Дидактический материал для воспитателя ГПД на калмыцком языке 'Целвг'

«Целвг»

(эврә орчуллһн, амн үгин зөөр олзлһн)

Орлцх улс:Эмгн, өвгн, целвг, туула,чон ,арат.

Эмгн өвгн хойр һаза сууна, арһул ду дуулҗана:

Мана нохан нерн-лә

Бумбрҗан,

Хәңкр- хүңкр дута

Бумбрҗан,

Мана ноха догшн-ла

Бумбрҗан,

Маңһдур, нөкәдүрәс иритә,

Бумбрҗан…

Өвгн(гесән иләд): - Гесм өлсәд бәәнә, эмгн, боорцг идх дурн күрнә.

Эмгн:- Нә,нә, өвгн, нег целвг боорцг болһх һуйр олдх.

(Эмгн гер орад һуйр нухад, боорцг болһҗахнь үзгднә. Өвгн дууһан дуулад сууна. )

Эмгн (целвг боорцг терз деер тәвәд):

- Өвгн, герт ортн,цә болҗана, целвг терз деер тәвчкв.

(Өвгн гер тал йовна, тер цагт Целвг терз деерәс бууһад, һазаран һарна, хаалһар гүүнә.)

Целвг (байртаһар, хаалһар йовн, дуулҗана, «Бумбрҗан» дууна айсар):-

Намаг ээҗ болһла,

Целвг,

Аав идхд келә,

Целвг,

Найта ээҗәсн зуллав,

Целвг,

Айта аавасн зуллав,

Целвг.

Целвгин хаалһд туула харһна.

Туула: Целвг,Целвг,менд,

Цеңнсн дуута дууч,

Һуйрин, луувңгин үнртә,

Һаза ханцарн йовдмч?

Байрта эн харһлт

Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,

Урдаснь дууһм соңс:

Намаг ээҗ болһла,

Целвг,

Аав идхд келә,

Целвг,

Найта ээҗәсн зуллав,

Целвг,

Айта аавасн зуллав,

Целвг.

Теегин туула-ла харһлав,

Целвг,

Чамаг туула зулҗанав,

Целвг.

-Сән бә!,-гиҗ келәд Целвг Туулаһас зулҗ гүүв.

Целвгин хаалһд чон харһна.

Чон: Целвг,Целвг,менд,

Цеңнсн дуута дууч,

Һуйрин, махна үнртә,

Һаза ханцарн йовдмч?

Байрта эн харһлт

Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,

Урдаснь дууһм соңс:

Намаг ээҗ болһла,

Целвг,

Аав идхд келә,

Целвг,

Найта ээҗәсн зуллав,

Целвг,

Айта аавасн зуллав,

Целвг.

Теегин туула-ла харһлав,

Целвг,

Тер туулаһас зуллав,

Целвг.

Бор чонла харһлав,

Целвг,

Би чамас зулҗанав,

Целвг.

-Сән бә!,-гиҗ келәд Целвг Чонас зулҗ гүүв.

Целвгин хаалһд арат харһна.

Арат: Целвг,Целвг,менд,

Цеңнсн дуута дууч,

Һуйрин сәәхн үнртә,

Һаза ханцарн йовдмч?

Байрта эн харһлт

Би чамаг иднәв?!

Целвг: Уга,уга, бичә ид,

Урдаснь дууһм соңс:

Намаг ээҗ болһла,

Целвг,

Аав идхд келә,

Целвг,

Найта ээҗәсн зуллав,

Целвг,

Айта аавасн зуллав,

Целвг.

Теегин туула-ла харһлав,

Целвг,

Тер туулаһас зуллав,

Целвг.

Бор чонла харһлав,

Целвг,

Белтрг- чонас зуллав,

Целвг.

Шар аратла харһлав,

Целвг,…

Арат(өөрдәд,чикән өгәд):

-Сәәхн иньг, арһулҗа,би көгшн болчкад дүләв. Мини хамр деер сууһад эн дууһан давт.

Целвг(алң болад, чаңһар дууһан эклнә):

Намаг ээҗ болһла,

Целвг,

Аав идхд келә,

Целвг,

Найта ээҗәсн зуллав,

Целвг,

Айта аавасн зуллав,

Целвг.

Теегин туула-ла харһлав,

Целвг,

Тер туулаһас зуллав,

Целвг.

Бор чонла харһлав,

Целвг,

Белтрг- чонас зуллав,

Целвг.

Шар аратла харһлав,

Целвг,…

(Сүл дууһин үгмүдт арат «ам» гиҗ Целвгиг идчкнә)