- Учителю
- Сабақ жоспары. Дүниетану Пайдалы қазбаларды қорғау.
Сабақ жоспары. Дүниетану Пайдалы қазбаларды қорғау.
Септіктер |
Мағынасы |
Жалғаулары |
Сұрақтары |
Мысалдар |
Атау |
Зат есімнің (негізгі және туынды түбір) тұлғасымен сәйкес келеді.Іс-әрекеттің иесін білдіреді |
Арнайы жалғауы жоқ |
Кім? Не? |
қалам |
Ілік |
Заттың кімнің меншігі, неге тәуелді, тән екенін білдіреді. |
-ның,-нің,-дың,-дің-тың-тің |
Кімнің? Ненің? |
Қалам-ның |
Барыс |
Іс-әрекет, қимылдың бағытын, мекенің, мезгілін білдіреді |
-ға,-ге,-қа,-ке |
Кімге? Неге? Қайда? |
Қалам-ға |
Табыс |
Іс-қимыл нысанын білдіреді, затты нұсқайды |
-ны,-ні,-ды,-ді,-ты,-ті |
Кімді? Нені? |
Қалам-ды |
жатыс |
Қимыл-әрекеттің жүзеге асырылуы орнын, мекенін, мезгілін, кімде екенін білдіреді. |
-да,-де,-та,-те |
Кімде? Неде? Қайда? |
Қалам-да |
Шығыс |
Заттық мағынаны, іс-қимыл, әрекеттің шығу тегін, мекені мен мезгілін білдіреді |
-нан,-нен,-дан,-ден,-тан,-тен |
Кімнен? Неден? Қайдан? |
Қалам-нан |
Көмектес |
Іс-қимылдың амалын, жүзеге асырылу тәсілі, бірлескен әрекетті білдіреді |
-мен,-бен,-пен |
Кіммен? Немен? Қалай? |
Қалам-мен |
Зат есімнің септелуі
Атау
Кім? Не?
апам
(апасы)
Ілік
Кімнің? Ненің?
-ның, -нің (апам-ның)
-ның,-нің ( апасы-ның)
Батыс
Кімге? Неге? Қайда?
-а, -е (апам-а)
-На,-не ( апасы-на)
Табыс
Кімді? Нені?
-ды, -ді ( апам-ды)
-Н ( апасы-н)
Жатыс
Кімде? Неде? Қайда?
-да, -де (апам-да)
-Нда,- нде (апасы-нда)
Шығыс
Кімнен? Неден? Қайдан?
-нан, -нен (апам-нан)
-Нан,-нен (апасы-нан)
Көмектес
Кіммен? Немен? Қалай?
-мен (апам-мен)
-Мен ( апасы-мен)