонақтармен амандасады. «Жүрек жылуы» өлеңі

Үлкенге де сіз,

Кішіге де сіз,

Сәлем бердік сіздерге

Құрметпенен біз.

Осыдан кейін шеңберге жиналып, «Алтын тәж» ойынын ойнайды. Мұғалім бастайды: «Мен зиялы Зинатпын ...» әрі қарай оқушылар өз есімдеріне әдемі тіркес ойлап тауып,ойынды жалғастырады.

2. 1-баспалдақ

«Қайталау-білім анасы»

Өткен материалды еске түсіру. 3мин

«Қалт етпей қағып ал, жауабын тауып ал» дидактикалық ойыны

Допты оқушыларға лақтыру арқылы мынандай сұрақтарды қоямын:

1. Сөз дегеніміз не?

2. Сөздер неден құралады?

3. Сөз және оның мағынасын неше топқа бөліп қарастырамыз?

4. «Ашық» деген сөздің басқа мағынасына мысал келтір.

5. Білгішбектің сендерге айтқан ақылын айтып берші.

Оқушылардың жауаптары:

1. Адамдар бір-бірін тіл арқылы түсінісетін болса, сол тілдің басты құралы - сөз. Сөз дегеніміз - заттың, түрлі құбылыстың, қимыл-әрекеттердің атауы.

2.Сөздер дыбыстардан құралады.

3.Сөз және оның мағынасын 3 топқа бөліп қарастырамыз.

4.Терезе ашық немесе мінезі ашық.

5.Сөздің мағынасын дұрыс түсініп, білетін болсаңдар, қоршаған ортаны да жақсы біліп танисыңдар.

3.Қызығушылық

ты ояту 3 мин

Топқа бөлу

Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер

/Диалогтік оқыту/

Жаңа сабақты түсіндіру

6 мин

/Жас ерекшеліктеріне сай оқыту/

/АКТ-мен жұмыс/

«Суреттер сөйлейді» әдісі

Оқушыларды суреттер арқылы топқа бөліп аламын.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталған соң жаңа сабақты түсіндіремін.

Интербелсенді тақта арқылы жаңа сабақты түсіндіру.

Мағынасы қарама -қарсы сөздер- олар бір сөз табына жатады, мағыналары бір-біріне қарсы айтылады.Мысалы: биік-аласа, үлкен-кіші, алыс-жақын.

Етістік

Зат есім

Есімдік

Үстеу

ауыр-жеңіл,

кең-тар,

ыстық-суық,

жас-кәрі

артық-кем,

аш-тоқ,

арық-семіз,

оңай-қиын

озу-қалу,

кету-келу,

қону-ұшу,

шашу-жинау,

ашу-жабу,

кіру-шығу,

күлу-жылау,

сату-алу

өтірік-шын,

обал-сауап,

алғыс-қарғыс,

рахат-бейнет,

бақ-сор,

өмір-өлім,

пайда-зиян,

жаз-қыс,

күн-түн

анау-мынау,

әне-міне,

осы-сол

ерте-кеш,

ақырын-шапшаң,

жоғары-төмен,

алыс-жақын,

әрі-бері

Қаза тілінде мақал-мәтелдерде, жұмбақтарда, жаңылтпаштарда кездеседі.

Мысалы:

Үстіне тігіп көк шатыр,

Астында қызыл дәу жатыр

(қызылша)

***

Сырты жасыл қатты

Іші қызыл тәтті.

(қарбыз)

1.Жіптің ұзыны, сөздің қысқасы жақсы.

2.Дұшпан күлдіріп айтады,

Дос жылатып айтады.

3.Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

1.Ақ тайлақ ақ па?

Қара тайлақ ақ па?

2.Күн бе, түн бе,

Пілге мінбе.

3.Екеуінің жасы шамалас,

Бірінің шашы - қара шаш,

Екіншісінің шашы ақ шаш аралас.

Оқушылар қолдарындағы суреттерді құрастырғаннан кейін ондағы шыққан суреттерге қарай отырып, не түсінгендерін айтады.Қарама-қарсы мағыналы сөздерді айта отырып, жаңа сабақтың тақырыбын ашады.Суреттерді салыстырып айтады.Мысалы: көңілді бала- бкөңілсіз бала. Мақсатын құрастырады.

Бөлінген топтар бойынша орындарына отырып, араларынан топ басшысын сайлайды.Сол оқушыға бағалау парақшасы тапсырылады.

Оқушылар мұғаліммен бірге қорытып шығарады.Тақтадағы бұлт тамшыларын оң қарату арқылы жалпы ережелер жинағын оқушылар хормен айтып шығады.

Ойды бейнелі түрде жеткізеді

Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы болып келетін сөздер

Әр сөз табынан болады

Мақал-мәтелдерде, жұмбақтарда жарыса қолданылады.

Болымды- болымсыздық мағыналары бар

4.Мағынаны тану 22 мин

2-баспалдақ «Ізденген жетер мұратқа»

Оқулықпен жұмыс.

3-баспалдақ

«Ойлы болсаң, озып көр»

Сергіту сәті 2 мин

АКТ-мен жұмыс

Көшбасшылық модулі

4-баспалдақ

«Тапқыр болсаң, тауып көр»

Талантты және дарынды оқушылармен жұмыс

Сыни тұрғыдан ойлау модульдері

5-баспалдақ

«Білгенге маржан»

Оқушылардың сыни ойлауы

6-баспалдақ

«Ұйымдасып орындаймыз, басқа топты қолдаймыз»

Сыни тұрғыдан ойлау модулі

Оқушыларға оқулықпен жұмыстың алғашқы жаттығуын орындау жұмысы тапсырылады.

Дәптерге жаттығу жұмысын қадағалай отырып жазғызу.

Мұғалім көшбасшылығымен сергіту сәтін орындаттару.

Тақтадағы плакатпен жұмысты жеке оқушылармен орындатамын.

Дарынды оқушыларға «Эссе» жазу

Басқа оқушыларға «Сәйкестендіру тесті»

Дәптерге келесі жаттығуды жеке-жеке орындату.Оқушыларды сыни ойлай отырып, дәлелдеуге үйрету.

Оқушыларға 12-жаттығудағы жаңылтпашты шешіп, жатқа айту тапсырылады.Осы тапсырманы орындап болған соң «4 сурет 1 сөз» ойынын ойнайды.

8-жаттығу.Оқушылар өлеңді мәнерлеп оқи отырып, ішінен мағынасы қарама-қарсы сөздерді табады.

9-жаттығу.Оқушылар бөлінген 2 топ бойынша өз топтарына берілген мақалдарды оқып, жатқа жазады.Мағынасы қарама-қарсы сөздердің астын сызады.

-Оқушылар интербелсенді тақта арқылы , би билеп, бойларын сергітеді.

10-жаттығу. Оқушылар тақтада ілініп тұрған плакатта берілген сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздер жазады.

Оқушыларға аталған тапсырмалар ұсынылады.

Дарынды оқушылар антоним сөздерді пайдаланып туған жер және отбасы тақырыптарына шағын ээсе жазады.Қалған оқушылар

«Сәйкестендіру тесті»

Үлкен Лас

Күн Жіңішке

Биік Кіші

Таза Түн

Жуан Аласа

белгілейді.Интербелсенді тақта арқылы дұрыс жауабын тексереді.

Оқушылар мағыналары қарама-қарсы сөздерді теріп жазады.Кейбір сөздердің мағынасы қарама-қарсы сөздер тобын құрай алмайтынын дәлелдейді.

Оқушылар жаңылтпаштың жауабын айтып.Жатқа қайталайды.

Берілген тапсырма бойынша суреттердің жауабын тапқаннан кейін оқушылар сол сөзге қарама қарсы сөз айтады, тақтаға шығып қорғайды.Бір-бірлеріне қол шапалақтау арқылы бағалайды.

5.Ой толғаныс

2 мин

7- баспалдақ

«Білім шыңы» ТЕСТ жұмысы

Оқушыларға жекелей электронды тест беремін.Оқушылар тестті жеке-жеке әр ноутбукте орындайды.

Жауаптары:

1.а

2.ә

3.б

4.а

5.ә

-Оқушылар тесттің жауаптарын белгілеп, өздерін өздері тексереді.

1.Мағынасы қарама-қарсы сөздер қалай аталады?

а/ антоним

ә/ қарсы сөздер

б/ мағынасы жуық сөздер

2.Жабық сөзіне мағынасы қарсы сөзді тап:

а/түзу

ә/ашық

б/жауып тастау

3.Кәрі-жас қарама-қарсы сөздері қандай сөз табынан болып тұр

а/етістік

ә/зат есім

б/сын есім

4.Етістіктен болып тұрған мағынасы қарама-қарсы сөздерді көрсет

а/ ашу-жабу

ә/ алыс-жақын

б/ ақ-қара

5.Құрамында мағынасы қарама-қарсы сөзі бар мақалды көрсет

а/Алма қызыл.

ә/Ашу-дұшпан, ақыл-дос.

б/Күн мен түн.

Сабақты бағалау: /Оқыту үшін бағалау, оқуды бағалау/ модулі, Формативті бағалау-ынталандыру: оқушыларға смайликтер таратылады.Табыс критерийлері арқылы бағалау.Топ басшылары өз топтарындағы оқушыларды критерий арқылы бағалайды. 3мин

Кейінгі оқу: 13-жаттығу, 87 бет және құрамында мағынасы қарама- қарсы сөздер кездесетін мақал-мәтелдер жинақтау.

Кері байланыс /Рефлексия/: 2мин

Өзіңді бағала!

Сабақ Мен сабақта... Қорытынды

1. Қызықты 1. Жұмыс істедім 1. Сабақты түсіндім

2. Көңілсіз 2. Демалдым 2. Бұрынғыдан да көп түсіндім

3. Айырмашылығы жоқ 3. Басқа оқушыға 3. Түсінбедім

көмектестім

Сабақ бойынша өзгертулер:

«Сәйкестендіру тесті»

Үлкен Лас

Күн Жіңішке

Биік Кіші

Таза Түн

Жуан Аласа

1.Мағынасы қарама-қарсы сөздер қалай аталады?

а/ антоним

ә/ қарсы сөздер

б/мағынасы жуық сөздер

2.Жабық сөзіне қарсы мағыналас сөз

а/түзу

ә/ашық

б/жауып тастау

3.Кәрі-жас қарсы мағыналас сөздері қандай сөз табынан болып тұр

а/етістік

ә/зат есім

б/сын есім

4.Етістіктен болып тұрған мағынасы қарама-қарсы сөздерді көрсет

а/ ашу-жабу

ә/ алыс-жақын

б/ ақ-қара

5.Құрамында мағынасы қарама-қарсы сөзі бар мақалды көрсет

а/Алма қызыл.

ә/Ашу-дұшпан, ақыл-дос.

б/Күн мен түн.

Өзіңді бағала!

\

Сабақ Мен сабақта... Қорытынды

1. Қызықты 1. Жұмыс істедім 1. Сабақты түсіндім

2. Көңілсіз 2. Демалдым 2. Көп түсіндім

3. Айырмашылығы жоқ 3. Басқа оқушыға 3. Түсінбедім

Көмектестім

Критерий бойынша бағалау парақшасы

1-11 ұпай аралығында жинаса «3» деген баға

12-16 аралығында жинаса «4» деген баға

17-21 аралығында жинаса «5» деген баға

Критерий бойынша бағалау парақшасы

1-11 ұпай аралығында жинаса «3» деген баға

12-16 аралығында жинаса «4» деген баға

17-21 аралығында жинаса «5» деген баға