Баяндауыш. Ашық сабақ. 4 сынып

Сабақтың тақырыбы: Баяндауыш

Сабақтың білімділік мақсаты: Баяндауыш және оның бастауышпен байланысын ұғындыру,сөз таптарымен байланыстыру.Баяндауыш туралы түсінік беру.Ауызша және жазбаша тілдерін дамыту,шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Дамытушылық мақсаты: Қазақ тілінің сөз байлығы арқылы оқушылардың тілін дамыту.Сұрақтарға толық жауап бере білуге дағдыландыру.Ой шапшаңдығын дамыту.Сауатты көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік мәні: Оқушыларды елін,жерін сүюге тәрбиелеу,дүниетанымын кеңейту,шығармашылығын шыңдай түсу.Ұқыптылыққа,тиянақтылыққа,ұлттық салт-салт дәстүр,әдет-ғұрпын үйренуге және сыйлап құрметтеуге шақыру.Ата дәстүр үрдісін ұстағысы келетін кез-келген оқушының күнделікті танымдық қоржынын қомақтандыру,ой-өрісін ұштау,ұлтына жанашыр ұрпақ тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас

Сабақтың әдісі: Топтық жұмыс,ой қозғау,сұрақ-жауап,сахналық көрніс,слайдпен жұмыс.

Пәнаралық байланыс: Ана тіл,дүниетану.

Сабақтың көрнекі құралдары: Интерактивті тақта,сахналық көрніс,дидактикалық материалдар,слайд.

I.Ұйымдастыру

Оқушылар: Үлкенге де «сіз»

Кішіге де «сіз»

Сәлем бердік сіздерге

Құрметпенен біз.

Мұғалім: Сендерге табыс тілеймін,

Жарық пен жылу,денсаулық!

Біріңе-бірің сендер де,

Тілеңдер біраз жақсылық.

Қазір қай сабақ?

--Қазақ тілі.

Мұғалім: Қазақ тілім-өз тілім,ана тілім,

Абай,Мұхтар сөйлеген дана тілім,

Қастерлейді ұл-қызы мәңгі сені

Балалығым,бақытым,қазақ тілім,-

дей келе,сабағымызды бастаймыз.

Сыныптарыңыздың ұраны қандай?

Ұран: «Іздеген жетер мұратқа.»

Олай болса балалар ізденуден жалықпай мұраттарыңа жете беруге тілектеспін.Ал,балалар

бүгінгі сабағымыз күндегі сабақтан ерекше.Өйткені сендердің білімдеріңді,алғырлықтарыңды, байқау үшін көптеген апайлар қатысып отыр.Біз қазақ халқы қашанда қонақжай келген қонақты қарсы алатын халықпыз.Олай болса балалар жақсы атсалысып өз білімдеріңізді көрсете отырыңыздар.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

Үйге қандай тапсырма берілді? Кім айтады?

---Ерулік (сахналау)

---Ерулік деген не?

---Ата әжелерің қонақтарды ерулікке шақырады ма?

---Сендер ерулікке барып көрдіңдер ме?

1930-1933 жылдары жаппай ашаршылық болған. Сол кездері қоныс аударып кеткен отандастарымыз 1992 жылы Қазақсатан Республикасы өз егемендігін алғаннан кейін өз ата қоныстарына қайта қоныс аударды.Жылдан-жылға қандастарымыздың саны көбеюде.Оның дәлелі сіздердің білім алып жатқан мектептеріңіз үш кезекте білім беруде.Балалар мектебіңіздің есімі неге «Манашы» қойылған?нешінші жылы ашылды? (2007жылы ашылды.Ноғай Ордасының кезінде Манашы Тұяқбайұлы мен Орманбет би екеуі Манашы көлінде ноғайлармен бірге қоныстанады.Осы кезде қалмақтар шабуыл жасап,Манашы мен Орманбетті қалмақтар кескілеп өлтіреді.Осы азапқа шыдай алмаған анасы Күйкен тауынан құлап өледі.) Жақсы балалар алдымен ойымызды жинақтап алайық.Олай болса мына сұрақтарға жауап берейік.

ІІІ.Ой қозғау

---Балалар бүгінгі сабағымыздың қонағы - мұғалімдер.

---Мұғалімдер не істеді?

---Келді,кірді,отырды,тыңдады.

---Мен не істедім?

---Сұрадыңыз,түсіндірдіңіз,сөйледіңіз.

---Ал сіздер не істедіңіздер?

---Сәлемдестік,айттық,жауап бердік,отырдық,тұрдық.

---Балалар осы сөздерден не аңғардыңыздар?

Осы сөздердің барлығы нені білдіреді?

---Іс-әрекетті,қимылды білдіреді.

---Ендеше балала,бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы жаңағы өздерің айтқандай іс-қимылды білдіретін сөйлем мүшесі-Баяндауыш.

Слайд.

үреді,жүгіреді.

шығады,шашады,төгеді.

ұшады,ызыңдайды.

Ержан ата -шопан.

ІV.Сөз жұмбақ шешу.

1. Түйе не істейді? 4. Жылқы не істейді? 7. Қар не істейді?

2. Су не істейді? 5. Ит не істейді? 8. Құс,ұшақ не істейді?

3. Мысық не істейді? 6.қой не істейді? 9. Балалар не істейді?

Б

о

з

д

а

й

д

ы

а

ғ

А

д

ы

м

и

Я

у

л

а

й

д

ы

к

і

с

і

Н

е

й

д

і

ү

р

е

Д

і

м

А

ң

ы

р

а

й

д

ы

ж

а

У

а

д

ы

ұ

ш

а

д

Ы

ш

у

л

а

й

д

ы

Ереже:

Бастауыштың ісін,қимылын білдіретін сөздерді баяндауыш дейміз.Баяндауышқа не істеді?неғылды?қайтті? деген сұрақтар қойылады.

Баяндауыш негізінен етістіктен жасалады.Баяндауыш кейде зат есімнен жасалады.Бастауш та,баяндауыш та зат есімнен жасалса, бастауыштан кейін сызықша
қойылады.

V.Сергіту сәті

Бұлттар көшіп барады,

Жел алдымнан соғады.

Көк жүзінде шығыстан

Күн күлімдеп шығады!

Балалар сабақты түсініп сергіпте алдық.Енді кітаппен жұмыс.

VI.Кітаппен жұмыс.

VII.Дәптермен жұмыс

Дәптерімізді ашайық,

Қолға қалам алайық.

Салақтықтан қашайық,

Әдемі етіп жазайық.

35-жаттығу. Маусымдар

Қыс құнар береді,

Көктем дән себеді.

Жаз баптап өсірсе,

Күз жинап-тереді.

Жыл мезгілі неше маусымнан тұрады? (төрт)

Қыста жер тынығып демалады.Көктемде дән себеді.Жаз баптап күннің қызуымен пісіреді.Күзде піскен дәнді жинайды.

36-жаттығу.

Тырс-тырс! Тырс-тырс!

Жаңбыр кеп жауады, Жапырақ жылайды,

Тамшылар тамады. Жардан су құлайды.

37-жаттығу (ауызша)

38-жаттығу.(2)

---Бұлт қайтті? ---Бұлт тарады.

---Жел қайтті? ---Жел соғады.

---Күн қайтті? ---Күн шықты.

39-жаттығу.

Оқулықтағы тапсырмаларды жақсы орындап шықтыңыздыр.Енді балалар сіздердің білімдеріңізді күзгі жемістер арқылы байқап көрелік.

Алма,банан,құрма,гранат,апельсин,қызанақ,қияр.

VIII.Қорыту.

---Балалар қорыта келе бүгінгі сабағымызда не үйрендік,не білдік?

---Баяндауышты түсіндік.

---Етістіктен жасалатынын білдік.

---Бастауыш та,баяндауыш та,зат есімнен болса арасына сызықша қойылатынын білдік.

Жақсы балалар енді шаршағымызды басып,осы сабағымызды қорыту мақсатында ойын ойнап жіберейік.

ІХ. « Күн шапағын »толтыру.

Берілген әріптерден басталатын етістіктерді жазу.

1 қатар--- Ж (жазды,жыртты,жинады,жүзді,жарды.)

2қатар--- Б (барды,берді,биледі)

3қатар--- А (ашты,ақты,айтты,атты)

Осы күн шуағындай сіздерге жылылық,мейірімділік тілеймін.Әрқашан да дендерін сау болып,күндей жарқырап жүре беріңіздер.

X.Бағалау.

----------5

-------4

--------3

Назарларыңызға рахмет!

Маңғыстау обылысы

Бейнеу ауданы

Ж.Қалдығараев атындағы орта мектептің

бастауыш сынып мұғалімі

Мыңжанова Дәлухан Үбиінқызы