Урок по татарскому языку для 3 класса по теме «Исем патшалыгына сәяхәт»

3 класста татар теле дәресе.

Тема: Исем патшалыгына сәяхәт.

Максат:1)сүз төркеме буларак исем турында үткәннәрне ныгы-ту, системалаштыру;

2)бәйләнешле сөйләм телен үстерү; укучыларның белем дәрәҗәсен тикшерү;

3) игътибарлылык, җитезлек, активлык сыйфатлары, татар теленә мәхәббәт тәрбияләү.

Материал: дәреслек, "Мәгариф" журналлары, "Ачык дәрес" газе-талары.

Җиһазлау: рәсемнәр, таблицалар, перфокарта, карточка.

Дәрес тибы: сәяхәт дәрес.

Метод һәм алымнар: укытучы сүзе, әңгәмә, кроссвордлар чишү, тест.

Дәрес барышы.

1. Актуальләштерү. Исәнләшү.З.Минһаҗеваның "Тылсымлы сүзләр" җыры яңгырый. -Балалар,әйдәгез дәресебезне тылсымлы сүзләр белән башлыйк. Кунаклар белән исәнләшик.

   1. Өй эшенең дөреслеген тикшерү.

   2. Матур язу күнегүләре.

   3. Дәреснең темасы һәм максаты белән таныштыру.

• Без бүгенге дәрестә сәяхәткә чыгарбыз. Ә кая икәнен хәзер бергәләп билгелибез. Каршыгызда бер кроссворд бар.Чишеп карыйк, әйдәгез!

и

с

е

м

у

р

т

а

к

л

ы

к

д

ә

р

е

с

н

ә

р

с

ә

я

л

г

ы

з

л

ы

к

К

и

л

е

ш

1. Кем? Нәрсә? сорауларына җавап булып килүче сүзләр.

2. Кыз, малай, авыл, елга сүзләре исемнең кайсы төркеменә керә?

3. Без үзебезгә кирәкле белемнәрне кайда, кайчан алабыз?

4. Исемнең соравы.

5. Әсәй, Әминә, Сания, Стәрле-болар нинди исемнәр?

6. Исем нәрсәләр белән төрләнә?

-Уртада нинди сүз килеп чыкты? Димәк, без "Елга" тукталы-шында.Аны кичәр өчен сорауларга җавап бирергә кирәк булыр.

Ә "Стәрле" нинди сүз ул? Нәрсәне белдерә? Стәрле елгасы турында нәрсәләр әйтә аласыз? Куркынычсызлык кагыйдәләрен дә искә төшереп китик әле!Тагын нинди елга исемнәре беләсез?

-...

-Менә монда нинди елга исемнәрен дөрес язмаганнар икән?

дл

км

к

-

-Димәк, без бүген нинди тема буенча эшләячәкбез икән?

-Исем.

-Әйе, "Исем" патшалыгына сәяхәткә чыгачакбыз.Исем турында белгәннәрне искә төшереп, кабатлап китәрбез.Сәяхәт вакы-тында төрле тукталышларда булырга туры килер.

II. Белем һәм күнекмәләр формалаштыру.

IIтукталыш -"Урман"

1.-Беренче тукталыш -"Урман тукталышы". "Урман" аша юлны дәвам итәр өчен "Исемне тап" уены уйнап алабыз. Мин ши-гырь укыйм, сез исемнәрне табыгыз.

а)Коймага кунган да песнәк

Җилләрдән күзен алмый.

Язга тагын ничә көн бар

Күңелдән шуны саный.

б)Кышның җиле песнәкнең дә

Башыннан сыйпамакчы...

Кулын гына сузган иде

Песнәк урманга очты.

в)Алъяпкычын бәйләгән дә,

Сызганып ике җиңен,

Итне вак-вак итеп турый

Почмакта әни минем.

2.-Хәзер исем турында билгеләмәне әйтеп китегез инде. Нинди сүзләргә без исем дип әйтәбез?

-Нинди исемнәр була?

-Нинди исемнәр уртаклык исемнәр дип атала?

-Нинди исемнәр ялгызлык исемнәр дип атала? Алар җөмләдә ничек язылалар?

-Исем җөмләдә нинди җөмлә кисәге булып килә?

-Исем нәрсәләр белән төрләнә?

3. IIIтукталыш -"Тау".

-Бу тауга күтәрелер өчен килешләрне кабатлап китәргә кирәк. Мин төрле килештәге исемнәрне әйтермен, ә сез перфокарта-ларда билгели барырсыз, аннары тикшерербез.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Б.к

.

.

И.к

.

.

Ю.к

.

.

Т.к

.

.

.

Ч.к

У-в.к

.

.

.

1.Кояшны.

2.Алма

3.Болында

4.Куянга

5.Чиләк

6.Җирнең

7.кибеттән

8.комда

9.кулны

10.көзгенең

11.мәктәпкә

12.идәндә

3.-Икенче төркемгә икенче бирем:

Бирем: исемнәрне күплек саннарда язарга:

Урман... дару...

Алан... ат...

Акча... сыер...

4. Физминутка.

Очты-очты торналар очты,

Очты-очты торбалар очты,

Очты-очты...очты,һ.б.(һәр укучы күплек сандагы бер исемне әйтергә тиеш)

-Нинди исемнәр кулландык? Алар нинди санда?

IVтукталыш -"Ял итү".

5. «БАШ»

Сораулар

1

Бу баш кырда үсә. (башак,)

2

Бу башны башка киеп йөриләр, (башлык)

3

Ә бу башны аякка кияләр, (оекбаш)

4

Бу баш Камыршада түгел, ә кемдә? (Батырша)

5

Бу баш кояш баю ягында, (көнбатыш).

6

Бу баш белән башны ваталар, (башваткыч).

7

Бу баш кояшка карый, (көнбагыш).

8

Бу баш синең белән бер сыйныфта укый. (сабакташ).

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Б

А

Ш

Vтукталыш "Күл буе"

6. "ИСЕМ ТЕМАСЫНА тест.

1.Исем дип нинди сүзләргә әйтелә?

а) предметны белдергән сүзләргә

б) эшне белдергән сүзләргә.

2.Исем нинди сорауларга җавап булып килә?

а) нинди? кайсы?

б) кем? нәрсә?

3. Ялгызлык исемнәр дип нинди исемнәргә әйтәләр?

а) кешеләрнең, бер төрдән булган предметларның, күренешләрнең берсенә генә бирелгән исемнәргә

б) бер төрдән булган предметларның барысы өчен дә бирелгән исемнәргә.

4. Җөмлә эчендә ялгызлык исемнәр ничек языла?

а) юл хәрефеннән

б) баш хәрефтән.

5. Түбәндә бирелгән сүзләр уртаклык исемнәргә керәләр:

а) Хәкимов, Зөя елгасы, Корбан бәйрәме, "Сабантуй" газетасы

б) фамилия, елга, бәйрәмнәр, күл, агач.

6. Җөмлә эчендә уртаклык исемнәр ничек языла?

а) баш хәрефтән

б) юл хәрефеннән.

VI тукталыш "Табышмаклар утравы"

7. Исем төркемнәрен аеру өчен табышмакларның җавапларын табу.

1. Аяксыз-кулсыз капка ача.

Ача да артына кача.(җил, давыл)

2)Уты юк, төтене бар. (томан)

-Томан, җил, давыл нинди сүз төркемнәрен белдерәләр?

-Табигать күренешләрен.

-Тагын нинди табигать күренешләрен беләсез?

-Кырау, чык, яңгыр, һ.б.

3)Озын-озын егетләр,

Башларында бүрекләр (кукуруз)

4)Яшел буяулы тар өйдә

Түп-түгәрәк туганнар.

Шарт-шарт җиргә сикерергә

Көзне көтеп торганнар.(борчак)

-Кукуруз, борчак нинди сүз төркемнәрен белдерәләр?

-Ашлык исемнәре.

-Тагын нинди ашлык исемнәрен беләсез?

-.....

5)Кыйнамый, сукмый, үзе елата. (кычыткан)

6)Олысы да, кечесе дә эшләпә кигән.(гөмбә)

-Үсемлекләр.

Димәк, исемнәр билгеле бер сүзләр төркемен хасил итәләр. Кошлар, җәнлекләр, балыклар, һ.б.Менә бу шакмакларга Н хәрефенә беткән җәнлек исемнәрен язырга, ә бусына К хәрефе белән башланган кош исемнәрен язарга кирәк.

н

Н

Н

Н

н

к

к

к

к

к

-2009ел спорт һәм сәламәт яшәү рәвеше елы дип игълан ител-гәнен сез беләсез инде. Әйдәгез әле, спорт белән бәйле исемнәр әйтегез әле.

-....

VII тукталыш. "Сыйныф бүлмәсе".

8.Дәреслек белән дә эшләп алыйк. 78 биттәге 144нче күнегүне табыгыз. Күп нокталар урынына тиешле килеш кушымчалары куеп укыйк.Өйдә елга буена баруыгыз, анда ниләр эшләвегез турын-да хикәя төзеп язарсыз.

III.Дәрескә йомгак ясау.

IV. Өйгә эш. Хикәя язып килергә.(144 күнегү)

Рахманова Резеда Рафаэль кызы.

Азнакай муниципаль районы

Әсәй муниципаль урта гомуми

белем бирү мәктәбе

башлангыч сыйныфлар укытучысы.