7


  • Учителю
  • Рабочая программа по татарскому языку для 2 классов

Рабочая программа по татарскому языку для 2 классов

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала







Татар телендә сөйләшүче балаларга татар телен

укыту буенча эш программасы.

2 нче а сыйныфы.

Аңлатма язуы.

Татар теле.

Атналык сәгатьләр саны - 3

Еллык сәгатьләр саны -102

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

- Россия Федерациясенең "Мәгариф турында" законы (Федеральный закон " Об образовании в Российской Федерации", приказ №273/ФЗ от 29.12.12 г.);

- Татарстан Республикасының "Мәгариф турында" законы.22.06.2013 №68 - РТ;

- Татарстан Республикасының "Дәүләт телләре һәм Татарстан республикасында башка телләр" турындагы законы; ( 8.07.1992 N 1560-XII(ред.3.03.2012));

- Гомуми башлангыч белем бирүнең яңа дәүләт федераль стандарты (Федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, приказ МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г.);

- Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының (Белем бирүнең вакытлы дәүләт стандартларын раслау турында боерыгы - 4.03.09 ел №499/09);

- "Татар теле һәм әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты", 2008 ел;

- Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1-11 нче сыйныфлар.-Казан: Татар китап нәшрияты, 2014;

- 11 нче мәктәпнең гомуми башлангыч белем бирүнең төп программасы (ООП НОО МБОУ "СОШ №11" на 2011-2015 уч.год, приказ №153/1 от 01.09.11г.);

- 11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына укыту планы;

- "Укыту фәне, электив курслар, түгәрәкләрнең эш программасы тәртибе һәм структурасы" турында локаль акт (локальный акт «О структуре, порядке разработки и утверждения рабочих программ учебных предметов, элективных курсов, кружков», приказ №164 от 01.09.11г.);

- 11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына еллык календарь укыту графигы;

- 11 нче мәктәпнең 2016-2017 уку елына дәресләр расписаниесе;

- "Дәреслекләрнең федераль исемлеген раслау турында"(Приказ МО и Н РФ «Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования» № 253 от 31 марта 2014 г.);

- Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Татарстан Республикасының гомуми белем бирү оешмаларында татар телен дәүләт теле буларак укыту турында методик хаты ( 13.08.12 ел №1291520/1).

- Дәреслек .Татар теле:рус телендә башл. гомуми белем бирү мәкт. 2 нче с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен) / Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева.- Казан: Татар.кит. нәшр., 2012.

Татар теленнән эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Бүгенге көндә белем бирүнең стратегик бурычы - аның эчтәлеген, укыту алымнарын яңарту һәм шуның нигезендә нәтиҗәләрнең яңа сыйфатына ирешү. Рус мәктәбенең башлангыч сыйныфларында укучы татар балалары өчен төзелгән грамотага өйрәтү программасы Федераль дәүләт белем стандартларының төп положениеләренә, гомуми башлангыч белем бирү программасын үзләштерү буенча план-лаштырыла торган нәтиҗәләргә, рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк програм-маларга, үстерелешле укыту принциплары белән традицион ныклы белем үзләштерү принципларына нигезләнеп эшләнгән. Ул, татар теле программасының төп өлеше буларак, алга таба белем алуга нигез булып тора. Башлангыч мәктәп каршында торган максат һәм бурычларны тормышка ашыруда туган телне өйрәнүнең әһәмияте зур. Татар теле дәресләре белем бирүгә, җәмгыятькә һәм мәдәнияткә уңай мөнәсәбәтле максатны тормышка ашыра.

Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле укыту үз алдына түбәндәге максат һәм бурычларны куя:

1. Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш, эзләнүгә теләк уяту, үз милләтеңә, телеңә мәхәббәт тәрбияләү кебек уңай сыйфатлар булдыру.

2. Балаларда татар теленең барлык бүлекләре буенча мәгълүматлылык (компетенция) булдыру.

3. Укучыларда аралашу өлкәсенә караган мәглүматлылык булдыру.сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча әйткәнне аңларга, аңлаганны тыңлаучыга җиткерергә, дөрес һәм матур итеп укырга, укыганның эчтәлеген сөйләргә, аерым темалар буенча әңгәмәләр кора белергә, аралашканда тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.

4. Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

5. Укучыларда татар мәдәниятенә караган мәгълүматлылыкны үстерү.

2 нче сыйныф өчен максат һәм бурычлар:

- татар алфавитын яттан белү; сүзләрне һәм фамилияләрне алфавит тәртибендә язу;

- сузык авазларны калын һәм нечкә ,тартык аваларны яңгырау һәм саңгырау тартыкларга аера белү; ъ, я, ю, е хәрефләре булган сүзләрне дөрес уку һәм язу; татар телендәге сүзләрнең сингармонизм законына буйсынуын яки буйсынмавын аңлау;

- бирелгән иҗекләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү; татар теленең үзенчәлекле авазларын язуда хәрефләр белән күрсәтә белү;

- сүзләрне иҗеккә дөрес итеп бүлү; татар сүзләренә басым кую; рус сүзләре белән чагыштырып аңлата белү. Җөмләләрдән исем,сыйфат, фигыльләрне табу. Исемнәрнең берлек һәм күплек сан формаларын аеру, фигыльнең юклык заман кушымчаларын билгеләү;

- җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү, аларның урнашу тәртибен аңлату, татар җөмләсе белән рус җөмләсе арасындагы аерманы күрсәтә белү;

- дәреслектә бирелгән текстлардан дөрес, сәнгатьле укырга; текстлар буенча укытучы биргән сорауларга җавап бирергә;

- өйрәнелә торган сүз төркемнәре кергән мәкаль-әйтемнәрне, табышмакларны ятлау һәм аларны язу.



Универсаль уку гамәлләре формалаштыру

Шәхси нәтиҗәләр

Шәхси универсал ь уку гамәлләре:

"гаилә", "туган ил", "мәрхәмәтлелек" , " башкаларга карата түземлелек" төшнчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;

гаиләгә, туганнарга карата хөрмәт, әти-әнине ярату;

укуга карата кызыксыну хисе, укучы ролен үзләштерү;

тел материалын уку материалы белән бәйләп, татар теленең матурлыгына һәм байлыгына хөрмәт тәрбияләү;

тел аша әйләнә- тирә тормышка игътибар, дөрес мөнәсәбәт булдыру;

укучыларның фикерләү сәләтен үстерү;

укучыларның үзләренә һәм башкаларга бәя бирүенә, үз-үзен тәрбияләвенә ирешү.

Предметара нәтиҗәләр.

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

уку хезмәтен планлаштырырга өйрәтү;

үзенә максат куярга өйрәтү;

эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү;

укудагы уңышлылыгын һәм уңышсызлылыгын күрә белү;

укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;

уку хезмәтенә бәя бирә белү;

уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;

дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

дәреслек белән эш итә белү;

хәрефләрне танып, текстны(хикәя,шигырь,әкиятне) сәнгатьле итеп уку;

текстта очраган таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсенә төшенү;

текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү;

укытучының авыр булмаган сорауларына җавап бирә, тиешле мәгълүматны дәреслектән таба белү;

предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү;

төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

тиешле мәгълүматны табу өчен энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану;

татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын күрә белү; сөйләм барышында ике тел чараларын бутамау.

Коммуникатив универсал ь уку гамәлләре:

дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша алу;

укытучының, сыйныфташларның сорауларына җавап бирә белү;

сөйләм этикеты нормаларын үтәү; исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү;

башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү;

үз фикерен формалаштырырга, бердәм эшчәнлек барышында башкаларның фикерләренә нигезләнеп дәлилли һәм төзәтергә;

парларда һәм төркемнәрдә эшли белү.

Уку предметының укыту планында тоткан урыны:

11 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең укыту планы буенча 2 нче сыйныфта татар теле дәресе атнага 3, елына 102 сәгать исәбеннән каралган.

Предмет нәтиҗәләрен контрольгә алу телдән сорау, мөстәкыйль эшләр, диктант , контроль диктант, изложение, сочинение, сүзлек диктанты, контроль күчереп язу формасында бара.

Эш программасы укыту планы буенча атнага 3 сәгать исәбеннән төзелә, елына 102 сәгать бирелә. 2 нче сыйныфта грамматик материал 1 нче сыйныфта өйрәнелгән темаларны (дөрес язу һәм сөйләү күнекмәләре; сүзләрне иҗекләргә бүлү, юлдан-юлга күчерү; яңгырау һәм саңгырау тартыклар; сүз басымы; исем, фигыль, сыйфат сүз төркемнәре белән таныштыру; җөмлә турында гомуми мәгълүмат; тыныш билгеләре белән таныштыру) кабатлауга корылган, ләкин тулыландырылган, кызыклы материаллар белән баетылган. Сузык һәм тартык авазлар; сингармонизм законы; иҗек калыплары, исем, фигыль, сыйфат сүз төркемнәре; җөмләнең баш кисәкләре, аларны рус теле белән чагыштыру; бирелгән сүзләр һәм сүзтезмәләр белән җөмләләр төзү яңа тема буларак кертелгән.

Автор программасы белән эш программасы арасындагы үзгәрешләр: эш программмасында, барлык өйрәнелә торган темалар сакла-нып, сәгатьләр санына корректировка кертелде. Укучылар тарафыннан җиңелрәк үзләштерелгән темаларга бирелгән сәгатьләр авыррак үз-ләштерелә торган темалар хисабына кыскартылды. "1 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау" бүлеге 1 сәгатькә, "Ел буена үткәннәрне гомуми-ләштереп кабатлау" 1 сәгатькә киметелеп, "Морфология" бүлегенә 1 сәгать, "Синтаксис"ка 1сәгать өстәлеп бирелде. Түбәндәге кыскарту-лар кертелде: БСҮ- бәйләнешле сөйләм үстерү, к.д.- контроль диктант, с.д- сүзлек диктанты, соч.-сочинение, излож.- изложение, контр.күч.- контроль күчерү. Татар теле һәм әдәби уку буенча эш программасында тематик план аерым төзелде.

Эш программасының эчтәлеге буенча тематик бүленешЭш прог-раммасы

буенча

сәг. саны

Темага караган төп төшенчәләр, предмет нәтиҗәләре

1

1 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

6

5

Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан-юлга күчерү. Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмлә-ләрне дөрес итеп уку һәм язу.Бирелгән иҗекләрдән сүзләр, сүзтезмәләр, җөмләләр төзеп әйтү һәм язу. Кем? Нәрсә? Нинди? Кайсы? Нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләр. Баш хәрефләр белән языла торган сүзләрне кабатлау. Дәрестә өйрәнелә торган язучыларның исем - фамилияләрен дөрес язу.

Укучы белергә, куллана белергә тиеш:

-аерым сүзләр һәм сүзтезмәләрне, җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу; бирелгән иҗекләрдән сүзләр,сүзтезмәләр төзеп әйтү;

-тәкъдим ителгән җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу;

-сүзләрне юлдан-юлга күчерү;

-кем? нәрсә? нинди? кайсы? Сорауларына җавап бирә торган сүзләрне табу, алар белән җөм-ләләр төзү;

-баш хәреф белән языла торган сүзләрне кабатлау.

Өйрәнергә мөмкин:

-бирелгән иҗекләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү; баш хәреф белән языла торган сүзләрне дөрес язу; сорау сүзләрне дөрес итеп куллану.



2

Авазлар һәм хәрефләр

35

35

Алфавит. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары [ ә] ,[ө] , [ү] һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. [а], [э], [о], [ы] сузыкларын белдерә торган хәрефләр;. я, ю, е хәрефләре; Тартык авазлар Яңгырау һәм саңгырау тартык авазлар. Татар теленең үзенчәлекле тартыклары . [w], [гъ], [къ], [х], [ч] тартыклары, [җ], [ң], [һ] тартыклары булган сүзләр; Ц , щ хәрефләре булган , ъ һәм ь хәрефләре кергән сүзләр;

Укучы белергә, куллана белергә тиеш:

-татар теленең алфавитын; сузык авазларны, тартык авазларны,аларны дөрес әйтү [а], [э], [о], [ы] сузыкларын белдерә торган хәрефләр; я,ю, е хәрефләре, бу хәрефләр кергән сүзләрне дөрес уку; . [w], [гъ], [къ], [х], [ч] тартыкларын дөрес әйтү, [җ], [ң], [һ] тартыклары булган сүзләрне дөрес уку һәм язу; ц,щ хәрефләре булган һәм ъ,ь хәрефләре кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.

Өйрәнергә мөмкин:

-сыйныфташларның фамилияләрен алфавит тәртибендә язу,татар теленең үзенчәлекле сузыклары һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы;[а], [э], [о], [ы] авазларын белдерүче хәрефләрнең дөрес язылышы; тартыкларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы; аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу.

3

Сүз

5

5

Сүзләрне иҗекләргә бүлү. Татар теленең иҗек калыплары белән таныштыру. Татар телендә сүз басым; рус телендәге сүз басымының урыны.

Укучы белергә,куллана белергә тиеш:

-сүзләрне иҗекләргә бүлә; иҗек калыплары барлыгын белү; татар телендә сүз басымы турында мәгълүматлы булу.

Өйрәнергә мөмкин:

-иҗеккә дөрес итеп бүлә; татар сүзләренә басым куярга.

4

Морфология

19

20

Исем, аның мәгънәсе, сораулары , исемнәрнең берлек һәм күплек сан формалары. Фигыль, аның мәгънәсе, сораулары., заман формалары . Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары, сыйфатларның сыйфатланмышы.

Укучы белергә, куллана белергә тиеш:

-исем,аның мәгънәсе, сораулары, берлек һәм күплек сан формаларын дөрес итеп куллану, күплек сан кушымчаларының дөрес язылышы, аларны рус теле белән чагыштыру; фигыль,аның мәгънәсе, сораулары, заман формалары барлыгын, рус теле белән чагыштыра белү; Сыйфат, аның мәгънәсе, сораулары, сыйфатларның сыйфатланмышы барлыгын аңлау, татар һәм рус телләрендә сыйфатларның сыйфатланмышка иярү үзенчәлегенә төшенү. Бирелгән җөмләләрдән, текстлардан сүз төркемнәрен таба белү.

Өйрәнергә мөмкин:

-күплек сан кушымчаларының дөрес язылышын; фигыльне заман белән төрләндерергә; бирелгән җөмләләрдән өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белергә..



5

Синтаксис.

11

12

Сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү; җөмләнең баш кисәкләре турында мәгълүмат бирү, аларның урнашу тәртибен күзәтү, аны рус теле белән чагыштыру.; бирелгән сүзләр һәм сүзтезмәләр белән җөмләләр төзү. Тәрҗемә күнекмәләре булдыру.

Укучы белергә, куллана белергә тиеш:

сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзергә; җөмләнең баш кисәкләрен таба белергә; гади җөмләләрне татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итәргә.

Өйрәнергә мөмкин:

татар җөмләсе белән рус җөмләсе арасындагы аерманы күрсәтергә.

6

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

4

3

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлаулар.

Укучы белергә, куллана белергә тиеш:

аңлап һәм дөрес итеп укырга, сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзергә; җөмләнең баш кисәкләрен таба белергә; гади җөмләләрне татарчадан русчага, русчадан татарчага тәрҗемә итәргә.

Өйрәнергә мөмкин:

татар җөмләсе белән рус җөмләсе арасындагы аерманы күрсәтергә.

7

Бәйләнешле сөйләм үстерү.









































Барлыгы

22



































102

22













































102

Укытучының (иптәшеңнең) сорауларын аңлап, гади җөмләләр белән җавап бирү. Укытучы тәкдим иткән темага 4-6 җөмлә төзеп әйтү, бирелгән диалогны (монологны) дәвам итү . Укылган өзекнең төп фикерен үз сүзләрең белән әйтү. Темаларны өйрәнү вакытында аңлатмалы һәм сүзлек диктантлары язу. Аерым рәсемнәр һәм әйберләрне сурәтләп биргәндә, исем, сыйфат, фигыльләрне дөрес куллану.

Тизәйткеч, санамыш,табышмак, мәкаль-әйтемнәрне ятлау. Матур язу күнекмәләре булдыру.

Укучы белергә,куллана белергә тиеш:

укылган текстның эчтәлеген үз сүзләрең белән сөйли белергә; сораулар төзергә һәм аларга җавап бирергә, сүзлек һәм аңлатмалы диктантлар язарга; аерым рәсемнәр яки әйберләрне сурәтләгәндә исем, сыйфат, фигылләрне дөрес кулланырга; бирелгән темалар буенча хикәяләр,сочинениеләр,изложениеләр язарга.

Өйрәнергә мөмкин:

укылган өзеккә төп фикереңне үз сүзләре белән әйтергә; тизәйткеч, саналмыш, табышмак, мәкаль-әйтемнәрне яттан белергә.

Сөйләм үстерү өчен темалар: Яңа уку елы белән! Исәнме, мәктәп! Безнең сыйныф. Татар теле дәресендә. Көз җитте. Урамда көз. Безнең гаилә бик тату. Көзге эшләр(яшелчә бакчасын-да).Милли ризыклар. Яраткан ризыгым. Әниемә булышам. Яңа ел бәйрәме. Туган ягымда кыш. Шугалакта.Якын дустым. Шәһәр транспорты. Минем туган көнем. Язгы табигать. Яраткан шөгылем.Саумы, җәй!



Укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр:

«Фонетика, орфография һәм графика»

аваз һәм хәрефләрне аерырга өйрәнә;

татар телендәге авазларга характеристика бирә белә: сузык авазларның калын һәм нечкә, тартык авазларның яңгырау һәм саңгырау булуы, аларга бәйле төп фонетик законнар (сингармонизм, ирен гармониясе);

татар алфавитын, андагы хәрефләрнең урнашу тәртибен белә, сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштыру һәм кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен, алфавиттан файдаланырга өйрәнә.

«Сүз төзелеше (морфемика)»

сүзләрнең тамырын билгели;

төрле сүз төркемнәрен ясаучы кушымчаларны таба һәм күрсәтә;

тамырдаш сүзләрне сүз формаларыннан аера белә.

«Лексикология»

мәгънәсе ачыкланырга тиешле сүзләрне таба белә;

тексттагы (җөмләдәге) сүзнең мәгънәсен ачыклый белә яки аны аңлатмалы сүзлек ярдәмендә аера.

«Морфология»

исемнәрнең мәгънәсен, сорауларын, грамматик билгеләрен (берлек һәм күплек сан формаларын, килеш һәм тартым белән төрләнүен) үзләштерә;

сыйфатларның мәгънәсен, сорауларын, дәрәҗә формаларын өйрәнә;

микъдар һәм тәртип саннарының мәгънәсен, сорауларын өйрәнә;

фигыльләрнең мәгънәсен, сорауларын, барлык-юклык, хәзерге, үткән, киләчәк заманнар, зат-сан формаларын билгели.

«Синтаксис»

укучы сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне бер-берсеннән аерырга өйрәнә;

сораулар куеп, сүзтезмәдәге һәм җөмләдәге сүзләр арасындагы мәгънә бәйләнешен ачыклый;

җөмләләрнең әйтү максаты буенча төрләрен (хикәя, боеру, тойгылы, сорау) билгели;

җөмләдәге тойгылы һәм тойгысыз интонацияне аера;

җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен таба;

тиңдәш кисәкле җөмләләрне аера.

«Орфография һәм пунктуация»

дөрес язу кагыйдәләрен өйрәнелгән күләмдә куллана;

сүзнең дөрес язылышын орфографик сүзлектән карап билгели;

8-13 сүзле текстны хатасыз итеп күчереп яза;

өйрәнелгән кагыйдәләргә туры килгән 20-25 сүзле текстны диктант итеп яза;

үзе язган яки бирелгән тексттагы орфографик хаталарны таба һәм төзәтә.

«Сөйләм үстерү» бүлегендә укучы:

дәрестә, мәктәптә, тормыш-көнкүрештә, төрле яшьтәге таныш яки таныш булмаган кешеләр белән телдән аралашканда, тел берәмлекләрен урынлы файдалана;

көндәлек тормышта сөйләм әдәбен һәм телдән аралашу нормаларын саклый (әңгәмәдәшен тыңлый белә, дөрес җавап бирә, сөйләшүне дәвам итә ала);

сөйләм вакытында үз фикерен яклый һәм аның дөреслеген дәлилли белә;

текстка исем бирә;

текст буенча план төзи;

хат, открытка яки записка кебек зур булмаган текстлар яза.

2 нче сыйныф (татар балалары өчен ) татар теленнән календарь - тематик план

Атналык сәгатьләр саны - 3

Еллык сәгатьләр саны -102

Программа: Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1-11 нче сый-ныфлар. - Казан: Татар китап нәшрияты, 2014

"Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен). Төзүче- авторлары:

Ф.Ф. Харисов, Ч.М.Харисова, В.А. Гарипова. - Казан :Татар. кит.нәшр.,2011.

Дәреслек . Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) Татар теле. Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева.- Казан: Татар.кит. нәшр., 2012.



Сәг.

саны



Дәреснең предмет нәтиҗәләре



Укучылар эшчәнлегенә характеристика

Үткәрү вакыты

План буенча

факт



1нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау













02.09.



1

БСҮ №1..Яңа уку елы белән!



1

Танышу,исәнләшү,саубуллашу лексикала-рын, зат алмашлыкларын искә төшерү.

Танышу,исәнләшү,саубуллашу лекси-каларын белергә һәм сөйләмдә дөрес итеп кулланырга тиеш.

2

БСҮ №2.. Исәнме, мәктәп.



1

Уку - язу әсбапларын кабатлау. Кемнең? соравын ныгыту; бәйләнешле сөйләмгә чыгу.

Уку - язу әсбапларын атарга,алар белән сүзтезмәләр, җәмләләр төзи белергә тиеш.



05.09.



3

1нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау.

Аерым сүзләр һәм сүзтезмәләр-не,җөмләләрне дөрес итеп уку һәм язу.



1

1нче сыйныфта үткәннәр буенча авазларны, хәрефләрне искә төшерү, бирелгән сүзләрне хәрефләргә аерырга, сүзләрдә авазларны күрсәтергә,парлап бирелгән сүзләрдә аваз-ларны чагыштырып карый белергә.

Хәреф", "аваз" төшенчәләрен белә, фикерен дәлилли. Сүзләрне иҗекләр-гә бүлеп укый. Авазлар һәм хәрефләр турында табышмаклар уйлап, иптәшлә-ренә әйтә. Иҗекләрдән сүзләр төзи. Бирелгән сүзләрне юлдан-юлга дө-рес күчерә белә.Күнегүләр аша камилләштерә.

07.09.



4

Сүзләрне иҗекләргә бүлү һәм юлдан- юлга күчерү .



1

Сүздә ничә сузык аваз булса, шуның кадәр иҗек булуын искә төшерү. Иҗек чиген билгели алу, сүзләрне иҗекләргә бүлеп язу.

Сүзләрне иҗекләргә бүлеп укый, иҗекләрдән сүзләр төзи.тәкдим ител-гән сүзләрдән сүзтезмәләр, сүзтезмә-ләрдән җөмләләр төзи белергә һәм аларны дөрес итеп укый белергә өйрәнә.



09.09.



5

Кем? Нәрсә? сорауларына җавап биргән сүзләр.



1

.Кем? Нәрсә? сорауларына җавап булган сүзләрне кабатлау

Кем? Нәрсә? сорауларына җавап булган сүзләрне табу,җөмләләр төзи белү.



12.09.





6



Баш хәреф белән языла торган сүзләр.

1



Кем? Нәрсә? сорауларына җавап булган сүзләр.Кеше исемнәрен, фамилияләрне дөрес язу

Кагыйдәне кулланып, сүзләргә дөрес сорау куя. Бирелгән сорауларга җавап булган сүзләрне аерып әйтә, җөмләләр төзеп яза;рус теле белән чагыштыра, ребуслар чишә.



14.09.



7

Нинди?Кайсы?Нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләр.



1

Билге һәм эшне белдерә торган сүзләрне кулланып җөмләләр төзеп яза.

Нинди?Кайсы?Нишли? сорауларына җавап бирә торган сүзләрне җөмлә эченнән табу.



Билге һәм эшне белдерә торган сүзләрне кулланып җөмләләр төзеп яза. Җөмлә турында кыскача сөйли.

16.09.



8

Кереш контроль эш.

Диктант.





1

Грамоталы язу күнекмәсен тикшерү.



Өйрәнгән кагыйдәләрне кулланып яза.



19.09.





Авазлар һәм хәрефләр











9



10



Хаталар өстендә эш.

Татар теленең алфавиты.



Авазлар һәм хәрефләр.





2



Авазлар һәм хәреф структурасын аңлау.Авазлар һәм хәрефләрне аера белү.Алфавитны яттан белү. Сыйныфташ-ларының фамилияләрен алфавит тәртибендә яза белү

Укытучы төзәткән хаталарның сәбә-бен аңлап эшләренә анализ ясый бе-лергә тиеш Нәрсә ул аваз? Нәрсә ул хәреф? Төгәл җавап бирә.Татар һәм рус сүзләрендә бер үк аваз һәм хәреф-ләрне чагыштыра, аермасын әйтә.



21.09.



23.09.



11

Сузык авазлар һәм аларның хәрефләре.

1

Татар теленең сузык авазларын аерып әйтә белү

Сузык авазлар һәм аларның хәреф-ләрен әйтә белә. Сүзләрдә аерып күрсәтә.

26.09.



12

Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар.

Сүзлек диктанты №1.

1

Сузык авазлар классификациясен белү

Өйрәнгән кагыйдәне куллана.Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә.

28.09.





13

Хаталар өстендә эш.



БСҮ №3 "Көзге эшләр"



1

Бирелгән рәсем буенча бергәләп җөмләләр төзү . Калын һәм нечкә сузык авазлар турында белемнәрен ныгыту

Терәк сүзләрне кулланып хикәя төзи. Сузык авазларны ике төркемгә дөрес бүлә, бирелгән сүзләр белән җөмләләр төзи;

30.09.



14

Сингармонизм законы.

1

Калын һәм нечкә сузык авазларны аера белү.

Калын һәм нечкә сүзләрне аерып әйтә

03.10.



15

Татар теленең үзенчәлекле сузыклары.

1

Татар теленең үзенчәлекле сузыклары [ә], [ ө ], [ү ] һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышын белү.

Татар теленең үзенчәлекле сузыклары [ә], [ ө ], [ү ] һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышын белә.

05.10.



16





А хәрефе.[а] авазы.

1



Татар телендә [а] авазын дөрес әйтү.

Татар теленең үзенчәлекле сузыклары һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышын аңлау.

Татар һәм рус сүзләрендә а авазының аермасын табып әйтә. Бирелгән сүзләрне аваз ягыннан тикшерә.

07.10.



17



Ә хәрефе.[ә] авазы.







1



Ә хәрефе [ә] авазын белдерә. [ә] авазын әйткәндә тел алга таба хәрәкәт итә, тел-нең очы аскы кискеч тешләргә тиеп то-ра, авыз киң ачылуын аңлау.

Ә авазына тулы характеристика бирә; ә хәрефен сүзләрдә дөрес яза.

Ә хәрефе кергән сүзләрне аваз ягын-нан тикшерә.

10.10.



18

19

О хәрефе.[о] авазы.

БСҮ №4."Безнең гаилә"



2

Бирелгән схемаларга туры килгән сүзне табу. Өйрәнелгән кагыйдә ләрне куллана белү.

Татар һәм рус сүзләрендә [о] авазы-ның аермасын табып әйтә. О хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза.

12.10.

14.10.



20

Ө хәрефе.[ө]авазы.



1

[ө] - кыска сузык аваз, [о] ның нечкә пары. Ө хәрефе сүзнең беренче иҗегендә генә, нечкә әйтелешле сүзләрдә язылуын аңлау.

[ө] авазын дөрес әйтү.

Кагыйдәне кулланып, сүзләрне дөрес яза.Бирелгән сүләрне аваз ягыннан тикшерә.

17.10



21



БСҮ № 5 "Төзелештә."

Ө хәрефе, [ө]авазы.

1

Үзәра бәйле җөмләләрдән , бирелгән сүзләрдән текст төзү

Рәсем буенча хикәя төзи. О һәм ө хәрефләре кергән сүзләрне дөрес яза.

19.10.



22





Ү,У хәрефе.[ ү], [у] авазы.







1

[у] әйтелеше белән рус телендәге [у] ке-бек. У хәрефе калын әйтелгән иҗекләрдә һәм сүзләрдә языла. [ү] - озын сузык. Ү - нечкә әйтелгән иҗекләрдә һәм сүзләрдә языла

Белемнәрне прак тикада куллана.

Сүзлек белән эшли.Үз хаталарын таба һәм төзәтә.

21.10.







23

Контроль диктант №1.



1

Белемнәрен тикшерү. Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана белү, грамоталы язу күнекмәсен камилләштерү

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана, чиста, матур яза.

24.10.



24

Хаталар өстендә эш.

Ы хәрефе, [ы]авазы

1

Хаталарның сәбәбен аңлап эшләренә анализ ясый ..Ы хәрефе ике аваз белдерә. Татар сүзлә-рендә ул кыска, тар итеп әйтелә -[къыш] Рус сүзләрендә киң итеп әйтелә: - [сыр]. Иркен рәвештә сүз башында, сүз урта-сында килә ала.

Укытучы төзәткән хаталарның сәбәбен аңлап эшләренә анализ ясый белергә тиеш .Авазларның әйтелеш үзенчәлекләрен истә калдыра. Татар һәм рус телләрендә авазларның әйтелеш үзенчәлекләрен чагыштыра белү

26.10.



25

Э хәрефе.[э] авазы.

1

Язуда [э] белдерү өчен, сүз башында э хәрефе, башка урыннарда е хәрефе язылуын аңлау (элмәк, күгәрчен).

Кагыйдәне кулланып, э һәм е хәреф-ләре кергән сүзләрне дөрес яза.

28.10.



26

Татар һәм рус телләрендә[ а], [э], [о], [ы] авазларының әйтелеш үзенчәлекләре.

1

Дөрес һәм чиста язуны камилләш-терә.

07.11.











27

Сузык авазлар темасын кабатлау.

1

Сүзләрне аваз ягыннан тикшерү.

Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли.

09.11.



28

Тартык авазлар һәм аларның хәрефләре.

1

Яңгырау һәм саңгырау тартыкларның бүленешен белү

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана.

11.11.



29

БСҮ №6. "Татар теле дәресендә".

1

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Үзлектән эшли

14.11.



30

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар.

1

Яңгырау тартыклар яңгырап, тавыш һәм шау белән әйтеләләр. Саңгырау тартыклар шаудан гына торуын аңлау.

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар кергән сүзләр не дөрес укый һәм яза.

16.11



31

Яңгырау һәм саңгырау тартыклар.

1

Сүзләрдә яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аера белә.

18.11.



32

К хәрефе.[к], [къ] авазлары.

1

К хәрефе татар телендә ике авазга билге булып йөри [къар], [кер]. Рус теленнән кергән сүзләрдә к хәрефе рус телендә-гечә әйтелә.Калын һәм нечкә сузыклы сүзләрдә [къ] авазын дөрес әйтү.



Калын һәм нечкә сузыклы сүзләрдә [къ] авазын дөрес әйтә.



21.11.



33

К хәрефе.[к], [къ] авазлары.

1

Чагыштыра белә.Үз хаталарын таба һәм төзәтә белә.

23.11.



34

Г хәрефе.[г], [гъ] авазлары.

1

Г хәрефе татар телендә калын сүзләрдә ул [гъ] авазын, нечкә сүзләрдә йомшак[г] авазын белдерә.Авазларны дөрес әйтә белү.

Авазларны дөрес әйтә белә.

25.11.



35

Г хәрефе.[г] [гъ] авазлары.

Сүзлек диктанты №2.

1

Дәреслек белән эшли.

28.11.



36

Хаталар өстендә эш.

В хәрефе.[в],[w] авазлары.

1

В хәрефе ике авазга билге булып йөри. Татар һәм гарәп сүзләрендә В хәрефе [w] авазын белдерә. Калын сүзләрдә [w] - [у], нечкә сүзләрдә [ү] авазына якын әйтелә

Татар һәм гарәп сүзләрендә [w] авазын дөрес әйтә. Чагыштыра белә.

30.11.



37

БСҮ № 7. "Һөнәрләр".

1

Белемнәрне практикада куллану. Күнекмәләрне камилләштерү

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый

02.12.



38





39

Татар теленең үзенчәлекле тартыклары. Һ,х хәрефләре.[һ],[ х] авазлары.

Контроль күчереп язу.

"Авылда кунакта".



2

[һ] авазы - шаулы саңгы рау тартык. Татар телендә ул башлыча гарәп- фарсы алынмаларында кулланы ла. [х] - шаулы, саңгырау тартык .Грамоталы язу күнекмәсен камилләштерү.

Х, һ хәрефе кергән сүзләрнең дөрес язылышы үзләштерә.

05.12



07.12.



40

Татар теленең үзенчәлекле тар-тыклары.

Җ хәрефе.[җ] авазы.

1

[җ] авазы, Җ хәрефе кергән сүзләрне дөрес әйтә һәм язу.

Җ хәрефе кергән сүзләрнең дөрес язылышын үзләштерә

09.12.



41



[ң]авазы, ң хәрефе кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу.

1



[ң] - яңгырау, борын авазы. Бу аваз ясал-ганда кече тел телнең арткы өлешенә та-ба төшә, һава агымының бер өлеше бо-рын куышлыгы аша узуын аңлау

[ң]авазы кергән сүзләрне дөрес әйтә белә. ң хәрефе кергән сүзләрнең дөрес язылышын үзләштерә.

12.12.







42



Й хәрефе.

Күчереп язу.

" Кыргый хайваннар"



1

[й] - яңгырау тартык. Бу аваз ясалганда, тел очы аскы теш казналарында була, ә телнең урта бер өлеше каты аңкауга таба күтәрелә, ярык барлыкка килә. Үпкәдән килә торган һава шул ярыктан өрелеп чыга.

Й хәрефенең дөрес язылышын үзләштерә. Йо-йө кушылмаларын дөрес укый. Белемнәрне практикада куллана. Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә.

14.12.



43

Я,ю,е хәрефләре.

Я хәрефе.[йа],[ йә] аваз кушылмалары.



1

Я хәрефенең [йа], [йә] кушылмаларына билге булып йөрүен аңлау [къойаш], [йәшэл].

Я хәрефе кергән сүзләрне дөрес укый һәм яза

16.12.



44

Ю хәрефе. [йу], [йү] аваз кушылмалары

1

Ю хәрефенең [йу], [йү] кушылмаларына билге булып йөрүе [йумарт], [йүкә]

Сөйләмдә авазларны дөрес куллана белү.

Ю хәрефенең [йу] [йү] аваз кушылма-ларын аерып әйтә. Сөйләмдә дөрес куллана. Авазларны сөйләмдә дөрес куллана белә.

19.12



45

Е хәрефе.[йы], [йэ] аваз кушылмалары

1

Е хәрефенең [йы], [йэ] кушылмаларына билге булып йөрүен аңлау [йылгъа], [тийэн]. Е хәрефе кергән сүзләрне дөрес язу.



Е хәрефенең [йы], [йэ] кушылмала-рына билге булып йөрүен аңлый [йылгъ] , [тийэн]. Е хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза һәмукый.

21.12.



46

Контроль диктант №2.

1

Белемнәрен тикшерү. Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана белү, грамоталы язу күнекмәсен камилләштерү.

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана, чиста, матур яза. Грамоталы язу күнекмәсен камилләштерә.

23.12.



47



Хаталар өстендә эш.

БСҮ №8. "Шугалакта".

1

Хаталарның сәбәбен аңлап эшләренә анализ ясый ..Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Укытучы төзәткән хаталарның сәбә-бен аңлап эшләренә анализ ясый. Рәсем буенча хикәя төзеп сөйли, мөстәкыйль эшли белә.

09.01.











48



Ь һәм Ъ хәрефләре кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.

1

Иҗекнең нечкә әйтелешен белдерүе.

Нечкәлек һәм аеру билгесен белдерүе. Рус теленнән кергән сүзләрдә тартык авазның нечкәлеген белдерүе



Ь хәрефе кергән сүзләрнең дөрес язылышын үзләштерә. Белемнәрне практикада куллана. Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә

Белемнәрне практикада куллана. Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә

11.01.





Ь хәрефе.(нечкәлек һәм аеру билгесе)







49

Ъ хәрефе.(калынлык һәм аеру билгесе)



1

К, г хәрефләренең калынлыгын белдерүе.

Калынлык һәм аеру билгесен белдерүе





Ц, щ хәрефләре кергән сүзләрнең дөрес язылышы. Бу хәрефләр кергән сүзләрне дөрес уку һәм язу.

Ъ хәрефе.(калынлык һәм аеру билгесе) кергән сүзләрне дөрес әйтә , яза.

13.01.



50

Ц,щ хәрефләре.[ц], [щ]авазлары

1

Ц,щ хәрефләре кергән сүзләрнең дөрес язылышын үзләштерә

16.01.



51



52

Тартык авазлар һәм аларны кабатлау.

БСҮ № 9 ."Яңа ел белән".

1

1

Сузык һәм тартык авазлар турында белемнәрен гомумиләштереп кабатлау

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана белү. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белү

18.01.



20.01.





Сүз

53

Сүз һәм җөмлә.



1

Җөмләләр сүзләрдән төзелә, сүзләр авазлардан төзелә.

Сүз, сүзтезмә, җөмләнең аермасын белү





Белемнәрне практикада куллану. Күнекмәләрне камилләштерү.

Белемнәрне практикада куллана. Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә

23.01.



54

55

Сүзләрне иҗекләргә бүлү.

БСҮ №10. "Кышкы көндә".



2

Сүз һәм җөмләнең аермасын әйтә белә. Иптәшенең җавабын дөрес бәяли белә.

25.01.

27.01.



56

Татар теленең иҗек калыплары.

1

Татар теленең иҗек калыплары белән танышу. Күнекмәләрне камилләштерү.

Татар теленең иҗек калыпларынкүрә белә һәм таный ала.

30.01.



57



Татар телендә сүз басымы.

Рус телендәге сүз басымының урыны.

1

Сүз басымын дөрес куя, ике телдәге сүзләр-не дә дөрес басым белән әйтә. Басым һәрвакыт сузык авазга төшүен аңлату. Сүзләргә дөрес басым кую

Сүз басымын дөрес куя, ике телдәге сүзләрне дә дөрес басым белән әйтә

01.02.





58



БСҮ № 11."Минем дусларым".

Сочинение язу."Якын дустым"

1

Җөмләдә сүз тәртибен саклау кагыйдәсен урынлы куллана белү. Сөйләм үстерү.

Белемнәрне практикада куллана

03.02.





Морфология













59

60



Сүз төркемнәре .Исем ,аның мәгънәсе,сораулары.







2



Сүзләр төрле мәгънәгә ия. Алар предмет ,затны, пред метның билгесен, эшен бел-дерәләр. Сүз төркемнәре төшенчәсен истә калдыру.Предметны белдереп, кем? нәрсә? соравына җавап булып килгән сүзләр исем дип атала. Исемнең мәгънәсен аңлап, җөмлә эченнән табу

Сүз төркемнәре төшенчәсен истә калдыра.Сорау җөмләләрне аңлап җавап бирә.Исемне җөмлә эченнән таба һәм урнашу тәртибен белә.

Нәрсә ул исем соравына төгәл җавап бирә.

06.02.

08.02



61

БСҮ №12 "Хоккей уйнаганда".

1

Иптәшеңнең җавабын дөрес бәяли белергә өйрәнү

Үзлектән эшли.

10.02.



62

Исемнең берлек һәм күплек саннарда килүе.



1

Күплек сандагы исемнәргә -лар, -ләр кушымчалары ялгана. Борын аваз хәрефләренә беткән исемнәргә -нар, -нәр кушымчалары ялгана.

Бирелгән исемнәргә тиешле күплек сан кушымчасын ялгый белә. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә.

13.02.



63

Ил,шәһәр,авыл,елга,күл исемнәрендә баш хәреф.

1

Ялгызлык исемнәрен дөрес итеп яза белергә өйрәнә.

Ялгызлык исемнәрен дөрес итеп яза белергә тиеш.

15.02.



64

Исемнәрне кабатлау.

Сүзлек диктанты.№3.

Баш хәрефтән языла торган исемнәр..

1

Дөрес, чиста язуга ирешү. Белемнәрне тикшерү.

Исемне җөмлә эченнән таба һәм урнашу тәртибен белә.

Дөрес итеп ишетеп диктант яза.



17.02.



65

Хаталар өстендә эш.

БСҮ №13 "Әниемә булышам".

Монолог төзү.

1

Сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү .Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

20.02.



66

Фигыль, аның мәгънәсе, сораулары.

1

Эшне, хәрәкәтне һәм хәлне белдергән сүзләр фигыль дип атала.

Җөмләдә фигыльләрне таба, дөрес сорау куя.

22.02.



67

Фигыльнең заман белән төрләнүе.



1

Эшне, хәрәкәтне һәм хәлне белдергән сүзләр фигыль дип атала.Фигыль заман белән төрләнә.Рус теле белән чагышты-ра белү

Җөмләдә фигыльләрне таба, дөрес сорау куя.Хикәя фигыльне заман белән төрләндерә белә.

24.02.



68

БСҮ №14 "Шәһәр транспорты".

1

Сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү

Үзлектән эшли.

27.02.



69

Хәзерге заман.

1



Хәзерге заманда килгән фигыль эшнең сөйләү вакытында эшләнүен күрсәтә һәм нишли? нишлим? нишлибез? сорауларына җавап бирә

Хикәя фигыльне аера белә, гамәлдә куллана, фикерен дәлилли.

Җөмләдә хәзерге заман фигыльләрне дөрес билгели.

01.03.



70

Үткән заман.



1



Үткән заманда килгән фигыль эшнең сөйләүче сөйләп торган вакыттан алда, элек булганлыгын белдерә һәм нишләде? нишләгән? кебек сорауларга җавап булганын аңлау.

Үткән заманда килгән фигыльләрне җөмләдә аера белә.

03.03.



71

Киләчәк заман.



1

Киләчәк заманда килгән фигыль эшнең киләчәктә булачагын белдерә һәм нишләр? нишләячәк? сорауларына җавап булганын аңлау.

Киләчәк заман фигыльләрне текст эченнән таба белә.

06.03.



72

БСҮ№15 "Авылда"

Изложение язу.



1

Сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү.

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмлә-дә сүзләр тәртибен саклый. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә.

08.03.



73

Фигыльнең юклык кушымчалары.

1

Юклык формасындагы-ма,-мә,-мый,-ми кушымчалары ярдәмендә ясалуын аңлау,эшнең, хәлнең булмавын,үтәлмәвен белдерүенә төшенү.

Юклык формасындагы-ма,-мә,-мый,-ми кушымчалары ярдәмендә ясалуын аңлый, эшнең, хәлнең булмавын, үтәлмәвен белдерүенә төшенә.

10.03.



74

Фигыль темасын кабатлау.

Текст өстендә эш.

1

Текст өстендә эшли;сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү.

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмлә-дә сүзләр тәртибен саклый.

13.03.



75

Контроль диктант.№3.

1

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана белү

15.03.



76



Хаталар өстендә эш.

Сыйфат,аның мәгънәсе, сораулары.

.



1



Предмет билгеләрен белдергән сүзләр нинди? кайсы? сорауларына җавап бирә һәм сыйфат дип аталыун аңлау.Сыйфатның мәгънәсен аңлап, җөмлә эченнән табу

Сыйфатларны җөмләдә аера белә.

Белемнәрне практикада куллана. Дөрес һәм чиста язуны камилләштерә

17.03.



77

Сыйфатларның сыйфатланмышка иярү үзенчәлеге.

1

Предмет билгеләрен белдергән сүзләр нинди? кайсы? Сыйфатның мәгънәсен аңлап, җөмлә эченнән табу

Сыйфатларны җөмләдә аера белә. Сыйфат белән сыйфатланмышка мисаллар китерә.Белемнәрне практикада куллана.

29.03.









78



79

Сыйфат темасын кабатлау.

Сүзлек диктанты №4

БСҮ №16 "Туган көнем"".

2

Сыйфатның мәгънәсен аңлап, җөмлә эченнән табу .Иптәшеңнең җавабын дөрес бәяли белергә өйрәнү

Сыйфатларны җөмләдә аера белә. Сыйфат белән сыйфатланмышка мисаллар китерә. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә.

31.03.

03.04.



80

Хаталар өстендә эш.

Сүз төркемнәрен гомумиләштереп кабатлау.



1

Белемнәрне практикада куллану. Күнекмәләрне камилләштерү.

Иптәшенең җавабын дөрес бәяли белә.

05.04.



81

Контроль күчереп язу.№2.

"Яз килде".

1

Грамоталы язу күнекмәсен камилләштерү.

Грамоталы итеп күчереп яза.

07.04.





Синтаксис





82

83

Сүзтезмә һәм җөмлә.

Сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзү.



2

Җөмләләр сүзләрдән төзелә, сүзләр авазлардан төзелә. Сүз, сүзтезмә, җөмләнең аермасын белү



Кем? яки нәрсә? сорауларына җавап булып килгән сүз ия дип атала.

Иянең эшен белдергән сүз хәбәр була

Сүз, сүзтезмә, җөмләнең аермасын белүә.

Җөмләдә баш кисәкләрне билгели. Аларны аерып әйтә.

10.04.

12.04.



84

85

Җөмләдә тыныш билгеләре.

Җөмләнең баш кисәкләре





2

Бирелгән сүзләр һәм сүзтезмәләр белән җөмләләр төзи белү Җөмләдә баш кисәкләрне билгели.

14.04.

17.04.



86

БСҮ №17. "Яраткан шөгылем".

1

Сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү

Үз фикереңне төгәл бирә белә.

19.04.



87

88

Җөмләдә баш кисәкләрнең урнашу тәртибе.

Ия- җөмләнең баш кисәге.

2

Җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү, аларның урнашу тәртибен аңлату

Җөмләнең баш кисәкләрен җөмлә эченнән таба.

21.04. 24.04.



89

Хәбәр- җөмләнең баш кисәге

1

Җөмләдә бер сүздән икенче сүзгә сорау куя һәм җөмләнең баш кисәкләрен сорауларга карап таба белү

Җөмләдә бер сүздән икенче сүзгә сорау куя һәм җөмләнең баш кисәкләрен сорауларга карап таба.

26.04.



90



БСҮ №18 "Туган көнем".

1

Бирелгән темага сөйләшү, монологик сөйләм төзү.

Белемнәрне практикада куллана

28.04.



91

Тәрҗемә өстендә эш.



1

Татарчадан русчага тәрҗемә итү,баш кисәкләрне чагыштырып карау,аларның ничек урнашканың күрү.

Татарчадан русчага тәрҗемә итә белә,баш кисәкләрне чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли.

01.05.



92

БСҮ №19."Туган як табигате".

1

Сөйләм үстерү. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белү. Бәйләнешле итеп сөйли белү. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Бәйләнешле итеп сөйли белә. Җөмлә-дә сүзләр тәртибен саклый. Чагышты-ра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә.

03.05.



93

Ия, хәбәрне кабатлау.

1

Җөмләдә бер сүздән икенче сүзгә сорау куя һәм җөмләнең баш кисәкләрен сорауларга карап таба белү

Җөмләнең баш кисәкләрен җөмлә эченнән таба. Җөмләдә баш кисәкләрне билгели.

05.05.



94

БСҮ №20 "Минем кадерлеләрем""

1

Бәйләнешле итеп сөйли белү. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Логик фикерли, сүзлек белән эшли белә. Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белә.

08.05.



95

Контроль диктант.№4

1

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Өйрәнелгән кагыйдәләрне куллана ,грамоталы итеп яза белә.

10.05.





96

Хаталар өстендә эш

Җөмләнең баш кисәкләре буенча кабатлау.

1

Хаталарын таба, төзәтә белү

Бирелгән җөмләдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан татарчага тәрҗемә итү сөйләмдә дөрес куллану

Укытучы төзәткән хаталарның сәбә-бен аңлап эшләренә анализ ясый. Мөстәкыйль эшли.

12.05.



97

БСҮ№21"Саумы,җәй!"



1

Бәйләнешле итеп сөйли белү. Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый.

Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белә. Иптәшенең җавабын дөрес бәяли белә.

12.05.



98

Текст өстендә эш.



1

Бирелгән темага сөйләшү, монологик сөйләм төзү.

Җөмләдә сүзләр тәртибен саклый. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә.

15.05.



99

Җөмлә.Җөмләнең баш кисәкләре буенча кабатлау.

Тест биремнәре үтәү.



1

Бирелгән җөмләдән, әзер тексттан өйрәнгән сүз төркемнәрен таба белү, андый сүзләрне русчадан татарчага тәрҗемә итү сөйләмдә дөрес куллану

Белемнәрне практикада куллана. Күнекмәләрне камилләштерә.

17.05.







Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау







100



101

Рәсем буенча хикәя төзү.

Бүлекне гомумиләштереп кабатлау.

2

Бәйләнешле итеп сөйли белү .Үзара бәйле җөмләләрдән , бирелгән сүзләрдән текст төзү. Ел буе үтелгәннәрне гомумиләш-тереп кабатлау

Эзлекле рәвештә төп фикерне ача белә. Чагыштыра, логик фикерли, сүзлек белән эшли белә

19.05. 22.05.



102

Йомгаклау дәресе.

1

Ел буе үтелгәннәрне гомумиләштереп кабатлау

Белемнәрне практикада куллана.

24.05.





Язма эшләрең күләме һәм аларны бәяләү.

Телдән сөйләү белән бергә, башлангыч сыйныфларда язу күнекмәләре дә формалаштырыла. Моның өчен түбәндәге язма эшләр башкарыла:

-татарча сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, текстларны күчереп яки ишетеп язу;

-сорауларга җавап бирү;

-сүзлек яки контроль диктантлар язу;

-изложение язу;

-сочинение язу.

Матур язуга караган кимчелекләрне төзәтү дә язу күнегүләренә керә. 2нче сыйныфта кайберләренең дәфтәрләренә аерым хәреф-ләрне язу үрнәкләре бирелә.Матур язуның күләме: 2нче сыйныфта 2 юл, . Бу эш һәр дәрестә алып барыла: язма эшләр тикшерелә, укучылар белән бергә хаталарны төзәтү өстендә эш үткәрелә.

Тикшерү характерындагы язма эшләр күләме

Сүзлек диктанты -4 Сүзлек диктантында 7-10 сүз;

Контроль диктант-4 Контроль диктантта 20-25 сүз;

Изложение -1Изложениедә 15-20 сүз;

Сочинение -1 Сочинениедә 10-15 сүз;

Күчереп язу өчен, аерым сүзләр, җөмләләр, зур булмаган бәйләнешле текстлар алына.Күчереп язу өчен сүз һәм җөмләләр күләме8-13 сүз; 4-5 җөмлә.

Күчереп язуны бәяләү

Пөхтә итеп язылган, орфографик хаталары булмаган, ләкин 1-2 җирдә хәрефләрнең урыны алышынган булса, "5" ле куела.

Эш бик үк чиста итеп башкарылмаса, 1-2 хата җибәрелсә, хәрефләрнең урыны алышынса, "4"ле куела.

Язуда 3-5 хата җибәрелсә яки хәрефләрнең урыны алышынса, текст пөхтә итеп язылмаса, төзәтүләр булса, "3"ле куела.

Хаталар саны 5тән артса, төзәтүләр күп булса, "2"ле куела.

Диктант язганда орфографик хаталар гына искә алына. Хатасыз яки тупас булмаган 1 хата җибәрелгән, дөрес каллиграфия белән матур итеп язылган эшкә "5"ле куела.

3тән артык хата булмаган һәм пөхтә итеп язылган; хатасыз, ләкин төзәтүләр белән бик үк пөхтә язылмаган эшкә "4"ле куела.

5 орфографик һәм 1 пунктуацион хаталы эшкә "3"ле куела.



Изложение һәм сочинение яздыру укучыларның язма сөйләм, грамматик һәм орфографик күнекмәләрен тикшерергә ярдәм итә. Бу эш алдан әзерлек алып барылгач уздырыла.

Изложение һәм сочинениеләрдә эчтәлек дөрес һәм эзлекле итеп ачылса, җөмләләр грамматик яктан дөрес төзелсә, хаталар булмаса яки 1 орфографик (1 җөмлә төзелешендә) хата җибәрелсә, "5"ле куела.

Эчтәлек дөрес ачылып та, эзлеклелек сакланмаса яки пөхтә башкарылып, эзлеклелек булып та, сүз сайлауда һәм җөмлә төзүдә 2-3 хата булса, "4"ле куела.

Текстның яки рәсемнең төп эчтәлеге бирелеп тә, эзлеклелек сакланмаса; 4-6 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда һәм җөмләләр төзәгәндә, 4-5 төгәлсезлек китсә, "3"ле куела.

Эчтәлек дөрес һәм эзлекле ачылмаса; 7-10 орфографик, пунктуацион хата җибәрелсә; сүзләр кулланганда, җөмләләр төзегәндә, 6-7 хата китсә, "2"ле куела.



Грамматик белемнәрне бәяләү

Грамматик форма һәм җөмләләрне гамәлдә дөрес куллануны бәяләү телгә өйрәтүнең мөһим күрсәткечләреннән санала. Укучыларның белем һәм күнекмәләре телдән һәм язмача тикшерелә.

Укучы ана телендә өйрәнелгән грамматик күренешләрне сөйләмдә дөрес кулланса, тупас булмаган 1-2 хата җибәрсә, укытучыга 1-2 өстәмә сорау бирергә туры килсә, "5"ле куела.

Төп таләпләрне үтеп тә, 2 грамматик хата ясаса, ләкин өстәмә сораулар саны 3тән артмаса, "4"ле куела.

Грамматик форма һәм җөмләләрне сөйләмдә куллана белсә, ләкин 4-5 грамматик хата җибәрсә, "3"ле куела

Грамматик күнекмәләр начар үзләштерелсә, грамматик кагыйдәләрне сөйләмдә куллана алмаса, хаталар 6дан артып китсә, "2"ле куела.

















Укыту методик комплекты



Программа: Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1-11 нче сый-ныфлар. - Казан: Татар китап нәшрияты, 2011

"Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасы (татар балалары өчен). Төзүче- авторлары:

Ф.Ф. Харисов, Ч.М.Харисова, В.А. Гарипова. - Казан :Татар. кит.нәшр.,2011



Дәреслек. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) Татар теле. Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева.- Казан: Татар.кит. нәшр., 2012.



1. Дәреслек . Рус телендә башлангыч гому-ми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) Татар теле. Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, А.К.Җә-ләлиева.- Казан: Татар.кит. нәшр., 2012.

2.М. Х. Хәсәнова, Л. И. Галиева "Татар теленнән диктантлар 1- 4" К.: "Мәгариф", 2006

3. З. Н. Хәбибуллина, К. Х. Фәйзрахма-нова "Татар теленнән мөстәкыйль эшләр 2- 11" К.: "Мәгариф", 2008

4. Я. Х. Абдрахманова "Татар теленнән мөстәкыйль эшләү өчен күнегүләр" К.: "Мәгариф", 2008

5. А. Н. Газизова "Башлангыч сыйныф-лар өчен диктантлар җыентыгы" К.: "Яңалиф", 2007

6. "Фән һәм мәктәп" "Мәгариф" журналлары

7.Орфографик, орфоэпик һәм башка төр сүзлекләр

8.Гыймадиева Н.С., Галләмова Р.В., Сафина С.Р. Үзебез язабыз: Башлангыч сыйныфлар өчен сочинениеләр. -Казан:"Гыйлем" нәшрияты,2008.

9. www.tatmedia.com

www.tatar.ru/

www.suzlek.ru/

1. Дәреслек . Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) Татар теле. Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, А.К.Җәләлиева.- Казан: Татар.кит. нәшр., 2012.

2. Орфографик, орфоэпик һәм башка төр сүзлекләр.

3. www.tatar.ru

www.selet.biz/

www.matbugat.ru

www.belem.ru

www.edu.tatar.ru







Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен

укыту буенча эш программасы.

2 нче б, в сыйныфлары.





Аңлатма язуы

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

Россия Федерациясенең "Мәгариф турында" законы (Федеральный закон " Об образовании в Росссийской Федерации", приказ №273/ФЗ от 29.12.12 г.);

Татарстан Республикасының "Мәгариф турында" законы.22.06.2013 №68 - РТ;

Татарстан Республикасының "Дәүләт телләре һәм Татарстан республикасында башка телләр" турындагы законы; ( 8.07.1992 N 1560-XII(ред.3.03.2012));

Гомуми башлангыч белем бирүнең яңа дәүләт федераль стандарты (Федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, приказ МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының (Белем бирүнең вакытлы дәүләт стандартларын раслау турында боерыгы - 4.03.09 ел №499/09);

"Татар теле һәм әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты", 2008 ел;

Р.З.Хәйдарова, Р.Л.Малафеева. Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 - 11 нче сыйныфлар) ( Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министырлыгы, 2014);

11 нче мәктәпнең гомуми башлангыч белем бирүнең төп программасы (ООП НОО МБОУ "СОШ №11" на 2011-2015 уч.год, приказ №153/1 от 01.09.14г.);

11 нче мәктәпнең 2015 - 2016 уку елына укыту планы;

"Укыту фәне, электив курслар, түгәрәкләрнең эш программасы тәртибе һәм структурасы" турында локаль акт (локальный акт «О структуре, порядке разработки и утверждения рабочих программ учебных предметов, элективных курсов, кружков», приказ №164 от 01.09.11г.);

11 нче мәктәпнең 2015 - 2016 уку елына еллык календарь укыту графигы;

11 нче мәктәпнең 2015-2016 уку елына дәресләр расписаниесе;

"Дәреслекләрнең федераль исемлеген раслау турында"(Приказ МО и Н РФ «Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования» № 253 от 31 марта 2014 г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Татарстан Республикасының гомуми белем бирү оешмаларында татар телен дәүләт теле буларак укыту турында методик хаты ( 13.08.12 ел №1291520/1).

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013



Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында кзаллаулар формалаша.Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.

Татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

- укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын)үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

- коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, киң күңелле әңгәмәдәш булу;

- "Татар теле" предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру, шулар нигезендә, белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштерергә шартлар тудыру.

Укыту эшчәнлеген оештыру гадидән катлаулыга таба юнәлтелә. 1 нче сыйныфта өйрәнелгән грамматик материалны системалаштыру, ныгыту, тирәнәйтү бурычы күздә тотыла, укыту балаларның шәхси-психологик үзенчәлекләрен исәпкә алып оештырыла; уңышка ирешү өчен тел дәресләрен уку дәресләре белән тыгыз алып бару отышлы.Татар теле дәресләрендә өйрәнгән грамматик структуралар уку дәресләрендә сөйләмдә ныгытыла, лексик материал активлаштырыла. Грамматик категорияләр белән таныштырганда, рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика) аңлатыла.

Рус телле балаларга татар теле укытуның

төп максатлары

Урта(тулы)гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен укыту максатлары берничә аспектны үз эченә ала: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.

Танып белү максатының эчтәлеге

Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәатә төп халык булып саналган татар ха-лык мәдәниятен, гореф-гадәтләрен , тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзер-ләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен,традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият- сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары бе-лән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен "башка дөнь-яга тәрәзә ачу" булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак итеп сайланды.

Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, территориясе,географик урыны, башкалабыз Казанның тарихи үткәне,бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

Үстерү максатының эчтәлеге

Шәхеснең белемле булуы тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү,тәрбия максат-ларын даими күзаллап эшләү- укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә аеру-ча игътибар таләп ителә:

-фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерләү;

-хәтерне үстерү(ихтыяри,ихтиярсыз), игътибарлылыкны үстерү;

-аралаша белү сәләтен үстерү(аралашучанлык, хислелек,эмпатия хисләре);

-ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.

Программага сайланган эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда, бу максатлар беренче планга куела.

Тәрбияви максатның эчтәлеге

Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы беренче чиратта укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алу мөһим. Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуни-катив мотивациягә ия,ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була.Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак ис-тә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.

Белем бирү максатының эчтәлеге

Укучыларның татар теле буенча лексик,грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эш-чәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни укучылар нинди дә булса сүзне, я грамматик кате-горияне тану,аеру,аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу, максатында мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.

Укучыларның белеме дигәндә, без аның аерым сүзләрне яки грамматик категорияләрне тану, аера белүен генә күзалламыйбыз, ә аларны кулланып сөйләшә алуын күзаллыйбыз. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.

Рус телендә сөйләшүче 2нче сыныф укучыларына

татар теле укытуның төп максатлары:

-татар теленең фонетик үзенчәлекләрен татар теленә хас фонемаларның дөрес әйтелешен гамәли үзләштерү;

-татар телендә сүз басымын дөрес куя белү"

-актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язуны камилләштерү;

-алынма сүзләрне ,антоним, синонимнарны, омонимнарны сөйләмдә урынлы куллану;

-җөмлә төзи белү күнекмәләрен камилләштерү;

-аерым җөмләләрне, кечкенә текстны үзгәрешсез дөрес итеп күчереп язу; матур язу күнегүләре; бәйрәмнәр белән котлап, котлау кәгазләре; сүзлек диктантлары язу.

Укыту предметының укыту планыңда тоткан урыны:

11 нче гомуми белем бирү мәктәбенең укыту планы буенча 2 нче сыйныфта татар теле дәресе атнага -3, елына- 102 сәг.исәбеннән каралган. Автор программасы белән эш программасы арасындагы үзгәрешләр: эш программмасында, барлык өйрәнелә торган темалар сакла-нып, сәгатьләр санына корректировка кертелде.Эш программасыбелем бирү учреждениесенең гамәлдәге укыту планы буенча атнага 3 сәгать исәбеннән төзелә, елына 102 сәгать бирелә.Укучылар тарафыннан җиңелрәк үзләштерелгән темаларга бирелгән сәгатьләр авыррак үзләштерелә торган темалар хисабына кыскартылды.Укучылар өчен кызыклырак һәм кирәгрәк дип уйланган темаларның сәгатьләр саны үзгәртелде.Татар теле һәм әдәби уку буенча эш программасы аерым төзелде. Программада һәр бүлеккә каралган сәгатләр саны сыйныфларның үзенчәлегенә карап бүленде. Контроль эш-5 , сүзлек диктанты-4 , контроль күчереп язу- 2, изложение язу-1





Контроль төре



I чирек

1

Кереш контроль эш. "Без мәктәпкә барабыз!"

2

Сүзлек диктанты "Мәктәп"

3

Контроль диктант



II чирек

4

Сүзлек диктанты "Яшелчәләр"

5

Контроль эш "Безнең гаилә"

6

Күчереп язу "Базарда"



III чирек

7

Сүзлек диктанты "Кыш"

8

Контроль эш "Кыш җитә"



IV чирек

9

Сүзлек диктанты "Киемнәр"

10

Изложение "Татарстан - туган ягым"

11

Контроль эш "Кибеттә"

12

Күчереп язу "Юлда"



Предмет нәтиҗәләрен контрольгә алу телдән сорау,индивидуаль - иҗади эшләр ( хикәя язу) контроль , сүзлек диктантлары формасында үткәрелә.

2 нче сыйныфта грамматик материал 1 нче сыйныфта өйрәнелгән темаларны (исемнәрнең берлек һәм күплек саннары; Кем? Нәрсә? Нинди? Нишли? Кайчан? Сорауларына җавап бирә белү; Кайда? Кая? Кайдан? сораулары; микъдар һәм тәртип саннары; хәзерге заман хи-кәя фигыльнең юклык формасы; боерык фигыльнең II зат берлек һәм күплек формалары) кабатлауга корылган, ләкин тулыландырылган, кы-зыклы материаллар белән баетылган. Исемнең төшем килешендә төрләнеше; исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше; әле, бик ки-сәкчәләрен сөйләмдә куллану; боерык фигыльнең барлык һәм юклык формалары белән таныштыру; хәзерге заман хикәя фигыльнең I, II, III зат күплек формасы; билгеле үткән заман фигыльнең барлыкта берлек сан III зат формасы; 11дән 100гә кадәр саннар; сыйфатның гади дәрәҗәсе яңа тема буларак кертелгән



Укытуның шәхси нәтиҗәләре:

Татар теленнән башлангыч мәктәп программасын үзләштерүнең шәхси нәтиҗәләре:

  • шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру;

  • татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге формалаштыру.

  • ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгыртучанлык хисләрен тәрбияләү.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

Татар теле укыту танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интелектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен ( танып белү, регулятив, коммуникатив) форма-лаштыруга хезмәт итә.

Танып белү нәтиҗәләре:

  • фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;

  • иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;

  • төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

  • төп мәгълүматны табу өчен энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

  • уку хезмәтен планлаштырырга өйрәтү;

  • үзенә максат куярга өйрәтү;

  • эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү;

  • укудагы уңышлылыгын һәм уңышсызлылыгын күрә белү;

  • укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;

  • уку хезмәтенә бәя бирә белү;

  • уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

  • укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

  • дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;

  • дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив универсал ь уку гамәлләре:

  • дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша алу;

  • укытучының, сыйныфташларның сорауларына җавап бирә белү;

  • әңгәмәдең белән сөйләшүне башлый,дәвам итә, тәмамлый белү;

  • сөйләм этикеты нормаларын үтәү; исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү;

  • башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү;

  • үз фикерен формалаштырырга, бердәм эшчәнлек барышында башкаларның фикерләренә нигезләнеп дәлилли һәм төзәтергә;

  • парларда һәм төркемнәрдә эшли белү.



Эш программасының эчтәлеге буенча тематик бүленеш



2



Көз җитә.

Базарда.

11

Көз билгеләрен әйтә белү.Көз җитә.Урамда салкын.Көннәр кыска,төн озын.,кошлар җылы якка китәләр Ө-о хәрефләренең дөрес язылышы, капма-каршы мәгънәле сүзләр белән таныштыру, чөнки теркәгечен сөйләмдә куллану, бир әле, бирегез әле төзелмәләрен кертү, көз турында сөйли белү.Сүзнең нигезе һәм кушымчасы, үткән заман хикәя фигыль, сингармонизм законы төшенчәләрен бирү, җөмләдә сүз тәртибе, бердән йөзгә кадәрге саннарны кертү.

3.

Мин чисталык яратам

15

Исем+белән структураларын сөйләмдә куллану, бер-берсенә комплимент әйтә белү, исемгә кушымча ялгаганда авазлар чиратлашуы: к-г, п-б, кемгә? нәрсәгә? Сораулары һәм аңа җаваплар бирә белү, чисталык һәм сәламәтлек турында диалог һәм монологлар төзи белү.

4.

Кыш җитә

9

Сыйфат һәм исемнәрнең сораулары, тәртип саннарын, Ә, ҺӘМ теркәгечен сөйләмдә куллану, Яңа елга котлау тексты язу, кыш турында сөйли белү.

5.

Гаилә. Өйдә булышу.

6

Вакытны әйтә белү, исемнәрне юнәлеш, чыгыш, төшем килешләрендә куллана белү, фигыльнең I, II күплек санында төрләнүе, үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше, гаилә турында сөйләү, итагатьле сүзләрне сөйләмдә куллану.

6.

Яз килә

4

Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белү. Кайчан? соравына җавап бирергә өйрәнү, 1 - 20 гә кадәр саный һәм аларны укый, язарга өйрәнү, хәзерге заман хикәя фигыльнең зат- санда төрләндерү.

7.

Туган җирем

8

Кайчан? соравына җавап бирү, татар телендә о-ө хәрефләранең беренче иҗектә генә язылуы, 8 нче Март бәйрәме белән котлау язу, яз турында сөйли белү.

Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр, туган җир турында сөйли белү.

Үз шәһәрең турында сөйли белү, Татарстан шәһәрләрен атый белү, Казан шәһәре структурасын сөйләмдә куллану, исемнәрне урын-вакыт һәм иялек килешләрендә, аша, аркылы бәйлекләрен сөйләмдә куллану.

Авыл табигате, йорт хайваннары турында диалог-монологлар төзи белү.

8

Кибеттә

6

Киемнәр кибетенә барам структурасын сөйләмдә куллану, сыйфат+исем конструкциясен җөмләләрдә куллану, киемнәр, ашамлыклар кибете турында план буенча сөйли белү.

9

Җәй

5

Фигыльләрнең хәзерге һәм үткән заман формасы, җөмләдә сүзләр тәртибе, барлык килешләрне, саннарны сөйләмдә куллану, җәйге табигать, җәйге ял турында, сабантуй турында, сөйли белү



Барлыгы:

102







Рус телендә сөйләшүче балаларга 2нче сыйныф дәреслеге белән эшләү өчен татар теленнән календарь-тематик план

Планлаштыру:Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы", 1 - 11 нче сыйныфлар /Төзүче-авторлар: Р.З.Хәйдә-рова,Р.Л.Малафеева, 2014 ел) нигезендә төзелде.Атнага сәгать-

ләр саны

Контроль эшләр саны

Өйрәтү характерында мөстәкыйль эшләр саны

БСҮ дәресләре саны

Дәреслекнең авторы, елы

Татар теле

102 с.







3

5







Сүз.дикт.-4







1 излож.













Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013

Iчирек-27



1+1(диктант)



1



-

II чирек-21



1



1

-

III чирек-30

1

1

-

IV чирек-24

1

1

1



Дәрес темасы

Сәгать

саны



Үткәрү

вакыты

Дәреснең предмет нәтиҗәсе

Укучы эшчәнлегенә характеристика

план буенча

факт

1б.

Без мәктәпкә барабыз! (38 сәг.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү, укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне план-лаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:аңлап уку, тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.

1

2

Яңа уку елы белән!

Мин, син алмашлыкларының юнәлеш килеше.

2

2.09.

5.09.



Уку-язу әсбаплары исемнәре, исәнлә-шә-саубуллаша белү, өйрәнелгән лексиканы сөйләмдә куллана белү

Үз хезмәтен оештыра, дәрестә игътибарлы,бер-береңне ишетә белә

3

-мы, -ме сорау кисәкчәләре

1

7.09.



Сорау аффикслары белән җөмләләр әйтә белү, барлык һәм юклык кушым-чалары, аларны диалогларда куллану

Дәрестә дөрес утыра һәм җа-вап бирә, укытучыны ишетә белә

4

Татар теленең хәреф- аваз системасы. Транскрипция

1

9.09.



Сузык һәм тартык авазлар искә төшерү.

Сүзләрнең транскрипциясен ясый

5

Татар телендә сингармонизм законы

1

12.09.



Сингармонизм законын аңлау, ку-шымчаларны дөрес уку һәм яза белү, җөмләләр төзү, тыныш билгеләрен (? , .) дөрес куллану

Тыныш билгеләрен дөрес куллана, кушымчаларны дөрес куллана

6

Хәреф, аваз , иҗек.

1

14.09.



Хәреф, аваз, иҗекләрне, сузык һәм тартык авазларны аера белү, татар теленә генә хас булган авазларны ишетә, әйтә, яза белү.

Укытучыны ишетә белү, тактадагы информация (плакатлар) белән эшләргә өйрәнә

7

1-10 га кадәр саннар. Ничә? соравы

1

16.09.



1-10 га кадәр саннарның әйтелешен һәм язылышын искә төшерү.

Предметларны, саннарны кулланып, үзенә сорый белә

8

Кереш контроль эш. "Без мәктәпкә барабыз!"

1

19.09.



Үзеңнең белемеңне практикада кул-лана белү

Үтелгән материалны язуда куллана .

9

Хаталар өстендә эш .

Исемнең күплек сан кушымчасы.



1

21.09.



Җибәрелгән хаталарны кагыйдәләр аша төзәтә белү. Күплек сан кушым-чаларын искә төшерү

Парлап эшләргә өйрәнә. Хаталарны таба һәм төзәтә.

10

Тәртип саны. Ничәнче? соравы

1

23.09.



Микъдар, тәртип саннарының язылы-шы һәм әйтелешен өйрәнү. Ничәнче? соравы

Бер- береңнең ничәнче сый-ныфта укуын сорый һәм җа-вап бирә.

11

Фигыльнең башлангыч формасы. Тамыр

1

26.09.



Фигыльнең башлангыч формасы, та-мыр турында төшенчә бирү.Хәз.з. х. ф-ң берлек санда зат- санда төрлән-дергәндә тамырын аерып күрсәтү

Мәктәптәге уку хезмәте ту-рында сөйли, сорауларга җа-ваплар таба

12

Сүзлек диктанты "Мәктәп"Нишли? соравына җавап формасы.

1

28.09.



Хәз.з.х.ф-ң бер-лек санда зат- санда төрләндергәндә тамырын аерып күрсәтү

Үтелгән материалны язуда куллана

13

Хаталар өстендә эш

Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлек санда зат- санда төрләнеше

1

30.09.



Җибәрелгән хаталарны кагыйдәләр аша төзәтә белү Хәз.з.х.ф-ң берлек санда зат- санда төрләнешен белү

Хаталарны таба һәм төзәтә, үтелгән кагыйдәләрне кул-лана..

14

Хәзерге заман хикәя фигыльнең күплек санда зат- санда төрләнеше

1

03.10.



Хәзерге заман хикәя фигыльнең күп-лек санда зат- санда төрләнешен өй-рәнү

Фигыльләрне күплек санда куллана.Дәреслек белән эшләргә өйрәнә.

15

Фигыльләрдә - ме, -мы сорау кисәкчәсе

1

05.10.



Фигыльләргә - ме, -мы сорау кисәк-чәләрен ялгау, сорау җөмләләр төзү

Тыныш билгеләрен дөрес куллана

16

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы

1

07.10.



-мый/ -ми аффиксларын куллана белү

Юклык формасын сөйләмдә куллана

17

Хәзерге заман хикәя фигыль юклык формасының зат- санда төрләнеше

1

10.10.



Үзеңнең, иптәшеңнең нинди дә булса эшләрне эшләмәвеңне (эшләмәвен) әйтә белү

Матур, дөрес яза. Парлап эшли.

18

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасын ныгыту

1

12.10.



Хәзерге заман хикәя фиг.юклык фор-масын үзләштерү, нишләми? Сора-вын белү

Сүзтезмәләр төзи

19

Диалогларда хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы

1

14.10.



Җөмләләрне аңлый һәм куллана белү.

Аралашу өчен бирелгән сүзләрне дө-рес әйтү.

Сөйләмдә куллана, рольләгә бүлеп укый,җөмләне тиешле сүзләр белән тулыландыра

20

Исемнең урын- вакыт килеше

1

17.10.



-да/-дә, -та/-тә аффикслары. Предметларның кайда икәнлеген әйтә белү.

Кушымчаларны куллана. Мөстәкыйль эшли.

21

Кайда? сорауларына җавап формасы. Яңгырау һәм саңгырау авазлар

1

19.10.



Яңгырау һәм саңгырау авазларга ка-рап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү

Дәреслек белән эшли

22

Исемнең юнәлеш килеше

1

21.10.



Предметларны кая куйганыңны әйтә белү

Таблицалар белән эшли

23

Iчирек өчен контроль эш.

Диктант.

1

24.10.



Грамоталы язу күнекмәсен тикшерү.

Грамоталы яза.

24

Хаталар өстендә эш

Кая? соравына җавап формасы

1

26.10.



Җибәрелгән хаталарны кагыйдәләр аша төзәтә белү Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү

Хаталарны таба һәм төзәтә Үтелгән материалны язуда куллана.

25

Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап тиешле кушымчалар

1

28.10.



Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү

Үтелгән материалны язуда куллана .Дәреслек белән эшли.

26

Исемнең урын- вакыт һәм юнәлеш килешләре.

1

07.11.



Исемнең урын- вакыт һәм юнәлеш килешләрен чагыштырып куллану

Мөстәкыйль эшли. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

27

Кая? Кайда? сорауларына җавап формасы

1

09.11.



Кая? Кайда? Сораулары белән сорау җөмләләр төзү һәм аларга җавап бирү

Язма күнегүләр эшли. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

28

Кая? Кайда? сораулары белән диалогик сөйләм

1

14.11.



Кая? Кайда? сораулары белән диалогик сөйләм төзү

Парлап эшли.Ситуатив күнегүләр эшли.

29

Исемнең чыгыш килеше. Кайдан? соравы кушымчалары

1

16.11.



Үткән заман хикәя фигыль кушымча-ларын дөрес куллана бел . Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләр-гә тиешле кушымчалар куя белү. Чы-гыш килеше кушымчаларын таный белү

Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сүзләргә дөрес ялгый. Дәреслек белән эшли.



30



Кайдан? соравына җавап формасы. Яңгырау һәм саңгырау авазлар

1

18.11.



Мәгънә буенча сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү

Дәреслек белән эшли

31

Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап чыгыш килешендә тиешле кушымчалар

1

21.11.



Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар ялгау

Дәреслек белән эшли

32

Кая? Кайда? Кайдан? сораулары

1

23.11.



Кая? Кайда? Кайдан? сораулары белән сорау җөмләләр төзү һәм аларга җавап бирү

Язма күнегүләр эшли. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

33

Исемнең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешләре

1

25.11.



Кая? Кайда? Кайдан? сораулары белән сорау җөмләләр төзү һәм аларга җавап бирү

Язма күнегүләр эшли. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

34

Сүзлек диктанты "Яшелчәләр"

Билгеле үткән заман хикәя фигыль

1

28.11.



Үзеңнең, иптәшеңнең эшләгән эшләрен билгеле үткән заманда әйтә белү

Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сөйләмдә куллана.Рәсем буенча җөмләләр төзи.

35

Хаталар өстендә эш

Билгеле үткән заман хикәя фигыль кушымчалары

1

30.11.



Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын тану һәм куллана белү

Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сөйләмдә куллана.Дәреслек белән эшли.

36

Хәзерге һәм билгеле үткән заман хикәя фигыль

1

02.12.



Хәзерге һәм билгеле үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын чагыштыру

Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сөйләмдә куллана.Рәсем буенча җөмләләр төзи.

37

Мин бүген нишләдем?

1

05.12.



Үзеңнең режимың турында сөйли белү. Вакытны әйтә белү һәм вакытта ориентлашырга, дөрес режим үтәргә өйрәтү

Режим моментлары турында сорауларга җаваплар бирә, сөйли.

38

Мөстәкыйль эш "Без мәктәпкә барабыз"



1

07.12.



Алган белемнәрне гомумиләштерү

Алган белемнәрне практикада дөрес куллана.

39

"Без мәктәпкә барабыз" бүлеген йомгаклау

1

09.12.



Җибәрелгән хаталарны кагыйдәләр аша төзәтә белү. Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлек санда зат- санда төрләнешен белү.

Хаталарны таба һәм төзәтә, үтелгән кагыйдәләрне барлый. Хәзерге заман хикәя фигыльләрне берлек санда зат- санда төрләндерә.

2б.



Көз җитә.Базарда (11 сәг.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгелән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

уку максатын мөстәкыйль билгеләү; мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау; фикерләрне логик чылбырга салу.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:

әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү.

40

Җиләк-җимеш яратам

1

12.12.



Яратмыйм фигыле. Әле кисәкчәсенең мәгънәсе. Исем+сыйфат структурасын кулланып төрле җиләк-җимешләр турында әйтә белү



Кирәк, кирәк түгелсүзләрен, Бир әле, бирегез әле төзелмәләрен сөйләмдә куллана

41

Күчереп язу.

"Базарда"

1

14.12.



Сүзләрне дөрес уку һәм яза белү

Тыныш билгеләрен (? , .) дөрес куллана

42

Хаталар өстендә эш

Чөнки теркәгече

1

16.12.



Чөнки теркәгече белән җөмләләр төзү, җөмләдә куллану. Кагыйдәне аңлап кабул итү күнекмәләрен формалаштыру

Чөнки теркәгечен сөйләмдә куллана, җөмләләр төзи.

43

Сыйфатның гади дәрәҗәсе

1

19.12.



Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмәләрен үстерү. Нинди? соравын,сыйфатның гади дәрәҗәсен таный, куллана белә.



Сыйфат+исем+

фигыль структурасын куллана. Сүзлек белән эшли.

44

I яртыеллыкка контроль эш "Безнең гаилә"

1

21.12.



Белемнәрне гомумиләштерү һәм тикшерү

Үтелгән материалны язуда куллану

45

Хаталар өстендә эш

Яшелчәләр нинди?

1

23.12.



Яшелчәләрне төсен әйтү, әйдә базарга барабыз төзелмәсе кертү. Тулы җавап бирергә өйрәтү

Тиешле кушымчалар куюга күнегүләр эшли.

46

Сорау җөмләләр

1

09.01.



Сорау җөмләләр төзү. Тулы җавап бирергә өйрәтү.

Җөмләләр төзи

47

"Базарда" темасы буенча күнегүләр

1

11.01.



Белемнәрне практикада куллану

Сүзләрне дөрес яза

48

Ө хәрефенең язылышы

1

13.01.



ө, о хәрефләренең язылышын өйрәнү

Кагыйдә буенча сүзләр яза. Күнегүләр эшли.

49

О хәрефенең язылышы

1

16.01.



Тема буенча белемнәрне гомумиләштерү. Тулы җавап бирергә өйрәтү.

Сөйләмдә актив куллана, җөмләләр төзи

50

Мөстәкыйль эш "Базарда"

1

18.01.



Мөстәкыйль эшләү. Үзлектән эшли белү

Язма эшне дөрес оештыра

3 б.

Мин чисталык яратам (15 сәг.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; күмәк эшне планлаштыру; әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү.

51

"Мин чисталык яратам" темасы буенча лексик берәмлекләр

1

20.01.



Сүзләрне аңлап өйрәнү. Дәреслек белән эшли белү.

Сүзләрне сөйләмдә куллана. Дәреслек белән эшли.

52

Сабын белән юына төзелмәсе

1

23.01.



Чисталык турында бәйләнешле сөйли белү, Сабын белән юына төзелмәсен кертә белә. Гигиеник таләпләрне үтәргә өйрәтү

Саннарны сөйләмдә дөрес куллана, чисталык турында ике заманда да сөйли

53



Хәзерге заман хикәя фигыльнең I, III зат берлек формалары

1

25.01.



Хәзерге заман хикәя фигыльне I, III зат берлек санда куллану. Ситуатив күнегүләр эшләү.

Нәрсә эшләгәнеңне әйтә, сорый белә

54

Исемнәрнең берлек санда I зат тартым белән төрләнеше. П-б чиратлашуы

1

27.01.



Үтелгән лексиканы кулланып диалог төзи белү. Исемнәрне берлек санда тартым белән төрләндерү.

Тартымда п-б чиратлашуын сөйләмдә актив куллана. Тиешле сүзләрне куеп җөмлә төзи

55

Исемнәрнең 2 зат берлек санда тартым белән төрләнеше

1

30.01.



Предметларның барлыгын, юклыгын сорау, аңа җавап бирү.Исемнәрнең 2 зат берлек санда төрләндерү.

Телдән күнегүләр эшли, соруларга җавап бирә

56

Исемнәрнең берлек санда I, II зат тартым белән төрләнешен чагыштыру

1

01.02.



Исемнәрне I, II зат тартым белән төрләндерү. Мөстәкыйль эшли белү.

Грамматик күнекмәләрне куллана



57

Исемнәрнең 3 зат берлек санда тартым белән төрләнеше

1

03.02.



Исемнәрнең 3 зат берлек санда төрләндерү

Телдән күнегүләр эшли, соруларга җавап бирә

58

Предметларның барлыгын, юклыгын 3 затта сорау, җавап бирү формасы

1

06.02.



Предметларның барлыгын, юклыгын 3затта сорау , аңа җавап бирү. Исемнәнең 3 зат берлек санда төрләндерү

Телдән күнегүләр эшли, соруларга җавап бирә

59

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы

1



08.02.



Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формада куллану. Кагыйдәне аңлап кабул итү күнекмәләрен формалаштыру

Тән әгъзаларын дөрес итеп күрсәтә һәм әйтә. Үтелгән лексиканы берлек санда тартым белән төрләндерә.

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасын куллануга күнегүләр эшләү

Гамәлдә куллана

60

11-100-гә кадәр саннар

1

10.02.



Үзеңнең хәлең турында әйтә белү. Тартым кушымчаларын сөйләмдә дөрес куллану.

Сүзлек дәфтәрләре, дәреслек белән эшли. Саннарны сөйләмдә куллана.

61

Аның әнисе төзелмәсе

1

13.02.



Үзеңнең хәлең турында әйтә белү, башкаручыларның осталыгын бәяләү.

Тартым кушымчаларын сөйләмдә дөрес куллана

62

Синең башың төзелмәсе

1

15.02.



Кешеләрнең хәлен сорый, әйберләр тәкъдим итә белү. Кагыйдәне аңлап кабул итү күнекмәләрен формалаштыру.

Үтелгән лексиканы берлек санда тартым белән төрләндерә.

63

Нәрсә белән? соравы һәм аңа җавап формасы



1

17.02.



Нәрсә белән ? соравына җавап бирү. Үтелгән лексиканы сөйләмдә һәм язуда актив куллана белү. Кагыйдәне аңлап кабул итү күнекмәләрен формалаштыру.

Өйрәнелгән кушымчаларны, Сәламәтлек турындагы лексиканы сөйләмдә куллана.

64

Мөстәкыйль эш "Мин чисталык яратам"

1

20.02.



Белемнәрне гомумиләштерү һәм тикшерү

Үзлектән эшли

4 б.

Кыш җитә ( 9 сәг.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен үти белү; укудагы уңышларга, уңышсылыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; ук эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатынмөстәкыйль бяилгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру; анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.



65

Кыш билгеләре

1

22.02.



Ел фасылларын ,ай исемнәрен, кыш билгеләрен әйтә белү , Сөйләмдә куллану

Ел фасылларын ,ай исемнәрен, кыш билгеләрен әйтә. Охшатып эшли белү

66

Антоним сүзләр

1

24.02.



Сүзләрнең антонимнарын табу. Һава торышын сорый һәм әйтә белү . Кышкы табигатьне сурәтләү.

Үрнәк буенча диалоглар төзи.

67

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат- санда төрләнеше

1

27.02.



Хәзерге заман хикәя фигыль зат- санда төрләндерү

Үрнәк буенча тәрҗемә итә. Үрнәк буенча открытка яза.

68

Кышкы уен. Кая?, кайда?, кайдан? сораулары

1

01.03.



Исемнәрнең 1, 2 зат берлек сан тартым белән төрләндерү, Кая?, кайда?, кайдан? сорауларына җавап бирү

Сүзлек белән эш итә. Сораулар бирә, аларга җавап бирә.

69

Сүзлек диктанты "Кыш"

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы

1

03.03.



Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында куллану. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1 зат күплек формасы

Тулы җавап бирергә өйрәнә, җөмләләр төзи, җөмлә төзүдә сүз тәртибен дөрес куллана

70

Хаталар өстендә эш

Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1, 2, 3 зат берлек санда төрләнеше

1

06.03.



Язма эшне дөрес оештыру. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1, 2, 3 зат берлек санда төрләндерү

Үзлектән эшли белү

71

Мин җимлек ясадым төзелмәсе

1

08.03.



Нәрсә дә булса ясаганыңны әйтә, дустыңның нәрсә ясаганын сорый белү.

Сорауларга җавап бирә. Геройларга характеристика бирә.

72

"Кыш" темасын кабатлау дәресе

1

10.03.



Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1, 2, 3 зат берлек санда төрләндерү. Гомумиләштерү күнекмәләре үстерү.

Белемнәрне практикада куллана. Кушымчаларны дөрес куя.

73

Чиреклек контроль эш

"Кыш җитә"темасы.

1

13.03.



Белемнәрне практикада куллана белү

Мөстәкыйль эшли. Алган белемнәрне практикада куллана.

5 б.

"Гаилә.Өйдә булышу" (6 сәг)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

74

Хаталар өстендә эш

Минем гаиләм. Яңа лексика.

1

15.03.



Гаилә әгъзаларын, аш вакытларын әйтә белү. Яңа лексиканы аңлый

Гаилә турында сөйли. Вакытны әйтә һәм вакытта ориентлаша.

75

Исемнең төшем килешендә төрләнеше

1

17.03.



Кемне? Нәрсәне? сорауларына җавап бирә белү .

-ны/-не кушымчаларын дөрес куллану

Дидактик уеннар уйный. Кемне? Нәрсәне? сорауларына җавап бирә

76

Татар халык ашлары

1

29.03.



Татар халык ашлары исемнәрен искә төшерү

Татар халык ашлары исемнәрен транскрипция белән яза

77

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формалары

1

31.03.



Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклыкта берлек һәм күплек санда төрләндерә белү

Фигыльләрне барлык һәм юклыкта берлек һәм күплек санда төрләндерә, сөйләмдә дөрес куллана

78

Мөстәкыйль эш."Безнең гаилә"



1

03.04.



Белемнәрне гомумиләштерү һәм тикшерү, лексик һәм грамматик күнекмәләр камилләштерү

Язма эшне дәфтәрдә дөрес урнаштыра, гомуми таләпләрне үти.

79

Хаталар өстендә эш.

"Безнең гаилә" темасын йомгаклау

1

05.04.



Белемнәрне гомумиләштерү һәм тикшерү

Үзлектән эшли.

6 б.

Яз килә (4сәг.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

80

Яз билгеләре. Кайчан? соравы

1

07.04.



Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белү. Кайчан? соравына җавап бирергә өйрәнү

Яз турында сөйли. Ситуатив күнегүләр эшли.

81

1- 20 гә кадәр саннар

1

10.04.



1 - 20 гә кадәр саный һәм аларны укый, язарга өйрәнү.

Сүзләрне дөрес күчереп яза

82

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат- санда төрләнеше

1

12.04.



Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат- санда төрләндерүгә күнегүләр эшләү

Котлау открыткасы яза. Күнегүләр эшли.

83

"Яз килә" темасын кабатлау

1

14.04.



"Яз килә" бүлеге буенча күнегүләр эшләү

Яз турында белгән шигырьләр сөйли. Төшеп калган репликалар урынына тиешле җөмләләр куя.

7 б.

"Туган җирем(8 сәг)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеге оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

Танып белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

84

Ялгызлык исемнәре

1

17.04.



Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмәләрен үстерү. Сыйфат+исем структурасын куллану.

Ялгызлык исемнәрен таный,дөрес яза.Сүзлек белән эшли.

85

Кайда? Кайдан? сораулары

1

19.04.



Мәгънә буенча сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү

Дәреслек белән эшли

86

Син кайда яшисең?

1

21.04.



Бер- береңнең яшәү урынын сорый һәм кайда яшәгәнен әйтә белү

Рәсемнәр буенча эшли, сүзләрдә кушымчаларны күрсәтә

87

Кая? Кайда? Кайдан? сораулары

1

24.04.



Нинди транспортта барганыңны әйтә белү.Кайсы шәһәргә барганны сорый белү

Рәсемнәрне, картаны кулланып язма күнегүләр эшли

88

Нинди? Ничә? Нишли? сораулары Күчереп язу. "Юлда" (Дәреслек-111 бит)

1

26.04.



Нинди? Ничә? Нишли? сорауларын дөрес куллану. Сүзләрне дөрес уку һәм яза белү. Чиста язуны камилләштерү.

Сораулар төзи һәм җаваплар бирә. Дәфтәрләрдә җөмлә төзи. Тыныш билгеләрен (? , .) дөрес куллана.

89

Хаталар өстендә эш

"Туган җирем"темасын кабатлау

1

28.04.



Белемнәрне практикада куллану

Белемнәрне практикада куллана. Сүзләрне дөрес яза.

90

Мөстәкыйль эш "Туган җирем"

1

01.05.



Белемнәрне практикада куллану

Белемнәрне практикада куллана. Сүзләрне дөрес яза.

91

Изложение

"Татарстан - туган ягым"

1

03.05.



План буенча һәм сүзтезмәләргә таянып җөмләләр төзү

Текстны абзацларга бүлә. Изложение яза.

8 б.

Кибеттә (6 сәг)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритмбулдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару



92

Хаталар өстендә эш

Киемнәр кибетендә. Мактау сүзләре

1

05.05.



Исемнәрнең күплек санда куллану. Бер-береңне мактау, матур сүзләр әйтә белү.

Аралашу өчен бирелгән сүзләрне дөрес әйтү.

Хәзерге заманнан үткән заман формасын ясый. Матур, дөрес яза. Парлап эшли.

93

Сүзлек диктанты "Киемнәр"

Исемнәрнең 1, 2 зат тартым белән төрләнеше

1

08.05.



Исемнәрне 1. 2 затта тартым белән төрләндерү

Татар телендәге басым, хикәя,сорау,җавап интонацияләре буенча эзлекле эшли, сүзтезмәләр төзи.

94

Хаталар өстендә эш

"Матур киемнәр" хикәясе

1

10.05.



Өйрәнгән грамматик структураларны бәйләнешле сөйләмдә файдалану күнекмәләрен булдыру

Аңлый, җөмләләрне сайлап ала. Җөмлә төзүдә сүз тәртибен дөрес куллана

95

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

1

12.05.



Исемнәрнең тартым белән төрләнешен кабатлау. Кибеттә сату- алу тәртибен өйрәнү.

Аралашу өчен бирелгән сүзләрне дөрес әйтү.

Парлап эшли, рольләргә бүлеп укый,җөмләне тиешле сүзләр белән тулыландыра

96

Еллык контроль эш "Кибеттә"

1

15.05.



Алган белемнәрне гомумиләштерү

Кагыйдәләрне искә төшерә, язуда дөрес куллана

97

Хаталар өстендә эш

Боерык фигылнең 2 зат берлек сан формасы

1

17.05.



Боерык фигылнең 2 зат берлек сан формасын куллану

Ашамлык исемнәрен искә төшерә. Диалоглар төзи.

9 б.

"Җәй" (5 сәг)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару: әңгәмәдәшнең аралашу холкы беләнидарәитү;коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү.

98

Хәзерге заман хикәя фигыльнең 3 зат күплек формасы

1

19.05.



Хәзерге заман хикәя фигылне 3 зат күплек санда куллану

Үрнәк буенча тәрҗемә итә. Үрнәк буенча эшли.

99

Исемнәрнең берлек һәм күплек саны

1

22.05.



Исемнәрнең берлек һәм күплек санын кабатлау.

Исемнәрнең берлек һәм күплек санын куллануга күнегүләр эшли. Мөстәкыйль күнегүләр эшли.

100

Аша бәйлеге

1

24.05.





Җөмләләрдә аша бәйлеген куллану. Кая? Кайда? Кайдан? Сорауларына җавап бирү

Аша бәйлеген куллануга күнегүләр эшли. Ситуатив күнегүләр эшли.

101

Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльләрен кабатлау

1

26.05.





Алган белемнәрне гомумиләштерү, кагыйдәләрне искә төшерү, практикада куллану

Кагыйдәләрне искә төшерә, язуда дөрес куллана

102

"Җәй"темасын йомгаклап кабатлау

1

29.05.



Алган белемнәрне гомумиләштерү, кагыйдәләрне искә төшерү, практикада куллану

Кагыйдәләрне искә төшерә, язуда дөрес куллана





Гомумбелем күнекмәләрен бәяләүнең критерийлары hәм нормалары:

Укучыларның белем һәм күнекмәләре тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек башындагы агымдагы, тематик, йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә.

Программада әйтелгәнча, укучыларның тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен үстерү, яъни коммуникатив компетенцияләрен формалаштыру, hәм шулай ук учыларның татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләрен гамәли үзләштерүе- төп максат итеп куела.Тикшерү эшләренең төрләре шушы максатлардан чыгып сайлана.

Тыңлап аңлау күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:

-тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга телдән җавап бирү;

- бирелгән җөмләләр арасыннан эчтәлеккә туры килгәне сайлап алу һ.б.

Диалогик сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:

- рәсемнәргә карата сорау кую;

- куелган сорауларга җавап бирү;

Язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:

аерым сүзләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстны үзгәрешсез күчереп язу;

нокталар урынына кирәкле хәрефләрне, сүзләрне куеп, җөмләләрне күчереп язу;

диктант язу һ.б.

изложение өйрәтү рәвешендәге язма эш буларак кына кулланыла;

Агымдагы, тематик тикшерүләрне оештыру өчен тестлар куллану уңайлы. Алар тикшерү эшен тиз һәм төгәл оештыруны тәэмин итә.

2 нче сыйныфта эш төрләренең күләме һәм бәяләү :

1.Тыңлап аңлау- 0,5- 1 минут.

Тыңлаган татар сөйләмен дөрес аңлап, сөйли алганда "5"ле;

Аңлап, якынча дөрес сөйли алганда"4"ле;

Аңлап, өлешчә генә сөйли алганда"3"ле;

Эчтәлеген тулаем аңламаганда "2"ле куела.

2.Диалогик сөйләм- 4 реплика.

Бирелгән ситуация, өйрәнелгән тема буенча сораулар төзи, җавап бирә, әйтелеш һәм грамматик яктан дөрес диалогик сөйләм төзегәндә "5"ле; ...әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3хата җибәрсә "4"ле;

Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә корганда, 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалог ик сөйләм төзегәндә"3"ле ; Сораулар төзи, җавап бирә алмаганда"2"ле куела.

3.Язу: (каллиграфик матур язу 2 юл)

Орфографик(хәреф төшерү, өстәү, алыштыру,сүзләрне юлдан юлга дөрес күчермәү) хаталарга гына игътибар ителә.

Әгәр дә сүз берничә урында дөрес, ә аерым бер урында хаталы язылган икән, бу ялгыш дип саналмый.

Бер үк хата берничә сүздә кабатланса, бу бер ялгыш дип исәпләнә.

  1. күчереп язу (2)-3-4 җөмлә.

Пөхтә, орфографик хатасыз язылган эшкә "5"ле; ...әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булса "4"ле;

Пөхтә язылмаса, 4-6 орфографик хатасы булса "3" ле;

Пөхтә булмаса, 6, артыграк орфографик хатасы булса "2"ле куела.

  1. к/сүзл. диктанты(4)

Пөхтә, 1орфографик хатасы булса "5"ле;

Пөхтә, 2-3 орфографик хатасы булса "4"ле;

Пөхтә язылмаган, 4-6 орфографик хатасы булса "3"ле;

Пөхтә түгел, 7, артыграк хатасы булса "2"ле куела.

3) Язма сөйләм ( изложение) күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерында яздырыла, бер билге куела. Өйрәтү характерындагы язма эшләрнең уңай билгеләре генә журналга куела.

Бирелгән темага эзлекле язылган, 1 орфографик һәм 1 грамматик хатасы булса "5"ле;

Эзлекле язылган, ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән,

2-3 орфографик яки 2-3 грамматик хатасы булса"4"ле;

эзлекле язылмаган,4-6 орфографик яки 4-6 грамматик хатасы булса "3"ле;

эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7дән артык орфографик яки 7дән артык тупас грамматик хатасы булган эшкә "2"ле куела.

Йомгаклау билгесе чирек һәм ел ахырында куела. Ул, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен, татар телендә аралаша алу осталыгын , шулай ук язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып куелырга тиеш.





























































Укыту чаралары һәм әдәбиятрограмма:

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министр-лыгы "Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту програм-масы (1 - 11 нче сыйныф-лар)" (Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, 2014 ел)

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче класс, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013

1.Р.З.Хәйдәрова "Научно-педагогичесие аспекты билингвального образования в Республике Татарстан ", Набережные Челны, 2006.

2.Р.Р.Нигъмәтуллина "Татар теле өйрәнүчеләргә кагыйдәләр һәм күнегүләр", Казан. "Мәгариф", 2006.

3."Фән hәм мәктәп", "Мәгариф" җурналлары

4. .Р.З. Хәйдәрова, Л.Ә. Гыйниятуллина "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - 2 нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013.

5. Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина Диск. "Күңелле татар теле", "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - Казан, "Татармультфильм", 2012.

6. Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина. Диск "Татар телен өйрәнәбез", "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - Казан, "Татармультфильм", 2012.

7. Аудиодискалар "Җырлап-биеп уйныйбыз!", 2008.

www.tatmedia.com

www.tatar.ru

www.selet.biz/

www.tatar.com.ru

www.kltaphane.tatar.ru

www.matbugat.ru

www.belem.ru

www.edu.tatar.ru

1.Р.З. Хәйдәрова, Л.Ә. Гыйния-туллина "Рус телендә сөйлә-шүче балаларга татар теле укыту" - 2 нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты 2013.

2. Р. З. Хәйдәрова "2нче сый-ныфлар өчен татар теленнән эш дәфтәре", 2013



www.tatmedia.com

www.tatar.ru

www.selet.biz/

www.tatar.com.ru

www.kltaphane.tatar.ru

www.matbugat.ru

www.belem.ru

www.edu.tatar.ru

























Татар телендә сөйләшүче балаларга әдәби укуны

укыту буенча эш программасы.

2нче а сыйныфы.

Аңлатма язуы.

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

Россия Федерациясенең "Мәгариф турында" законы (Федеральный закон " Об образовании в Российской Федерации", приказ №273/ФЗ от 29.12.12 г.);

Татарстан Республикасының "Мәгариф турында" законы.22.06.2013 №68 - РТ;

Татарстан Республикасының "Дәүләт телләре һәм Татарстан республикасында башка телләр" турындагы законы; ( 8.07.1992 N 1560-XII(ред.3.03.2012));

Гомуми башлангыч белем бирүнең яңа дәүләт федераль стандарты (Федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, приказ МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының (Белем бирүнең вакытлы дәүләт стандартларын раслау турында боерыгы - 4.03.09 ел №499/09);

"Татар теле һәм әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты", 2008 ел;

"Рус телендә (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1-11 нче сыйныфлар", Казан: Татар китап нәшрияты,2014;

11 нче мәктәпнең гомуми башлангыч белем бирүнең төп программасы (ООП НОО МБОУ "СОШ №11" на 2011-2015 уч.год, приказ №153/1 от 01.09.11г.);

11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына укыту планы;

"Укыту фәне, электив курслар, түгәрәкләрнең эш программасы тәртибе һәм структурасы" турында локаль акт (локальный акт «О структуре, порядке разработки и утверждения рабочих программ учебных предметов, элективных курсов, кружков», приказ №164 от 01.09.11г.);

11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына еллык календарь укыту графигы;

11 нче мәктәпнең 2016-2017 уку елына дәресләр расписаниесе;

"Дәреслекләрнең федераль исемлеген раслау турында"(Приказ МО и Н РФ «Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования» № 253 от 31 марта 2014 г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Татарстан Республикасының гомуми белем бирү оешмаларында татар телен дәүләт теле буларак укыту турында методик хаты ( 13.08.12 ел №1291520/1).

Әдәби укуның эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Әдәби уку - башлангыч мәктәптә төп гуманитар предметларның берсе, чөнки укучы әдәби уку ярдәмендә башка предметларны да үзләштерү мөмкинлегенә ия була. Бу фән аша кече яшьтәге мәктәп баласына һәрьяклы белем бирелә. Укучының аңы дөньяны дөрес күзаллый алырлык уяу була. Бары тик югары аң тәрбияләп кенә әйләнә-тирәне дөрес аңларга өйрәтергә мөмкин.Башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә «Әдәби уку» предметын өйрәтү аша укучыларда татар әдәбиятының күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм әһәмияте турында беренчел күзаллау формалаша.

Матур әдәбият әсәрләре яшь буынның күңеллен баетуда, аларның тирә-яктагы тормышны һәм кешеләрне аңлый башлавында, нәрсәнең яхшы һәм матур, ямьсез һәм начар булуын төшенүдә, зәвыгын тәрбияләүдә, туган халкының рухи дөньясы белән азыклануында бик тә үтемле, көчле тәэсир итүче нигез булып тора. Чөнки әдәбият - сүз сәгате. Аның шушы зур мөмкинлекләрен тиешенчә файдалану - әдәбият укытуның төп максаты.

1-4нче сыйныфлар өчен тәкъдим ителгән программа түбәндәге бурыч һәм максатларны куя :

-татар әдәбияты, аның аеруча күренекле вәкилләре турында беренчел күзаллау булдыру;

-әдәби әсәрне тыңлап һәм укып аңлау күнекмәләре булдыру;

-текст белән танышу, эчтәлеген сөйләп бирү күнекмәләрен формалаштыру, аны камилләштерә бару;

-әдәби текстларны дөрес, тиз һәм тора-бара сәнгатьле итеп укуларына ирешү;

-мөстәкыйль рәвештә әдәби әсәрләрне укырга һәи үзләштерергә күнектерү, белемгә омтылыш, китапка карата кызыксыну тәрбияләү;

белән бергә башка халыкларын сүз сәнгатенә дә кызыксыну тәрбияләү;

-укучыларның мантыйклы һәм әдәби фикер йөртүен, затлы зәвыгын үстерү;

-әдәби әсәрләр ярдәмендә үз-үзеңне әдәпле тотуга ихтыяҗ тәрбияләү;

-дөрес бәйләнешле итеп телдән һәм язма сөйләмгә өйрәтү һәм башкалар.

2 нче сыйныф өчен максат һәм бурычлар:

-халык авыз иҗаты һәм аның жанрларын аера белү;әкиятләрдәге кызыклы сюжет һәм композиция; табышмак,мәкаль һәм әйтемнәр; аларга мисаллар китерә белү;

-әдәби әсәрләрдә гомумиләштерелгән образлар, аларның эш-гамәлләре турында сөйли белү;шигырь ,аның сәнгатьлелеге;

-уку төрләрен белү,аңлап, дөрес һәм сәнгатьле уку;

-әдәби әсәрләрнең эчтәлегенә бәйле рәвештә интонациясен, тоның билгели белү;

-кычкырып, эчтән уку күнекмәләрен ныгыту;

-әсәрнең нәрсә турында булуын аңлата белү; аны өлешләргә тарката белү; кемнәр катнашуын әйтеп бирә белү;

-укытучы ярдәмендә план төзи белү һәм шуның буенча әсәрнең эчтәлеген сөйли белү;

-әсәр буенча сорауларга җавап бирә белү;

-башка кеше укыганын тыңлап, эчтәлекне сөйли белү.



Башлангыч мәктәптә әдәбият дәресләренең төп максаты: 4 ел уку дәверендә балада дөрес һәм йөгерек уку күнекмәләре булдыру, халык авыз иҗаты, язучы һәм шагыйрьләр әсәрләре белән якыннан таныштыру, чәчмә һәм шигъри әсәрләрне укып, эстетик ләззәт алырга өйрәтү. Әдәби уку дәресләренең төп бурычы - укучыларда йөгерек, аңлы, сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру, текст һәм китап белән эшләү осталыгы тәрбияләү.

Соңгы елларда күп кенә ата-аналар балаларын рус мәктәбендә укытырга тырыша. Бу балалар өйдә дә, мәктәптә дә рус телендә аралашалар, ләкин татарча сөйләмнәре хаталы була. Алар татар телен аңлыйлар, ләкин фикерләрен төгәл һәм матур итеп әйтә белмиләр. Шуңа күрә укытучы ике телне дә камил белергә, балаларга һәрвакыт ярдәм итеп, кирәк чакта, ике телне чагыштырып өйрәтә белергә тиеш.





Уку елы ахырына универсаль уку гамәлләре формалаштыру. УУГ.

Шәхси нәтиҗәләр

Шәхси универсал ь уку гамәлләре:

-"гаилә", "туган ил", "мәрхәмәтлелек" , " башкаларга карата түземлелек" төшнчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;

-туган республикага , гаиләгә, туганнарга карата хөрмәт, әти-әнине ярату; татар булуын белән горурлану;

-укуга карата кызыксыну хисе, укучы ролен үзләштерү;

-әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләрен һәм геройларның гамәлләренә кешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;

-укучыларда әйләнә -тирә табигатькә. Тормышка мөнәсәбәт формалашу;

-әдәби текстка таянып, укучының үз-үзенә бәя бирә алуы;

-укучыда белемгә омтылыш формалашу.

Предметара нәтиҗәләр.

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

-уку хезмәтен планлаштырырга өйрәтү;

- үзенә максат куярга өйрәтү;

-эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү;

-укудагы уңышлылыгын һәм уңышсызлылыгын күрә белү;

- укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;

- уку хезмәтенә бәя бирә белү;

-уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

-укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

-дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;

-дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

-дәреслек белән эш итә белү;

-текстны(хикәя,шигырь,әкиятне) сәнгатьле итеп уку;

-этнокультура өлкәсенә караган сүзләр булган текстны сүзлекләр кулланып аңлап уку;

-текстта очраган таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсенә төшенү;

-текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү;

-укытучының авыр булмаган сорауларына җавап бирә, тиешле мәгълүматны дәреслектән таба белү;

-предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү;

-текстны өлешләргә тарката белү;

-укытучы ярдәмендә план төзи һәм шуның буенча текстның эчтәлеген сөйли белү;

-сөйләм барышында ике тел чараларын бутамау.

Коммуникатив универсал ь уку гамәлләре:

- дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша алу;

-укытучының, сыйныфташларның сорауларына җавап бирә белү;

- сөйләм этикеты нормаларын үтәү; исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү;

- башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү;

- үз фикерен формалаштырырга, бердәм эшчәнлек барышында башкаларның фикерләренә нигезләнеп дәлилли һәм төзәтергә;

-парларда һәм төркемнәрдә эшли белү.

Башлангыч сыйныфны тәмамлаганда «Әдәби уку» предметын өйрәтүнең гомуми нәтиҗәләре:

катлаулы булмаган монолог төзи белү;

геройлар һәм вакыйгаларга характеристика бирү;

укылган әсәрнең эчтәлеген план буенча ачу;

шигъри әсәрләрне сәнгатьле укый белү;

иптәшләре алдында кыска чыгышлар ясау;

дәреслек һәм фәнни- популяр әдәбият белән эшләргә күнегү;

алган белемнәрне практикада куллана белү;

укытучы ярдәмендә персонажларга бәя бирә белү;

төркемнәрдә үз фикерләрен дәлилли белү

Уку предметының укыту планында тоткан урыны:

11 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең укыту планы буенча 2 нче сыйныфта әдәби уку дәресе атнага 2, елына 68 сәгать исәбеннән каралган.

Эш программасы укыту планы буенча атнага 2 сәгать исәбеннән төзелә, елына 68 сәгать бирелә.

Автор программасы белән эш программасы арасындагы үзгәрешләр: эш программмасында, барлык өйрәнелә торган темалар сакла-нып, сәгатьләр санына корректировка кертелде.Мәктәп программасында татар әдәбиятына 68 сәгатьбирелгәнлектән , дәресләр өстәлде.("Балалар,әйдәгез мәктәпкә"- 1сәг.,"Гаилә һәм туганнар"-1сәг.,"Ак чәчәкләр ява"-1сәг.,"Яз"-1сәг.).Түбәндәге кыскартулар кертелде: Соч.- сочинение, диал.- диалог, монол.- монолог, шиг.ятл.- шигырь ятлау, БСҮ-бәйләнешле сөйләм үстерү.



Эш программасының эчтәлеге

Темалар

Сәг.



Әсәр исемнәре

1

Балалар, әйдәгез мәктәпкә!

6

7

М. Гафури. Мәктәп. Тырыш малай. Ана белән кызы.

Г. Тукай. Туган тел. Иртә.

Ә. Бикчәнтәева. Язарга өйрәнгәндә. Үрдәк беренчелекне алган.

З. Нури. Көн дә мең дә бер сорау.

И.Туктар. Тырышкан табар.

Х. Туфан. Ял көнендә кырлар - болыннардан...

Р. Низамова. Мәктәпкә барабыз.

А. Нигъмәтуллин. Рөстәм төгәл исәпли.

2

Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта

6

6

Г. Тукай. Көз. "Кырлар буш кала...

Б. Рәхмәт. Кошлар киткәндә.

М. Җәлил. Көз җитте.

Н. Сладков. Көз.

Г. Мөхәммәтшин. Бәрәңге алганда.

М. Әхмәтҗанов. Көз.

Г. Галиев. Айлар алышынганда.

3

Гаилә һәм туганнар





7

8

Г. Тукай. Безнең гаилә.

Ә. Бикчәнтәева. Әтием белән бергә. Дәү әнием.

Ә. Фәйзи. Чәй эчәбез бал белән.

3. Туфайлова. Әни сүзе.

А.Алиш. Әни ялга киткәч.

Г. Мөхәммәтшин. Әйдәгез, танышабыз: мин гап-гади Инсаф.

3.Мансур. Әниләр көнендә.

Р.Миңнуллин. Әни.

Р. Валиева. Дәү әни.

X. Халиков. Дәү әти.

Р. Корбанов. «Бүре» диеп язган идем...

4

Ак чәчәкләр ява

6

7

Г. Тукай. Җир йокысы. Кыш. Кояш.

Д. Бикчәнтәева. Карлар ява.

С. Урайский. Чыршы.

И. Туктар. Җем-Җем... Чвик!

Н. Дәүли. Календарьньң соңгы бите.

3.Нури. Кар яуган. Карга.

В. Монасыйпов. Кем белән кем.

Р. Корбанов. Урак өсте.

М. Әхмәтҗанов. Яңгырлы яңа ел. Безнең дәрес.

5

Үзе яхшының эше дә яхшы

5

5

И.Туктар.Тырышкан табар. Рәхмәт һәркем өчен рәхәт. Борын. Ялкау өчен ботка суынган.

М. Хәсәнов. Оялчан Хаҗи.

Т. Миңнуллин. Үзем белән үзем. Кәрлә- мәктәп баласы.

Ф.Яруллин. Әйбәт тә минем әби.

Р. Вәлиева. Кыңгырау чәчәк.

Р. Корбанов. Уйнап.

6

Туган җир, туган ил

7

7

Р.Вәлиева. Иң матур җир.

М.Миншин. Серле күл.

Г.Дәүләтшин. Нәрсә ул туган ил?

К.Әмири. Безнең авыл.

З.Туфайлова. Туган ил.

7

Яз

6

7

Г. Лотфи. Яз җыры. Сыерчык.

Э. Касыймов. Боз кузгалды.

Д. Аппакова. Тагын урамга. Март башы.

Н. Измайлова. Менә нинди икән яз.

Ш. Тәрҗеманов. Кояш чыкты.

Л. Толстой. Көймә.

8

Язучылар иҗат иткән әкиятләр

3

3

Ф.Яруллин. Урман әкияте.

Р.Батулла. Куян баласы Нуяк.

9

Әкиятләр

6

6

Татар халык әкияте. Хәйләгә каршы хәйлә.

Татар халык әкияте. Карт белән төлке.

Татар халык әкияте. Кәҗә белән Бүре.

Литва халык әкияте. Итагатьле мәче.

Татар халык әкияте. Өч кыз.

БСҮ. Без әкиятләр яратабыз.

10

Ямьле җәй

5

6

М.Гафури. Җәй.

Ә. Бикчәнтәева. Колын. Каз бәбкәләре.

Р. Миңнуллин. Сабантуй бүген бездә.

Җ. Дәрзаман. Саумы, җәй.

Г. Хәсәнов. Кояш бүген иртәдән үк матур карады.

М. Хәсәнов. Безнең авыл.

11

Безнең якын дусларыбыз

7





64



6





68

М.Җәлил. Күке.

Г. Бәширов. Ана каз белән ата каз һәм аларның унике бәбкәсе.

З.Нури. Карга.

Г.Зәйнашева. Тукран белән сөйләшү.

Ф. Зыятдинов. Карга белән Шөпшә.

БСҮ. Урманда әдәплелек дәресләре.

Ш. Галиев. Рус казлары: га-га-га.



Ятлау өчен әсәрләр

Габдулла Тукай. Туган тел. Җир йокысы. Кояш.

Барии Рәхмәт. Кошлар киткәндә.

Муса Җәлил. Көз җитте.

Гасыйм Лотфи. Сыерчык.

Зәкия Туфайлова. Туган ил.

Роберт Миңнуллин. Әни.



Укучының белем дәрәҗәсенә таләпләр:

Татар халык авыз иҗаты жанрларыннан:

  • әкиятләр, аларның төрләрен, геройларның төп сыйфатларын аера белү;

  • язучылар язган әкиятләрнең үзенчәлекләрен белү;

  • мәкаль, табышмаклар һәм укучыларның тапкырлыгын, зирәклеген билгеләүдә аларның ролен белү.

Әдәбият теориясеннән:

  • татар әдбияты хакында гомуми мәгълүматый күзаллау булдыру;

  • мәкаль, әкият, шигырь, хикәяне аера белү;

  • шигырьләрнең үзенчәлеген аера белү.

  • аңлап, йөгерек уку күнекмәләре булдыру;

  • текстның темасын, төп фикерен табу, текстны мәгънәви кисәкләргә бүлү, текстның планын төзү, тулы һәм кыскача эчтәлекне бирә белү;

  • фольклор әсәрләрен тану, автор әсәрләре белән уртаклыгын, аермасын билгеләү;

Татар мәдәниятеннән:

  • татар халкының гаилә-көнкүреш, гореф-гадәтләре йолаларын аңлата белү.

Сөйләм эшчәнлегенә таләпләр:

  • текстның исемен, таныш исемнәр ярдәмендә укучыларның текст эчтәлеген аңлаулары;

  • укылган текст буенча әңгәмәдә катнаша алу, ;

  • укылган текстның эчтәлеген сөйли һәм нәтиҗә ясый белү; аңа үз мөнәсәбәтеңне белдерә алу;

  • әсәрнең геройларын, аларның эш-гамәлләрен, холык-фигылен, хис-кичерешләр дөньясын бәяләү;

  • тәкъдим ителгән ситуация, тема яки рәсем буенча 10-12 җөмләдән торган текст белән сөйли белү;

  • уку һәм сөйләм барышында орфоэпик нормаларын саклау;

  • балалар өчен басылган вакытлы матбугат материалларын уку һәм файдалана алу. әсәрдәге геройлар турында үз фикерләрен әйтә белүләренә ирешү, геройларның характерын ачыклау, чагыштыру;

  • сайлап алып, әсәрне яки бер өзекне яттан өйрәнү; ныгыту;

  • әсәрдән өзекләр китереп, аннотацияләр язу.



Әдәби укудан календарь-тематик план (татар төркеме)



Программа: Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1-11 нче сый-ныфлар. - Казан: Татар китап нәшрияты, 2011

"Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар әдәбиятын укыту программасы (татар балалары өчен). Төзүче- авторлары:

Ф.Г.Галимуллин,З.Н.Хәбибуллина,Х.Г.Фәрдиева. - Казан :Татар. кит.нәшр.,2011.





68





2

1

6



8

Ф. Ш. Гарифуллина , И. Х. Мияссарова Әдәби уку.Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) 2 кисәктә, Казан, "Мәгариф- вакыт" нәшрияты, 2013

Әдәби укудан календарь-тематик план (татар төркеме)



Сәг.

саны

Укучы эшчәнлегенә характеристика

Дәреснең предмет нәтиҗәсе

Үткәрү вакыты

План

Факт

Балалар, әйдә мәктәпкә!

Регулятив универсаль уку гамәлләре: эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү, укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: аңлап уку, тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.

1

2

Кереш дәрес.

БСҮ.Яңа уку елы белән.

Г.Тукай. Туган тел. Иртә.

Х.Туфан. Ял көнендә кырлар-болыннардан...

1



1

Шагыйрьнең мәгърифәткә, яшь буынга белем һәм тәрбия бирүгә мөнәсәбәтен аңлату. Шигырь ту-рында төшенчә бирү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү.

Шагыйрьнең мәгърифәткә, яшь бу-ынга, белем һәм тәрбия бирүгә мө-нәсәбәтен аңлау. Шигырь турында төшенчә бирә, шигырьне яттан сөйли белү.

01.09

06.09



3

М.Гафури. Мәктәп. Тырыш малай.

Ана белән кыз.



1

Шагыйрьнең мәгърифәткә, яшь буынга белем һәм тәрбия бирүгә мөнәсәбәтен аңлату.

Сәнгатьле укырга, сорауларга җавап-ны төгәл бирә белү

08.09



4

5

Р.Низамова. Мәктәпкә барабыз.

Ә.Бикчәнтәева. Язарга өйрәнгәндә. Үрдәк беренчелекне алган.



2

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

Ә.Бикчәнтәеваның иҗаты турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү. Ә.Бикчәнтәеваның иҗаты турында төшенчә бирә белү.

13.09

15.09



6

А. Нигъмәтуллин. Рөстәм төгәл исәпли.

И.Туктар. Тырышкан табар



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторның тормыш юлы турында белешмә бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү. Авторның тормыш юлы турында белешмә бирә белү.

20.09



7

БСҮ. Күп укыган күп белер.



З.Нури. Көн дә мең дә бер сорау.

.

1

Сәнгатьле укырга, сорауларга җа-вапны төгәл бирергә өйрәтү. Ав-торларның тормыш юлы турында мәгълүмат бирү.

Сәнгатьле укырга, сорауларга җавап-ны төгәл бирә белү. Авторлар тор-мыш юлы турында белешмә бирә белү.

22.09



Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта

Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгелән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатын мөстәкыйль билгеләү; мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау; фикерләрне логик чылбырга салу.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү.

8

Г.Тукай. Көз. Кырлар буш кала.

М.Җәлил.Көз җитте.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирү. Көз билгеләрен күзәтү, бәя бирергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү, шигырьне яттан сөйли белү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә күзәтә, бәя бирә белү.

27.09



9

Н.Сладков. Көз.

Б.Рәхмәт . Кошлар киткәндә.



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирү. Көз билгеләрен күзәтү, кошлар тур. өстәмә мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү, шигырьне яттан сөйли белү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Көз билгеләрен күзәтү, кошлар турында өстәмә мәгълүмат бирә белү.

29.09



10

М.Әхмәтҗанов. Көз.







1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирү. Көз билгеләрен күзәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Көз билгеләрен күзәтә белү.

04.10



11

Г.Мөхәммәтшин.Бәрәңге алганда.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирү. Көз билгеләрен күзәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Көз билгеләрен күзәтә белү.

06.10



12

Г.Галиев. Айлар алышынганда.



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирү. Көз билгеләрен күзәтү, ел фасылы турында тулы мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Көз билгеләрен күзәтү, ел фасылы турында тулы мәгълүмат бирә белү.

11.10



13

БСҮ. Алтын көз килә туган илемә.

Туган як табигате турында сөйләшү.

1

Көз билгеләрен күзәтү, ел фасы-лы турында тулы мәгълүмат бирү.

Көз билгеләрен күзәтү, ел фасылы турында тулы мәгълүмат бирә белү

13.10



Гаилә һәм туганнар

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; күмәк эшне планлаштыру; әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу белү.



15.10

14

Г.Тукай. Безнең гаилә.

Ә. Бикчәнтәева. Әтием белән бергә.

Гаиләдә татулык, олыларның кечеләрне, кечеләрнең олыларны хөрмәтләве.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында ата-ана образларының ролен ачыкларга өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында ата-ана образларының ролен ачыклый белү.

18.10



15

Ә. Фәйзи. Чәй эчәбез бал белән.











1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Гаиләдәге татулык хисен булдырырга теләк тудыру.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирә алу. Гаиләдәге татулык хисен тудырырга теләк булдыру.





20.10



16

З.Туфайлова. Әни сүзе.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирә белү.

25.10



17

А. Алиш. Әни ялга киткәч. Г.Мөхәммәтшин. Әйдәгез,танышабыз: мин гап-гади Инсаф.



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында ата-ана образларының ролен ачыкларга өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында ата-ана образларының ролен ачыклый белү.

27.10



18

З. Маннур. Әниләр көнендә.

Р.Миңнуллин. Әни.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Ата-анага кадер-хөрмәт тәрбияләү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү, шигырьне яттан сөйли белү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирү. Гаилә төшенчәсен аңлау. Ата-анага кадер-хөрмәт хисе булдыру.

08.11.



19

Р.Вәлиева. Дәү әни.

Х.Халиков. Дәү әти.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында әби-бабайның яшь буынны тәрбияләүдә ролен ачыкларга өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Әдипләр иҗатында яшь буынны тәрбияләүдә ролен ачыклый белү.

10.11





20

Р. Корбанов. Бүре диеп язып куйган идем...

Өлкәннәргә булышу, эшкә, һөнәргә өйрәнү.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Гаиләдәге татулык хисен булдырырга теләк тудыру.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Гаилә төшенчәсен ачыклау. Гаиләдәге татулык хисен булдыру.

15.11



21

Б.С.Ү. "Күркәм , әдәпле сүзләр"

1

Укучыларны күркәм, әдәпле сүзләр кулланырга; бер-берсе белән әдәпле сөйләшергә; олыларның кечеләрне, кечеләр олыларны хөрмәтләргә өйрәтү.

Укучылар күркәм, әдәпле сүзләр куллана; бер-берсе белән әдәпле сөйләшә; олыларның кечеләрне, кечеләр олыларны хөрмәтләү.

17.11



Ак чәчәкләр ява

Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен үти белү; укудагы уңышларга, уңышсылыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; ук эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатынмөстәкыйль билгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру; анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.

22

Г.Тукай . Җир йокысы. Кыш. Кояш.

Ә.Бикчәнтәева. Карлар ява.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү шиг-не яттан сөйләргә өйрәтү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Кыш ел фасылы турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирә, шиг-не яттан сөйли белү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә, кыш ел фасылы турында мәгълүмат бирә белү.

22.11



23

С.Урайский. Чыршы.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторның тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Кыш ел фасылы турында мәгълүмат бирү. Кышны күзәтергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл, авторның тормыш юлы турында белешмә бирә белү, кыш ел фасылы турында мәгълүмат бирә белү. Кышны күзәтергә өйрәнү.



24.11



24

И.Туктар. Җем-җем!...Чвик!...



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторның тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Әдип иҗатында кышкы матурлыкны күрергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл, авторның тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Әдип иҗатында кышкы матурлыкны күрә белү.

29.11



25

Н.Дәүли .Календарьнең соңгы бите.

З.Нури. Кар яуган.

Кышкы табигатьнең үзенчәлекләрен күзәтү күнекмәләре булдыру.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Әдип иҗатында кышкы матурлыкны күрергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл, авторлар тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Әдип иҗатында кышкы матурлыкны күрә белү.

01.12



26

В.Монасыйпов. Кем белән кем.



1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторның тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Кыюлык, батырлыкның әһәмиятен аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл, авторның тормыш юлы турында белешмә бирә белү Кыюлык, батырлыкның әһәмиятен аңлый алу.

06.12



27

Р.Корбанов. Урак өсте.

М. Әхмәтҗанов. Яңгырлы Яңа ел. Безнең дәрес.

1

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Авторлар тормыш юлы турында белешмә бирүне дәвам итү. Табигатькә ярдәм итәргә өндәү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл, авторлар тормыш юлы турында белешмә бирә белү. Табигатькә ярдәм итә белү.



08.12



28

Б.С.Ү. "Яшел чыршы янында"

1

Сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Чыршы бәйрәме турында сөйләшүне дәвам итү. Кышкы табигатьнең үзенчәлекләрен күзәтү күнекмәләрен булдыру.

Сорауларга җавапны төгәл бирү, Чыршы бәйрәме турында сөйли белү. Кышкы табигатьнең үзенчәлекләрен күзәтә белү.

13.12



Үзе яхшының эше дә яхшы

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.









12.12

29

И.Туктар. Тырышкан табар. Рәхмәт һәркем өчен рәхәт. Ялкау өчен ботка суынган.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әдәпле булырга өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирә белү, әдәпле була белү.

15.12



30

М.Хәсәнов. Оялчан Хаҗи.

Кешеләргә игелекле булганда, иң элек үзеңә күңел рәхәтлеге килүен ачыклау.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әхлак темасы буенча әңгәмә үткәрү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү, әхлаклы булу турында сөйләшә белү.

20.12



31

Т.Миңнуллин. Үзем белән үзем.

Ф. Яруллин. Әйбәт тә минем әби.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әхлак темасы буенча әңгәмә үткәрү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү, әхлаклы булу турында сөйләшә белү.

22.12



32

Р.Вәлиева. Кыңгырау чәчәк.

Р.Корбанов. Уйнап.



1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әхлак темасы буенча әңгәмә үткәрү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү, әхлаклы булу турында сөйләшә белү.

10.01.



33

БСҮ. "Ни чәчсәң, шуны урырсың".

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әхлак темасы буенча әңгәмә үткәрү. Кешеләргә игелекле булганда, иң элек үзеңә күңел рәхәтлеге килүен, дуслык кадерен белүнең бик кирәкле сыйфат булуын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү, әхлаклы булу турында сөйләшү. Кешеләргә игелекле булганда, иң элек үзеңә күңел рәхәтлеге килүен, дуслык кадерен белүнең бик кирәкле сыйфат булуын аңлау.

12.01



Туган ил, туган җир

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

34

З.Туфайлова. Туган ил.







1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирә белү, шиг-не яттан сөйли белү.. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

17.01



35

К.Әмири. Безнең авыл.



1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирә белү, шиг-не яттан сөйли белү.. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

19.01



36

Г.Дәүләтшин. Нәрсә ул туган ил?





1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

24.01



37

Р.Вәлиева. Иң матур җир.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

26.01



38

М.Миншин. Серле күл.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

31.01



39

Г.Тукай. Безнең авыл.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Әдип иҗатында туган ил темасын аңлау.

02.02



40

БСҮ "Без Татарстанда яшибез". Туган җирне ярату һәм аны саклау.

Татарстан турында белемнәрне тулыландыру.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Туган җирне ярату һәм аны саклау турында аңлату. Татарстан турында белемнәрне тулыландыру.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Туган җирне ярату һәм аны саклау турында аңлау. Татарстан турында белемнәр арту.

07.02



Яз

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

41

Табигатьтә яз билгеләре. Язгы табигатьтә җанлану.

Г.Лотфи. Яз җыры. Сыерчык.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү, шигырьне яттан сөйләргә өйрәтү. Табигатьнең уянуы турында аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирә белү, шиг-не яттан сөйли белү. Табигатьнең уянуы турында сөйли белү.



09.02



42

Э.Касыймов. Боз кузгалды.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Табигатьнең уянуы турында аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Табигатьнең уянуы турында сөйли белү.

14.02



43

Д.Аппакова. Тагын урамга. Март башы.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Табигатьнең уянуы турында аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Табигатьнең уянуы турында сөйли белү.

16.02





44

Н. Измайлова. Менә нинди икән яз!

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Табигатьнең уянуы турында аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Табигатьнең уянуы турында сөйли белү.

21.02



45

Җ. Тәрҗеманов. Кояш чыкты.





1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Табигатьнең уянуы турында аңлату.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Табигатьнең уянуы турында сөйли белү.





23.02



46

Л. Толстой. Көймә.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

28.02



47

Б.С.Ү. "Әниләр бәйрәме"



1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Табигатьнең уянуы турында аңлату. Әниләрне котларга, теләкләр әйтергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Табигатьнең уянуы турында сөйләшү. Әниләрне котларга, теләкләр әйтергә өйрәнү.

02.03









Язучылар иҗат иткән әкиятләр

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.









11.03

48

Ф.Яруллин. Урман әкияте.



1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты турында сөйли белү.

07.03



49

Р.Батулла. Куян баласы Нуяк.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре икәнен әйтә белү.

09.03



50

Тылсым көче сүрәтләнгән әкиятләр, аларда халык рухы чагылу.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Матур әдәбият - сәнгатьнең бер төре икәнен әйтә белү.

14.03



Әкиятләр

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.









01.04

51

"Хәйләгә каршы хәйлә" татар халык әкияте.

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

16.03



52

"Карт белән төлке" татар халык әкияте.

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

30.03



53

"Кәҗә белән Бүре" татар халык әкияте.

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

04.04.



54

"Тату туганнар"

корея халык әкияте.

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

06.04



55

"Өч кыз" татар халык әкияте.

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

11.04



56

Б.С.Ү ."Без әкиятләр яратабыз".

1

Сорауларга җавап бирү, эчтәлек сөйләргә, автор һәм халык әкиятен аера белергә өйрәтү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Автор һәм халык әкиятен аера белү.

13.04



Ямьле җәй

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.









22.04

57

М.Гафури. Җәй.

Ә.Бикчәнтәева. Колын.

Җәй килү белән, табигатьтәге, тормыштагы, кешеләр күңелендәге үзгәрешләр.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Җәй килү белән, табигатьтәге, тормыштагы, кешеләр күңелендәге үзгәрешләр турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Җәй килү белән, табигатьтәге, тормыштагы, кешеләр күңелендәге үзгәрешләр турында мәгълүмат алу.

18.04



58

Р.Миңнуллин. Сабантуй бүген бездә.

Җ.Дәрзаман. Саумы, җәй.



1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү. Сабантуй турында мәгълүмат бирү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү. Сабантуй турында сөйли белү.

20.04



59

Г.Хәсәнов.Кояш бүген иртәдән үк матур карады.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

25.04



60

М.Хәсәнов. Безнең авыл.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.



С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

27.04



61

Б.С.Ү. Табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләре. Катнаш дәрес.

1

Табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен өйрәтү.

Табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен куллана белү.

02.05.



62

Б.С.Ү. "Яшелчә бакчасында"

1

"Яшелчә бакчасында" темасы буенча диалогик сөйләмгә чыгарга өйрәтү.

"Яшелчә бакчасында" темасы буенча диалогик сөйләм төзи белү.

04.05.



Безнең якын дусларыбыз

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.









15.05

63

М.Җәлил. Күке.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

09.05



64

Хайваннар турындагы әсәрләрдә көлке элементлары.

Г. Бәширов."Ана каз белән ата каз һәм аларның унике бәбкәсе".

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

11.05



65

З.Нури. Карга.

Ф. Зыятдинов. Карга белән Шөпшә.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

16.05



66

Г.Зәйнашева.Тукран белән сөйләшү.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

18.05



67

Еллык контроль тест.

1

С.и.у., сорауларга җавапны төгәл бирергә өйрәнүне дәвам итү.

С.и.у, сорауларга җавапны төгәл бирү.

23.05



68

Б.С.Ү."Урманда әдәплелек дәресләре". Ш.Галиев. Рус казлары:га-га-га.

1

"Урманда әдәплелек дәресләре" темасы буенча монологик сөйләмгә чыгарга өйрәтү.

"Урманда әдәплелек дәресләре" темасы буенча монологик сөйләм төзи белү.

25.05



уку-укыту комплекты

1."Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар әдәбиятын укыту программасы"( татар балалары өчен) 1-11 нче сыйныфлар Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, "Мәгариф" нәшрияты, 2014 ел

2.Дәреслек.Ф. Ш. Гарифуллина , И. Х. Мияссарова Әдәби уку.Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) 2 кисәктә, Казан, "Мәгариф- вакыт" нәшрияты, 2013.





Рус телендә сөйләшүче балаларга әдәби укуны

укыту буенча эш программасы.

2 нче б, в сыйныфлары.



Аңлатма язуы



Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:

Россия Федерациясенең "Мәгариф турында" законы (Федеральный закон " Об образовании в Росссийской Федерации", приказ №273/ФЗ от 29.12.12 г.);

Татарстан Республикасының "Мәгариф турында" законы.22.06.2013 №68 - РТ;

Татарстан Республикасының "Дәүләт телләре һәм Татарстан республикасында башка телләр" турындагы законы; ( 8.07.1992 N 1560-XII(ред.3.03.2012));

Гомуми башлангыч белем бирүнең яңа дәүләт федераль стандарты (Федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, приказ МО и Н РФ №373 от 06.10.2009г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының (Белем бирүнең вакытлы дәүләт стандартларын раслау турында боерыгы - 4.03.09 ел №499/09);

"Татар теле һәм әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты", 2008 ел;

Р.З.Хәйдарова, Р.Л.Малафеева. Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 - 11 нче сыйныфлар) ( Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министырлыгы, 2014);

11 нче мәктәпнең гомуми башлангыч белем бирүнең төп программасы (ООП НОО МБОУ "СОШ №11" на 2011-2015 уч.год, приказ №153/1 от 01.09.11г.);

11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына укыту планы;

"Укыту фәне, электив курслар, түгәрәкләрнең эш программасы тәртибе һәм структурасы" турында локаль акт (локальный акт «О структуре, порядке разработки и утверждения рабочих программ учебных предметов, элективных курсов, кружков», приказ №164 от 01.09.11г.);

11 нче мәктәпнең 2016 - 2017 уку елына еллык календарь укыту графигы;

11 нче мәктәпнең 2016-2017 уку елына дәресләр расписаниесе;

"Дәреслекләрнең федераль исемлеген раслау турында"(Приказ МО и Н РФ «Об утверждении федерального перечня учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования» № 253 от 31 марта 2014 г.);

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Татарстан Республикасының гомуми белем бирү оешмаларында татар телен дәүләт теле буларак укыту турында методик хаты ( 13.08.12 ел №1291520/1).

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрият, 2013

Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында кзаллаулар формалаша.Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.

Татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

- укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын)үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

- коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, киң күңелле әңгәмәдәш булу;

- "Татар теле" предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру, шулар нигезендә, белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштерергә шартлар тудыру.

Укыту эшчәнлеген оештыру гадидән катлаулыга таба юнәлтелә. 1 нче сыйныфта өйрәнелгән грамматик материалны системалаштыру, ныгыту, тирәнәйтү бурычы күздә тотыла, укыту балаларның шәхси-психологик үзенчәлекләрен исәпкә алып оештырыла; уңышка ирешү өчен тел дәресләрен уку дәресләре белән тыгыз алып бару отышлы.Татар теле дәресләрендә өйрәнгән грамматик структуралар уку дәресләрендә сөйләмдә ныгытыла, лексик материал активлаштырыла. Грамматик категорияләр белән таныштырганда, рус теле белән янәшә куеп (сопостовительная грамматика) аңлатыла.

Рус телле балаларга татар теле укытуның

төп максатлары

Урта(тулы)гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен укыту максатлары берничә аспектны үз эченә ала: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.

Танып белү максатының эчтәлеге

Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәатә төп халык булып саналган татар ха-лык мәдәниятен, гореф-гадәтләрен , тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзер-ләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен,традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият- сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары бе-лән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен "башка дөнь-яга тәрәзә ачу" булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак итеп сайланды.

Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, территориясе,географик урыны, башкалабыз Казанның тарихи үткәне,бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.

Үстерү максатының эчтәлеге

Шәхеснең белемле булуы тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү,тәрбия максат-ларын даими күзаллап эшләү- укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә аеру-ча игътибар таләп ителә:

-фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерләү;

-хәтерне үстерү(ихтыяри,ихтиярсыз), игътибарлылыкны үстерү;

-аралаша белү сәләтен үстерү(аралашучанлык, хислелек,эмпатия хисләре);

-ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.

Программага сайланган эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда, бу максатлар беренче планга куела.

Тәрбияви максатның эчтәлеге

Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы беренче чиратта укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алу мөһим. Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуни-катив мотивациягә ия,ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була.Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак ис-тә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.

Белем бирү максатының эчтәлеге

Укучыларның татар теле буенча лексик,грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эш-чәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни укучылар нинди дә булса сүзне, я грамматик кате-горияне тану,аеру,аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу, максатында мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.

Укучыларның белеме дигәндә, без аның аерым сүзләрне яки грамматик категорияләрне тану, аера белүен генә күзалламыйбыз, ә аларны кулланып сөйләшә алуын күзаллыйбыз. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.

Рус телендә сөйләшүче 2нче сыныф укучыларына

татар теле укытуның төп максатлары:

-татар теленең фонетик үзенчәлекләрен татар теленә хас фонемаларның дөрес әйтелешен гамәли үзләштерү;

-татар телендә сүз басымын дөрес куя белү"

-актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язуны камилләштерү;

-алынма сүзләрне ,антоним, синонимнарны, омонимнарны сөйләмдә урынлы куллану;

-җөмлә төзи белү күнекмәләрен камилләштерү;

-аерым җөмләләрне, кечкенә текстны үзгәрешсез дөрес итеп күчереп язу; матур язу күнегүләре; бәйрәмнәр белән котлап, котлау кәгазләре; сүзлек диктантлары язу.

Укыту предметының укыту планыңда тоткан урыны:

11 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенең укыту планы буенча 2 нче сыйныфта әдәби уку дәресе атнага 2, елына 68 сәгать исәбеннән каралган.

Эш программасы укыту планы буенча атнага 2 сәгать исәбеннән төзелә, елына 68 сәгать бирелә

Автор программасы белән эш программасы арасындагы үзгәрешләр: эш программмасында, барлык өйрәнелә торган темалар сакла-нып, сәгатьләр санына корректировка кертелде.Укучылар тарафыннан җиңелрәк үзләштерелгән темаларга бирелгән сәгатьләр авыррак үзләштерелә торган темалар хисабына кыскартылды.Укучылар өчен кызыклырак һәм кирәгрәк дип уйланган темаларның сәгатьләр саны үзгәртелде.Татар теле һәм әдәби уку буенча эш программасы аерым төзелде. Программада һәр бүлеккә каралган сәгатләр саны сыйныфларның үзенчәлегенә карап бүленде.

Укытуның шәхси нәтиҗәләре:

Татар теленнән башлангыч мәктәп программасын үзләштерүнең шәхси нәтиҗәләре:

  • шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру;

  • татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге формалаштыру.

  • ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгыртучанлык хисләрен тәрбияләү.

Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:

Татар теле укыту танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интелектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен ( танып белү, регулятив, коммуникатив) форма-лаштыруга хезмәт итә.

Танып белү нәтиҗәләре:

  • фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп- нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;

  • иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;

  • төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

  • төп мәгълүматны табу өчен энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

  • уку хезмәтен планлаштырырга өйрәтү;

  • үзенә максат куярга өйрәтү;

  • эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү;

  • укудагы уңышлылыгын һәм уңышсызлылыгын күрә белү;

  • укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;

  • уку хезмәтенә бәя бирә белү;

  • уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

  • укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

  • дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;

  • дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив универсал ь уку гамәлләре:

  • дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша алу;

  • укытучының, сыйныфташларның сорауларына җавап бирә белү;

  • әңгәмәдең белән сөйләшүне башлый,дәвам итә, тәмамлый белү;

  • сөйләм этикеты нормаларын үтәү; исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү;

  • башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү;

  • үз фикерен формалаштырырга, бердәм эшчәнлек барышында башкаларның фикерләренә нигезләнеп дәлилли һәм төзәтергә;

  • парларда һәм төркемнәрдә эшли белү.



Эш программасының эчтәлеге буенча тематик бүленеш



Эш прог.

буен

ча

Темага караган төп төшенчәләр



1

Без мәктәпкә барабыз

17

Беренче сентябрь турында сөйли белү. Җөмләләр төзү. Текст өстендә эш. Орфоэпик кагыйдәләрне саклап, мәгънәсен аңлап, тиешле интонация белән сөйләү. Уку хезмәте турында сорый, сөйли белү. Лексика: Кояшлы, уку елы, башлана, сорау бир, җавап бир, сөйли, тыңлый, дәреслек, көндәлек, ел, куя, өй эше,җөмлә, нокта, кичә, кабатлый, билге, "дүртле"("бишле"),күңелле, шигырь, дөрес, хәреф,мисал, мәсьәлә,тырыш, яхшы

2

3



Көз җитә

Базарда

8

Көз билгеләрен әйтә белү.Татар сөйләменә хас авазларны дөрес әйтә белү. Тема буенча җөмләләр төзү, рәсемнәр буенча кечкенә хикәяләр төзү. Җиләк-җимеш исемнәрен, төсен, тәмен, нәрсә яратуыңны әйтә белү. Базарга барырга чакыра, кем белән барганыңны әйтә белү, җиләк-җимеш сорап ала белү.Текстны сәнгатле аңлап уку, эчтәлегенә төшенү, сүзлек белән эшләү. Лексика: Көз,көз көне, көн, төн, җил, яфрак коела, исә, яңгыр, алтын, ай, җылы як, елга, китә.



11-20 гә кадәр саннар, ачы, түгәрәк, баллы, чия, карлыган, алма, лимон, груша, слива, миләш, кура җиләге, карбыз

4

Мин чисталык яратам

8

Шәхси гигиена предметларының нинди икәнен, аларны кулланып, нәрсә эшләгәнеңне әйтә, сорый белү. Бер-береңә комплимент, кайсы җирең авыртуны әйтә белү.Сораулар кую,җавап бирә белү. Лексика: Тамак, муен, үлчи, авырый, чәч тарый, теш чистарта, әйбәт, пөхтә, белән, сөлге, авырый, авырта

5

Кыш

5

Кышкы табигать, кыш билгеләре, кышкы урман, елга турында текстларны аңлап уку, әңгәмәдә катнашу. Лексика: Тукран, песнәк, ала карга, бөтен, көлә, һәм, шатлана, биек, каплый, кыш айлары, җимлек, көтә, кар бабай, Кар кызы, бии, күгәрчен, чыпчык, җим, риза, риза түгел, саран, юмарт, тәрбияле.

6

Гаилә.Өйдә булышу.

7

Гаилә әгъзалары, үзеңнең гаиләң турында һәм өй эшләрендә булышу турында сөйли белү. Лексика:Дәү әни, (әти), бергә, ял итә, иртәнге аш, көндезге аш, кичке аш, әзерли, өстәл, кыстыбый, әйбәт, йомырка, ботка, уң як, сул як, сала, сөртә, кисә, ял көне, өстәл җыештыра, гөл, су сибә.

7

Яз килә

4

"Яз" темасы буенча яңа лексика кертү. Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтү, сүзлек ярдәмендә эчтәлеген аңлау,бәйрәмдә нинди бүләк биргәнне, кемне котлаганны әйтә белү,урамга уйнарга чакыра, көннең нинди икәнен сорый, әйтә белү. Лексика: яз,кояш, балкый, күңелле, ямьле, тамчы тама, кар эри, рәхәт, ошый, кошлар килә, җылы як, елгада боз ага, озын, кыска, бәйрәм, бүләк, котлый, бүләк итә, бәхет тели

8

Туган җирем

8

Татарстан елгалары, шәhәрләре, Татарстанның табигате турында сүзләрне дөрес әйтә белү, аларны монологик hәм диалогик сөйләмдә актив куллану.Татарстан шәһәрләре һәм авыллары, Казан, Яр Чаллы турында сүзләрне дөрес әйтә белү, аларны монологик hәм диалогик сөйләмдә актив куллану

Авыл табигате, йорт хайваннары турында дөрес әйтә белү, аларны монологик hәм диалогик сөйләмдә актив куллану. Лексика: Туган як, озын, киң, аз, Идел, Нократ, Ык, Агыйдел, Кама, ут яна, туктый, аша, чыга, бара, йорт, буенда, поши, күңелле.

9

Кибеттә

7

Раслау, инкяр, сорау, хикәя, боерык җөмләнең коммуникатив төрләрен диалогик, монологик сөйләмдә кулланырга гадәтләндерү. Лексика: Калфак, түбәтәй, сарафан, тун, кия, ошый, сата, сатып ала, ерак, якын, тоз, үлчи, он, акча.

10

Җәй

4

Җәй, җәйге табигать, җәйге ял турында сөйли белү, тиешле лексиканы монологик hәм диалогик сөйләмдә актив куллану. Лексика: Ямьле, кыздыра, күбәләк, эссе, җәйге, түгәрәк, ерак, болын, ошый, балан, күбәләк, су керә, кызына, баганага менә, уен, чүлмәк. көрәшә



Барлыгы:

68



Рус телендә сөйләшүче балаларга 2нче сыйныф дәреслеге белән эшләү өчен әдәби укудан календарь-тематик план

Планлаштыру: Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы" (1 - 11 нче сыйныфлар /Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, 2014 ел) нигезендә төзелде.2 б

68





2







Сочинение - 1

Диалог - 2

Монолог - 2

Шигырь ятлау - 4

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013





I-18





Кон.мон.-1, шигырь-2







II-14





Кон.диал.-1,шигырь-1







III-20





Кон. мон.-1, сочин.-1







IV-16





Кон. диал.-1, шигырь-1







Дәрес темасы

Сә

гать саны

Үткәрү

вакыты

Дәреснең предмет нәтиҗәсе

Укучы эшчәнлегенә характеристика

план буенча

факт

1б.

Без мәктәпкә барабыз (17д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү, укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

аңлап уку, тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:

әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.

</ 1

2

Белем көне

Яңа уку елы белән!



1

1.09.

6.09.



Лексик берәмлекләр белән таныштыру һәм сөйләмдә куллану

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый

3

Х. Гарданов "Исәнмесез, иптәшләр!" шигырен ятлау

1

8.09.



Шигырьне аңлый

Эшчәнлек өчен урын әзерли . Сүзләрне дөрес басым белән укый.

4

Уку- язу әсбаплары

1

13.09.



Үзеңә кирәкле уку- язу әсбапларын сорап алу, иптәшеңә тәкъдим итү

Лексик берәмлекләрне үзләштерә.Башкаларны тыңлый .

5

"Беренче сентябрь" тексты

1

15.09.



Беренче сентябрь турында сөйли белү

Рольләп укый .Текст буенча сорау җөмләләр төзи, тәрҗемә итә

6

Беренче сентябрь бәйрәме белән котлау

1

20.09.



Укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлый белү

Тиешле кушымчаларны куя



7

Б.Рәхмәт. "Сара мәктәпкә бара"

1

22.09.



Шигырьне аңлый /Лексик берәмлек-ләрне үзләштерә

Тәкъдим ителгән текстны кычкы-рып, эчтән генә аңлап укый /

8

А. Алиш"Беренче дәрес"

1

27.09.



Текстның төп фикерен аңлый, дөрес укый , өлешләргә бүлә.

Сәнгатьле,йөгерек,чиста укый

9

Санамышлар

1

29.09.



Эчтәлеген аңлый

Сәнгатьле,йөгерек,чиста укый

10

Монолог "Үзем турында үзем"

1

04.10.



Үзе турында план буенча бәйләнешле сөйли белә

План буенча эшли. Сорауларга дөрес җавап бирә.

11

Диалог "Син кая барасың?"







1

06.10.



Кая барганын әйтә,сорауларга аңлап җавап бирә

Парлап эшли. Кая? соравы кушымчаларын сөйләмдә дөрес куллана

12

"Мин Казанга барам" тексты

1

11.10.



Текстны аңлый, өлешләргә бүлә. Өйрәнелгән фигыль формаларын барлык-юклык төрләрендә кулланырга тырыша

Аңлап йөгерек укый .

Эшчәнлек өчен урын әзерли. Сүзләрне дөрес басым белән укый . Бәя бирә, мактау сүзләре әйтә

13

Контроль диалог."Син кайда яшисең?"

1

13.10.



Лексик берәмлекләрне үзләштерә

Бирелгән үрнәк диалогка охшаш диалог төзи

14

Диалог"Кибеттә"

1

18.10.



Кая барганын әйтә,нәрсә алганын әйтә сорауларга аңлап җавап бирә

Парлап эшли. Кая? соравы кушымчаларын сөйләмдә дөрес куллана.

15

Г.Гәрәева."Көз һәм балалар җыры"

1

20.10.



Шигырьне аңлый

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый, җырлый

16

"Очты-очты" уены

1

25.10.



Уенны сәхнәләштерергә әзерләнү

Белемнәрне практикада куллана. Аңлап уйный белә

17

Рус халык әкияте "Күмәч"

1

27.10.



Әкият һәм лексик катлам белән таныштыру

Сорауларга тулы җавап бирә. Яңа сүзләр белән таныша.

18

"Күмәч" әкиятен сәхнәләштерү



1

08.11.



"Күмәч" әкиятен сәхнәләштерү

Белемнәрне практикада куллана. Әкиятне аңлап уйный .

2

3б.

Көз җитә.Базарда (8 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгелән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре:

уку максатын мөстәкыйль билгеләү; мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау; фикерләрне логик чылбырга салу.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:

әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү.

19

Көзге уңыш



1

10.11.



Яшелчә исемнәрен дөрес әйтә һәм аларны сорый, кирәклеген, яратканыңны, яратмаганыңны әйтә белү

Башкаларны тыңлый . Лексик берәмлекләрне үзләштерә.

20

Җиләк- җимешләр

1

15.11.



Җиләк- җимеш исемнәрен дөрес әйтә һәм аларны сорый, кирәклеген, яратканыңны, яратмаганыңны әйтә белү

Башкаларны тыңлый . Лексик берәмлекләрне үзләштерә.

21

"Базарда" тексты

1

17.11.



Текст һәм андагы лексика белән танышу, текстны аңлап уку

Парлап эшли, үз-үзеңне һәм башкаларны бәяли. Эчтәлеген аңлый, раслый һәм инкарь итә.



22

"Базарда" тексты. Эчтәлек өстендә эш

1

22.11.



Текст эчтәлеген сөйли белү. Базарга барырга чакыра белү. Базарда яшелчә, җиләк- җимеш сатып ала белү. Дөрес укуга бәя бирә белү

Тулы җавап бирә. Эчтәлеген аңлый, раслый һәм инкарь итә.

23

"Сентябрь" тексты

1

24.11.



Көз билгеләрен, көзне яратканыңны, яратмаганыңны әйтә белү.

Табигать турында үз фикерен әйтә. Табигать турында җөмләләр төзи.

24

Монологик сөйләм. "Сентябрь"

1

29.11.



Текст эчтәлеген сөйли белү

Парлап эшли. Бәя бирә, мактау сүзләре әйтә.

25

"Алтын көз" тексты

1

01.12.



Урамга уйнарга чакыра белә

Текстны дөрес укый

26

Контроль монолог. «Алтын көз»

1

06.12.



Үтелгәннәрне практикада куллана

Табигать турында үз фикереңне әйтә. Табигать турында җөмләләр төзи.

4 б.

Мин чисталык яратам (8 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре:

уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; күмәк эшне планлаштыру; әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү.

27

Шәхси гигиена предметлары

1

08.12.



Шәхси гигиена предметларының исемнәрен; аларны кулланып, нәрсә эшләгәнне әйтә, сорый белә

Бер-береңә комплимент әйтә. Предметның барлыгын, юклыгын сорый, аңа җавап бирә.

28

"Алсу - пөхтә кыз" хикәясе

1

13.12.



Укый, аңлый

Парлап эшли. Тәрҗемә итә.

29

Тән әгъзалары исемнәре

1

15.12.



Тән әгъзалары исемнәрен; аларны лексикада куллана белә

Текстны дөрес укый.

30

*Җ.Тәрҗеманов."Йомшак су, йөгерек су"

1

20.12.



Шигырьне аңлый

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән ген аңлап укый.

31

Табибта. "Марат авырый" тексты

1

22.12,



Табибка кайсы җире авыртканны әйтә белә. Дустының кайсы җире авыртканы турында хәбәр итә белә

Сәнгатьле укый

32

"Яңа ел бәйрәме "хикәясе

1

10.01.



Текстның тәрҗемәсен аңлый

Эчтән укый. Дәреслек белән эшли.

33

Яңа ел бәйрәме белән котлау

1

12.01.



Укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлый белү

Тиешле кушымчаларны куя



34

Хәл сорау - кирәк эш

1

17.01.



Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итү

Татар сөйләмен интонацион яктан дөрес оештыра. Диалог төзи.

5 б.

"Кыш җитә" (5 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен үти белү; укудагы уңышларга, уңышсылыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; ук эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатынмөстәкыйль бяилгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру; анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.



35

*Ә.Бикчәнтәева."Салкын саф һава"

1

19.01.



Шигырьне аңлый

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый.

36

"Кыш килә" тексты

1

24.01.



Кыш айларын, кыш билгеләрен, кышкы табигатьне сурәтли. Төп фикерне аңлый

Сүзлек белән эшли. Мөстәкыйль тәрҗемә итә.

37

Хаталар өстендә эш.

"Тауда" хикәясе

1

26.01.



Текста туры җавап булмаган сораулар куя белә

Сорауларга тулы җавап бирә

38

Диалогик сөйләм. "Тауда"

1

31.01.



Кышкы уен төрләрен әйтә, уенга чакыра, тауга барганыңны, кайтканыңны, чаңгы шуганыңны әйтә белү

Текст буенча сораулар төзи. Тыңлый hәм бәяли

39

Контроль монолог "Тауда"

1

02.02.



Үтелгәннәрне практикада куллана

Тема буенча кыскача информация бирә. Кышкы табигать турында җөмләләр төзи

6 б.

Гаилә.Өйдә булышу(7 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

40

Гаиләдә

1

07.02.



Гаилә әгъзаларының исемнәрен атый, гаиләдә кемнәр, ничә кеше барлыгын, кайда эшләгәнен әйтү белә, иртәнге аш, көндезге аш, кичке аш сүзләрен сөйләмгә кертү

Сүзлек белән эшли. Җөмләләр төзи.

41

"Безнең гаилә" тексты

1

09.02.



Текстны аңлый

Тәрҗемә белән сәнгатьле укый ,эчтән укый

42

Монологик сөйләм "Безнең гаилә"

1

14.02.



Текстны кулланып сөйләм төзү

Сәнгатьле укый, эчтәлеген сөйли

43

Ш. Маннур."Яратам"

1

16.02.



Текстны аңлый

Тәрҗемә белән сәнгатьле укый ,эчтән укый

44

"Айдар бездә кунакта" тексты

1

21.02.



Тәрҗемә итә, аңлап укый

Сөйләмдә тылсымлы сүзләр куллана

45

Мин кунак көтәм

1

23.02.



Аңлый, рольләп укый

Рольләп укый, сәхнәләштерә

46

"Майны кем ашады?" тексты

1

28.02.



Текстның рәсемнәре урынына сүзләр, нокталар урынына кушымчалар куеп уку

Сүзләрне дөрес укый, тиешле сүзләр куллана. Рәсем буенча сөйли.

7 б

Яз килә (4 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару

47

Ф.Кәрим. "Яз җитә"шигыре

1

02.03.



Сүзлек ярдәмендә эчтәлеген аңлый .Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белә

Шигырь ятлый. Көйгә салып җырлый.

48

Ф.Кәрим. "Яз җитә" җыры

1

07.03.



Шигырьне аңлый

Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый , ятлый

49

8 нче Март - әниләр бәйрәме

1

09.03.



Бәйрәмдә нинди бүләк биргәнеңне, кемне котлавыңны әйтә белә

Бәйрәм белән котлый. Син алмашлыгын төшем килешендә куллана.

50

Яз билгеләре

1

14.03.



Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белә. Урамга уйнарга чакыра, көннең нинди икәнен сорый, әйтә белә

Рәсемнәр ярдәмендә хикәя төзү . Ситуатив күнегүләр эшли.

8 б.

Туган җирем(8 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеге оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

Танып белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.

51

"Туган ягым" хикәясе

1

16.03.



Бер- береңнең яшәү урынын сорый һәм кайда яшәгәнне әйтә.Текст белән таныштыру, дөрес уку күнекмәләре булдыру

Диалогларны тулыландыра. Тексттан тиешле информацияне таба.

52

Сочинение "Туган ягым"

1

30.03.



Татарстан шәһәрләренең, елгаларының атамаларын әйтә белә, Татарстанда яшәгән хайваннарны әйтә белә





Текст буенча план төзи.

53

Без шәһәрдә яшибез

1

04.04.



Нинди транспортта барганны әйтә белә, кайсы шәһәргә барганны сорый белә

Җөмләләр тәрҗемә итә. Кая? Кайдан? Кайда? сорауларына җавап бирә.

54

Светофорның өч күзе.

"Юлда" тексты



1

06.04.





Светофорда нинди төсләр барлыгын әйтә белә.

Рәсемнәрне сүзләр белән алмаштыра

Сәнгатьле укый. Эчтәлек хаталарын таба.

55

"Юлда" тексты

1

11.04.



Юл аша чыгу кагыйдәләрен әйтә белә. Сорауларны ишетә

Сүзлек белән эшли. Әти-әнинең эш һөнәрен атый. Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи.

56

"Мин авылда яшим" хикәясе

1

13.04.



Авыл табигате турында сөйли белә. Транскрипция ясый

Хикәягә исем бирә. Сәнгатьле укый.

57

"Мин авылда яшим" хикәясе буенча план төзү

1

18.04.



Текст буенча план төзи белә

Үзең төзегән сораулар ярдәмендә текстның эчтәлеген ачыклый. Сорау алмашлыкларын гамәли куллана.

58

Йорт хайваннары. М. Җәлил "Әтәч"

1

20. 04.



Җәйге һәм кышкы уен төрләрен әйтә белә. Аңлый, укый

Сәнгатьле укый , көйгә салып җырлый

9 б.

Кибеттә (7 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен үти белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритмбулдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару



59

Минем киемнәрем

1

25.04.



Лексик берәмлекләрне үзләштерә

Бер-береңне мактый. Диалогларны рольләргә бүлеп укый.

60

"Матур киемнәр" хикәясе

1

27.04.



Кием исемнәрен әйтә, бер-береңә комплимент әйтә бәлү. Роль ләргә бүлеп укый

Текст буенча сораулар бирә.

61

"Матур киемнәр" хикәясен план буенча сөйләү

1

02.05.



Киемнәрнең бәяләрен сорый, нинди кием яратканын, килешүен әйтә белә. Хәзерге заман х.ф.үткән заманга үзгәртә

Җөмләләргә тиешле фигыль өсти.План буенча сөйли

62

Ашамлыклар кибетендә

1

04.05.



Ашамлык исемнәрен әйтә, нинди ашамлыклар кирәген әйтә, сорый белә. Рольләп укый

Кушымчаларны дөрес куллана. Орфографик таләпләрне үти.





63

Мин кибеткә барам

1

09.05.



Кибеткә барганын һәм нәрсә алганын әйтә белә. Рәсем буенча сөйли

Кроссворд чишә. Үтк.заман х.ф.зат-сан белән төрләндерә.

64

*Р.Миңнуллин "Тәмлетамаклар"

1

11.05.



Шигырьне аңлап, сәнгатьле укый

Тема буенча җөмләләр төзи. Раслый һәм инкарь итә.

65

Контроль диалог «Кибеттә»

1

16.05.



Тема буенча сөйли

Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

10 б.

Җәй (4 д.)

Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.

Танып белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.

Коммуникатив универсаль уку гамәлләре; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару: әңгәмәдәшнең аралашу холкы беләнидарәитү;коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү.

66

"Җәй җитте" хикәясе

1

18.05.



"Җәй" темасы буенча лексика кертү

Текст буенча сораулар бирә

67

Б.Рәхмәт "Матур җәй"

1

23.05.



Җәй көне турында сөйли белә

Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. Алган белемнәрне гомумиләштерә.

68

М. Газизов "Балан" шигыре Без Сабантуйга барабыз

1

25.05.



Урманга барганын, урманда җиләк җыйганны, аннан кайтканны әйтә белә. Роль ләргә бүлеп укый

Сәнгатьле укый. "Балан" шигырен сәхнәләштерә.



Гомумбелем күнекмәләрен бәяләүнең критерийлары hәм нормалары:

Укучыларның белем һәм күнекмәләре тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек башындагы агымдагы, тематик, йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә.

Программада әйтелгәнча, укучыларның тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен үстерү, яъни коммуникатив компетенцияләрен формалаштыру,hәм шулай ук учыларның татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләрен гамәли үзләштерүе- төп максат итеп куела.Тикшерү эшләренең төрләре шушы максатлардан чыгып сайлана.



Тыңлап аңлау күнекмәләрен тикшерү өчен биремн әр:

-тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга телдән җавап бирү;

- бирелгән җөмләләр арасыннан эчтәлеккә туры килгәне сайлап алу һ.б.

Диалогик сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:

- рәсемнәргә карата сорау кую;

- куелган сорауларга җавап бирү;



Монологик сөйләм буенча:

  • предметны,(табигатьне, кешеләрне һ.б.)тасвирлау;

  • лексик тема буенча кечкенә хикәя төзү;

  • укылган текстның эчтәлеген сөйләү;

  • Уку күнекмәләре буенча:

  • таләп ителгән текстны сәнгатьле итеп ,тиешле тизлектә кычкырып уку;

  • текстны аңлап , эчтән уку;

  • текст буенча куелган сорауларга җавап бирү;

  • текстның эчтәлеген сөйләү;

  • сочинение өйрәтү рәвешендәге язма эшләр буларак кына кулланыла;

Агымдагы, тематик тикшерүләрне оештыру өчен тестлар куллану уңайлы. Алар тикшерү эшен тиз һәм төгәл оештыруны тәэмин итә.



Телдән җавап бирүне тикшерү һәм бәяләү

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытканда иң мөһим бурычларның берсе - сөйләм телен үстерү.

Укучыларның белемнәрен тикшерү өчен сораулар төзегәндә: сораудагы һәр сүз аңлаешлы булырга, сораулар артык озын булмаска, балаларга аңлашылмаган сүзләр кулланылмаска тиеш;

Сорауларны ашыкмыйча һәм ачык итеп әйтергә кирәк;

Укытучы баланың җавабын тыңлап бетерергә, шуннан соң гына өстәмә сораулар бирергә тиеш;

Укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен тикшерү фронталь дә була ала : 1) укучылардан ешрак сорарга мөмкинлек бирә; 2)укучыларның белемнәре гомумиләштерелә, камилләштерелә;3) тикшерү эше тагын да җанлана.

Укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен бәяләгәндә, билге җавапның сыйфатына карап һәм түбәндәге таләпләр искә алып куелырга тиеш:

-сөйләмнең орфоэпик , интонацион, грамматик яктан дөреслеге;



2нче сыйныфта эш төрләренең күләме һәм бәяләү :

1.Тыңлап аңлау- 0,5- 1 минут. Тыңлаган татар сөйләмен дөрес аңлап, сөйли алганда "5"ле; Аңлап,якынча дөрес сөйли алганда"4"ле; Аңлап, өлешчә генә сөйли алганда"3"ле; Эчтәлеген тулаем аңламаганда "2"ле куела.



2.Диалогик сөйләм- 4 реплика. Бирелгән ситуация, өйрәнелгән тема буенча сораулар төзи, җавап бирә, әйтелеш һәм грамматик яктан дөрес диалогик ссөйләм төзегәндә "5"ле; ...әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәрсә "4"ле;

Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә корганда, 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сөйләм төзегәндә"3"ле ;

Сораулар төзи, җавап бирә алмаганда"2"ле куела.



3.Монологик сөйләм- 5фраза. Тема буенча әйтелеше, грамматик. төзелеше ягыннан дөрес, эзлекле булган м/с өчен"5"ле; ...аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формасында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган м/с гә"4"ле;

Тема буенча эзлекле төзелмәгән ,4-6 хатасы булган м/с өчен "3"ле; м/с төзи алмаганда"2"ле куела.



4.Уку-Бирелгән текстның эчтәлеген тулаем аңлап, авазларны һәм сүзләрне дөрес әйтеп, басымны дөрес куеп, сәнгатьле һәм аңлаешлы итеп тиешле тизлектә укыганда"5"ле; ...әмма тупас булмаган 2-3 орфоэпик хата җибәреп (авазларның әйтелешен бозу, басымны дөрес куймау, интонацияне сакламау) укыганда"4"ле куела; Эчтәлекне өлешчә аңлап,4-6 орфоэпик хата белән, һәм уку тизлеге акрын булганда"3"ле; Аңламыйча,орфоэпик кагыйдәләрне бозып, 7дән артык әйтелеш хатасы җибәреп һәм уку тизлеге акрын булганда"2"ле куела.



5.Язма сөйләм ( сочинение) күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерында яздырыла, бер билге куела.Өйрәтү характерындагы язма эшләрнең уңай билгеләре генә журналга куела.

Бирелгән темага эзлекле язылган, 1 орфографик һәм 1 грамматик хатасы булса "5"ле; Эзлекле язылган, ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән,

2-3 орфографик яки 2-3 грамматик хатасы булса"4"ле; эзлекле язылмаган,4-6 орфографик яки 4-6 грамматик хатасы булса "3"ле, эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7дән артык орфографик яки 7дән артык тупас грамматик хатасы булган эшкә "2"ле куела.



Йомгаклау билгесе чирек һәм ел ахырында куела. Ул, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен, татар телендә аралаша алу осталыгын , шулай ук язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып куелырга тиеш.

































Укыту чаралары һәм әдәбиятПрограмма:

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министр-лыгы "Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту програм-масы (1 - 11 нче сыйныф-лар)" (Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, 2014 ел)

Дәреслек: Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г. Әхмәтҗанова "Күңелле татар теле", 2нче класс, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013

1.Р.З.Хәйдәрова "Научно-педагогичесие аспекты билингвального образования в Республике Татарстан ", Набережные Челны, 2006.

2.Р.Р.Нигъмәтуллина "Татар теле өйрәнүчеләргә кагыйдәләр һәм күнегүләр", Казан. "Мәгариф", 2006.

3."Фән hәм мәктәп", "Мәгариф" җурналлары

4. .Р.З. Хәйдәрова, Л.Ә. Гыйниятуллина "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - 2 нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты, 2013.

5. Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина Диск. "Күңелле татар теле", "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - Казан, "Татармультфильм", 2012.

6. Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина. Диск "Татар телен өйрәнәбез", "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту" - Казан, "Татармультфильм", 2012.

7. Аудиодискалар "Җырлап-биеп уйныйбыз!", 2008.

www.tatmedia.com

www.tatar.ru

www.selet.biz/

www.tatar.com.ru

www.kltaphane.tatar.ru

www.matbugat.ru

www.belem.ru

www.edu.tatar.ru

1.Р.З. Хәйдәрова, Л.Ә. Гыйния-туллина "Рус телендә сөйлә-шүче балаларга татар теле укыту" - 2 нче сыйныф, Казан, "Татармультфильм" нәшрияты 2013.

2. Р. З. Хәйдәрова "2нче сый-ныфлар өчен татар теленнән эш дәфтәре", 2013



www.tatmedia.com

www.tatar.ru

www.selet.biz/

www.tatar.com.ru

www.kltaphane.tatar.ru

www.matbugat.ru

www.belem.ru

www.edu.tatar.ru



































































































 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал