Қысқа мерзімді жоспар 22.09.2016 жҚазақ тілі

Сыныбы

4 «а»

Тақырыбы

«Мәтін түрлері»

Мақсаты

Мәтін туралы түсінік беру, мәтіннің түрлерімен таныстыру. Мәтіннің сөйлемнен айырмашылығын анықтай алуға, мәтін құрастыра білуге үйрету. Оқушылардың тілін, ой-өрісін, логикалық ойлауын дамыту. Оқушыларды шапшаңдылыққа, ұйымшылдыққа, ізденпаздыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Өз Отанына құрмет, мақтаныш, сезімін ұялату.

Күтілетін нәтиже

Мәтіннің түрлерін ажырата білу. Түрлеріне сәйкес мәтін құру

Кезеңдері уақыты

Сабақтың мазмұны

Бағалау

Ресурстар

Мұғалімнің әрекеті

Оқушынының әрекеті

I.Ұйымдастыру бөлімі

1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Тренингке шақыру. Психологиялық көңіл-күй. Шаттық шеңбері.

Әрбір адам? --------------

Әрбір сабақ? -------------

Әрбір ісің? ---------------

Әрбір сөзің? --------------

3. Үй тапсырмасы: 4 - жаттығу, 26 бет

4. Оқушыларды топтастырамын 1,2,3 (бір, два, three)

Амандасу

Туысым, досым, жұрағат.

Үйрену, ұғу, ұлағат.

Тірлік, тірек, адамдық.

Шындық, бірлік, адалдық

Мәтін бойынша жоспар құру

Оқушылар топқа бөлінеді

І топ. Әңгімелеу

ІІ топ. Сипаттау

ІІІ топ. Пайымдау

Үш шапалақ

Смайлик

ІІ.Қызығушылықты ояту 5 мин

IIІ.Мағынаны тану

15 мин

- Мен сіздерге бос келгенім жоқ. Өзіммен бірге Әлиханның хатын ала келдім. Енді соны тыңдайық.

Әлиханның анасы - мұғалима. Ол да Әлихан тәрізді оқиды, жазады. Әрине, Әлихан үй тапсырмасын күндіз орындап қояды. Ал анасы жазу үстеліне кешкісін отырады.

Әлихан түнде оянып кетті. Қарсы бөлменің шамы жанып тұр. Қараса анасы дәптерлерді тексеріп отыр. Сірә, шаршаған. Көзі кіртиіп кетіпті. Маңдайын уқалап қояды.

«Ту - у демалыс тезірек келсе екен, анам демалар еді», деп ойлады Әлихан.

- Балалар хат та мәтінге жатады.

- Не оқыдық? (мәтін)

- Мәтін екенін қайдан білдіңдер? (Сөйлемдер бір - бірімен мағыналық жағынан байланысып тұр.)

- Мәтін дегеніміз не? (Өзара мағыналық байланысты айтылатын екі не одан да көп сөйлем құралып, автордың ой - пікірі.)

- Мәтін бөліктері қалай жазылады? (Бөлек)

- Оқыған мәтін неше бөліктен тұрады? (3 бөліктен)

- Бұл мәтінге қандай ат қоюға болады? (Анасының еңбегі)

- Мәтіндегі сөйлемдердің орнын ауыстыруға бола ма? (Жоқ)

- Бұл мәтіндегі автордың айтатыны не? (Автор: анаға деген аяныш сезім туады)

Мәтіннің түрлері

Әңгімелеу

Сипаттау

Пайымдау

Оқиғаны ретімен баяндайтын мәтін әңгімелеу мәтіні деп аталады.

Зат немесе құбылысты суреттеп, сипаттайтын мәтін сипаттау мәтіні деп аталады.

Оқиға, құбылыстардың себебін дәлелдейтін мәтін пайымдау мәтіні деп аталады.

1 - жаттағу. Екі мәтінді салыстырып оқы. Қандай айырмашылықты байқадың?

2 - жаттығу. Мәтіндерді оқып, әңгімелеу, сипаттау және пайымдау мәтіндерін тап.

3 - жаттығу. Мәтінді түсініп оқы. Көшіріп жаз.Пайымдау мәтіні екенін білдіретін сөйлемдерді тап.

4 - жаттығу. Сурет бойынша әңгімелеу мәтінін құрастыр.

Оқушылар топпен бірлесе отырып тыңдайды

Оқушылардың жауабы тыңдалады

Оқушылардың жауабы тыңдалады

Әр топтың жауабы тыңдалады

1. Әңгімелеу

2. Сипаттау

3. Пайымдау

Әр топтың өз жауаптары тыңдалады

Әр топ бірлесе отырып мәтін құрастырады.

Бағдаршам

Бармақпен белгі беру

Интеактивті тақта

Интеактивті тақта

Интеактивті тақта

IҮ.Ой-толғаныс

Рефлексиялық -бағалау кезеңі.

Шығармашылық тапсырма

І топ. «Сиквейн» әдісі

1. Зат есім

2. Сын есім

3. Етістік

4. Сөйлем

5. Мағыналас сөз

ІІтоп. Жұмбақты шеш.

Ине бел, қылқа мойын, қара батыр,

Қара тауды арқалап бара жатыр.

Бұл не?

Оқушылар құмырсқа деген сөзге ассоциация құрады.



«Ассоциация» әдісі

Құмырсқа

Құмырсқа туралы шағын түсінік. Еңбек етуді құмырсқадан үйрену керек. Өйткені құмырсқа еңбекқор жәндік. Ол өз салмағынан он есе ауыр жүкті оп - оңай сүйретеді. Біреуінің әлі келмесе, қалғандары көмектеседі.

ІІІ топ . «Құмырсқа» тақырыбына пайымдау мәтінін құрастыру

Тест тапсырмалары:

1. Мәтін неше сөйлемнен тұрады?

А) екі

Ә) бір

Б) бірнеше

2) Мәтіннің түрлерін белгілеңдер.

А) басы, соңы, әңгімелеу.

Ә) әңгімелеу, сипаттау, пайымдау.

Б) хабарлау, аяқтау, жазу.

3) Артық сөзді табыңдар.

А) Астана

Ә) Алматы

Б) саябақ

4) Мәтін дегеніміз...

А) бір нәрсе жайында айтылатын сөйлем

Ә) өзара мағыналық байланыста айтылатын екі не одан да көпсөйлемнен құралады.

Б) бір ғана сұраққа жауап беретін сөздер.

5) Мәтінге ат қойыңдар.

Кітап -адамгершіліктің қайнар көзі, адамзаттың рухани байлығы, өмір айнасы, замана сыры, тарих шежіресі, өнер-білім бұлағы, оқу-тәрбие құралы.

А) байлық

Ә) өнер

Б) кітап

Не? Мәтін

Қандай?

Не ңстейді?

Толық сөйлем жазу

Мағыналас сөз табу

Оқушылар топтық жұмыстарын топта талқылып, ортақ пікірлерін жариялайды

.

Оқушылар тест тапсырмасын жеке орындайды

Бармақпен белгі беру

Бағдаршаммен бағалу

Үш шапалақ

Үш шапалақ

Бармақпен белгі беру

Интеактивті тақта

Стикер

Ү.Бағалау

смайлик

ҮІ.Үй тапсырмасы 5 мин

Ана туралы шығарма жазып келу. Ережелерді қайталау

№8 жалпы орта білім беретін мектеп

«Мәтіннің түрлері»

Қазақ тілі

Өткізген: Махамбетова М.Қ

2016 жыл