Пояснительная записка

Автор материала (ФИО) *

Рамазанова Альбина Флюровна

Должность (с указанием преподаваемого предмета) *

Учитель татарского языка и литературы

Образовательное учреждение

МБОУ «СОШ № с. Кушнаренково

Название материала *

Рабочая программа по татарскому языку и литературе 3 класс

Класс (возраст) *

3 класс

Учебный предмет *

Татарский язык и литература

Название учебного пособия с указанием авторов, к которому относится ресурс

Татар теле. 3 класс. / Ф.Ф.Харисов, Ф.М. Хисамова, Ч.М.Харисова.. Казань, "Магариф", Татар теле. 3 класс.

Уку китабы 3 класс/ Р.Х.Ягофарова. Казань, "Магариф", 2012

Вид ресурса (презентация, видео, текстовый документ и другие) *

Текстовый документ

Техническое оснащение (компьютер, интерактивная доска и другие.) *

-

Цели,

Задачи материала *

Дать представление о практической реализации компонентов государственного образовательного стандарта при изучении татарского языка и литературы в 3 классе;

определить содержание, объем, порядок изучения учебной дисциплины.

Краткое описание работы с ресурсом

(на каком этапе предполагается применение, форма использования: индивид, групповая и другое, на усмотрение автора). *

«Рабочая программа» педагога составлена в соответствии с ФГОС второго поколения

Список использованной литературы.

1.Программа по татарскому языку для учителей начальных классов татарской школы Ф.Ф.Харисов. Казан. "Мәгариф" ,2010).

2. .Татар теле.. 3 класс. / Ф.Ф.Харисов, Ф.М. Хисамова, Ч.М.Харисова.. Казань, "Магариф", 2003.

3.Уку китабы 3 класс/ Р.Х.Ягъфарова. Казань, "Магариф", 2013

6."Сборник диктантов" (для детей с русским языком обучения) А.Н.Газизова, Казань " Яналиф" 2007.

7." Тексты для проверки техники чтения" Р.З.Гирфанова , Казань "Магариф" 2006.

8 Журнал."Әллүки"

В учебном плане в 3 классе на изучение курса татарский язык и литература отводится 2 часа в неделю. Рабочая программа по татарскому языку для 2 класса разработана на основе программы - изучение родного языка в 1-4 классах, авторской программы Ф.Ф.Харисова-доктора педагогических наук,профессора Татарского государственного гуманитарно-педагогического университета, Ч.М.Харисовой-доктора пед.наук,профессора Татарского государственного гуманитарно-педагогического университета и программы по татарскому языку для учителей начальных классов татарской школы Республики Башкортостан, 2011г.

Рабочая программа рассчитана на 102 часа в год .

Логика изложения и содержания авторской программы полностью соответствует требованиям Федерального компонента государственного стандарта, поэтому в программу не внесено изменений, при этом учтено, что учебные темы, которые входят в обязательный минимум содержания основных образовательных программ, отнесены к элементам дополнительного содержания.

Основа любой культуры - язык. Сохранение и развитие татарского языка как элемента Российской и мировой культуры является одной из важнейших задач Республики Башкортостан.

Изучение татарского языка в русскоязычных школах служит как масштабным культурологическим целям, так и целям воспитания и развития личности каждого конкретного ребенка.

Целью обучения в начальной школе является развитие личности ребенка на основе учебной деятельности средствами предмета «Татарский язык и литература». В связи с этим ставятся такие задачи:

- формирование мотивационно-адекватного отношения к татарскому языку;

- заложение основ коммуникативных умений для говорения, аудирования, чтения и письма;

- формирование элементарных лингвистических представлений, необходимых для овладения устной и письменной татарской речью;

- развитие языкового мышления, внимания, памяти учащихся.

В соответствии с Федеральным базисным учебным планом для образовательных школ с родным (нерусским) и русским (неродным) языком обучения в 3 классе развитие речи на татарском языке осуществляется по учебнику «Татарский язык» Ф.Ф.Харисов, Ф.М. Хисамова, Ч.М.Харисова. / 3 класс. Казань: Магариф, ", 2003.

Учебный предмет «Татарский язык» имеет познавательно-прак­тическую направленность, т. е. он дает учащимся знания о родном языке и формирует у них языковые и речевые умения. Одной из важных целей преподавания татарского языка - это выработка умений и навыков у учащихся активного использования языка как средства коммуникации.

Обучение татарскому языку учащихся направлено на решение следующих задач:

1. Формирование и повышение уровня мотивации - владения этническим родным языком, Воспитание любви и уважения та­тарскому языку

2. Формирование у детей лингвистической компетенции:

а) овладение первоначальными знаниями, умениями и навы­ками по фонетике, лексикологии, словообразованию, грамматике; б) формирование навыков по орфоэпии, орфографии и пункту­ации.

3. Выработка навыков коммуникативной компетенции, т.е. вла­дение умениями аудирования, говорения (диалога и монолога), чтения и письма.

4. Формирование и развитие этнокультуроведческой компетен­ции в рамках диалога культур.

Общую методологическую основу настоящей программы состав­ляет система взаимосвязанных и взаимообусловленных общедидак­тических принципов (научности, последовательности, связи тео­рии с практикой, сознательности, активности, посильности, инди­видуального подхода, наглядности, развивающего обучения), линг­вистических принципов (систематичности и комплексности, фун­кционально-семантического, культурологического), методическux принципов и психологических принципов, реализация которых сблизит изучаемый предмет со следующими установками современного языкознания:

1. Системностью, отражающей системность строения татарс­кого языка, обеспечивающей взаимосвязанность, взаимообусловлен­ность знаний учащихся и их качественной цельности.

2. Функциональностью, позволяющей рассмотреть языковые яв­ления с учетом триединства - значения, формы и функции, с учётом изучения разделов языка на синтаксической основе.

3. Усилением межраздельных связей, акцентирующей внимание учащегося на знании отдельных тем для осмысления последую­щих; на межраздельных связях не только в направлении «вперед», но и «назад», к пройденному.

Методы и приемы обучения татарскому языку разнообразны.

Особенно приемлемыми для учащихся начальных классов явля­ются следующие методы: комбинированный, переводный, ознаком­ления, аудиовизуальный, наблюдения, беседы, эксперимента и др.

Форма итоговой аттестации на уроках татарского языка обучающихся - контрольный диктант.

Дети должны усвоить системы грамматиче­ских понятий, принципы письма, типичные правила правописа­ния, познакомиться с особенностями двух форм языка - устной и письменной.

Программа ориентирована также на формирование у школь­ников приемов анализа языкового материала, построенного на основе широкого обращения к языковому опыту учащихся и чув­ству языка, свойственного детям.

Особое значение для выполнения программы имеет органи­зация учебного процесса как сотрудничества и творческого общения учителя и обучающихся, а также обучающихся друг с другом. Это обеспечивает возможность интенсивно обогащать познавательный опыт младших школьников, систематически включать элементы поиска и проблемных ситуаций в их учебную деятельность, предупреждать перегрузки. Одновременно поиск, который в совместной деятельности с учителем непременно за­канчивается «открытием», играет решающую роль в развитии познавательной потребности у ребенка.

Программа строится в соответствии с психолого-педагогиче­скими особенностями обучения младших школьников. В сравне­нии с базовой она отличается логикой организации курса грам­матики и правописания. Формируемые языковые понятия соот­ветствуют научным представлениям и в дальнейшем не требуют переучивания, а нуждаются лишь в углублении и более широкой конкретизации.

Требования к уровню подготовки обучающихся

Обучающиеся должны знать:

• Главные члены предложения (подлежащее и сказуемое).

• Имена существительные, имена прилагательные, глаголы и их основные грамматические признаки:

• Корень, окончание;

• Чередование согласных и беглые гласные;

• Разделительный твердый знак;

• Сложные слова.

Обучающиеся должны различать и сравнивать:

• Главные и второстепенные члены предложения;

• Однокоренные слова и разные формы одного и того же слова;

• Разделительные мягкий и твердый знаки;

• Приставки и предлоги;

• Имя существительное, имя прилагательное, глагол по их грамматическим признакам.

Обучающиеся должны уметь:

• Разбирать предложения по членам предложения;

• Разбирать слова по составу.

• Проверять написание безударных гласных, парных и непроизносимых согласных в корне слов

• Писать наиболее употребительные слова с двойными согласными; писать раздельно предлоги со словами;

• Определять число, падеж имен существительных

• Определять число, время, лицо глаголов;

• Писать слова с непроверяемыми написаниями.

Татар теленнән эш программасы

3 нче сыйныфы (35 сәгать)

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

Программа Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкдим ителгән "Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы(татар балалары өчен): 1-11 нче сыйныфлар". - Казан: Мәгариф, 2010. - 111 б., (Авторлар: Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова.), укыту планы һәм эш программасы положениесенә нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы.

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш". Бу - яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем - стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә. Белем алу гамәлләренең структурасын һәм принцибын стандарт үзе аңлата:

Татар теле укытуның максатлары:

• Укучыларның фикерләү сәләтен үстерү, тел чараларын аралашуның эчтәлегеннән чыгып билгели белү, балаларның ана телендә аралашу күнекмәләрен камилләштерү;

• Телнең фонетика, лексика, грамматикасы буенча башлангыч белем алу, өйрәнелә торган тел берәмлекләрен тикшерә белү күнекмәләрен булдыру,

• Дөрес уку һәм дөрес язу күнекмәләрен булдыру, диалогик сөйләмдә катнашу, гадирәк итеп төзелгән монологик сөйләм оештыру;

• Укучыларда ана теленә хөрмәт һәм ярату тәрбияләү, телнең чисталыгын, дөреслеген саклау, тел өйрәнүгә кызыксыну өйрәтү.

№

Бүлекләр

Барлыгы

Теоретик материал

Бәйләнешле сөйләм үстерү

1

2 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

8

-

2

2

Сүз.

3

3

-

3

Сүз төзелеше һәм ясалышы

9

8

1

4

Морфология.

11

8

3

5

Синтаксис.

3

3

6

Ел буена үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

1

-

1

Барлыгы

35

22

7

Программаның максатлары түбәндәгеләр:

• Төрле типтагы сүзлекләр һәм аларның төзелү принциплары белән таныштыру.

• Тамыр, кушымча һәм аларның төрләре белән таныштыру.

• Сүз төркемнәреннән сан, зат алмашлыклары, фигыль заманнары белән танышу.

• Җөмләнең баш кисәкләре, аергыч турында мәгълүмат бирү.

• Рәсемнәр яки укылган өзекнең эчтәлеге буенча кечкенә изложение, сочинениеләр язганда, укучылар татарча җөмләләрне дөрес төзү күнекмәләре булдыру.

Программаның бурычлары түбәндәгеләр:

1. Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш, эзләнүгә теләк уяту, үз милләтеңә, телеңә мәхәббәт тәрбияләү;

2. Укучыларда татар этнокультура мәгълүматлылыгын үстерү.

3. Укучыларда аралашу өлкәсенә караган мәгълүматлылык булдыру. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча әйткәнне аңларга, аңлаганны тыңлаучыга җиткерергә, дөрес һәм матур итеп укырга, укыганның эчтәлеген сөйләргә, аерым темаларга әңгәмәләр кора белергә, аралашканда тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.

4. Сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

5. Балаларда татар теленнән мәгълүматлылык булдыру: фонетика, лексикология, сүз ясалышы, грамматика, стилистикага караган башлангыч мәгълүмат бирү; телебезнең орфоэпиясе, лексикологиясе, грамматикасы һәм пунктуациясеннән күнекмәләр булдыра башлау. Хәрефләрдән иҗекләр һәм сүзләр, сүзләрдән сүзтезмәләр һәм җөмләләр төзергә өйрәтү.

Укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләренә төп таләпләр.

1. Грамматик минимум.

• Сүзләргә фонетик анализ ясау( сүзне иҗекләргә бүлеп, басымны билгеләү, авазлар һәм хәрефләр санын әйтү, калын-нечкә сузыклар, яңгырау- саңгырау тартыкларны күрсәтү).

• Сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәсен, күп мәгънәле булуын аеру.

• Синоним, омоним, антоним сүзләрне дөрес билгеләп, аларны сүзтезмә һәм җөмлә төзегәндә куллану.

• Төрле типтагы сүзлекләр белән эшләү.

• Сүз төзелешен тикшерү күнегүләрен үтәү.Укытучы биргән сүзләрнең тамырын, кушымчаларын табу.

• Кушма һәм парлы сүзләрнең ясалышын аңлату, язылышын күзәтү. Алар белән җөмләләр төзү, сүзлек диктанты һәм аңлатмалы диктантлар язу.

• Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне аеру, берлек һәм күплек сандагы исемнәрне килеш блән төрләндерү.

• Сыйфатларның сыйфатланмышка, саннарның саналмышка иярү үзенчәлеген ( янәшә тору) аңлау.

• Саннар янында килгән саналмышның татар телендә берлек санда кулланылуын истә калдыру.

• Зат һәм сорау алмашлыкларын башка сүз төркемнәреннән аеру, аларны диалогик һәм монологик сөйләмдә куллану.

• Фигыльләрнең заманнарын билгеләү, хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнешен язма һәм телдән сөйләмдә дөрес куллану.

• Өйрәнелгән сүз төркемнәрен кулланып, сүзтезмә һәм җөмләләр төзү.

• Җөмләнең баш кисәкләрен таба белү.

• Иярчен кисәкләрдән аергычны билгеләү, аның аерылмышка иярү үзенчәлеген аңлау.

2. Язу.

- Бирелгән темага сочинение язу.

- Орфографик күнегүләрдән соң тыныш билгеләре булган диктантлар язу.

- План нигезендә изложение язу.

- Татар этнокультурасына караган сүзләр кертеп, җөмләләр язу.

- Үзең, гаилә, мәктәп турында кечкенә хикәяләр яки котлау кәгазьләре язу.

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

• татар графикасы үзенчәлекләрен белү;

• сүзнең мәгънәле кисәкләрен аера белү;

• өйрәнелгән сүз төркемнәрен бер-берсеннән аера һәм аларның үзенчәлекләрен аңлата алу;

• сүзтезмә һәм җөмләләрне бер-берсеннән аеру, җөмләләрнең коммуникатив төрләрен билгели белү;

• җөмләнең баш кисәкләрен, иярчен кисәкләрен билгеләү;

• авазларга, сүзләрнең мәгънәле кисәкләренә, сүз төркемнәренә һәм җөмләләргә өйрәнгән күләмдә кыскача характеристика бирә белү;

• сүзләрнең әйтелеш һәм язылыш үзенчәлекләрен аңлау;

• авазларны, сүзләрне, сүзтезмәләрне һәм җөмләләрне дөрес итеп әйтергә өйрәнү;

• өйрәнелгән җөмлә төрләрен тиешле интонация белән әйтә белү;

• өйләнелгән сүз төркемнәреннән исем һәм фигыльләрне дөрес итеп төрләндерү күнекмәләренә ия булу;

• 35-40 сүздән торган, 9-11 җөмләле текстны дөрес итеп күчереп язу;

• өйрәнелгән орфографик һәм пунктуацион кагыйдәләргә 12-16 сүздән торган сүзлек диктанты, 45-50 сүздән торган контроль диктант язу;

• төрле төрдәге диктант, изложение, сочинениеләр язу;

• иормыш-көнкүрешкә бәйле диалог һәм монологлардан файдалану;

• аваз, сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес әйтү нормаларын саклау;

• укучыларның сүз байлыгын укуга һәм тормыш-көнкүрешкә бәйле сүзләр хисабына арттыру;

• төрле типтагы сүзлекләр белән эшли белү;

• өйрәнелгән орфографик һәм пунктуацион кагыйдәләрне катлаулы булмаган язма сөйләмдә дөрес куллану;

• көндәлек аралашуга бәйле рәвештә татарча сөйләм этикеиы формаларын дөрес куллану.

III нче сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итү

Тыңлап аңлау

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1. Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

2. Эшне планлаштырырга өйрәнү.

3. Эшнең дөреслеген тикшерү.

4. Эш сыйфатына бәя бирә белү.

1. Дәреслек белән эш итә белү.

2. Хәрефләрне танып, текстны (хикәя, шигырь, әкиятне) сәнгатьле итеп уку.

3. Балалар өчен нәшер ителгән китаплар, газета-журналларны, әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек һәм аңлап уку.

4. Этнокультура өлкәсенә караган сүзләр булган текстны, сүзлекләр кулланып, аңлап уку.

5. Текста очраган таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсен төшенү.

6. Текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү.

1. Укытучының (сыйныфташның) өйрәнгән материалга нигезләнгән сөйләмен тыңлап аңлау.

2. Текстны тыңлаганнан соң, төп фикерне башкаларыннан аера белү.

3. Татарча сөйләмне тыңлап, сүз һәм җөмлә чикләрен билгеләү.

4. Ишеткән сөйләмнең, җөм- ләнең эчтәлегенә төшенү.

1.Уку мәсьәләсен куярга өйрәнү.

2. Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.

3, Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәсен булдыру.

4. Грамматик анализ төрләрен үзләштерә башлау:

Сүз төзелешенә анализ;

- сүз төркемнәренә морфологик анализ;

- сүзтезмәләргә анализ;

- гади җөмләгә анализ;

5. Тикшеренү ысуллары:

- модельләштерү;

-охшатып эшләү.

1. Телдән сөйләм:

-Кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;

-Сорауны формалаштыра белү һәм тулы җавап бирә белү күнекмәсе;

-Тәрҗемә итү күнекмәсе..

2. Язма сөйләм:

-күчереп язу;

-бирелгән темага сочинение язу;

-план нигезендә изложение язу;

-татар этнокультурасына караган сүзләр кертеп, җөмләләр язу;

-үзең, гаилә, мәктәп турында кечкенә хикәяләр яки котлау язу;

-сүзлек диктанты - 4 (10 -12 сүз)

-контроль диктант 4 (35-45 сүз);

-изложение 1 (50-55 сүз, язманың күләме 30-35 сүз)

-сочинение 1 (45-50 сүз)

Сүзлек диктанты өчен якынча нормалар

Сыйныф

Сүз саны

II

8 - 10

III

10 - 12

IV

12 - 15

Контроль диктант өчен нормалар.

Сыйныф

I - яртыеллык

II - яртыеллык

I

-

15 - 17 сүз

II

25 - 30 сүз

35 - 40 сүз

III

45 - 50 сүз

55 - 60 сүз

IV

65 - 70 сүз

75 - 80 сүз

Изложение өчен текстларның күләме һәр сыйныфта 15 - 20 сүзгә артыграк була.