Бақшада М. Гумеров

Күні:

11.03.2014ж

Ана тілі

Сабақтың тақырыбы:

Бақшада. Машқар Гумеров

Сілтеме:

Ана тілі оқулығы,

Жалпы мақсаты:

Түсініп оқуға үйрету, өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау,

Сыни тұрғыдан ойлауды, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін дамыту.

Еңбексүйгіштікке, байқампаздыққа тәрбиелеу; өзіндік көзқарастарын қалыптастыру.

Оқыту нәтижесі:

Ойын басқалармен бөлісіп, өз көзқарасын дәлелдей алады. Өзін-өзі, өзгелерді бағалай алады. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті қалыптасады.

Түйінді идея:

Қазақстан әлемнің бір бөлшегі, менің ауылым Қазақстанның бір бөлшегі.

Дерек көздері:

Ана тілі оқулығы, суреттер, слайдтар.

Пайдаланылатын материалдар:

Тақырыптық суреттер, слайдтар.

Әдісі:

Сыни тұрғыдан ойлау, диалог әдісі, бағалау.

Интерактивті әдістер: топтық, жұптық, жеке жұмыс

Тапсырмалар:

1.Мәтінді түсініп оқу, іштей оқу, тізбектей оқу,жеке-жеке оқу.

2.Тапсырмаларды орындау.

Сабақ барысы:

Кезеңдер

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

І.Ұйымдастыру.

1.Қызығушылқты ояту.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Білімдерін тексеру.

ІҮ. Мағынаны тану.

Қызығушылықты ояту.

Ү.Жаңа сабақ.

Сергіту жаттығуы

ҮІ.Жаңа сабақты пысықтау.

Оқушылардың көңілдерін сабаққа аудару.

Психологиялық дайындық.

1. Сұрақ-жауап минуты.

2. Өлеңді жатқа оқу.

Қорытындылау.

Постер қорғау.

Үлестірмемен жұмыс. Жұмбақ шешу.

Суреттермен, слайдтармен жұмыс жүргізу.

Оқушыларды бағыттай отырып, тапсырма орындату.

1.Оқулықпен жұмыс.

Мәтінді мәнерлеп, түсініп оқу.

Негізгі идеяны табуға ықпал жасау.

-Балалар бақшада не істеді?

-Серік не нәрсеге таңданды? - Картоп ауруы қалай аталады екен? -Оны қалай емдеуге болады? -Картоп ауруын емдейтін сұйық қалай аталады? («Бордос» ).

Агрономның кеңесі.

Картоп аурулары- дақылында ,

, және

қоздыратын

аурулары.

Олардың ішінде республикада аса кең таралып, көп зиян келтіретіндеріне ,, , түйнектердің және қара таз қотырлары, сақиналы және шіріктері, әр түрлі мен және қоздыратын аурулар жатады. Картоп фитофторозын төменгі сатыдағы (Oomycetes) класына жататын саңырауқұлағы қоздырады.

Сергіту жаттығуын орындатқызу.

Шығармашылық тапсырма.

1. Әңгіме мазмұнына сәйкестендіріп жоспар құрап жаз.

1.Кәрімнің картоп ауруын анықтауы. (3)

2.Балалардың бақшаға келуі. (1)

3.Серіктің байқағыштығы. (2)

2.Әңгімедегі Кәрімнің портретін көрсететін тіркестерді тауып жаз. (ақ сұр жүзді, ат жақты, қою қара шашын кейін қайырған бір жігіт ...).

3.Өсімдікті емдеудің тағы қандай жолын білесің?

Құралдарын түгендеу, сабаққа даярлық.

«Алты қалпақ» кию әдісін еске түсіру.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Өлеңді жатқа айтады.

Өткен бөлімді қорытындылайды.

Жұмбақ шешеді.

Сурет, слайдтарды тамашалай отырып, тақырыпты анықтайды, мақсат қояды.

Тақырыпты анықтап, мақсат қою.

Мәтінді түсініп оқу. Іштей оқу, тізбектей оқу,жеке-жеке оқу.

Жеке жұмыс.

Сұрақтарға жауап береді..

Биолог мұғалімнен немесе агрономнан мәліметтер алады.

Оқушылар сергіту жаттығуларын орындайды.

Оқушылар сұрақтарға жауап іздейді.

ҮІІ.Қорытынды

Портрет пен мінездеудің қандай айырмасы барын білесің бе?

Портрет жасау.

ҮІІІ.Келесі тапсырма

1.Әңгімені түсініп оқу, әігңмелеуге дайындалу.. 2.Өзімізге таныс бақша өсімдіктерінің аурулары мен емдеу жолдары туралы мәлімет жинау, біліп келу.

Кері байланыс

Оқушылар өздерінің не білгенін, не үйренгенін, жетістіктерін кестеге толтырады.

Бағалау

Өздерін өздері критерийлері арқылы бағалайды

Рефлексия

Сабақтың көңіл - күйін анықтау

Стикерлерге жазып тақтаға іледі.

Картоп аурулары- дақылында , , және қоздыратын аурулары. Олардың ішінде республикада аса кең таралып, көп зиян келтіретіндеріне ,, , түйнектердің және қара таз қотырлары, сақиналы және шіріктері, әр түрлі мен және қоздыратын аурулар жатады. Картоп фитофторозын төм. сатыдағы (Oomycetes) класына жататын саңырауқұлағы қоздырады.

Мазмұны

[]

Ауру белгілері[]

Алғаш ұштарында қоңырқай дақтар ретінде байқалады. Кеселдің дамуына жағдай қолайлы болса, жапырақ тақталары мен бір-бірімен ұласып жататын, қоңырқай немесе қара қоңыр үлкен дақтар пайда болып, олар тез арада солып, қурап кетеді. Ауа өте ылғалды, мол жылдары дақтардың үстінде ақшыл сирек түзіледі.

Ауру қатты өршіген жағдайда[]

Картоп егісі бар-жоғы бір-екі аптаның ішінде қарайып, толық қурап, ал жаңбыр мол болса шіріп кетуі мүмкін. Фитофтороз картоптың түйнектерін де залалдайды. Онда ішке қарай тереңдей беретін қоңырқай дақтар пайда болады да, түйнектер сақтау кезінде толығымен немесе жартылай шіриді. Бұл ауру республикамыздың оңтүстігі мен оңтүстік-шығысындағы таулы аймақтарда және солт. өңірде жиірек кездеседі. Ол жаз айлары жаңбырлы және салқын (15 - 17°С), ауаның салыстырмалы ылғалдылығы жоғары (70 - 80%) болса қатты белең алады. және (ауру қоздырғыштары Alternarіa solanі Neerg., Macrosporіum solanі Ell. et Mart.) процесінің екпінділігі төмендейді, осының салдарынан картоптың түсімділігі кемиді. Актиномикозды және қотыр түйнектің беткі қабатын, ал сақиналы шірік оның ішін залалдайды. Алғашқылары республикамыздың орталық, оңтүстік және оңтүстік-шығыс аймақтарында кең таралған. Кей жылдары олар картоп түсімділігін едәуір төмендетеді. Соңғысы республикада сирек кездеседі. Саңырауқұлақтар қоздыратын картоптың аса зиянды ауруына түйнектердің солуы мен шірігі де жатады. Соңғысы картопты қоймаларда сақтау кезінде дамып, жиналған өнімді біраз ысырапқа ұшыратады. Ауруға, көбінесе жиын-терін кезінде жарақаттанған түйнектер бейім келеді. Сақтау кезінде қойманың темп-расы жоғары, ауа дымқыл болса ауру қатты өршиді. Картоп вироздарын А, Х, S, М, L вирустары қоздырады, көбінесе дақыл 2 - 3 вируспен бір мезгілде залалданады.

Аурудың негізгі белгілері[]

Жапырақтың қатты дақтануы, қатпарланып бұйралануы, түтікше тәріздес оралуы, ширатылуы және өлуі. Жапырақтардың жолақ мозаикасы ауруын У-вирусы қоздырады. Кеселге шалдыққан өсімдіктердің сабақ буынаралықтары қысқарып, оның өсуі баяулайды, жапырақтары ширатылып қурай бастайды. Вегетация кезінде кесел бір өсімдіктен екіншілеріне өсімдік биттері арқылы таралады. Жапырақтардың түтікше ширатылуын картоптың L вирусы қоздырады. Залалданған дақылдың түйнектері өте ұсақ және олардың өскіндері көп әрі нәзік келеді. түйнекте сақталады, кезінде ауруды шабдал биті таратады. мозаикасын қоздырады, жапырақтар хлорозданып, олардың жүйке аралықтары жолақтанады әрі әжімделеді. Вирус түйнекте сақталады. Вегетация кезінде картоп жапырақтары бір-бірімен түйіскен кезде кесел шырын арқылы жұғады және өсімдік биттерімен таралады. Теңбіл мозаиканы қоздырады. Жапырақ жүйкелерінің аралығында сарғылт теңбіл дақтар ретінде байқалады. түйнектерде, кейде латентті (көзге байқалмайтын) жағдайда сақталады.

Күресу шаралары[]

Фитофтороз және басқа да саңырауқұлақтар қоздыратын ауруларға қарсы күресу үшін түйнектерді отырғызар алдында беномил, немесе препараттарының бірімен бүріккен дұрыс (2 т-ға 1,5 - 2 л препарат жұмсалады). Вегетация кезінде фитофтороз, , т.б. аурулардың дамуын тежеу үшін егістікті 1 - 2 дүркін ридомол, ридомол голд, даконил фунгицидтерінің бірімен (га-ға 2 - 2,5 л) бүрку қажет.

Бақшада. Машқар Гумеров.

Мақсаты: түсініп оқуға үйрету, өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту, оқушыны адалдыққа, батылдыққа тәрбиелеу;

Түрі: аралас сабақ. Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену. Көрнекілігі: суреттер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік.

Адамның күлкісі - әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1. Өлең не жайында жазылған? Ақын балапан қанатының сынғанын көріп, қандай ойға келеді? Балапанға ол қандай көмек көрсетті? Неге меніңде екі қанатым бар екен деді? Ақын өзінің қанатым деп кімдерді айтты? Ақынның қандай тілегі бар еді?

ІІІ. Үй тапсырмасын пысықтау: Сенің ойың? Қалай ойлайсың сенің қанатың бар ма?

ІҮ. Мақсат қою кезеңі: 1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 2.Жаңа сабаққа даярлық.

Балалар, сендер бақшада жұмыс істедіңдер ме? Онда қандай жұмыстарды атқардыңдар?

Ү. Жаңа сабақ: кіріспе. Машқар Гумеровтың «Бақшада» әңгімесін түсініп оқып, Серіктің картоптың кеселін қалай тапқаны жайлы білейік. Оқулықпен жұмыс. Әңгімені түсіндіріп, жалғастырып оқу. Балалар бақшада не істеді? Серік не нәрсеге таңданды? Картоп ауруы қалай аталады екен? Оны қалай емдеуге болады? Картоп ауруын емдейтін сұйық қалай аталады? («Бордос» ).

ҮІ.Түсінгендерін тексеру: 1. Мына жоспарды әңгіме мазмұнына сәйкестендіріп қайта құрап жаз.

1. Кәрімнің картоп ауруын анықтауы. (3)

2. Балалардың бақшаға келуі. (1)

3. Серіктің байқағыштығы. (2)

2.Әңгімедегі Кәрімнің портретін көрсететін тіркестерді тауып жаз. (ақ сұр жүзді, ат жақты, қою қара шашын кейін қайырған бір жігіт ...). Өсімдікті емдеудің тағы қандай жолын білесің?

ҮІІ. Қорыту. Портрет пен мінездеудің қандай айырмасы барын білесің бе?

Портрет тек кейіпкердің сыртқы бейнесін суреттеп көрсетсе, мінездеуде кейіпкердің ішкі мінез-құлқы мен сыртқы бейнесі, іс-әрекеті бір-бірімен байланыстыра көрсетіледі.

ҮІІІ. Үйге тапсырма: 1. түсініп оқу, әңгімелеу. 2. Бағалау.

Тақырыбы: Көктем сәні. Көктем Қабыкен Мұқышев

Мақсаты: Ертегіні түсініп оқып, өлеңді мәнерлеп оқып, табиғаттың сұлулығы,

әсемдігі жайлы түсінік беру;

Еркін сөйлеп,сыни тұрғыдан ойлай білуге үйрету,сөздік қорын дамыту;

Қоршаған орта табиғатын қорғай, зерттей білуге баулу, әсемдікті

қадірлеуге тәрбиелеу.

Түрі: аралас сабақ.

Әдісі: сыни тұрғыдан ойлау,сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру.

Көрнекілігі: аңдар суреттері, сызба.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

1.І.Жансүгіровтің «Жазғытұрым»,Абайдың «Жазғытұры» өлеңдерін жатқа айту.

2.Постер қорғау.

3.Қорытындылау

ІІІ. Мақсат қою кезеңі:

Қызығушылықты ояту.

Суреттермен жұмыс.

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық.

Сен қандай ертегіні жақсы көресің?

ІҮ. Жаңа сабақ:

Мағынаны тану.

Оқулықпен жұмыс.

Ертегіні түсініп, рөлге бөліп оқу. Қабыкен Мұқышевтің «Көктем» өлеңін мәнерлеп, іштей, тізбектей оқу, жеке-жеке оқу.

- Өлеңде не жайлы айтылған екен?

Дәптермен жұмыс: «Жуып жердің омырауын» тіркесінің мағынасын түсіндір. «Дегдіді» сөзіне мағыналас сөздерді тап. (кепті). Гүлдің түсін білдіріп тұрған сөздерді тауып оқы.

Ертегідегі оқиға мен өлеңінің ұқсастығы мен айырмашылығы бар ма? Болса қандай?

«Венн» диаграммасын құру

Сергіту жаттығуы.

Ү. Түсінгендерін тексеру:

Ой толғау.

«Көктем» тақырыбына әңгіме - дебат ұйымдастыру.

ҮІ. Қорыту:

Бүгін қандай тақырыптар өттік?

1.Ертегі саған ұнады ма?

2.Көктемде қандай өзгерістер болады екен?

ҮІІ. Үйге тапсырма: Ертегіні оқу, әңгімелеу,өлеңді жаттау.

Бағалау.

ҮІІІ. Рефлексия.

Тақырыбы: Қарапайым теңдеулер құруға арналған есептер

Мақсаты: Қарапайым есептер негізінде қарапайым теңдеулерді құру және оларды

тура теңдіктердің қасиеттерін пайдаланып шығару біліктілігін

қалыптастыру;

Есептеу дағдыларын жетілдіру,үйренгендерін пайдалана білуге;

салыстырып, талдай білуге дағдыландыру;

Ұқыптылыққа, әдептілікке баулу

Әдісі: түсіндіру, сұрақ -жауап, ойлау, іздену, өздік жұмыс.

Көрнекілігі: суреттер, сызба, кестелер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Құралдарын түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

1.Сұрақ-жауап.

2.Жаттығуды тексеру.

3.Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ:

Сызба, кестелермен жұмыс.

Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту:

1.№ 1 Мынадай санды тап:

1) 24- тен 3 есе артық; бұл 24 ∙ 3 = 72 4) 36-дан 4 есе артық; 36 ∙ 4 = 144

2) 12-ден 5 есе артық; бұл, 12 ∙ 5 = 60 5) 140-тан 7 есе кем; 140 : 7 = 20

3) 600-ден 6 есе кем; 600 : 6 = 100 6) 400-ден 2 есе кем; 400 : 2 = 200

Сергіту жаттығуы.

2. Өздік жұмыс. № 2. Тура теңдіктер қасиеттерін пайдаланып, теңдеулерді шеш:

№ 3. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар.

а) 15 ∙ 3 = 45(тг) ә) 75 : 3 = 25(тг) б) 75 : 15 = 5(тауық суреті бар марка)

1. Есеп шығару. № 4.

1. Ш: 45 : 5 = 9 Ж: әр себетке 9 кг қарлыған

2. Ш: 48 : 8 = 6 Ж: 6 тәрелке қажет

3. Ш: 12 ∙ 4 = 48 Ж: барлығы 48 кәмпит бар

2. Өздік жұмыс. № 5.

Алмұрт - 17 ағаш Шешуі: 17 + (17∙ 3) + (17 ∙ 3 - 27) = 17+ 51 + 24 = 92

Шие - ?, 3 есе артық ? Жауабы: 92 ағаш отырғызылды.

Алма - ?, 27 кем

№ 6. Ш: (5 + 8) ∙ 10 = 13 ∙ 10 = 130 Жауабы: 130 жаңғақ алды

№ 8. Жұптық жұмыс. 8 ∙ 6 : 4 = 12 Ж: шаршының ұзындығы 12 см.

Шығармашылық жұмыс. № 10. (жауабы: 55.)

Ү. Сабақты қорыту:

№ 11. Сәйкестікті анықта.

ҮІ. Үйге тапсырма:

7, 9. 189 бет.

Бағалау

ҮІІ. Рефлексия .

Күні:

08.02.2013ж

Дүниетану

Сабақтың тақырыбы:

Жылу сүйгіш өсімдіктер. Суыққа төзімді өсімдіктер. Жарық сүйгіш өсімдіктер. Көлеңкеге төзімді өсімдіктер

Сілтеме:

Дүниетану оқулығы, «Жануарлар әлемі» энциклопедиясы

Жалпы мақсаты:

Оқушыларға жылу, жарық сүйгіш, суыққа көлеңкеге төзімді өсімдіктер туралы түсінік беру;

Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін,тілін, сөздік қорын дамыту;

Табиғатты қорғауға тәрбиелеу

Оқыту нәтижесі:

Ойын басқалармен бөлісіп, өз көзқарасын дәлелдей алады. Өзін-өзі, өзгелерді бағалай алады. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті қалыптасады.

Түйінді идея:

Өсімдіктердің өсуіне қарай тіршілік ету ортасы да сан алуан.

Дерек көздері:

Дүниетану оқулығы, энциклопедия, эл.оқулық

Пайдаланылатын материалдар:

Тақырыптық суреттер, слайдтар, бейнетаспа,эл.оқулық.

Әдісі:

Сыни тұрғыдан ойлау, диалог әдісі, бағалау.

Интерактивті әдістер: топтық, жұптық, жеке жұмыс

Тапсырмалар:

Мәтінді түсініп оқу, сурет салу, өсімдіктердің тіршілік ортасымен танысу.

Сабақ барысы:

Кезеңдер

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

І.Ұйымдастыру.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ.Жаңа сабақ.

Қызығушылықты ояту.

ІҮ.Жаңа сабақты пысықтау.

Мағынаны тану.

Сергіту сәті.

Ү.Сабақты бекіту.

Ой толғау.

Оқушылардың көңілдерін сабаққа аудару.

1.Өткен сабақтарды еске түсіру.

2.Қорытындылау.

Суреттермен, слайдтармен жұмыс жүргізу.

Оқушыларды бағыттай отырып, тапсырма орындату.

Оқушыларға өсімдіктердің тіршілік ортасының өзгешеліктерін салыстыртып, постер қорғату.

Оқушыларға жылу, жарық сүйгіш, суыққа көлеңкеге төзімді өсімдіктердің суретін салу тапсырылады.

Құралдарын түгендеу, сабаққа даярлық.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Өткен бөлімді қорытындылайды.

Сурет, слайдтарды тамашалай отырып, тақырыпты анықтайды, мақсат қояды.

1.Мәтінді түсініп оқу. Іштей оқу, тізбектей оқу,жеке-жеке оқу.

Мәтінге сүйеніп, өсімдіктердің тіршілік ортасы туралы әңгімелеу.

Ылғал сүйгіш және су өсімдіктер,құрғақшылыққа төзімді өсімдіктер және жылу, жарық сүйгіш, суыққа, көлеңкеге төзімді өсімдіктердің ұқсастығы мен айырмашылығы бар ма? Болса қандай?

«Венн» диаграммасын құру(постер).

Оқушылар сергіту жаттығуларын орындайды.

Оқушылар сурет салады.

Қорытынды

Тақырып бойынша сұрақ-жауап.

Келесі тапсырма

Жылу, жарық сүйгіш, суыққа көлеңкеге төзімді өсімдіктер туралы әңгімелеу, түсініп оқу. Бүктеме дайындау.

Кері байланыс

Оқушылар өздерінің не білгенін, не үйренгенін, жетістіктерін кестеге толтырады.

Бағалау

Өздерін өздері критерийлері арқылы бағалайды

Рефлексия

Сабақтың көңіл - күйін анықтау

Стикерлерге жазып тақтаға іледі.

Е.Сиқымов атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығы

БАҚШАДА

Бастауыш сынып мұғалімі: А.Н.Жиенбаева

2014 оқу жылы